به گزارش خبرنگار سینما باشگاه خبرنگاران، "خسرو شکیبایی" بازیگر پیشکسوت سینمای ایران  در ۷ فروردین ماه سال ۱۳۲۳ در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. در شناسنامه نامش «خسرو» است ولی خانواده و نزدیکان او را «محمود» صدا می‌کردند. پدر خسرو سرگرد ارتش بود و وقتی او ۱۴ ساله بود بر اثر سرطان از دنیا رفت.

شکیبایی فارغ‌التحصیل بازیگری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود. او فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۲ با بازیگری تئاتر آغاز کرد. در ۱۹ سالگی برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد، معرفی و به صورت کاملاً حرفه‌ای بازیگر تئاتر شد. از جمله نمایش‌هایی که وی در آنها ایفای نقش نموده‌است، می‌توان به سنگ و سرنا، همه پسران من، شب بیست و یکم و بیا تا گل بر افشانیم اشاره کرد.

این بازیگر پیشکسوت چندین نمایش تلویزیونی مانند فیزیکدان‌ها و هنگامه شیرین وصال را هم در کارنامه دارد. ۵ سال پس از ورود به تئاتر، یعنی در سال ۱۳۴۷ وارد حرفهٔ دوبلوری شد و مدت کوتاهی نیز در زمینه دوبله به فعالیت پرداخت.

شکیبایی نخستین بار در سال ۱۳۵۳ در فیلم کوتاه و ۱۶ میلیمتری «کتیبه» به کارگردانی فریبرز صالح مقابل دوربین رفت. در سال ۱۳۶۱ در حالی که مشغول بازی در نمایش «شب بیست و یکم» بود، مورد توجه مسعود کیمیایی قرار گرفت و با بازی در نقش کوتاهی در فیلم "خط قرمز" مسعود کیمیایی-۱۳۶۱ به سینما آمد و تا سال ۱۳۶۸ نقش آفرینی‌هایی کرد. از جمله در فیلمهای "دزد و نویسنده" ، "ترن" و "رابطه خوب" ظاهر شد. اما از بعد از بازی در فیلم "هامون" داریوش مهرجویی ۱۳۶۸بود که نام خسرو شکیبایی بر سر زبان‌ها افتاد. او برای بازیش در همین فیلم از «هشتمین جشنواره فیلم فجر»، سیمرغ بلورین دریافت کرد و تحسین منتقدان و مردم را برانگیخت.

خسرو شکیبایی از سال ۱۳۶۸ به بعد، دیگر نتوانست از جلد حمید هامون بیرون بیاید و حمید هامون را در انواع اقسام لباس‌ها و تیپ‌های مختلف تکرار کرد. اما توانایی‌های انکار ناپذیرش را در دو فضای کاملاً متفاوت در فیلم "کیمیا" و "کاغذ بی خط" به معرض نمایش گذاشت. 

او برای بازی در فیلم "کیمیا"احمد رضا درویش(۱۳۷۳) بار دیگر برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول از سیزدهمین جشنواره فیلم فجر شد. 

شکیبایی سومین سیمرغ خود را هم را برای بازی در نقش عادل مشرقی فیلم "سالاد فصل" فریدون جیرانی گرفت.

از آخرین افتخارات شکیبایی هم دیپلم افتخار برای فیلم "اتوبوس شب" کیومرث پوراحمد بود. شکیبایی آخرین جایزه‌اش را از ششمین جشن ماهنامه «دنیای تصویر» برای بازی در فیلم «کاغذ بی خط» دریافت کرد.

پس از گذشت نزدیک به ۲۲ سال از اولین حضورش در فیلم کیمیایی، در فیلم "حکم" (۱۳۸۳) بار دیگر در فیلم وی در کنار عزت‌الله انتظامی ایفای نقش کرد.

در ۹ تیرماه ۱۳۸۷ در دومین جشن منتقدان سینمایی، جایزه یکی از برترین بازیگران سی سال سینمای پس از انقلاب را گرفت. او همچنین در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر، بازیگر و گوینده تیزر جشنواره بود.

شکیبایی در سال ۱۳۵۴، یعنی یک سال بعد از اولین حضور خود در فیلم کوتاه «کتیبه»، به دعوت محمدرضا اصلانی در سریال «سمک عیار» ایفای نقش کرد و پس از آن در سریال‌هایی چون لحظه، "کوچک جنگلی"، "مدرس"، "روزی روزگاری"، "خانه سبز"، "کاکتوس"، "آواز مه" ، "تفنگ سر پر" و "در کنار هم" حضور داشت.

او در تلویزیون هم موفق بود، از همان زمان که در نقش «سید حسن مدرس» بازی کرد و آن مونولوگ طولانی معروفش را اجرا کرد.

شکیبایی در چند فیلم تلویزیونی هم به ایفای نقش پرداخت. آخرین نقش‌آفرینی این هنرمند در فیلم تلویزیونی "پیوند"  ساخته سعید عالم‌زاده و آخرین نمایش فیلمش، "آشیانه‌ای برای زندگی"  ساخته حمید طالقانی بود که به مناسبت روز پدر از تلویزیون پخش شد.

او علاوه بر هنرنمایی در نقش آفرینی سینما و تئاتر و تلویزیون، برخی از سروده‌های سهراب سپهری، سید علی صالحی و محمدرضا عبدالملکیان را به صورت دکلمه اجرا کرده بود.

خسرو شکیبایی در فیلم های سینمایی چون

۱۳۶۰ خط قرمز

مسعود کیمیایی

۱۳۶۲ دادشاه

حبیب کاووش

۱۳۶۳ صاعقه

ضیاءالدین دری

۱۳۶۴ دزد و نویسنده

کاظم معصومی

۱۳۶۵ رابطه

پوران درخشنده

۱۳۶۶ شکار

مجید جوانمرد

۱۳۶۶ ترن

امیر قویدل

۱۳۶۷ دستمزد

مجید جوانمرد

۱۳۶۸ عبور از غبار

پوران درخشنده

هامون

داریوش مهرجویی

۱۳۶۹ جستجو در جزیره

مهدی صباغ‌زاده

ابلیس

احمدرضا درویش

۱۳۷۰ بانو

داریوش مهرجویی

۱۳۷۱ یک بار برای همیشه

سیروس الوند

سارا

داریوش مهرجویی

پرواز را به خاطر بسپار

حمید رخشانی

۱۳۷۲ بلوف

ساموئل خاچیکیان

۱۳۷۳ کیمیا

احمدرضا درویش

پری

داریوش مهرجویی

درد مشترک

یاسمین ملک‌نصر

۱۳۷۴ خواهران غریب

کیومرث پوراحمد

عاشقانه

علیرضا داودنژاد

سایه به سایه

علی ژکان

۱۳۷۵ سرزمین خورشید

احمدرضا درویش

۱۳۷۶ زندگی

اصغر هاشمی

روانی

داریوش فرهنگ

۱۳۷۸ میکس

داریوش مهرجویی

عشق شیشه‌ای

رضا حیدرنژاد

دختردایی گمشده

داریوش مهرجویی

۱۳۷۹ دختری به نام تندر

حمیدرضا آشتیانی‌پور

۱۳۸۰ مزاحم

سیروس الوند

لژیون

ضیاءالدین دری

کاغذ بی‌خط

ناصر تقوایی

اثیری

محمدعلی سجادی

۱۳۸۲ صبحانه‌ای برای دو نفر

مهدی صباغ‌زاده

۱۳۸۳ حکم

مسعود کیمیایی

ازدواج صورتی

منوچهر مصیری

سالاد فصل

فریدون جیرانی

۱۳۸۴ چه کسی امیر را کشت؟

مهدی کرم‌پور

عروسک فرنگی

فرهاد صبا

پیشنهاد ۵۰ میلیونی

مهدی صباغ‌زاده

ستاره‌ها ۳: ستاره بود

فریدون جیرانی

۱۳۸۵ دست‌های خالی

ابوالقاسم طالبی

اتوبوس شب

کیومرث پوراحمد

رئیس

مسعود کیمیایی

۱۳۸۶ شب

رسول صدرعاملی

میراث

حسین زینعلی

حیران

شالیزه عارف‌پور

دایناسور

پرویز شیخ‌طادی

۱۳۸۷ امروز نه فردا

فریدون جیرانی

دل شکسته

علی روئین‌تن

به ایفای نقش پرداخته است.

  

او همچنین مجموعه‌های تلویزیونی ذیل را در کارنامه هنری خود دارد.

۱۳۵۲-۱۳۵۳ "گذر خلیل ده‌مرده" محمود استادمحمد

سریال «خانه به دوش» (مراد برقی)

۱۳۵۳-۱۳۵۴ "سمک عیار"محمدرضا اصلانی

۱۳۵۴ تله تئاتر «با خشم به گذشته بنگر» حسین پرورش

۱۳۵۶" لحظه" محمد صالح علا

۱۳۶۶ "مدرس "هوشنگ توکلی

۱۳۶۷ "کوچک جنگلی" ناصر تقوایی (نیمه‌تمام)، بهروز افخمی

"تهران ۵۳" هوشنگ توکلی

۱۳۶۸ "روزی روزگاری"امرالله احمدجو

گمیثاق خون"

"میراث مشترک" به عنوان گوینده گفتار متن

۱۳۷۲ "حماسه ایثار" کاظم بلوچی

۱۳۷۴ "بوی گل‌های وحشی" حسینعلی لیالستانی

"سایه به سایه" علی ژکان

"حمله‌دار" جعفر سیمایی

زندگی محمدرضا اعلامی -

۱۳۷۵ "خانه سبز" بیژن بیرنگ، مسعود رسام

۱۳۷۶ "سرزمین سبز" بیژن بیرنگ، مسعود رسام

۱۳۷۷ "کاکتوس" محمدرضا هنرمند

۱۳۷۸–۱۳۷۹ "تفنگ سرپر" امرالله احمدجو

۱۳۸۱ "آواز مه" حسینعلی لیالستانی

"در کنار هم" فتحعلی اویسی

" باران عشق" احمد امینی ، فریدون حسن پور

۱۳۸۱–۱۳۸۶ " شیخ بهایی" شهرام اسدی

شکیبایی در فیلم‌های تلویزیونی " آشیانه‌ای برای زندگی " حمید طالقانی  ۱۳۸۷ ، "بختک " ۱۳۸۷ نقش آفرینی کرد.

از جمله نمایش‌هایی که شکیبایی در آنها حضور داشت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پنجهٔ عدالت، زیر گذر لوطی صالح ،تراژدی کسری ، هنگامهٔ شیرین وصال، بلیت تئاتر، پنجه به دست آوردن، صیادان، با خشم به یاد آر، بازرس، سنگ و سرنا، همهٔ پسران من، شب بیست و یکم، بیا تا گل برافشانیم

او در آلبوم‌های موسیقی مختلف دکلمه خوانی کرده است.

۱۳۷۳" نامه‌ها" سید علی صالحی ،  ۱۳۷۴"مهربانی"محمدرضا عبدالملکیان، "صدای پای آب" سهراب سپهری ، ۱۳۷۵"نشانی‌ها" سید علی صالحی ، ۱۳۸۲" آلبوم سهراب" سهراب سپهری، " پری‌خوانی"، "حجم سبز" سهراب سپهری، "۴۰ حکایت از گلستان سعدی" گلستان سعدی

او در طی این 54 سال فعالیت خود در عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون توانست جوایز و افتخاراتی را کسب کند.

خسرو شکیبایی در جشن انجمن نویسندگان و منتقدان سینمایی ۱۳۸۷

بهترین بازیگر نقش اول مرد (هامون)، هشتمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۶۸

بهترین بازیگر نقش اول مرد (کیمیا)، سیزدهمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۷۳

بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (سالاد فصل)، بیست و سومین جشنواره فیلم فجر   (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۸۳

دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد (اتوبوس شب)، بیست وپنجمین  جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۸۵

او همچنین نامزد سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجرشد، بهترین بازیگر نقش اول مرد (یکبار برای  همیشه)، یازدهمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) سال ۱۳۷۱

بهترین بازیگر نقش اول مرد (سایه به سایه)،پانزدهمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) سال ۱۳۷۵

بهترین بازیگر نقش اول مرد (کاغذ بی خط)، بیستمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) سال ۱۳۸۰

انتخاب به عنوان بازیگر ماندگارترین نقش تاریخ سینمای ایران برای بازی در نقش حمید هامون

شخصیت اصلی فیلم هامون (داریوش مهرجویی- ۱۳۶۹) ۱۳۸۳ در مجله فیلم

برنده لوح زرین بهترین بازیگر مرد (کاغذ بی خط)، دوره ۳ در سال ۱۳۸۲

نامزد لوح زرین بهترین بازیگر مرد (سالاد فصل)، دوره ۶ در سال ۱۳۸۴

نامزد لوح زرین بهترین بازیگر مرد (حکم)، دوره ۶ در سال ۱۳۸۴

نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از اولین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم - ۱۳۷۰)، برای بازی در فیلم «ابلیس»

برنده آهوی بلورین مردم برای بهترین بازیگر نقش اول مرد از سومین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم  ۱۳۷۲)، به پاس بازی در فیلم «یک بار برای همیشه»

نامزد دریافت آهوی بلورین مردم برای بهترین بازیگر نقش دوم مرد از سومین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم  ۱۳۷۲)، برای بازی در فیلم «سارا»

کسب رتبه دوم نظر سنجی ماهنامه گزارش فیلم (۱۳۷۳)، برای انتخاب بهترین بازیگران سینمای ایران

نامزد دریافت آهوی بلورین مردم برای بهترین بازیگر نقش اول مرد از ششمین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم  ۱۳۷۵)، برای بازی در فیلم «کیمیا»

برنده آهوی بلورین مردم بازیگر برگزیده سینمای دفاع مقدس از ششمین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم۱۳۷۵)، برای بازی در فیلم «کیمیا»

دومین بازیگر نقش اول مرد سال (کاغذ بی خط)، دوره ۱۷ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) سال ۱۳۸۱

کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد (چه کسی امیر را کشت؟)، دوره ۱۰ جشن خانه سینما (مسابقه) سال ۱۳۸۵

بهترین بازیگر نقش اول مرد در اولین جشنواره سینما و زن (۱۳۷۴)، به پاس باز در فیلم «کیمیا»

 

شکیبایی در ساعت ۴ صبح جمعه ۲۸ تیرماه ۱۳۸۷ در سن ۶۴ سالگی در اثر بیماری عارضه قلبی در بیمارستان پارسیان تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان  بهشت زهرا دفن شد. او مدت‌ها از عارضه سرطان کبد رنج می‌برد.

 

در سال ۱۳۸۹ خورشیدی کتاب خسرو شکیبایی به تالیف الهام قره خانیبا نگاه به زوایای گوناگون شخصیت این هنرمند توسط انتشارات خانه فرهنگ وهنر گویا منتشر شد. این کتاب مقدمه‌ای بر اصول بازیگری خسرو شکیبایی از نگاه آیدین آغداشلو، اکبر عالمی، جمشید مشایخی، مهران مدیری و هدیه تهرانی و هفتاد نفر دیگر از سایر هنرمندان ایران می‌باشد. در این کتاب تنی چند از هنرمندان سینمای ایران از دیدگاه‌های گوناگون دربارهٔ زندگی و هنر خسرو شکیبایی سخن گفته‌اند.

یادش گرامی باد

انتهای پیام/