امروز در تاریخ؛
از روز مجلس شورای اسلامی تا روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز
روز مجلس شورای اسلامی، نخستین انتقال تصویر به وسیله تلگراف، فروپاشی اتحادیه کشورهای اروپایی، روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 10 آذر 1393 خورشیدی برابر با 8 صفر 1436 هجری و 1 دسامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
روز مجلس شورای اسلامی
بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال 1372 ش، دهم آذرماه، سالروز شهادت مجاهد نستوه و اسوه بزرگ حق‌مداری و ظلم‌ستیزی، آیت‌اللَّه سید حسن مدرس، به عنوان روز مجلس نامگذاری شده است. انگیزه‌های اصلی این نامگذاری، حضور و مبارزات خستگی‌ناپذیر شهید مدرس در سنگر مجلس شورای ملی، علیه استبداد و استعمار و نقش خاص و ویژه مجلس شورای اسلامی در پاسداری و صیانت از راه پاک آن شهید والامقام و همه شهدای راه خدا می‌باشد. اگر اندیشه‌ها و شیوه انقلابی مدرس از شرایط و مقتضیات زمانش جدا شود، می‌تواند برای انقلاب اسلامی در هر زمان و شرایطی، دست مایه‌ای غنی و رهنمودی راهگشا باشد. به همین دلیل است که با وجود طرح افکار سیاسی نو در نهضت و انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره) و عمق مبانی اسلامی اهداف و اصولِ این انقلاب، هنوز تازگی، اصالت و صلابت اندیشه‌های مدرس به چشم می‌خورد و با نمود چشمگیر شخصیت رهبری انقلاب اسلامی، همچنان شخصیت مدرس، چشم‌ها و دل‌های شیفتگانِ اندیشه‌های انقلابی اسلام را پر کرده است.
وفات "سلمان فارسی" صحابی بزرگوار پیامبر اسلام (35 ق)
روزبه معروف به سلمان فارسی از اهالی منطقه‌ی جِی در اصفهان بود که در ابتدا آیین زرتشتی و آتش‌پرستی داشت. وی بر اثر برخورد با دین مسیح به آن گرایش پیدا کرد و در راه عزیمت برای یافتن کیش برتر، راهی شام و سپس حجاز گردید. او را در این زمان به عنوان برده‌ای خرید و فروش کردند و سال‌ها قبل از هجرت پیامبر اکرم(ص)، در مدینه به کارگری برای یک یهودی مشغول بود. سالیان اولیه‌ی حضور پیامبر در مدینه نیز با این ایام همراه بود و او توفیق حضور در جنگ‌های پیامبر(ص) را نیافت. سلمان فارسی سرانجام به دین اسلام مشرف شد و پس از آن که پیامبر(ص) او را سلمان نام نهاد از نزدیک‌ترین یاران رسول خدا گردید. سلمان فارسی از صحابه‌ی بسیار نزدیک پیامبر بزرگ اسلام(ص) و دارای علم ظاهر و باطن و بسیار فاضل و پرهیزکار بوده است. از کثرت تَقرُّبی که نسبت به آن حضرت و خانواده‌ی عصمت و طهارت داشته، پیامبر(ص) درباره‌ی او فرموده است: "السَّلمانُ مِنّا اهل البیت" سلمان از ما اهل‌بیت است. طرح حفر خندق در جنگ احزاب از جانب این صحابی بزرگ پیامبر اکرم(ص) بود. پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) در زمان خلیفه‌ی دوم به حکومت مداین برگزیده شد و تا پایان عمر به مدت 19 سال در این منصب بود. مرقد شریف این صحابی بزرگ پیامبر اسلام در مدائن، در پنج فرسخی بغداد، نزدیک طاق کسری قرار دارد.
لغو قرارداد دارسی مربوط به نفت جنوب توسط ایران (1311 ش)
در سال 1280 ش (1901 م) ویلیام دارسی، سرمایه‌دار انگلیسی، موفق به کسب امتیاز بهره‌برداری و لوله‌کشی نفت و قیر در سراسر ایران، به غیر از شمال و شرق کشور، به مدت شصت سال گردید. صاحب امتیاز، در تمام مدت قرارداد، از پرداخت مالیات، عوارض و حقوق گمرکی برای کلیه اراضی، ماشین آلات و وسایل و مواد لازمی که وارد کشور می‌کرد معاف شده بود. فعالیت‌های دارسی سرانجام پس از هفت سال منجر به دسترسی به چاه نفت عظیم مسجد سلیمان گردید و سود فراوانی نصیب صاحب امتیاز شد. پس از گذشت بیش از سی سال از انعقاد قرارداد، دولت ایران که مکرّراً این امتیاز هنگفت را به ضرر مصالح منافع ایران اعلام کرده بود، آن را لغو کرد و خشم شرکت دارسی را برانگیخت. پس از لغو قرارداد دارسی، انگلستان شکایتی علیه ایران به جامعه ملل ارسال کرد و پس از منازعات بسیار، سرانجام قرارداد 1933 به جای دارسی به امضا رسید. این قرارداد هرچند به وسعت دارسی نبود ولی به نظر اکثر کارشناسان، دارای معایبی به مراتب بیش از محاسن بود. معایب قرارداد 1933، اختلافاتی را بین ایران و شرکت نفت انگلیس به وجود آورد که در نهایت منجر به تنظیم قرارداد الحاقی گس - گلشائیان گردید. انگلستان تا سال‌ها بعد نیز بر نفت ایران خیمه زده بود تا این که با تصویب ملی شدن صنعت نفت، در 29 اسفند 1329، دست این استعمار پیر از این منبع خدادادی کوتاه شد.
شهادت عالم نستوه و مجاهد آیت‌اللَّه "سید حسن مدرس" به دستور "رضاخان" (1316ش)
آیت‌اللَّه سیدحسن مدرس در حدود سال 1249 ش در قریه "سرابه کچو" از توابع زواره اردستان در استان اصفهان دیده به جهان گشود. سیدحسن در 14 سالگی به اصفهان عزیمت کرد و ده سال تمام در آنجا به بحث و تحقیق پرداخت. وی در سال 1272ش به نجف اشرف هجرت نمود و به مدت هفت سال از محضر حضرات آیات علامه سیدمحمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی و نیز میرزای بزرگ شیرازی استفاده نمود و به درجات بالای علمی دست یافت. سید حسن پس از اخذ اجازه اجتهاد، به اصفهان باز گشت و به تدریس فقه و اصول مشغول گردید. وی همزمان با اوج‌گیری نهضت مشروطه در ایران، وارد صحنه سیاست شد و از طرف علما و مراجع شیعه به عنوان مجتهد طراز اول کشور برای نظارت بر قوانین مجلس شورای ملی انتخاب گردید. مدرس در سال 1290 ش، امور رسیدگی به مدرسه عالی سپهسالار (شهید مطهری) را به عهده گرفت و مشغول تدریس در این مدرسه گردید. در دوره‌های بعد، مبارزات مدرس، شکل دیگری به خود گرفت و او بارها با در نظر گرفتن منافع ملت با صاحبان قدرت، مخالفت ورزید که تحصن درحرم حضرت عبدالعظیم(ع) در اعتراض به دولت صمصام‌السلطنه بختیاری، مخالفت با قرارداد استعماری 1919م وثوق‌الدوله، اعتراض به کودتای انگلیسی رضاخان و نیز جمهوریت رضاخانی از آن جمله‌اند. با به قدرت رسیدن رضاخان، سیدحسن مدرس به عنوان دشمن شماره یک وی در مجلس، نسبت به زورمداری‌ها و قدرت‌ورزی‌های رضاخان مطرح شد و بر اثر سوء تدبیر سردار سپه، طرح استیضاح رضاخان را به تصویب رساند. در این میان رضاخان مترصد فرصتی بود که بتواند این روحانی آگاه و عالم را از سر راه خود بردارد. رضاخان پس از به دست گرفتن سلطنت و پس از آن که نقشه ترور مدرس را ناکام دید، او را در شانزدهم مهر 1307 دستگیر و به خواف و پس از مدتی به کاشمر از توابع خراسان تبعید نمود و پس از ده سال تبعید، ماموران شاه، وی را مسموم و سپس در دهم آذر 1316ش در 67 سالگی، در حال نماز خفه کردند. قیام مدرس، نخستین جرقه نهضت ضداستبدادی و آخرینِ آن نبود. مدرس، مظهر مقاومت ملت و آن عده از نمایندگان مردم بود که به رمز توطئه و عمق فاجعه پی برده و معتقد به چاره کار قبل از وقوع حادثه بودند. قیام و مقاومت نستوه و حماسه‌آفرین مدرس در آن شرایط و جو اختناق و ارعاب، گرچه در لابلای حوادث مشروطیت به عنوان یک جریان فرعی مطرح شده است، ولی در مطالعه تاریخ نهضت‌های اسلامی، عنوان و جایگاه مستقل و درخشانی دارد. اندیشه‌های سیاسی مدرس را نه به عنوان یک اعتراض تاریخی بر یک جریان انحرافی، بلکه به صورت یک جریان و نهضت در ارائه تفکر درست و مایه‌دار سیاسی و انقلابی اسلام، و تجدید حیات سیاسی، باید تلقی نمود.
اعلام لغو مصوبه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در روزنامه‌ها به درخواست امام خمینی(ره) (1341ش)
با اعلام تصویب لایحه انجمن ایالتی و ولایتی، علما و مراجع که پی به ماهیت اصلی این طرح برده بودند، دست به افشای آن زدند. حضرت امام خمینی(ره) نیز با تعطیل درس‌های خود، خواستار لغو این مصوبه شدند. سرانجام علما تهدید کردند که اگر دولت، تصویب نامه جدید را لغو نکند، مردم اقدامات شدیدتری خواهند کرد. به دنبال این تهدید، هیئت دولت در یک نشست طولانی، تصویب نامه مورخ 16 مهرماه 1341، مبنی بر حذف قسم به قرآن برای نمایندگان، حذف قید اسلام برای انتخاب شوندگان و حق رای برای بانوان در انجمن‌های ایالتی و ولایتی را لغو کرد. پس از جلسه دولت، نتیجه آن در هشتم آذرماه به اطلاع علما رسید. این اقدام که در اثر فشار علما به دولت بود، موجی از خوشحالی را در میان مردم به وجود آورد، اما حضرت امام، اطلاع رسانی خصوصی را کافی ندانسته، خواستار اعلام همگانی آن توسط رسانه‌های گروهی شدند. سرانجام با فشار پی‌گیر روحانیت، دولت، تسلیم شد و لغو این مصوبه را در 10 آذرماه 1341ش در روزنامه‌ها اعلام کرد. این حرکت توانست اولین پیروزی نهضت نوپای اسلامی را به دنبال آوَرَد و جامعه را به سمت طاغوت‌ستیزی سوق دهد.
اعلامیه حوزه علمیه قم درباره چگونگی واکنش دولت در برابر اعتراضات مردمی (1356ش)
به مناسبت فرا رسیدن چهلمین روز شهادت آیت‌اللَّه سید مصطفی خمینی فرزند بزرگوار حضرت امام، تظاهراتی از طرف دانشجویان در داخل و خارج از کشور در اعتراض به رژیم برپا شد. در پی این وقایع، از سوی حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای منتشر گردید که در آن ضمن تصریح حمایت حرکت‌های دانشجویی از نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی(ره)، از وحشی‌گری دستگاه حاکم به شدت انتقاد شده بود. در بخشی از این اعلامیه آمده بود: "تظاهرات اخیر و چشمگیر دانشجویان در آمریکا و اروپا و همزمان با آن، تظاهرات دانشجویان دانشگاه‌ها و عموم ملت ایران در سراسر کشور و به ویژه بزرگ‌ترین رفراندوم ضدحکومت با شرکت روحانیون، دانشجویان و عموم طبقات مختلف مردم در روز شهادت عالم مجاهد، حضرت آیت‌اللَّه مصطفی خمینی، نمودار جنبش عظیم ملت و بیداری عموم و تنفر مردم نسبت به دستگاه خیانتکار و جبار حکومت ایران است.
خلع "محمد بن عبدالملک زیات" از وزارت به دستور متوکل عباسی (223 ق)
محمد بن عبدالملک زِیات در دوره‌ی خلافت معتصم و واثق عباسی، وزارت را بر عهده داشت. وی تنوری ساخته بود که در آن میخ‌های آهنی وجود داشت و او مخالفین را در آن تنور شکنجه می‌داد. پس از واثق، متوکل عباسی به خلافت رسید. او پس از مدتی ابن زیات را از وزارت برکنار کرد و او را در داخل همان تنور حبس نمود. ابن زیات به مدت 40 روز در داخل تنور محبوس ماند تا این که جان سپرد.
حمله ی آقامحمدخان قاجار به گرجستان (1209 ق)
او پس از قتح کامل جنوب ایران در واقع مقر حکم رانی خویش را در تهران نهاد (آن را دارالخلافه نامید) در حالیکه پایتخت وی هنوز ساری بود؛ والی گرجستان به پشتوانه هم کیشی با روس‌ها اعلام استقلال نمود بنابراین آقا محمد خان در آپریل ۱۷۹۵ (فروردین ۱۱۷۴) برای آراگلی خان نامه‌ای ارسال و اشتباهات گرجیها در طی هشتاد سال گذشته را یاد آوری نمود و اعلام کرد در صورتی که والی گرجستان روابط خود را با روس‌ها قطع و از ایران اطاعت کامل نکند، به آنجا لشکر کشی خواهد نمود ولی آراگلی خان جواب نامه را نداد و خود را برای حمله با آقا محمد خان مجهز نمود . آقا محمد خان به گرجستان لشکر کشی کرد و با وجود مقاومت گرجیها، آقا محمد خان در این نبرد پیروز میدان شد و آراگلی خان به تفلیس فرار کرد و آقا محمد خان قاجار برای یافتن او به تفلیس لشکر کشید . آراگلی خان همراه خانواده و بستگانش از تفلیس فرار کردند و به گرجستان غربی گریختن و آقا محمد خان تفلیس را فتح نمود .آقا محمد خان قاجار فاجعه کرمان را در تفلیس اجرا کرد و دستور به قتل و تاراج مردم داد . عده زیادی از روحانیون را در رود کورا غرق کردند و پنج هزار نفر از گرجیها را اسیر و شهر را ویران نمودند . آقا محمد خان پس از غارت مهمات و ذخایر جنگی آراگلی خان، از شهر خارج شد تا به دنبال آراگلی خان برود ولی با دریافت خبر طغیان اهالی شیروان که مصطفی خان دولو نماینده آقا محمد خان قاجار را به قتل رسانده بودند، به دشت مغان بازگشت . حاکم شیروان با آقا محمد خان پیمان دوستی و اطاعت داد و آقا محمد خان از تنبیه آنان صرف نظر نمود و با پانزده هزار تن از دختران و حتی پسران شهر که آنان را به اسارت گرفته بود به تهران بازگشت. اینان برای سواستفاده جنسی و نیز برای بردگی به ثروتمندان فروخته شدند.
فروپاشی اتحادیه کشورهای اروپایی موسوم به اتحاد مقدس (1825م)
اتحادیه تاریخی کشورهای اروپایی یا اتحاد مقدس در 26 سپتامبر سال 1825م به دنبال سقوط ناپلئون و تشکیل کنگره وین، بین امپراتوری‌های روسیه، اتریش و پادشاهی پروس به امضا رسید و به موجب آن، این دولت‌ها موافقت کردند که در کشورهای تحت حکومت خود و در روابط بین‌الملل بر اساس آیین مسیحیت رفتار کنند. در واقع، اصل سند در دفاع از صلح و عدالت بود. پس از چندی، بسیاری از دولت‌های اروپایی نیز این موافقت نامه را امضا کردند. اصول کلی مورد توافق در اتحاد مقدس بعدها جهت فرونشاندن انقلاب‌های ملی و جنبش‌های آزادی خواهی مردم اروپا و سایر کشورهای تحت سلطه استعمارگران، به کار گرفته شد. این اتحاد در اوّل دسامبر 1825م با خروج روسیه تزاری از هم فرو پاشید. اگرچه اصول موردِ توافق نیز خالی از ابهام نبود. با این حال انقلاب‌های سال 1848م اروپا به صورت عملی این اتحاد را خاتمه بخشید.
رحلت فقیه نامدار شیعه آیت اللَّه العظمی "سیدابوالقاسم‌خوئی" (1413 ق)
امضای قرارداد "لوکارنو" درباره تثبیت مرزهای آلمان (1925م)
پس از جنگ جهانی اول، فرانسه که با امضای معاهده وِرْسای با تصرف مناطقی از آلمان به کناره‌های رودخانه راین در آلمان دسترسی پیدا کرده بود از باز پس گرفتن این نواحی توسط آلمان وحشت داشت و می‌خواست به نحوی الحاق این اراضی به فرانسه را تضمین کند. پس از آن در پنجم اکتبر 1925م نمایندگان فرانسه، انگلستان، آلمان، ایتالیا، بلژیک، لهستان و چکسلواکی در لوکارنو در آلمان گرد آمدند تا درباره تثبیت مرزهای خود و نیز غیرنظامی شدن منطقه راین گفتگو کنند. در این کنفرانس یک رشته توافق‌ها بین دولت‌های شرکت‌کننده به عمل آمد و این موافقت‌نامه‌ها در نهایتْ در اول دسامبر 1925م به امضا رسید. به موجب این پیمان، مرزهای فرانسه - آلمان و بلژیک - آلمان تثبیت شد و سرزمین راین در آلمان که با بلژیک و لوکزامبورگ هم مرز است، غیرنظامی اعلام گردید. بر اساس این پیمان، آلمان میثاق‌های داوری و حکمیت با فرانسه، بلژیک، لهستان و چکسلواکی را امضا کرد. همچنین پیمان‌های تضمین متقابل میان فرانسه - لهستان و فرانسه - چکسلواکی امضا شد. این پیمان‌ها برای رؤسای این کشورها که همگی خواستار همکاری بین‌المللی بودند، پیروزی مهمی محسوب می‌گردید. پیمان‌های لوکارنْو، در نهایت در پی اشغال سرزمین راین از سوی آلمان در مارس 1936م، نقض شد و سایر امضاکنندگان نیز تنها به ارسال اعتراض رسمی برای هیتلر قناعت کردند و اقدام جدی به عمل نیاوردند.
نخستین انتقال تصویر به وسیله تلگراف بین برلین و وین (1927م)
تصرف سرزمین فلسطین عربی توسط اردن (1947م)
با افزایش مهاجرت یهودیان از نقاط مختلف جهان به سرزمین فلسطین، طرح خائنانه تقسیم فلسطین به دو منطقه عرب‌نشین و یهودی‌نشین در سازمان ملل متحد به بحث گذاشته شد و این طرح در 29 نوامبر 1947م به تصویب رسید. طبق طرح تقسیم فلسطین، در حدود 57 درصد اراضی این کشور به دولت یهود و 43 درصد به اعراب، اختصاص می‌یافت. این در حالی بود که اکثریت جمعیت فلسطین را اعراب بومی تشکیل می‌دادند و یهودیان در اقلیت ضعیفی بودند. پس از تصویب این طرح، نزدیک به 7500 کیلومتر مربع از سرزمینِ واقع در ساحل غربی رود اردن که قرار بود دولت عربی فلسطین در آن تشکیل شود، در اول دسامبر 1947م به تصرف نیروهای اردنی در آمد و پس از دو و نیم سالْ در آوریل 1950م رسماً به این کشور ضمیمه شد. از آن طرفْ شش هزار کیلومتر مربع دیگر نیز که برای تشکیل دولت عربی فلسطین پیش‌بینی شده بود، تحت اشغال یهودیان قرار گرفت و همچنین قسمت کوچکی از اراضی تحت نفوذ دولت آینده فلسطین هم در تصرف مصر باقی ماند. این عواملْ، عدم تأسیس و تشکیل دولت عربی فلسطین را فراهم آورد و در عوض، زمینه اعلامِ موجودیت رژیم اشغال‌گر قدس در 14 مه 1948م را مهیا نمود.
مرگ "دیوید بن گوریون" موسس رژیم صهیونیستی و اولین نخست وزیر آن (1973م)
دیوید بن گوریون، بانی و موسس رژیم صهیونیستی، در 29 آوریل سال 1886م در فلسطین به دنیا آمد. وی در بیست سالگی جنبش یهود را برای استقلال یهودیان پایه‌ریزی کرد و در جریان جنگ جهانی اول نقش مهمی در انتقال تدریجی یهودیان به فلسطین ایفا نمود. بن گوریون در خلال سال‌های جنگ جهانی دوم، با حمایت قدرت‌های بزرگ به ویژه استعمار پیر انگلیس، با شتاب بیشتری کار انتقال یهودیان سراسر جهان را به فلسطین دنبال نمود تا اینکه در 14 مه 1948م، 5 ماه پس از تصویب طرح تجزیه فلسطین به دو بخش یهودی و فلسطینی توسط سازمان ملل متحد، موجودیت رژیم صهیونیستی را به طور رسمی اعلام کرد و به فاصله چند ساعت، امریکا و شوروی سابق، این رژیم را به رسمیت شناختند. هر چند در غروب همان روز کشورهای مصر، سوریه، لبنان و اردن به اسرائیل اعلان جنگ دادند ولی این جنگ با شدت و ضعف تا بهار 1949 و با فشارهای سیاسی امریکا و دولت‌های اروپایی ادامه یافت و به آوارگی و پراکندگی بیشتر فلسطینیان در کشورهای عربی انجامید. بن گوریون تا سال 1953م نخست وزیر رژیم صهیونیستی بود و از سال‌های 1955 تا 1962م نیز مجدداً این سمت را بر عهده گرفت. بن گوریون در جنگ 1956 اعراب و اسرائیل موسوم به جنگ کانال سوئز نیز مورد حمایت گسترده نظامی فرانسه و انگلیس قرار داشت. او یکی از پایه‌گذاران حزب کارگر اسرائیل می‌باشد و تا سال 1965م، رهبری این حزب را بر عهده داشت. دیوید بن گوریون پس از عمری اشغال‌گری، سرانجام در اول دسامبر 1973م در هشتاد و هفت سالگی درگذشت.
روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز
ایدز سرنام عبارت (به انگلیسی: AIDS یا Acquired immune deficiency syndrome) به معنی نشانگان نقص ایمنی اکتسابی است. ایدز یک بیماری پیشرونده و قابل پیشگیریاست، این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ‌آی‌وی در بدن میزبان است که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی بدن (معروف به نقص ایمنی یا کمبود ایمنی) انسان می‌گردد که خود زمینه‌ساز بروز عفونت‌های موسوم به فرصت طلب است که یک بدن سالم عموماً قادر به مبارزه با آنهاست و در نهایت پیشرفت همین عفونت‌ها منجر به مرگ بیمار می‌گردد به طوری که بیماری سل عامل اصلی مرگ و میر در میان مبتلایان به ایدز در سراسر جهان است. در طی یک سال این بیماری بدون نام، گسترش زیادی داشت تا سرانجام در ۱۹۸۲ آن را ایدز نامیدند. از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه ها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها اول دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شده‌است و هر سال برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته می‌شود. در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل متحد ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامتی مورد توجه قرار داد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد. همچنین در سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۲) این کشور خود را متعهد به هدایت جهان برای کاهش تلفات هولناک اچ.آی.وی/ایدز دانسته است. بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلاء مربوط به کشورهای جهان سوم و در حال توسعه است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
