به گزارش خبرنگار
سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ مذاکرات
هستهای ایران با 6 قدرت جهان اکنون در مسیری قرار گرفته که راه برای
هرگونه بازی سیاسی بسته است و طرفها علاوه بر نشان دادن اراده لازم باید
تصمیم جدیای را اتخاذ کنند.
طرفین
در 10امین دور از مذاکرات هستهای در وین، قرار بود در ضربالاجل 3 آذر به
توافق جامع دست یابند اما با توجه به وجود اختلافات و نیاز بحثهای
کارشناسی بیشتر به این اجماع نظر رسیدند که توافقنامه ژنو که سال گذشته در
همین روز به تایید وزرای خارجه ایران و شش کشور رسیده بود را تا 10 تیر ماه
سال 1394 تمدید کنند.
از
طرف دیکر طرفین در اظهار نظرات خود تاکید کردند این تمدید به این معنی
نخواهد بود که توافق حتما در 10 تیرماه حاصل شود، بلکه در این مدت مذاکرات
به صورت مداوم پیگیری شده و هر زمان طرفین در تمامی مسائل به دیدگاه مشترک
برسند توافق را اعلام خواهند کرد، همچنین مقامات ایرانی بارها تاکید کردند
ایران با جدیت تمام وارد مذاکرات شده و اگر احساس کند طرف مقابل اراده
کافی برای رسیدن به توافق را نداشته و برای اغراض سیاسی مذاکرات را دنبال
میکند بنابراین هیچ ابایی نخواهد داشت تا میز مذاکره را ترک کند.
"جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا، چند روز پس از تمدید مذاکرات اعلام کرد که توافق با ایران ممکن است زودتر از آنچه قبلا پیش بینی می کردیم رخ دهد. او گفت این توافق می تواند ماه ها زودتر از آنچه زمان نهایی اعلام شده است منعقد شود.
از طرف دیگر "سیدعباس عراقچی" معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت خارجه نیز با پایان این دور از مذاکرات گفت: این که فرصت هفتماه تمدید شده به این معنی که بخواهیم هفت ماه مذاکره کنیم نیست بلکه بنا داریم ظرف چند هفته آینده به یک توافق کلی رسیده و بدون هیچ فاصلهای بررسی جزییات را داشته باشیم.
پس از آن شاهد برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و دیدار وزارای خارجه ایران و 1+5 در حاشیه اجلاسهای داووس و مونیخ بودیم.
اگربخواهیم
افق دیدمان را از از اتاقهای مذاکرات بر داشته و به بازتاب مذاکرات
هستهای در مسائل داخلی ایران بنگریم، حمایتهای ملت ایران از مذاکرات
هستهای و هوشیاری آنان در این زمینه و از سویی دیگر حمایت مقام معظم رهبری
و کمک ایشان به تیم هستهای بسیار درخور توجه خواهد بود.
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش و پدافند هوایی، با تبیین علت و هدف اصلی دشمنی ۳۶ ساله و ادامه دار دولت آمریکا و خطای محاسباتی آنها برای به زانو درآوردن و تحقیر ملت ایران، به رفتار و عملکرد منطقی و مستدل ایران در مذاکرات هسته ای و رفتار غیر منطقی و باج خواهانه طرف مقابل اشاره کردند.
ایشان
در این دیدار به ذکر نکاتی پرداختند که به تعبیر کارشناسان و دیگر
سیاستمداران نوعی کمک به تیم هستهای ایران و تبیین راهی روشن برای آنها
بود.
رهبر انقلاب اسلامی، علت ناکامیهای پی در پی آمریکاییها در مسائل منطقه و بویژه مسائل ایران را، همین خطای محاسباتی و اشتباهات راهبردی دانستند و افزودند: یک نمونه از این خطاها، یک مقام آمریکایی است که گفته بود، ایرانیها در مذاکرات هستهای، دست بسته هستند و گیر افتادهاند و آن طرفی که فعلاً گیر افتاده و دچار مشکل است، آمریکا است و همه واقعیات این منطقه و خارجِ منطقه، اثبات کننده این حقیقت است.
ایشان با اشاره به اظهارات مکرر آمریکاییها که میگویند «توافق نکردن بهتر از توافق بد است» افزودند: ما هم همین عقیده را داریم! و معتقدیم توافق نکردن بهتر از توافقی است که به ضرر منافع ملی و زمینه ساز تحقیر ملت بزرگ ایران شود.
تلاش بیوقفه مسئولین و هیأت مذاکره کننده برای خارج کردن حربه تحریم از دست دشمن، دومین نکتهای بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و گفتند: اگر این اتفاق رخ دهد و با توافق، حربه تحریم از دست دشمن خارج شود، بسیار خوب است اما اگر این اتفاق نیفتاد، همه بدانند که راهکارهای فروانی در داخل کشور برای کُند کردن حربه تحریم وجود دارد.
ایشان همچنین با اشاره به برخی مباحث مطرح شده درخصوص توافق دو مرحلهای که ابتدا توافق بر اصول کلی و بعد از مدتی توافق بر جزئیات باشد، خاطرنشان کردند: چنین توافقی پسندیده نیست زیرا با تجربه ای که از رفتار طرف مقابل داریم، توافقِ صِرف در کلیات، وسیلهای خواهد شد برای بهانه گیریهای پی در پی در جزئیات.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند:اگر توافقی انجام شود، باید در یک مرحله و در بردارنده کلیات و جزئیات، با یکدیگر باشد.
حضرت آیت الله خامنهای افزودند: مفاد این قرار داد نیز باید روشن، واضح و غیرقابل تفسیر و تأویل باشد و مفاد توافق نباید به گونهای باشد که طرف مقابل که عادت به چانه زنی دارد، در قضایای مختلف بهانه جویی کند..(ادامه متن را دراینجا بخوانید)
از
طرف دیگر حضور ملت ایران در راهپیمایی 22 بهمن با در دست داشت پلاکارهایی
با مضمون هستهای نشان دهنده آگاهی این ملت و حمایت آنان از تلاش تیم
هستهای برای حفظ عزت و منافع ملی بود.
تاثیر این دو مهم را در روند مذاکرات کنونی میتوان مشاهده کرد.
با آغاز اسفند ماه دور جدید مذاکرات هستهآی در ژنو با دیدار معاونین وزرای خارجه ایران و آمریکا با حضور هلگا اشمید پیگیری شد و درحالی
که مذاکرات کارشناسی در جریان بود "جان کری" وزیر امورخارجه امریکا در
دیدار با فیلیپ هاموند به این نکته اشاره کرد که پنج به اضافه یک درباره
ایران متحد است.
نکته
جالبی که در این دور از مذاکرات شاهد آن بودیم حضور چهرههایی جدید در این
عرصه بود که نشان از تاثیرات هشدارهای مقام معظم رهبری در مذاکرات داشت،
از جمله حضور"علی اکبر صالحی" رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان و رایزنی
وی با" ارنست مونیز" که نشان دهنده گفتگوهای دقیق و فنی بود.
همچنین "حسین فریدون" دستیار ویژه رییسجمهور به منظور مشورت و هماهنگی لازم در مذاکرات ژنو حضور داشت.
در
این بین "سیدعباس عراقچی" معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امورخارجه نیز
با بیان اینکه مذاکرات به مراحل جزئی رسیده است، گفت: پس از یک سال مذاکره
در همه ابعاد و موضوعات در شرایطی هستیم که باید وارد جزئیات شویم، به ویژه
اینکه قصد ما این است در توافق نهایی کلیات و جزئیات یک پارچه باشد، به همین خاطر مجبور هستیم که وارد همه جزئیات در همه موضوعات و مراحل شویم.(ادامه متن را در اینجا بخوانید)
وزیر امورخارجه کشورمان نیز در توضیح حضور این دو چهره نیز اظهار داشت: ما به مراحلی رسیدیم که نیاز است فردی با اشراف کامل به موضوعات هستهای ایران در سطح آقای صالحی این کار را انجام دهد.
وزیر
امور خارجه کشوورمان در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به این موضوع
که تا زمانی که به توافق کامل نرسیم هیچ توافقی صورت نگرفته است،تاکید کرد:
توافقی که ناقص و مبهم باشد مورد پذیرش ما نیست.(ادامه متن را دراینجا بخوانید)
"جاش ارنست" سخنگوی کاخ سفید نیز هم زمان با این مذاکرات در کنفرانس خبری خود شانس دستیابی به توافق هستهای با ایران را 50 درصد خواند.
جان
کری پس از مذاکره با رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان از ترک میز مذاکره در
صورت نپذیرفتن شرایط از سوی ایران سخن گفت و این در حالی است که پذیرفتن
شرایط در حالی صورت گرفت که طرفین روی آن توافق داشته باشد و این اظهارات
اصل مذاکره را زیر سوال برده و «زورگویی» وصله همیشگی آمریکا در رفتارهایش
را تداعی خواهد کرد.
ایران با
تمامی قوای خود به رایزنیهای فنی و سیاسی میپردازد؛بنابراین اگر به لحاظ
منطقی کشورمان بتواند طرف مقابل را برای ایجاد دیدگاه مشترک متقاعد کند از
طرف دیگر این فرض را که بعید هم به نظر نمیرسد در نظر بگیریم که آمریکا
به دنبال چیزی جز توافق است، قطعا آنها زدن زیر همه چیز را انتخاب خواهد
کرند که جایی در چارچوب مذاکرات نخواهد داشت.
کری
در صحبتهای خود به نظارت بیسابقه بر تاسیسات ایران اشاره کرده است و اگر
هدف رسیدن به توافق باشد این نظارت بیسابقه که حاکی از همکاری ایران و جلب
اعتماد دارد همچنین تعدد طرحهای مختلف ارائه شده از سوی ایران، راه را
برای گرفتن یک تصمیم قاطع از سوی طرف مقابل باز خواهد کرد.
با توجه
به اینکه مذاکرات اکنون به گلوگاه حساسی رسیده و همگان منتظر خروجی آن
هستند در نتیجه اظهارات مقامات هر دو طرف نیز توجه بیشتری را میطلبد.
در همین رابطه عراقچی در واکنش به اظهارات اخیر مقامات آمریکایی گفت: ارزشی برای فضاسازیهای رسانهای قائل نیستیم و تا وقتی که ادبیات احترام در پشت میز مذاکره وجود دارد آن را با عزم و اراده قوی میدهیم و ما
در طول مذاکرات همواره با این گونه ادبیات آمریکاییها مواجه بودیم و باعث
تاسف است با اینکه این گونه ادبیات کارایی خود را به صورت کامل از دست
داده است اما باز تکرار میشود.
عراقچی
افزود: اظهاراتی که وزیر خارجه آمریکا درباره مذاکرات کرد، تکرار اظهارات
هفته قبل باراک اوباما بود و همواره هم این سخنان تکرار شده از نظر ما هیچ
تاثیری در میز مذاکره نخواهد داشت. تا وقتی ادبیات احترام در پشت میز
مذاکره وجود دارد ما به مذاکرات ادامه خواهیم داد وارزشی
برای فضاسازیهای رسانهای قائل نیستیم ولی اگر این نوع رویکرد بخواهد به
میز مذاکره کشیده شود حتما میز مذاکره را ترک خواهیم کرد (ادامه متن را اینجا بخوانید)
وجود
ادبیات احترام در مذاکرات و برگزاری جلسات سنگین فنی و سیاسی نشان میدهد
آجه در مذاکرات میگذرد فضایی جدی است و اظهارات مقام غربی تنها دست و پا
زدن برای آن چیزی است که در گذشته در ذهن خود پرورانده تا بتوانند از رهگذر
این موضوع امتیازی واهی کسب کنند.
وزیر امورخارجه کشورمان (هفته گذشته) نیز پس پایان رایزنیهای چهار روزه در ژنو خاطرنشان کرد: تا حدودی پیشرفت در برخی مباحث صورت گرفت، اما
هنوز راه زیادی برای رسیدن به توافق نهایی در پیش داریم، مسلما تا وقتی در
مورد همه مسائل توافق صورت نگیرد در هیچ موضوعی توافق نشده است. بنابراین
مذاکرات ادامه پیدا میکند و ما تصمیم گرفتیم هفته آینده مجددا در حاشیه
اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو این گفتوگوها را ادامه دهیم.
اکنون
که در آستانه چهاردهمین دور از مذاکرات هستهای قرار داریم واظهار نظراتی
همراه با الطفات رسیدن به توافق مطرح میشود که امیدها را برای رسیدن به
توافق جامع زنده میکند و حساسیت مذاکرات را بیشتر، چرا که طرفین به قولی
نشان دادهاند چند مرده حلاجند و اکنون باید جدیتر از گذشته مباحث اختلافی
را مورد بررسی قرار دهند.
جان
کری دراظهارات خود در کمیته فرعی اختصاص بودجه به فعالیتهای وزارت امور
خارجه آمریکا در پاسخ به یک نماینده آمریکایی گفت: شما پرسیدید که آیا
آنها با ما کار کردند؟ بله آنها هم اکنون روی این مسئله (هستهای) با ما
کار میکنند. آنها بیش از یک سال پیش توافقنامه موقت را اجرا کردند، فکر
میکنم ماه نوامبر بود که ما توافق کرده بودیم. اکنون بیش از یک سال است که
آنها در چارچوب توافقنامه موقت تمام کارهایی که قولش را داده بودند،
انجام دادند.
کری
افزود: آنها همچنین چیزهایی را که ما فکر کردیم لازم است در جریان کار
کردن روی توافقنامه موقت مخفی بماند، مخفی نگهداشتند. ما براساس این قانون
فعالیت میکنیم که «هیچ چیزی مورد توافق قرار نخواهد گرفت تا اینکه همه چیز
مورد توافق قرار گرفته باشد». معنی این قانون این است که هر توافقی که ما
بدست میآوریم باید آن را مخفی نگهداریم چون ممکن است این توافق مستلزم آن
باشد که یک طرف یا طرف دیگر به چیزی بله بگوید اما این بله خیلی در داخل
کشور محبوب نباشد اما قابل دفاع باشد. برای ما غیر قابل دفاع است که شما کل
توافقنامه را در اختیارداشته باشید، آنها در این خصوص مشکل ایجاد نکردند
ما هم مشکل ایجاد نکردیم.
وی
ادامه داد: آنها درک میکنند که ما مشکلاتی داریم و ما هم درک میکنیم که
آنها مشکلاتی دارند. همه ما روی مسائل اصلی کار میکنیم و در هر
مذاکرهای هم همین طور است. پس توافقنامه موقت یک نمونه از تلاش ما برای
کار کردن با یکدیگر روی یک موضوع است
وزیر
خارجه آمریکا تصریح کرد: من از برخی افراد شنیدم که درباره برچیدن
(برنامهٔ هستهای ایران) صحبت کردند. من از سال دوهزارو سه به دولت جرج بوش
متذکر شده بودم که آنها (دولت بوش) به دنبال عدم غنی سازی هستند اما
آنها (ایرانیها) غنی سازی را پشت سرگذاشتند و سانتریفوژها را هم ساختند و
از یکصد و شصت و چهار سانتریفوژ به نوزده هزار سانتریفوژ رفتند. آنها این
کار را کردند درحالیکه تحت تحریم بودند درحالیکه از این کار منع شده بودند
و... (ادامه متن را در اینجا بخوانید)
هنگامی
که به اظهارات صهیونیستها و لابی آنها در کنگره آمریکا توجهمیکنیم،
میبینیم که انها بارها تاکید کردند که باید تاسیسات هستهای ایران برچیده
شود، اما از طرف دیگر کسانی که با ایران
بر سر میز مذاکره نشستند و در اتاقهای مذاکراتی حضور یافتند میبینیم غنی
سازی ایران را پذیرفته و علنا به بومی بودن این دانش اذعان میکنند بنابراین این موضوع تاثیر سیاستهای منطقی ایران را نشان میدهد، گویی اتاقهای مذاکرات آنها را از خواب بیدار کرده و باعث خواهد شد که با دو دو تا چهارتا کردن منطقی واقعیتهارا ببینند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با اشراف بر اینکه توافق هستهای میتواند روابط دیپلماتیک را هموار کند گفت: طرفین به توافق هستهای نزدیک هستند اگر
در میان بحرانهای غرب آسیا توافقی با ایران بر سر مساله هستهای به دست
آید، فرصتی برای خلق یک چارچوب جدید برای ایجاد ثبات و امنیت خواهد بود.
در
این بین نیز نباید فراموش کرد که رونق روابط دیپلماتیک با رقم خوردن توافق
منجر به قدرت گرفتن هرچه بیشتر ایران خواهد شد، چیزی که غرب همواره از
پدید آمدن آن واهمه دارد.
"وندی
شرمن" که در اظهار نظر منفی نسبت ایران ید طولایی دارد با ابراز امیدواری
نسبت به توافق هستهای بین ایران و گروه ۱+۵، اظهار داشت: مذاکرات هستهای
بین ایران و گروه ۱+۵ را سخت و پیچیده است و در مذاکرات هستهای فقط در
مورد پرونده هستهای سخن گفته میشود.
این
روزها بحث هستهای پایه ثابت هر محفلی است که دیدار معاون اروپای وزارت
خارجه کشورمان با وزیر امور خارجه دانمارک از این قاعده مستثنی نیست،
«مجیدتختروانچی» هفته گذشته در این دیدار تاکید کرد:در دور اخیر مذاکرات ژنو، پیشرفت قابل توجهی به دست آمد که امیدواریم در مذاکرات هفته آینده بتوانیم قدمهای مثبت بیشتری برداریم.
رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز به برداشته شدن گامهای بلند در مذاکرات اشاره کرد و گفت: خوشبختانه نتایج خیلی خوبی گرفتیم وقدمهای بلندی برداشتیم، البته هنوز مواردی هست که باید مورد بحث قرار گیرد.
صالحی
همچنین از راهبرد توسعه رآکتورهای کوچک در کشورها به عنوان ابتکاری در
جهت سرمایهگذاری اندک و سوددهی بالا نام برد و.. (ادامه متن را اینجا بخوانید)
وزیر امور خارجه کشورمان نیز از پیشرفتهای خوبی در زمینه فنی خبر داد و گفت: "پیشرفت"
قابل ملاحظهای در زمینه فنی صورت گرفته اما اختلاف نظرها در رابطه با
هستهای و تحریمها باقی است. بارها اعلام کردهایم که تحریمها برای
رسیدن به هیچ هدفی مفید نبوده آمریکا و کشورهای غربی باید بدانند تحریمها
تنها مانعی هستند برای رسیدن به تفاهم و اگر این موضوع رفع شود، ما به
تفاهم نزدیک شدهایم. همچنین باید در مورد کلیه موضوعات توافق کنیم تا در
نهایت به یک توافق برسیم.
رئیس
دستگاه دیپلماسی ایران اظهار داشت: باید در مورد همه زمینهها توافق صورت
گیرد اما در هفتههای گذشته پیشرفتهایی را داشتیم که در این هفته هم در
رابطه با تحریمها به پیشرفتهایی نائل خواهیم شد تا به یک توافق جامع که
قابلیت اجرایی شدن داشته باشد، برسیم. (ادامه متن را در اینجا بخوانید)
هوای
این روزهای مذاکرات ترسیمی دارد از رعد و برق با حضور خورشید در آسمان!!
و حضور مقتدر ایران در رایزنیهای هستهای بدون شک پیشرفتهایی را در
مذاکرات به همراه خواهد آورد اما این امر به تنهایی برای رسیدن به توافق
کافی نخواهد بود چرا که گامهای بلند، جدی، صادقانهای از سوی طرف مقابل
باید برداشته شود از طرف دیگر تحولات منفی منطقه و سوختهای عظیمی که
غرب برای شکست پروژههای خود در منطقه داده است همگی این بستر را فراهم
کرده تا دستیابی به توافق هستهای امتیازی بینالمللی برای تمامی کشورها
باشد.
گزارش:هدیه آقاپور
انتهای پیام/