به گزارش خبرنگار کلینیک باشگاه خبرنگاران، فاصله بین 2 بارداری برای حفظ سلامت مادر و كودك دست كم باید به 3 سال برسد. بارداری‌های متوالی كه در آن‌ها این فاصله زمانی رعایت نمی‌شود نه تنها برای مادر بلكه برای كودك هم دردسرساز می‌شوند. احتمال ابتلا به عوارضی مانند كم‌خونی، مشكلات شیردهی، از دست دادن ذخایر بدن مثل كلسیم و ریز مغذی‌ها از جمله مشكلاتی هستند كه اغلب سلامت مادرانی كه بدون توجه به این فاصله زمانی(3 سال) بارداری دوم‌شان را تجربه می‌كنند، هدف قرار می‌دهند.

 

 بدن مادر بعد از هر بارداری به زمان كافی نیاز دارد تا دوباره از نظر میزان مواد معدنی، كلسیم، ویتامین‌ها و...  تامین شود و به حالت اولیه برگردد. بدن برای بازگشت به حالت طبیعی به طور طبیعی به 3 سال زمان نیاز دارد. به همین دلیل است كه ما به همه مادارن توصیه می‌كنیم فاصله زمانی 3 سال برای بارداری دوم را دست كم‌ نگیرند. در حقیقت مادرانی كه در فاصله‌ زمانی‌ای كمتر از این مدت باردار می‌شوند بدون تامین این كمبودها خودشان را در معرض افت توانایی مجدد قرار می‌دهند. به همین دلیل است كه بارداری دوم، آن‌ها و فرزندشان را با مشكلات جدی روبه‌رو می‌كند.

كم‌خونی مادر و كودك را هدف می‌گیرد
یكی از بیماری‌هایی كه شیوع آن در مادرانی كه فاصله بین دو بارداری را در نظر نمی‌گیرند بالاست كم‌خونی یا آنمی است. وقتی بارداری‌های متوالی در زمانی كمتر از 3 سال اتفاق می‌افتد مادر به كم‌خونی مبتلا می‌شود. این بیماری اغلب به صورت مخفی در مادران بروز پیدا می‌كند اما درست زمانی آشكار می‌شود كه مادر برای دومین بار باردار می‌شود.

 

 كم‌خونی در این مادران باعث افزایش میزان خونریزی قبل، بعد یا حین زایمان می‌شود. به همین دلیل است كه احتمال مرگ و میر مادران باردار مبتلا به كم‌خونی 5 تا 10 برابر بیشتر از زنان دیگر است. از سوی دیگر آنمی در هفته 13 تا 24 بارداری خطر احتمالی زایمان زودرس و وزن كم نوزاد هنگام تولد را 181 تا 751 بار افزایش می‌دهد. كم‌خونی سلامت كودك را هم نشانه می‌گیرد. در نوزادانی كه از مادران مبتلا به آنمی متولد می‌شوند احتمال بروز بیماری و مهمتر از آن فقر آهن كه منجر به اختلال در تكامل حركتی و رفتاری می‌شود و حتی قدرت یادگیری آن‌ها را كاهش می‌دهد، به مراتب بیشتر از دیگران است. 

كودك اول هم در خطر است
بارداری‌های متوالی حتی سلامت كودك اول را هم به خطر می‌اندازند. طبق توصیه تمام پزشكان، نوزاد باید 6 ماه اول زندگی انحصارا با شیر مادر تغذیه كند و معمولا توصیه می‌شود این شیردهی تا پایان 24 ماهگی نوزاد در كنار غذای كمكی ادامه داشته باشد.

 

اما زمانی كه فاصله بین دو بارداری متوالی 2 سال شود یعنی مادر درست در زمان شیردهی نوزاد اول، نوزاد دومش را باردار است، طبیعی است كه این بارداری در شیردهی نوزاد اول اختلال ایجاد می‌كند و مادر ناگزیر به قطع شیردهی می‌شود. حال آن‌كه قطع شیردهی باعث ضعف سیستم ایمنی نوزاد شده و همین عارضه احتمال بروز بیماری‌های عفونی در نوزاد اول را هم افزایش می‌دهد. به این ترتیب بارداری‌های متوالی علاوه بر سلامت مادر و جنین سلامت كودك اول را هم به خطر می‌اندزاد.

بدن مادر برای تامین ذخایر به زمان نیاز دارد
به طور طبیعی تغذیه جنین در دوران بارداری از طریق خون مادر انجام می‌گیرد. طبیعتا وقتی مادری مبتلا به کم خونی باشد، اکسیژن‌رسانی و تغذیه جنین نیز مختل می‌شود و این اختلال بر سلامت جنین اثر می‌گذارد. از سوی دیگر، جنین برای رشد و تکامل، مواد مورد نیازش را از بدن مادر تامین می‌کند اما مادر نمی‌تواند تمام نیازهای جنین را با دریافت روزمره مواد غذایی در اختیار جنین قرار دهد بلکه بخش قابل توجهی از این مواد مغذی را از ذخایر بدن خودش تامین می‌كند؛

 

موادی مثل کلسیم و ریزمغذی‌ها و .... حال سوال اینجاست كه بدن برای جبران و جایگزینی این ذخایر به چقدر زمان نیاز دارد؟ در یك نگاه كلی این زمان با تغذیه مادر و میزان استرسی كه در دوران بارداری و به خصوص بعد از زایمان بر او وارد می‌شود  در ارتباط است. اما به طور میانگین بدن خانم‌ها به 3 سال زمان نیاز دارد تا این ذخایر را دوباره جایگزین كنند. به خصوص این‌كه وزن، توده بدنی و انرژی مادر هم بعد از هر  بار بارداری تحت تاثیر قرار می‌گیرد و برای جبران به زمان نیاز دارد.

 

سيمرغ