پگیدا به معنای «اروپایی‌های وطن‌پرست علیه اسلامی کردن مغرب‌زمین» است

چگونگی پیدایش و رهبری جنبش پگیدا

در ماه اکتبر ۲۰۱۴ یک فراخوان در شبکه اجتماعی فیس‌‎بوک توسط «لوتس باخمن» ۴۱ ساله داده شد که در آن خواسته بود تا تجمعی در اعتراض به سیاست‌ مهاجرت در آلمان تشکیل شود و در مطالبات خود مواردی مثل کنترل بیشتر پلیس، عدم مدارا در برابر گروه‌های رادیکال مذهبی و برخورد با مهاجران متخلف را بیان کرده بود.

اما نکته جالب، شخصیت رهبر و بنیان‌گذار این جنبش است زیرا باخمن، سال‌ها پیش به اتهام ارتکاب به جرایم متعدد به زندان محکوم شد و برای فرار از این مجازات به آفریقای جنوبی گریخت؛ وی سرانجام در سال ۲۰۰۰ خود را تسلیم پلیس آلمان کرد. آخرین جرم وی، حمل، نگهداری و استعمال مواد مخدر بوده است. او در سال ۲۰۰۹ به زندان محکوم شده و در حال حاضر دوران تعلیقی خود را (تا پایان 2015) می‌گذراند.

لوتس باخمن رهبر جنبش «پگیدا» یک مجرم با سابقه است

سابقه کاری لوتس باخمن کوچک‌ترین ربطی به فعالیت سیاسی و حزبی ندارد بلکه او در زمینه‌های تبلیغاتی برای نان بربری ترکی، کباب ترکی و استریپت‌تیز فعالیت داشته است.

ماهیت جنبش پگیدا

از نام این جنبش می‌توان به ماهیت آن پی برد؛ در ابتدا عقاید ناسیونالیستی یا ملّی‌گرایی آلمانی برای آنها مطرح است و بعد به اذعان آنها با اسلامی‌شدن آلمان و اروپا (مغرب زمین) به مخالفت و ضدّیت برخاسته‌اند. این شعارها در چند سال اخیر در کشورهای اروپایی نیز توسط جناح‌های راست افراطی این کشورها مطرح شده اما هیچ‌گاه به اندازه پگیدا فراگیر نشده بودند، زیرا چگونگی شکل گرفتن و هم‌چنین نحوه فعالیت آن متفاوت با دیگر جناح‌های راست افراطی در کشورهای اروپایی است.

ملّی‌گرایی یا نژادپرستی؟

تشکل پگیدا خواهان محدودیت شدید حق پناهندگی در آلمان است. حضور دسته‌های افراطی و نئونازی‌های در این جنبش با شعارهای ضدخارجی فضای تشنج‌آمیزی علیه مهاجران ایجاد کرده است. حتی بعضی از آنها به تضاهرات اکتفا نمی‌کنند و حملاتی را علیه پناهندگان و مهاجران انجام می‌دهند. برای نمونه چندی پیش یک آتش‌سوزی عمدی در محل اسکان آتی پناهجویان در نزدیکی شهر نورنبرگ آلمان اتفاق افتاد که روی دیوار یکی از ساختمان‌های مجاور محل آتش‌سوزی در منطقه فورا (Vorra) علامت صلیب شکسته (نشان ‌نازی‌ها) کشیده و شعارهای ضدخارجی نوشته شده بود.

حمله افراط‌گرایان آلمانی به محل اسکان آتی پناهجویان در نزدیکی شهر نورنبرگ آلمان

اسلام‌ستیزی حتی با قتل مسلمانان

جنبش پگیدا در ظاهر سعی می‌کند مرز غیرشفافی را بین اسلام‌ستیزی و مخالفت با اسلام‌گرایی افراطی را تعیین کند اما در واقع حرکت آنها به مخالفت با مسلمانان و اسلام در آلمان قوت بخشیده بطوری که بسیاری از آلمانی‌ها عقیده دارند مسلمانانی که تابعیت این کشور را دارند، آلمانی محسوب نمی‌شوند. نتیجه یک پژوهش جدید منتشر شده توسط موسسه «فعال در امور مهاجرت و هم‌گرایی» مستقر در برلین نشان می‌دهد که تحقیر اسلام و هراس از این دین حتی به میان قشر متوسط جامعه آلمان نیز راه یافته است. نزدیک به چهار میلیون مسلمان در آلمان زندگی می‌کنند که بسیاری از آنان دارای تابعیت آلمانی هستند. با این‌که اغلب این شهروندان یک زندگی آرام و معمولی همانند دیگر شهروندان غیرمسلمان این کشور دارند، با این حال در افکار عمومی آلمان این ذهنیت وجود دارد که مسلمانان "جور دیگری" هستند و آلمانی به حساب نمی‌آیند. ذهنیتی که فکر می‌کند مسلمانان در اصل نباید در آلمان درخواست و ادعایی داشته باشند. ۴۲ درصد از کسانی که در این پژوهش مورد پرسش قرار گرفته‌اند، خواستار اعمال محدویت‌هایی برای ساخت مساجد در آلمان بوده‌اند و این در حالی است که حملات به مساجد مسلمانان در حال افزایش است.

نمونه‌هایی از حمله‌های نئونازی‌های آلمانی به مساجد مسلمانان در آلمان

شدت فعالیت ضداسلامی جنبش پگیدا بخصوص در شهر درسدن و ایالت زاکسن آلمان حتی موجب قتل دردناک یک بانوی مسلمان شد. «مروه الشربینی» بانوی محجبه مصری در سال 2009 به دادگاه رفته بود تا نسبت به شکایتش در مورد رفتار اهانت‌آمیز «آلکس دبلیو» رسیدگی شود. دبلیو هنگام برگزاری دادگاه تجدیدنظر با چاقو به الشربینی حمله کرد و با 18 ضربه او را که سه ماهه باردار بود به قتل رساند. شوهر الشربینی برای نجات همسرش تلاش کرد اما نکته جالب اینجا است که پلیس به جای دفاع از الشربینی به سوی شوهر او تیراندازی کرد. قتل الشربینی، واکنش پلیس و یک سلسله اتفاقات بعد مثل تخریب یادبود الشربینی نشان داد که این شهر بستر بسیار خطرناکی برای حمله به همه مسلمانان آلمان و حتی اروپا شده است.

مراسم یادبود «مروه الشربینی» بانوی محجبه مصری در کنار ساختمان شهرداری درسدن که بدست یک افراطی به قتل رسید

نکته جالب اینجا است که جمعیت مسلمانان شهر درسدن آن قدر نیست که نقشی در احساسات افراطی علیه آنان داشته باشد. جمعیت درسدن 530 هزار نفر است که تنها 25 هزار نفر آن مسلمان هستند و از مجموع جمعیت 4 میلیون و 50 هزار نفری ایالت زاکسن، حدود 2.5 درصد خارجی و فقط 05% درصد مسلمان است. به عبارت دیگر، جمعیت مسلمان این ایالت آن قدر کم است که نمی‌تواند عامل رفتاری مثل قتل الشربینی یا تجمعات پگیدا باشد.

میزان نفوذ پگیدا در آلمان

بنا بر آخرین نظرسنجی انستیتوی پژوهشی فورسا، یک سوم آلمانی‌ها با جنبش ضداسلامی پگیدا همدلی دارند. بر اساس این نظرسنجی، حدود دو سوم (۶۷ درصد) شهروندان آلمان با این حال معتقدند که خطر اسلامیزه کردن آلمان اغراق‌آمیز توصیف می‌شود. در این میان تفاوت زیادی میان پرسش‌شوندگان از شرق و غرب آلمان به چشم می‌خورد. در حالی که ۱۵ درصد پرسش‌شوندگان ساکن شرق آلمان رأی خود را به حزبی خواهند داد که قصد مبارزه با اسلام در آلمان داشته باشد، این رقم در میان آلمانی‌های ساکن ایالت‌های غربی به ۹ درصد می‌رسد.

مخالفان پگیدا در آلمان

پگیدا مخالفانی از مردم و همچنین دولت‌مردان آلمانی دارد که سعی می‌کنند فعالیت این گروه را کنترل و تا حدی خنثی کنند. در اواخر سال 2014 و در همان شهر درسدن حدود ۶ هزار نفر به دعوت نهاد «درسدن برای همه» پاسخ مثبت گفتند و در تظاهراتی علیه جنبش پگیدا شرکت ‌کردند؛ آنها اعلام کرده‌اند که می‌خواهند "فرهنگ خوشامدگویی" به پناهجویان و مهاجران در آلمان تقویت شود. حتی نمایندگان کلیساهای مسیحیان، مرکز اسلامی و شورای خارجیان در صفحه اینترنتی "Dresden-nazifrei.com" (درسدن بدون نازی‌ها) تصریح کرده‌اند که طرفداران «پگیدا» نژادپرست هستند و با آنان نمی‌توان گفت‌وگو کرد. موضع تعدادی از سیاست‌مداران آلمانی نیز همین بوده است.

تظاهرات مخالفان پگیدا در درسدن: "رنگارنگ نه قهوه‌ای"؛ قهوه‌ای در ادبیات سیاسی آلمان رنگی نمادین برای گروه‌های راست افراطی است

آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در پیام خود به مناسبت فرا رسیدن سال 2015 میلادی از شهروندان آلمان خواست اجازه استفاده ابزاری از خود به دست برپاکنندگان جنبش پگیدا را ندهند.

آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان بدلیل نیاز کشورش به مهاجرین، از مخالفین جنبش پگیدا است

کاهش جمعیت در آلمانِ هشتاد میلیون نفری بر روی بازار کار این کشور تاثیر منفی گذاشته است؛ به همین خاطر این کشور با کمبود نیروی کارگر و حتی متخصص مواجه شده که برای جبران آن نیاز به جذب اتباع از دیگر کشورها دارد. در سرزمین ژرمن‌ها حدود ۲۰ درصد جمعیت در معرض خطر فقر بوده و در حاشیه زندگی اجتماعی این کشور به سر می‌برند و این کشور بدنبال خروج از این وضعیت اقتصادی به دنبال جذب مهاجر بیشتر است؛ به همین علت سیاست‌مداران آلمانی با جنبش پگیدا مخالفت می‌کنند.

آلمان نیازمند ۱۰ هزار پرستار خارجی می‌باشد. این کشور با کمبود نیروی کارگر و حتی متخصص مواجه شده است.

آیا پگیدا موفق می‌شود؟

پگیدا در عرصه رسمی سیاسی آلمان، به علت اینکه حزب به معنای سیاسی و مورد قبول در کشورهای اروپایی محسوب نمی‌شود و همچنین رهبر آن فرد سیاسی به معنای متعارف نیست، نمی‎‌تواند به عنوان یک حزب سیاسی شناسایی شود. فعالیت پگیدا مشابهتی با احزاب سیاسی در آلمان ندارد و به جز اعلام مانیفست در ماه دسامبر 2014، بیشتر سعی می‌کند ظاهر یک جنبش اجتماعی را داشته باشد. باخمن رهبر این گروه، طرفداران خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی سامان می‌دهد و دوشنبه هر هفته به خیابان‌ها می‌آورد در حالی که هیچ دفتر رسمی ندارد.

با این وصف در آینده نزدیک احتمال به رسمیت شناختن این گروه در فضای سیاسی آلمان کم است، به همین خاطر رهبران این گروه که اعتقاد کمی به قانون دارند (باخمن یک مجرم سابقه‌دار است)، در فضای عمومی مردم محور ضدمهاجرهای خارجی را با محور اسلام ستیزی پیوند زده‌اند تا از این راه طرفداران زیادی را بدست بیاورند که بتوانند وزنه سنگین‌تری در جریان‌های سیاسی آلمان کسب کنند.

فقر و عدم توزیع عادلانه ثروت در جامعه آلمان موجب پیدایش گروه‌های افراطی مانند پگیدا می‌شود

افراط‌گرایان گروه پگیدا که از فقر و عدم توزیع عادلانه ثروت در جامعه آلمان بوجود آمده‌اند، برای جلب توجه و گرفتن امتیاز از دولت آلمان راهی بهتر از قربانی کردن خارجی‌ها و بخصوص مسلمانان این کشور را با برانگیختن روحیه ضداسلامی برای اهداف خود پیدا نکردند که این عمل آنها، هراس از این دین را در میان قشرهای مختلف جامعه آلمان افزایش داده است. اقدامات وحشی گروه‌های تروریستی سلفی در خاورمیانه به کمک گروه پگیدا آمده و از این رو میزان موفقیت دولت و رسانه‌های آلمان در جلوگیری از افزایش طرفداران اسلام‌ستیز پگیدا کم‌رنگ‌تر از قبل پیش بینی می‌شود.