گزارش ویژه /
ساختار سلطنتی عربستان: قبل و بعد از "ملک عبدالله"/ پیش‌بینی آینده احتمالی حجاز
به گفته بسیاری از کارشناسان و فعالان حقوق بشر ، وضعیت آزادی های اجتماعی و حقوق شهروندان در عربستان از سال 2011 ( و مصادف با آغاز بیداری اسلامی ) تاکنون به بدترین وضعیت خود رسیده اما کوچکترین اعتراضی نسبت به این شرایط از سوی دولت های غربی و بخصوص آمریکا _ که مدعی حمایت از دموکراسی و حقوق بشر هستند _ مطرح نشده است .
به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران ؛ صبح جمعه رسانه دولتی وابسته به پادشاهی آل سعود اخبار مرگ " ملک عبدالله " دهمین فرزند عبدالعزیز و ششمین پادشاه عربستان را منتشر کرد . سلطنت انگلستان ، دولت آمریکا ، اتحادیه اروپا بدون توجه به سوابق سیاه ملک عبدالله در عرصه داخلی و بین المللی وی را رهبری گرانقدر نامیدند که دنیا آن را از دست داده است (!)
روزنامه اکونومیست با انتشار شجره نامه خاندان آل سعود ، تعیین سلمان بن عبدالعزیز را بعنوان جانشین ملک عبدالله بازگشت حزب مخالف "السدیری" به راس قدرت دانست و نوشت : سدیری ها از اصلی ترین جناح های آل سعود و مخالف جناح "شمری ها " _ که ملک عبدالله به آن تعلق داشت _ محسوب می شوند .
به گفته بسیاری از کارشناسان و فعالان حقوق بشر ، وضعیت آزادی های اجتماعی و حقوق شهروندان در عربستان از سال 2011 ( و مصادف با آغاز بیداری اسلامی ) تاکنون به بدترین وضعیت خود رسیده اما کوچکترین اعتراضی نسبت به این شرایط از سوی دولت های غربی و بخصوص آمریکا _ که مدعی حمایت از دموکراسی و حقوق بشر هستند _ مطرح نشده است . روابط دوستانه و تنگاتنگ ریاض _ غرب تا آخرین روزهای مرگ " ملک عبدالله " ادامه داشت . به نظر میرسد ریاض در زمینه حقوق بشر و تخلفات گسترده خاندان آل سعود برای غرب نوعی استثناء محسوب می شود .
وی در 9 سال پادشاهی خود سوابق سیاهی را از خود به جای گذاشت که در مطلب ذیل به برخی از آنها اشاره شده است :
_ عدم برگزاری انتخابات
حکومت موروثی و خاندانی در زمانه کنونی در بسیاری از کشورهای دنیا منسوخ شده است . رییس جمهور ، رهبر یا نخست وزیر در تمامی کشورهای دنیا با برگزاری انتخابات عمومی انتخاب و تعیین می شوند . اما دراین میان هنوز هستند کشورهایی که با تفکرات قرون وسطا و به سبک همان دوره حکومت می کنند . خاندان سلطنتی انگلیس و حکومت موروثی آل سعود از جمله این موارد می باشد . در این رده بندی عربستان در صدر حکومت هایی قرار دارد که فاقد برگزاری همه پرسی در تعیین مقامات دولتی و حکومتی خود می باشد .
الیزابت ، ملکه نگلیس نیز به همین سبک به سلطنت رسیده است . وی پس از ملک عبدالله ، دومین فردی است که بخش اعظمی از سن خود را از طریق انتقال حکومت بعنوان پادشاه سپری کرده است .
_ قطع سر ، بخشی مهم و انتقادبرانگیزی در سیستم قضایی
اقدام به بریدن سر بازداشت شدگان در زندان های آل سعود _ که اخیرا از سوی افراط گرایان تروریست داعشی در عراق و سوریه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد _ خشم و نفرت جهانی را در زمینه استفاده از این سبک اعدام برانگیخته است . تنها در یک ماه گذشته بیش از 12 زن در عربستان اعدام شدند که تعدادی از آنها به روش قطع سر با شمشیر کشته شدند . به گفته دیده بان حقوق بشر ، وضعیت اسفناک حقوق بشر و بخصوص حقوق زنان در عربستان روز به روز بدتر می شود .
ریاض در زمان حکومت ملک عبدالله بارها وعده ایجاد اصلاحاتی در اجرای این سبک خشونت آمیز و نامتعارف اعدام را داده است اما هرگز به هیچیک از این وعده ها عمل ننموده است . همچنین تعداد بالای اعدام ها و حبس های ابد در نظام قضایی سلطنت آل سعود موجب اعتراض بسیاری از فعالان بین المللی شده است . این در حالی است که مقامات دولت های غربی بخصوص آمریکا که همواره داعیه دار احیای حقوق انسان ها در سراسر دنیا را دارند هرگز اعتراضی به این سیاست ملک عبدالله نداشته اند .
_ ممنوعیت فعالیت احزاب سیاسی
اگرچه تعدادی از احزاب سیاسی در جامعه دیپلماتیک عربستان حاضر بوده و فعالیت هایی نیز می کنند اما هرگز حکومت اجازه رسمی شدن فعالیت آنها و یا عرض اندام در عرصه سیاست را نداده است . پادشاه پیشین خاندان سلطنتی عربستان همواره مخالفت های جدی خود را برای عدم تشکیل احزاب سیاسی عنوان می نمود چرا که به زعم خود چنین اقداماتی موجب بروز تفرقه و جدایی میان مردم می شود .
در چندین مورد تعدادی از فعالان احزاب مخالف حکومت خواستار اجرای اصلاحاتی در نظام حکومتی آل سعود شده اند اما به دلیل فقدان آزادی بیان و اندیشه و نیز خفقان سیاسی و دیپلماتیک در جامعه درونی سعودی ها ، این درخواست ها همواره یا در نطفه خفه شده و یا اندکی پس از آغاز بخودی خود از کار افتاده است .
_ نقض گسترده حقوق زنان
کریستین لاگارد از مشارکت های ملک عبدالله در احقاق حقوق زنان تقدیر کرده است اما به نظر می رسد این تقدیر و تشکر بیشتر به مضحکه ای تلخ شبیه تر است تا واقعیت . عربستان تحت حکومت ملک عبدالله سیاه ترین دوره خود را درباره حقوق زنان به ثبت رسانده است . اعمال محدودیت های گسترده و غیرقابل پذیرش از سوی دولت عربستان علیه زنان سعودی بر هیچکس پوشیده نیست . تنها در یک ماه آغاز سال 2015 میلادی ، بیش از 92 زن توسط عوامل حکومتی ریاض اعدام شده اند که تعدادی از آنها به روش قطع سر و در ملا عام بوده است .
ممنوعیت رانندگی برای زنان از دیگر احکام افراط گرایانه ای است که طی سالهای متمادی در عربستان اجرا می شود . در ماه گذشته دو زن به جرم تلاش برای رانندگی کردن بازداشت و اکنون در زندان بسر می برند . حکومت پادشاه فقید سعودی همچنین احکام دیگری نظیر عدم اجازه برای خروج از منزل به تنهایی و نیز عدم انتصاب در سمت های رسمی و دولتی را برای زنان اجرا نموده که تخطی از هر کدام مجازات های سنگین و وحشتناکی را به دنبال خواهد داشت .
_ آینده آل سعود
روزنامه انگلیسی گاردین در مقاله ای بااشاره به مرگ ملک عبدالله ، آینده خاندان آل سعود را با پنج ویژگی تصریح کرد . نخست اینکه ، جانشینی وی نمی تواند روندی طبیعی در سیر حکومت را طی نماید . از مدتها پیش از مرگ ملک عبدالله تنش و اختلافات زیادی میان بیش از 40 تن از شاهزادگان سعودی به منظور تصدی سمت پادشاهی به اوج خود رسید . در نهایت شورای خاندان سلطنتی سلمان بن عدبالعزیز را بعنوان پادشاه تائید نمود .
عدم سازگاری رفتاری و اجتماعی که از ویژگی های شیوخ آل سعود است و نیز کهولت سن و بیماری سلمان نشان می دهد که حکومت وی نیز دوام چندانی نخواهد داشت . اگرچه سیاست مداران سعودی نیز بعنوان مشاور پادشاه تعیین شده اند اما نمی توان انتظار داشت که حتی در سایه این افراد نیز تغییراتی محسوس در بهبود اوضاع داخلی حکومت عربستان مشاهده شود . دومین ویژگی حکومت آل سعود پس از ملک عبدالله می تواند این باشد که به احتمال فراوان تغییر محسوسی در روابط با غرب نخواهد داشت بدین معنا که ریاض همچنان هم پیمان شماره یک آمریکا در منطقه باقی خواهد ماند .
در مرحله سوم ، این روابط با یمن ، ایران و عراق است که می تواند بخش اعظمی از سرنوشت ریاض را در منطقه تعیین نماید بنابرای سلمان بن عبدالعزیز طبیعتا باید تمرکز بیشتری بر این موضوع داشته باشد ، حال آنکه چنین تمرکزی مفید خواهد بود یا خسارت بار ، باید به گذشت زمان و آینده سیاست گذاری های ملک سلمان سپرد . همکاری با تهران و بغداد برای سرکوب تروریست های تکفیری بعثی در منطقه فاکتوری حیاتی برای عربستان محسوب می شود .
ویژگی چهارمی که " گاردین " برای اجرای آن از سوی حکومت جدید در ریاض ابراز امیدواری کرده؛ بهبود وضعیت تحصیل ، تبعیض و نابرابری های آموزشی و اجتماعی است . اقلیت شیعه در عربستان سالهاست با انواع محدودیت های نامتعارف و تبعیض آلود از سوی حکومت مواجه بوده اند . این اقلیت حق حضور در سمت های دولتی این کشور را ندارند . آخرین نکته ای که گاردین آن را فاکتور مهم و تاثیرگذار در آینده و سرنوشت عربستان مهم دانست مساله بهای نفت است . به نوشته این روزنامه کاهش بی سابقه قیمت نفت می تواند تا حد زیادی به کاهش سطح رفاه اجتماعی در عربستان منجر شود.
بدیهی است این نحوه مدیریت سیاسی و اقتصادی علاوه بر اعمال فشارهای همه جانبه بر مردم در زمان کنونی ، می تواند آسیب هایی جدی نیزبه نسل آینده سعودی ها از جمله کاهش ذخایر منابع طبیعی وارد نماید . با این ملک عبدالله فقید در زمان حکومت خود کوچکترین توجهی به بحرانی که بدست خود برای مردم کشورش میسازد نداشت و نهایت تقلای خود را برای تنبیه روسیه ، ایران و ونزوئلا از طریق کاهش بهای جهانی نفت انجام داد .
گزارش از فرجی
منابع :
http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/jan/23/five-facts-saudi-arabia-future-king-abdullah-death
www.usatoday.com/story/life/people/2015/01/22/saudi-kings-death-leaves-qeii-as-oldest-monarch/22186585/
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/saudiarabia/11365485/Saudi-Arabia-holds-funeral-of-King-Abdullah.html
http://www.washingtonpost.com/local/obituaries/abdullah-of-saudi-arabia-a-wily-king-who-embraced-limited-reform-dies/2015/01/22/2ed987f0-a28d-11e4-9f89-561284a573f8_story.html
http://www.bloomberg.com/news/2015-01-22/king-abdullah-saudi-monarch-who-modernized-economy-dies.html
nhttp://www.theguardian.com/commentisfree/2015/jan/23/king-abdullah-feminist-christine-lagarde-saudi-arabia-wome
انتهای پیام ///
در گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
غزه غرق خون؛ ریاض میزبان سوپراستارهای غربی!/ سعودیها با برگزاری جشنهای پرهزینه دنبال چه هستند؟
روایتهایی دردناک از خشونت علیه کادر درمان؛
خشونت علیه کادر درمان، ریشهها و دلایل
