به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ پس از قضیه 11 سپتامیر افغانستان اولین کشوری بود که به عنوان مأمن طالبان و گروه‌های القاعده نیرو‌های غربی به سرکردگی آمریکا مورد هجوم قرار گرفت. پس از 2003 ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) عملاً فرماندهی نیروهای بین‌المللی حاضر در افغانستان را عهده‌دار شد.

شایان ذکر است حضور نیروهای ناتو به امنیت و برقرای آرامش در افغانستان کمک نکرد بلکه در پاره‌ای از مواقع موجب ایجاد ناامنی و بر هم زدن امنیت در این کشور شد.

حضور مأموران نیروهای ناتو _ ایساف (نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت) در افغانستان تا اکتبر 2003 محدود به نواحی کابل و اطراف آن می شد، اما پس از مذاکرات انجام شده بین حامد کرزی، رئیس جمهور موقت افغانستان و دبیرکل سابق ناتو( لرد رابرتسون) محدوده مأموریت نیروهای ناتو شامل تمامی سرزمین افغانستان شد.


ناتو از سال 2003 تا 2006 نیروهای خود را در سرتاسر افغانستان گسترش داد و برنامه عملیاتی‌اش را در 5 مرحله طراحی کرد. طبق گزارش‌های کنگره آمریکا در سال 2008 عملیات ضد ناتو از سوی افغانستان با شدت بیشتری همراه شد. پس از 13 سال حضور در افغانستان نیروهای ناتو با مواجه شدن با چالش‌های جدی که تحمل و حل آنها برایشان غیرممکن بود تصمیم به خروج از این سرزمین گرفتند.

افغانستان از لحاظ اجتماعی و فرهنگ، شرایط خاص جغرافیایی با فرهنگ و اجتماع نیروهای ناتو تفاوت زیادی دارد، از این رو حضور آنها را در افغانستان با مشکلاتی مواجه کرد، همچنین ساختار تشکیلاتی ناتو، نظام منطقه ای برای مأموران ناتو مشکلات زیادی را به وجود آورده است، اختلاف اعضا در خصوص وظیفه اصلی نیروهای ناتو در افغانستان از عواملی بود که در اخذ تصمیمات و اجرا آنها را با مشکل مواجه می‌کرد. البته در بعضی موارد دو کشور عضو ناتو باهم اتفاق نظر داشتند.


ناهماهنگی عملیات نیروهای ناتو و ایساف در مواردی تلفات سنگینی برای شهروندان غیر نظامی به وجود آورد. در مجموع ناتو با خروج از منطقه سنتی خود با مشکلات و چالش‌های عدیده ای روبرو شد که در نهایت منجر به خروج نیروهای نظامی ناتو از افغانستان شد، البته ناتو وظایف جدیدی برای حضور در افغانستان برای خود تعریف کرده است.

"جعفر حق‌پناه" در رابطه با خروج نیروهای آمریکایی و ناتو اظهار داشت: خروج نیروهای ناتو از افغانستان یک اتفاق دفعتی نیست و از سال‌ها پیش برنامه‌ریزی‌هایش انجام شده است و توافقاتی مبنی بر پیمان امنیتی مشترک بین دو کشور حاصل شده بود، از این رو آمریکایی‌ها به رویکردهای جدید امنیتی در افغانستان رسیده‌اند.
 
وی در ادامه افزود: آمریکایی‌ها احساس کردند حضورشان مانند روال سابق با هزینه‌های زیاد و بازده کمی همراه است، به همین خاطر در چارچوب جدید مایل نیستند بیش از این بلاخص هزینه انسانی در مقابل حضور در افغانستان پرداخت کنند.

 
حق پناه تصریح کرد: آمریکایی‌ها متوجه شدند حضور گسترده آن‌ها در افغانستان بازده خوبی به همراه نداشته، بنابراین توافق شده حضور مستقیم و اجرای عملیات در افغانستان به حداقل برسد و آن‌ها بیشتر به تجهیز و بازسازی نیروهای افغان بپردازند.
 
این کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید براینکه آمریکایی‌ها با کمک ناتو با اشراف کامل به ساختارهای سیاسی، نظامی و امنیتی افغانستان هزینه‌هایشان را کاهش و هم چنان حضورشان را حفظ می‌کنند گفت: به موجب پیمان امنیتی تعداد نیروهای حاضر در افغانستان به کمتر از ده هزار نفرتقلیل پیدا خواهد کرد که در مقایسه با حضور انبوه سابق بسیار متفاوت است.

 
حق‌پناه اظهار داشت: نیروهای آمریکایی از این پس فقط در چند پایگاه مستقر خواهند شد که این یک نقطه تعیین کننده دیگر است البته کار ماموران آمریکایی و نیروهای ناتو بیشتر لجستیکی و آموزش پشتیبانی و امور اطلاعاتی خواهد بود که از این جهت هم تفاوت‌های جدی با گذشته دارد.  
 
وی با بیان این که در حال حاضر حضور نیروهای آمریکایی موضوع نیست بلکه موضوع حفظ حضور آن‌هاست گفت: شاید با کاهش حضور بتوانند نفوذ خودشان را همچنان حفظ کنند، البته این موضوع منوط به آن است که در حوزه‌های اجتماعی،اقتصادی، سیاسی و فرهنگی اقداماتی انجام دهند که طبق پیمان امنیتی در حال اجرا است.  

انتهای پیام/