تشکیل نخستین کنفرانس متفقین در جریان جنگ جهانی اول در تهران (1322 ش)
در ششم آذر 1322 ش، کنفرانس سران سه کشور متفق در جنگ جهانی دوم، در حالی در تهران آغاز به کار کردکه ایران به اشغال نظامی این سه کشور درآمده بود. کنفرانس تهران، پس از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم و گشوده شدن جبهههای جدید علیه ارتش آلمان، برپا شد. در این کنفرانس، روزولت رییس جمهور آمریکا، چرچیل نخست وزیر انگلستان و استالین رهبر شوروی، درباره شیوههای مبارزه با ارتش آلمان و کمک به جبهههای جنگ با این کشور، با یکدیگر تبادل نظر کردند. در پایان کنفرانس تهران که چهار روز به طول انجامید، اعلامیه مشترکی توسط سه کشور صادر شد که در آن به انهدام نیروهای نظامی آلمان و چگونگی انجام عملیات در جبهههای جنگ اشاره شده بود. همچنین توافق شد که پس از پایان جنگ جهانی دوم، نیروهای متفقین، خاک ایران را ترک کنند.
تعطیلی حوزه های علمیه ایران در اعتراض به حکم اعدام روحانیون ضد بعثی در عراق (1353 ش)
در اعتراض به تصمیم دولت بعث عراق مبنی بر اعدام پنج نفر از روحانیون مبارز شیعه، حوزههای علمیه قم و مشهد تعطیل شد. همچنین در این روز، حضرات آیات: سیدشهابالدین مرعشی نجفی، سیدمحمدرضاگلپایگانی و دیگر مراجع تقلید قم و آیتاللَّه میلانی در مشهد، درسهای خود را تعطیل کردند. مدتی قبل، رژیم بعثی عراق به ریاست حسن البکر، یکصد و پنجاه نفر از روحانیون مبارز و طلاب علوم اسلامی عراق را دستگیر و پس از آن پنج نفر از آنان را به اعدام محکوم کرد.
آغاز به کار نخستین کنفرانس بین المللی هنر دینی در تهران (1374 ش)
به نظر میرسد بهترین تعریفی که بتوان برای هنر دینی ارائه نمود این باشد که هر هنری که با استفاده از ابزارهای مشروع، انسانها را به سوی اهداف معقول سوق دهد هنر دینی است. به عبارت دیگر هنری را میتوان دینی دانست که در آن روح دین و تعالیم دینی جریان داشته و از ابتدا تا انتها، ماهیت و محتوای آن، دعوت به سوی «او» باشد و بینندگان را از فرش به عرش و از مُلک به ملکوت رهنمایی کند و روح تعهد و خداخواهی را درآنها بدمد. در این تعریف هر فعالیت سالم هنری که مردم را از خود رهانیده و به خدا برساند و روح گرایش به نیکی ها و دوری از بدیها را در آنها زنده کند هنر دینی و اسلامی نامیده می شود و هرگز نیاز نیست که هنرمند دینی فقط سریال های تاریخ اسلام بسازد و مردم را موعظه کند.
رحلت عالم خدمتگزار حجت الاسلام والمسلمین "محمدعلی شرقی" (1377 ش)
حجتالاسلام محمدعلی شرقی در سال 1303 ش (1343 ق) در یکی از روستاهای اطراف مراغه به دنیا آمد. وی پس از طی دروس مقدمات در تبریز، راهی قم شد و با تکمیل سطوح، به درس خارج حضرات آیات: سیدمحمد حجت کوهکمرهای و سیدحسین بروجردی راه یافت و بهرههای فراوانِ فقهی و اصولی برد. ایشان پس از رحلت آیتاللَّه بروجردی به ارومیه رفت و به خدمات دینی اشتغال ورزید. با پیروزی انقلاب اسلامی، حجتالاسلام شرقی به امامت جمعه شهرستان مراغه انتخاب شد و مدت 17 سال در این سنگر مشغول خدمت بود. ایشان در خرداد 1377 به امامت جمعه مامقان برگزیده شد و تا زمان وفات در این سمت فعالیت کرد. حجتالاسلام شرقی در طول این سالیان علاوه بر تدریس، به تالیف کتب نیز اهتمام ورزید که قاموس نهجالبلاغه در 4 جلد، قیام حق در 7 جلد و اصول وافی در 2 جلد از آن جملهاند. این عالم بزرگوار سرانجام در ششم آذر 1377 ش برابر با هشتم شعبان 1419 ق در 74 سالگی بدرود حیات گفت و در گلشن زهرای مراغه به خاک سپرده شد.
تولد جمشید مشایخی بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر 1313 ش
جمشید مشایخی متولد 1313 در تهران است. او پیش از حضور در سینما سالها در صحنه تئاتر بازیگری آموخت و در سال 1336 در اداره تازه تاسیس هنرهای دراماتیک استخدام شد نقش کمالالملک را بهخوبی بازی کرد؛ انگار خود استاد بود. عربزاده شاگرد استاد نقاش هم به او گفت که نقش استادش را خوب بازی کرده؛ فقط قد جمشید مشایخی، کمی کوتاهتر از کمالالملک بود. جمشید مشایخی نقشهای ماندگاری در سینمای ایران ایفا کرد؛ از نقشش در «قیصر» گرفته تا «یک بوس کوچولو». همینطور او با بهترین کارگردانان ایرانی همکاری کرد. به قول حاتمی، او بهترین کسی است که دیالوگهای شاعرانهاش را میگوید. دیالوگهایش در «سوتهدلان» را به یاد بیاورید یا در «هزاردستان» و حتی «کمالالملک» را. بعد از انقلاب، او مدتی مدیر اداره تئاتر شد تا اینکه بیماری باعث شد از نمایشی در حال تمرین بیرون برود و بعد از آن، نمایش دیگری کار نکرد تا 7 سال پیش. با اینکه حکم استخدامی او در اداره تئاتر، کارگردانی است اما او تنها یک نمایش را کارگردانی و تمام وقتش را صرف بازیگری کرد. مشایخی سه فرزند دارد؛ نادر، نغمه و سام. شاید شناختهشدهترین آنها نادر مشایخی باشد. نادر، حالا رهبر ارکستر تهران است و سالها در اتریش موسیقی خواند و ارکسترهای مختلفی را رهبری کرد. شاید وجه تشابه بهترین بازیگران سینمای ایران همین باشد؛ فرزندان مشایخی و انتظامی، هر دو از بهترین آهنگسازان ایران هستند.
تصرف شهر بغداد پایتخت خلفای عباسی توسط "هلاکوخان مغول" (656 ق)
پس از حملهی سپاهیان مغول و تسخیر شهر بغداد، پایتخت خلافت عباسیان، در چهارم صفر سال 656 ق، خلیفه ی عباسی، المستعصم باللَّه، با سه پسر خود و سه هزار تن از سادات، بزرگان، قضات و اعیان بغداد از شهر خارج شد و به خدمت هلاکو رسید و تسلیم وی گردید. هلاکو امر کرد که مردم بغداد را به بهانهی سرشماری به خارج از شهر کوچ دهند. سپس دستور قتل همگی آنان را صادر کرد و خود در نهم صفر وارد بغداد شد و آن شهر تاریخی را به یغما بُرد.
رحلت استاد بزرگ اخلاق میرزا "محمد علی شاه آبادی" (1369 ق)
آقا میرزا محمد علی شاهآبادی فرزند شیخ محمدجواد اصفهانی در سال 1292 قمری در اصفهان متولد. آیت اللَّه شاه آبادی آن گاه در سال 1347 قمری به حوزهی علمیهی قم رفت و به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت و شخصیتهای بزرگواری چون حضرات آیات عظام: امام خمینی (ره)، سید شهابالدین مرعشی نجفی، میرزا هاشم آملی، محمدرضا مروج طبسی و... را به جهان تشیع عرضه نمود. بعد از 7 سال مجدداً به تهران بازگشت و در مسجد امینالدولهی بازار، امامت جماعت را به عهده گرفت. از این استاد فرزانهی عرفان، کتابهای فراوانی بر جای مانده که منازِلُ السّالِکین، رسالهی عقل و جهل، حاشیهی کفایةُ الاصول و... از آن جملهاند. در موقعیتی که رضاخان پهلوی، تمام مساجد و منابر را تعطیل نموده بود، آیت اللَّه شاهآبادی، هیچ گاه نماز و سخنرانیاش قطع نشد. زمانی هم که رضاخان، پوشیدنِ لباس روحانیت را ممنوع کرده بود، او فرزندانش را به روحانی شدن و پوشیدن لباسِ مقدس روحانیت تشویق کرد و به برکت همین تلاش مُخلصانه، هفت تن از فرزندانِ ایشان، روحانی شدند. وفات این عارف بزرگ برابر با 3 آذر 1328 ش در 77 سالگی روی داد و پس از تشییعی باشکوه در رواق ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) مدفون گردید. حضرت امام خمینی (ره) درباره استاد میفرمود: "من در طول عمرم، روحی به لطافت روحآیتاللَّه شاهآبادی ندیدم."
تولد "تئودور مومزن" مورخ معروف آلمانی (1817 م)
تئودور مومزن مورخ و محقق آلمانی، در 27 نوامبر 1817 م به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات به کار تحقیقاتی مشغول شد که مطالعه درباره کتیبهها و آثار به جای مانده از تمدنهای کهن، بخش عمدهای از تحقیقات او را شامل میشد. معروفترین اثر او تاریخ مفصل روم قدیم نام دارد که یکی از کاملترین کتب تاریخی درباره روم است. مومزن، این اثر را طی سه سال و در سه مجلد منتشر ساخت که شرح ظهور و سقوط جمهوری دوم است. پس از آن مومزن ادامه تاریخ دوران امپراتوری را ننوشت. اما پس از گذشت سه دهه، شرحی عالی در مورد ایالتهای حکومت امپراتوری نگاشت. با این حال تاریخ روم تنها اثرِ عالمانهای است که در آنْ نویسنده به ابراز احساسات خود میپردازد و داوریهای شخصی را در کنار شرح واقعیات عینی قرار میدهد. این کتاب بیشتر مسائل سیاسی روم را مطرح مینماید تا دیگر جنبههای این تمدن. به علاوه مومْزن رسالات ارزشمندی درباره ضرب سکه و حقوق جنایی روم تألیف کرد. مومزن، علاوه بر فعالیتهای علمی، در صحنه سیاست هم فعال بود و به نمایندگی مجلس آلمان نیز رسید. وی به لیبرالهای سست عنصر اعتقادی نداشت. از زمیندارهای فئودال آلمانی منزجر بود و طبقه کارگر را بیاراده و بیجنبش میدانست. شخصیت دلخواه وی کسی بود که مردِ عمل باشد و بتواند سر گردنکشان را فرود آورد. این مورخ آلمانی، جایزه نوبل ادبی را در سال 1902 م به خود اختصاص داد و یک سال پس از آن، در 14 اوت 1903 م در 86 سالگی درگذشت.
تولد "حییم وایزمَن" اولین رئیس جمهور رژیم غاصب اسرائیل (1874 م)
حییم وایزْمَن از رهبران رژیم صهیونیستی و یکی از بنیانگذاران رژیم اشغالگر اسرائیل در 27 نوامبر 1874 م در روسیه تزاری به دنیا آمد. در سال 1916 م به عنوان مدیر آزمایشگاههای دریایی انگلیس مشغول فعالیت شد. وی در جریان همین فعالیتها موفق به اختراع نوعی مواد منفجره قوی شد که در جنگ اول جهانی مورد استفاده قرار گرفت. از مهمترین اقدامات وایزْمن تشویق دولتمردان انگلستان در راه ایجاد وطنی ملی برای یهودیان در فلسطین بود که به صدور اعلامیه بالفور در دوم نوامبر 1917 م انجامید که بر حمایت انگلستان از این امر تاکید میورزید. وایزمن بعد از جنگ اول جهانی ریاست هیأت نمایندگی صهیونیستها در کنفرانس صلح پاریس در سال 1919 را بر عهده داشت و کنفرانس را به حمایت از ایجاد وطن ملی برای یهود تشویق نمود. وایزمن در سال 1929 م آژانس یهود را تشکیل داد و ریاست آن را بر عهده گرفت. وی در سال 1947 پیشنهاد تقسیم سرزمین فلسطین به دو دولت عربی و یهودی را به سازمان ملل ارائه نمود و همزمان با آن، طرحهایی نیز از سوی انگلستان، شوروی سابق و خود سازمان ملل مطرح گردید، اما اشغالگران صهیونیست بدون توجهبه این طرحها و با توافقات پشت پرده با قدرتهای بزرگ، تشکیل کشور و حکومت اسرائیل را اعلام نمودند. بعد از تشکیل دولت غاصب اسرائیل در سرزمینهای اسلامی، ریاست حکومت بر عهده وایزمن قرار گرفت و در 16 فوریه 1949 م به عنوان اولین رئیس جمهوری اسرائیل انتخاب شد. وی در دسامبر 1951 م برای 5 سال دیگر به این سمت برگزیده شد اما کمتر از یک سال بعد، در تاریخ 9 نوامبر 1952 م در 78 سالگی درگذشت.
تعیین خطوط مرزی جدید در اروپا و خاورمیانه پس از پایان جنگ جهانی اول (1919 م)
پس از پایان جنگ جهانی اول و امضای قرار داد صلح وِرسای، قراردادهای دیگری نیز برای تعیین تکلیف امپراتوریهای اتریش - مجارستان و عثمانی و کشور بلغارستان امضا شد که هر یک متضمن شرایط سنگین و پرداخت غرامت از طرف این کشورها به فاتحین بود. در این میان، کنفرانس پاریس با تعیین خطوط مرزی جدیدی برای اروپا و کشورهای خاورمیانه، نقشه جهان را به کلی تغییر داد. در همین راستا، در 27 نوامبر 1919 م، پس از آنکه امپراتوری اتریش - مجارستان متلاشی شد و از بطن آن کشورهای مستقل تازهای به وجود آمدند، کشور چکسلواکی از سرزمین شمالی اتریش و بخشی از جنوب آلمان به وجود آمد و سرزمین مجارستان یا مجارستان به همین نام به صورت مستقلی پابه عرصه وجود نهاد. همچنین قسمتی از سرزمینهای شرقی این امپراتوری، ضمیمه رومانی شد و از پیوستن صربستان و مونته نگرو و بقیه متصرفات اتریش در بالکان، کشور یوگسلاوی به وجود آمد. در شمال شرقی اروپا نیز کشور مستقل لهستان، بین روسیه و آلمان پا به عرصه گیتی گذاشت و سرزمینهای ساحلی دریای بالتیک به نامهای لتونی، لیتوانی و استونی، استقلال یافتند. از دو کشور مغلوب دیگر جنگ جهانی اول، بلغارستان قسمتی از اراضی خود را به نفع یونان و یوگسلاوی از دست داد و بخش اروپایی ترکیه به نیمه اروپایی استانبول و حومه آن محدود شد. امپراتوری عثمانی هم مانند امپراتوری اتریش - مجارستان متلاشی گردید و فقط ترکیه امروزی از آن بر جای ماند. از متصرفات عثمانی در بین النهرین و شرق مدیترانه، پنج کشور عراق، اردن، سوریه، لبنان و فلسطین ایجادشدند که نخست تحت قیمومیت جامعه ملل یا تحت الحمایه انگلیس و فرانسه بودند و به تدریج استقلال یافتند. طرح تشکیل یک دولت یهودی در فلسطین، طی سالهایی که این سرزمین تحت قیمومیت انگلیسیها بود شکل گرفت و در سالیان پس از آن رژیم صهیونیستی نیز اعلام موجودیت کرد.
پایان نبرد تانک ها میان آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی دوم (1941 م)
نبرد تانکها که در جریان جنگ جهانی دوم، میان آلمان و شوروی رخ داده بود، در 27 نوامبر 1941 م با شکست آلمان به پایان رسید. در این نبرد، نیروهای آلمانی تلاش کردند مسکو پایتخت شوروی را که از یک ماه پیش محاصره کرده بودند، تصرف کنند. این شکست آلمان، حادثه مهمی در جنگ جهانی دوم بود و نقطه آغاز شکست آلمان را در جبهه شوروی رقم زد. جنگ آلمان با شوروی در نزدیکی مسکو به علت آن که دو طرف از تعداد زیادی تانک استفاده کرده بودند، به عنوان نبرد تانکها، معروف گردید.
درگذشت "یوجین اونیل" نویسنده معروف امریکایی (1953 م)
یوجین اونیل، نویسنده بلندآوازه امریکایی در 16 اکتبر 1888 م در نیویورک متولد شد. وی تحصیلات نامرتبی داشت و علی رغم ورود به دانشگاه، پس از مدتی ترک تحصیل کرد. با این حال، اونیل برای نخستین بار در سال 1916 م دو نمایشنامه کوتاه نوشت که بر روی صحنه رفت. در ادامه، نخستین نمایشنامه بلند خود با عنوان آن سوی افق را نگاشت که آن نیز با استقبال عمومی مواجه گردید. این پیشرفت در کار به آن جا انجامید که در سال 1922، جایزه ادبی پولیتزِر را نصیب وی ساخت. اونیل در ادامه کارهای ادبی خود، رمانهای مشهوری به رشته تحریر درآورد که در نهایت به اخذ جایزه ادبی نوبل در سال 1936 م نائل آمد. مجموعه آثار اونیل، به سبب تجربههای فراوان و برخورد با خصوصیتهای اخلاقی افراد مختلف و در عین حال آمیختگی با روح شاعرانه نویسنده، از تنوع بسیار برخوردار است و در همه آنها فکر و روح و حسّ انسان دوستیاش که با خواستها و جریان عصر او تناسب داشت منعکس است. اونیل در تئاتر امریکا سهم بزرگی دارد و به سبب استادیش در فنون نمایش و بصیرت در عمق روح بشرِ امروزی و تازگی بیان، یکی از بزرگترین نمایشنامه نویسان قرن بیستم به شمار میآید. وی سه بار موفق به دریافت جایزه پولیتزر شد و شهرتی جهانی یافت. سفر دور و دراز به وطن، روزهای بیپایان، تشنگی، اخطار و مِه و طناب و... از جمله آثار اوست که بسیاری از آنها به زبانهای دیگر از جمله فارسی ترجمه شدهاند. یوجین اونیل سرانجام در 27 نوامبر 1953 م در 65 سالگی درگذشت. وی درباره زندگی گفته است که سرنوشت درون آدمی جای دارد، نه در خارج از وجود او.
درگذشت "الکساندر دوما" (پسر) نویسنده و ادیب معروف فرانسوی (1895 م)
الکساندر دوما (پسر) (به فرانسوی: Alexandre Dumas, fils) (۲۷ ژوئیه ۱۸۲۴ - ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵) نویسنده و نمایشنامه نویس و رمان -نویس فرانسوی فرزند الکساندر دوما (پدر) بود که جای پای پدر گذاشت. او در شهر پاریس بدنیا آمد. او فرزند نامشروع الکساندر دوما (پدر) بود. در سال ۱۸۳۱ (میلادی) دومای پدر فرزندش را قانون به فرزندی خود قبول کرد. او در ۱۸۴۵ (میلادی) اولین کتاب خود را با نام "peches de Jeunesse" به معنای "گناهان دوره جوانی منتشر کرد.
درگذشت چارلز والتون، پدر فناوری رادیویی بی سیم (2011 م)
"چارلز والتون"، دانشمندی که در ظهور فناوری RFID نقش کلیدی به عهده داشته است، در سن 89 سالگی از دنیا رفت. وی در دانشگاه کورنل در رشته مهندسی الکتریک و در موسسه تکنولوژی استیونز در رشته مهندسی و اقتصاد در مهندسی به تحصیل پرداخت و در سال 1960 در شرکت IBM استخدام شد. در سال 1970 شرکت خود به نام "پروکسیمیتی دیوایسس" را افتتاح کرد. در این شرکت بود که بسیاری از ابداعات والتون چهره ای واقعی به خود گرفتند. فناوری بی سیم RFID اکنون در بسیاری از ابزارهای کنترل از راه دور کاربرد دارند، این تراشه ها در قفلهای در خودروها نیز به کار گرفته می شوند و همچنین شرکتها از این فناوری برای ردیابی کالاهای ارزشمند خود در حین حمل و نقل استفاده می کنند. از آنجایی که قیمت این تراشه ها در دهه 1970 در حدود 1.75 دلار بود، بارکدها برای این فناوری رقیبی بزرگ به شمار می رفتند. عملکرد RFID به دو دستگاه کدخوان وابسته است که از امواج رادیویی برای برقراری ارتباط میان یکدیگر استفاده می کنند. دامنه گسترده استفاده از این تراشه ها منجر به استفاده نامحدود از آنها شده است. این تراشه ها می توانند اطلاعاتی درباره موقعیت افراد یا اجسام را از طریق امواج رادیویی کوتاه به رایانه ای ارسال کنند.