اینکه موافقت ایران برای درخواست های مداوم آمریکا برای مذاکره ناشی از "سیاستی" پشت پرده از سوی تهران است یکی از زمینه های اصلی در اظهارات عمومی مقامات آمریکایی درباره مذاکرات هسته ای است . بر اساس ادعا و دیدگاه اصلی بسیاری از سردمداران آمریکایی ، تنها دلیلی که می تواند ایران را از معامله ای که از سوی آمریکا پیشنهاد شده دور کند ، رهبری این کشور ، آیت الله خامنه ای می باشد که همواره تیم مذاکره کننده را از مصالحه برحذر داشته است .
اما این تحلیل یک درک و شناخت خودخواهانه از مشکل است و نشان دهنده مشخصات بیشتری از اختلاف نظر عمیق در دیدگاه های ایران و آمریکا نسبت به مذاکرات هسته ای است. پیشنهاد آمریکا برای توجیه ظرفیت های غنی سازی در ایران با ارائه مفهوم "برک آوت " توجیه شده ؛ مفهومی که به اذعان کارشناسان بر اساس سناریویی کاملا غیرمحتمل و غیرعملی مطرح گردیده است .
اما اکنون تهران دارای "برک آوت" _ مدت زمانی که برای غنی سازی اورانیوم در سطح تولید بمب اتمی فاصله وجود دارد _ شش ساله است . بنابراین اصرار آمریکا برای کاهش این ظرفیت ( افزایش برک آوت به چند ماه بیشتر ) هیچ ارتباطی با مقابله یا رد توانایی تولید سلاح هسته ای ندارد . اما داستان ساختگی و ضمیمه شده به این ماجرا این است که تهران به دلیل امتناع از درخواست واشنگتن عملکردی غیرعقلانی دارد .
روشن ترین تصویر از این درک آمریکایی در مذاکرات هسته ای مقاله ای بلند از رابرت آینهورن ، مقام سابق امور منع گسترش تسلیحات ایالات متحده است که ماه گذشته منتشر شد . وی در این مطلب مدعی است که اختلاف نظرهای عمیق در درون حکومت ایران و بخصوص میان رهبری و دولت، دلیل اصلی شکست احتمالی مذاکرات در تاریخ معین شده خواهد بود . آینهورن در این مقاله با اشاره به سخنان رهبر ایران در تاریخ 7 ژانویه به نقل از وی می نویسد : " با تکیه بر ملت و نیروهای داخلی ، ما باید به گونه ای عمل کنیم که حتی اگر تحریم های خارجی لغو نشد هیچ ضربه ای به روند پیشرفت های ملی ما وارد نشود ... "
آینهورن مینویسد : ( آیت الله ) خامنه ای معتقد است ایران حتی بدون ایجاد توافق نیز می تواند زندگی کند و یادآوری می کند که وی علاقه چندانی به تحقق یک توافق میان ایران و آمریکا _ با توجه به سابقه طولانی مدت واشنگتن در فتنه گری و توطئه در ایران _ ندارد . نکته مهم در این سخنان رهبر ایران اشاره ای بود که وی به نیت کاخ سفید برای انجام این توافق دارد : حتی اگر ایران نیز در مورد برنامه هسته ای خود با آمریکا مصالحه کند ، تحریم ها همزمان و بطور یکجا رفع نخواهد شد و این نشان می دهد که نمی توان به دشمن اعتماد کرد .
این دیدگاه رهبر ایران حاکی از این است که وی نیز برای لغو یکباره و همزمان همه تحریمها تمایل دارد اما نسبت به صداقت و تمایل آمریکایی ها در این کار با تردیداتی مواجه است . اما آینهورن در ادامه تلاش خود برای تحریف سخنان آیت الله خامنه ای در چارچوب خواسته ها و منافع آمریکا اصرار دارد که " رهبر ایران عمیقا درباره ارزش های یک توافق دچار تردید است . "
در ادامه این مقاله آمده است : آنچه که در تحلیل به اصطلاح کارشناسانه آینهورن _ و همچنین در دیدگاه نمایندگان آمریکا در مذاکرات هسته ای ایران _ نادیده گرفته شده ، چندین دهه سیاست خصمانه و تهاجمی از سوی کاخ سفید علیه تهران است . سیاستی که نخبگان سیاسی ایران را وادار کرده برای انجام مذاکره با ایالات متحده از استانداردهای سختگیرانه استفاده کنند تا از این طریق به هدف خود در این گفتگوها ( رفع همه تحریم ها ) دست پیدا کنند .
به اعتقاد آینهورن و دیگر کارشناسان امنیت ملی آمریکا ، (آیت الله ) خامنه ای رهبری ساده لوح نیست که هر آنچه پیش می آید را تائید نماید . او در تمامی مسائل و تصمیم گیری های مهم در حوزه سیاست و امنیت ملی کشور از ابتدا شرکت داشته است . آیت الله خامنه ای نخستین نماینده آیت الله خمینی ، رهبر فقید ایران در شورای عالی امنیت ملی کشور طی سال های 1980 تا 1982 بوده و از سال 1982 تا 1990 نیز در سمت ریاست جمهور قرار داشت .
دولت های غربی نسبتا به انتقادات آیت الله خامنه ای علیه مذاکرات هسته ای طی سالیان گذشته تاکنون اعتراضاتی را بیان می کنند اما واقعیت این است که بخشی از مذاکرات مورد انتقاد رهبری ایران قرار داشت که در آن مقامات آمریکایی و اروپایی عنوان کرده بودند که موضع ضعف و ناتوانی موجب شده که ایران به میزمذاکره کشیده شود .
رهبری و دولت ایران هر دو معتقدند ایالات متحده تلاش می کند در حالی تهران را وادار به توافق با واشنگتن کند که تحریم ها همچنان به قوت خود باقی بماند . به گفته برخی کارشناسان ، ایران در حال جمع آوری فاکتورهای مثبت بیشتری در مذاکرات برای بدست آوردن توافقی موفقیت آمیز است . این نقطه در واقع همان مکانی محسوب می شود که مذاکرات هسته ای بدلیل سیاست های پیشین و کنونی ایالات متحده دچار وقفه شده است .
ایران طرح ساخت یک مرکز غنی سازی اورانیوم را طی چند سال آینده مطرح کرده است . انتخاب ایالات متحده این بوده که این طرح ایران را بعنوان بهانه ای برای اتهام زنی به جمهوری اسلامی استفاده کند . اما شواهد اصلی نشان می دهد که حکومت تهران این اقدام را به منظور استفاده از کارت های برنده بیشتر در مذاکرات با آمریکا انجام داده است .
در انتهای این مقاله آمده است : ( آیت الله ) خامنه ای بخوبی می داند که ساخت نیروگاه هسته ای جدید می تواند بعنوان اهرمی قدرتمند در روند مذاکرات هسته ای به نفع ایران عمل کند . از سوی دیگر به نظر می رسد ایالات متحده نیز از اهرم تحریم ها برای تعلیق و توقف 75 درصد فعالیت های هسته ای ایران غافل نیست .
یکی دیگر از مشکلاتی که اوباما در قبال برنامه هسته ای ایران با آن مواجه است این مساله می باشد که ایا با کاهش فعالیت های هسته ای ایران در نتیجه مذاکرات هسته ای روند پیشرفت های تکنولوژیک جمهوری اسلامی در این زمینه متوقف می شود ؟ در زمینه تاریخ تحریم ها در روابط ایران _ آمریکا ، عزم و اراده تهران برای انجام معامله ای بهتر منطقی و عقلانی تر به نظر می اید . اگر دولت باراک اوباما در درک این واقعیت شکست بخورد به احتمال زیاد بن بست های دیپلماتیک در این مذاکرات همچنان ادامه خواهد داشت .
انتهای پیام /