همچنین صورت‌­های کشف شده در هفت تپه خوزستان نشان می‌­دهد زنان در ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد، لب‌­ها و گونه‌ها را قرمز کرده و چشم‌­ها را با آرایش، درشت جلوه می­‌دادند.

یونانیان هم در آثار خود، آرایش کردن هخامنشیان را بسیار ستایش کرده‌­اند.

با گذشت هزاران سال و پس از اسلام آوردن ایرانیان، اکنون هم ایرانی مسلمان پیش از رفتن به پیشگاه خالق، خود را آراسته و معطر می­‌کند.

آرایش به منظور زیبا جلوه کردن در میان همه ملل به روش‌­های مختلف مشاهده می‌­شود.

در جامعه‌ی سنتی خراسان‌جنوبی نیز رسم بر آن بود که بانوان خود را با لوازمی مخصوص می­‌آراستند اما هر کسی جرأت آراستن و به اصطلاح هفت قلم آرایش کردن را نداشت، چون در فرهنگ دینی و عرفی، این گونه آرایش کردن جز برای زنان متأهل زشت و نکوهیده بود.

پیراستن صورت و ابروها، مشخصه‌­ای برای تشخیص دختران مجرد از متأهل

هرچند مطلوب بودن یا نبودن نوع آرایش بسته به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز متفاوت است، اما به گفته‌ی یک جامعه‌شناس، آرایش کرده‌­های خراسانی به نوعی نشان‌دهنده‌ی پایگاه اجتماعی است، یعنی دختری که ابروهای خود را برمی‌­داشت، به این معنی بود که او ازدواج کرده است که البته این موضوع بعدها عمومیت بیشتری در میان اقوام ایرانی یافت و پیراستن صورت و ابروها به مشخصه‌­ای برای تشخیص دختران مجرد از متأهل تبدیل شد.

دکتر «محمدعلی حافظی» پزشک و محقق بیرجندی در کتاب تاریخ پزشکی بیرجند می‌نویسد: در دوره‌ی سنتی هفت قلم آرایش برای بانوان معمول و مرسوم بود که عبارتند از حنا، سرمه، وسمه، سرخی(سرخاب)، سفیداب، زرک و غالیه که گاه کاربردهای درمانی نیز داشتند.

«حنا» از رایج‌­ترین مواد آرایشی در بین زنان سنتی بیرجند و خراسان‌جنوبی بوده که علاوه‌بر رنگ کردن مو و اندام­‌ها به‌عنوان ضد قارچ کاربرد داشت.

«سرمه» برای آرایش چشم کاربرد داشت برای تهیه این ماده آرایشی، کحل از مخلوط سولفور انتیموان یا سرب با هسته خرما سائیده شده و سولفور آهن یا نقره به صورت گرد و نرم شده تولید، در سرمه­دان نگهداری می‌­شد.

میل سرمه را« مکحل» گویند نه تنها برای زیبایی کاربرد داشت، بلکه برای کنترل رطوبت چشم و درمان ریختن مژه­‌ها هم آنرا موثر می­‌دانستند.

«وسمه» از جمله مواد آرایشی است که برای کشیدن ابرو از گیاهی شبیه مورد استفاده می‌­شد و در آب خیس می­‌کردند، ابن سینا آنرا برگ نیل معرفی کرده است.

«سرخاب» را غازه یا گلگونه هم می‌­گویند که به صورت گرد سرخ رنگ برای رنگ کردن گونه کاربرد داشت.

«سفیداب» به شکل پودر سفید است که به صورت خود می‌مالیدند در تهیه آن از مغز حرام گوسفند و آهک استفاده می‌شد.

«زرک» شامل ورز‌ق­های کوچک یا کاغذهای زرد رنگ و طلایی زرورق بود که برای زینت بخصوص در میان موها به کار می­رفت.

«غالیه» از مخلوط مواد معطری چون صندل، بان ، مشک، عنبر تهیه می‌­شد که به علت رنگ سیاه برای رنگ مو هم کاربرد داشت. در دفع کک و مک و جوش‌­های صورت آنرا موثر می‌­دانستند.

/ انتهای پیام