زيبا شدن فقط به خاطر عکس سلفي!
نتايج حاصل از يک مطالعه جديد نشان مي دهد که تنها در آمريکا بيش از نيم ميليون نوجوان نامنظم تغذيه مي کنند يا آنکه با اختلالات غذايي مواجه هستند. بي اشتهايي، پرخوري و تغذيه نامناسب مي تواند مشکلات فيزيکي جدي به وجود آورد و اگر اين روند ادامه پيدا کند، حتي زندگي فرد را هم به خطر مي اندازد.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ؛اين روزها «هفته ملي آگاهي از اختلالات تغذيه» در آمريکا برگزار مي شود و مرکز UConn Health که به صورت تخصصي روي نوجوانان و جوانان کار مي کند، براي اطلاع رساني هرچه بيشتر به مردم تاثيرات شبکه هاي اجتماعي بر روند تغذيه و سلامت بدن را نمايان کرده و با انتشار گزارش توضيح داده است که چگونه برخي از دوستان يا اعضاي خانواده از اختلالات تغذيه مرتبط با شبکه هاي اجتماعي آسيب مي بينند.
کِلسي هيبرد، ساکن لندن، مشکلات خود را براي روزهايي که در دوره متوسط تحصيل مي کرد به خوبي به خاطر مي آورد. او نسبت به دوستان قد بلندتري داشت و اندکي چاق تر بود. همين مساله باعث شد تا کم کم ارتباطات خود در فيس بوک را کم رنگ کند و تصاوير جديد خود را به گونه اي به اشتراک بگذارد که بلندي قد و چاقي اندامش مشخص نباشد. اين رفتارها باعث شد؛ کلسي در زمن فارغ التحصيل شدن از دبيرستان به اين نتيجه برسد که ظاهر زشتي دارد و نمي تواند خود را در سطح اطرافيان ببيند. او با تغيير مدل مو يا نوع پوشش سعي کرد اعتماد از دست رفته را بازگرداند که البته موفق نشد. تصميم بعدي، دنبال کردن رژيم غذايي سخت بود تا با کاهش شديد وزن، بتواند نزد اطرافيان محبوب شود.
کلسي هم اکنون بيست سال دارد و اين روزها با مشارکت در طرح Loud Education حضور در کلاس هاي درس، به دانش آموزان توضيح مي دهد که چگونه توانست شکل ظاهري خود را دوست داشته باشد و حتي در شبکه هاي اجتماعي شخصيت و تصوير واقعي خود را به نمايش بگذارد. او اين روزها به قدرت واقعي شبکه هاي اجتماعي پي برده و معتقد است جواناني که هزاران دوست آنلاين دارند، مي توانند از اين فضا به عنوان ابزاري براي بهبود روابط اجتماعي، افزايش اعتماد به نفس و پذيرش خود واقعي استفاده کنند.
فيس بوک، توييتر، اينستاگرم و ديگر ابزارهاي پيام رسان از جمله وايبر و واتس اپ به مهم ترين ابزار ارتباطي براي جوانان تبديل شده اند و همين بسترهاي مجازي موجب شده تا برخلاف گذشته، دنياي متفاوت هريک از اين افراد به صورت نزديک تر با يکديگر به اشتراک گذاشته شود. در سال 2014 ميلادي دوسوم جوانان بريتانيايي و آمريکايي به صورت مستمر از ابزار محصول فيس بوک روي دستگاه موبايلي خود استفاده مي کردند و در هر روز ميليون ها تصوير و اطلاعات شخصي ميان آنها به اشتراک گذاشته مي شد.
مجلس نمايندگان بريتانيا در سال 2013 اعلام کرد براي تمام کودکان مدرسه اي بايد دوره هايي برگزار شود تا به خوبي بدانند که تصاوير شخصي از صورت يا بدن خود را با چه معيارها و ضوابطي به اشتراک بگذارند. البته بايد توجه داشت تاثيرات منفي از انتشار اين تصاوير فقط متوجه کودکان نيست و بزرگسالان هم از عواقب اين فرايند درامان نخواهندبود.
چقدر زيبايي خود را به خاطر شبکه هاي اجتماعي تغيير مي دهيم؟
بررسي کارشناسان نشان داده است 60 درصد کاربران پس از انتشار عکس خود روي شبکه هاي اجتماعي احساس شرمساري مي کنند و به اين نتيجه مي رسند که با وجود دقت هاي لازم باز هم نتوانسته اند چهره جذابي را از خود به نمايش بگذارند و اطرافيان تصوير آنها را نمي پسندند. اين در حالي است که از سال 2008 به بعد ميزان عمل هاي جراحي زيبايي در کشورهاي غربي 20درصد افزايش يافته است و همين بررسي مشخص کرده در بسياري از مواقع، افراد براي آنکه ظاهر بهتري در شبکه هاي اجتماعي داشته باشند، دست به انجام چنين عمل هايي مي زنند.
کِلسي براي حل چنين مشکلاتي اين روزها در مدارس مختلف آموزش مي دهد و مخاطبان اصلي خود را نوجوانان 12 و 13 ساله قرار داده است تا به خوبي ياد بگيرند بازخوردهاي شبکه هاي اجتماعي در مورد تصاوير آنها تا چه اندازه واقعي يا غيرواقعي است. او متوجه شده است که بازخورد در شبکه هاي اجتماعي براي نوجوانان و جوانان امروزي اهميت فراواني دارد و يک لايک بيشتر مي تواند تاثير روحي قابل ملاحظه اي بر جا بگذارد يا آنکه بي توجهي دوستان آنلاين به عکس منتشرشده، اعتماد به نفس را در آنها از بين ببرد.
نوجوان مي گويند تصاوير شخصي خود را پيش از آنکه در شبکه هاي اجتماعي به اشتراک بگذارند، بارها ويرايش مي کنند. دوربين بيشتر گوشي هاي هوشمند امروزي هنگام عکاسي فيلترهاي مختلف را در اختيار کاربر قرار مي دهد و حتي پس از گرفتن عکس، ابزارهاي متفاوتي وجود دارد تا پيش از انتشار آن روي فيس بوک و توييتر، ويرايش هاي اصلي و اوليه به صورت مستقيم انجام شود. اما بايد توجه داشت همين ابزارها باعث شده اعتماد به نفس جوانان در مورد شکل ظاهري و فرم بدن شان کاهش پيدا کند و آنها با الگوپذيري هاي نادرست، تصوير ايده آل خود را مشابه تصوير منتشرشده از بازيگران روي جلد مجلات بدانند.
به هرحال، اين کارشناس دريافته است که آموزش بهترين روش براي جلوگيري از اختلالات مختلف در اين زمينه است و جواناني که به تازگي وارد شبکه هاي اجتماعي شده اند بايد اصول اصلي براي معرفي خود واقعي در اين فضاها را ياد بگيرند. دکرت فيليپا ديدريچ، از محققان دانشگاه لندن بر اين باور است که ميان حضور طولاني تر در فيس بوک و تغيير نگاه کاربران براي نگاه شي گرايانه به خود رابطه مستقيم وجود دارد.
او معتقد است که ارتباطات اجتماعي در فضاي مجازي اين روزها به صورت بصري دنبال مي شود و تصوير شخصي که هرکس از خود ارايه مي دهد، مهم ترين معياري است که اطرافيان را به سمت او جذب مي کند. براين اساس در بسياري از مواقع ديده مي شود که کاربران با تکيه بر رژيم هاي سخت يا حذف وعده هاي غذايي، سعي مي کنند وزن خود را به حداقل برسانند تا تصوير نهايي آنها در بهترين شکل به اشتراک گذاشته شود. اين اتفاقات در شبکه هاي اجتماعي، اختلال جديد موسوم به «نارضايتي از بدن» را به وجود آورده است.
سلفي هاي دردسرساز
برخي کارشناسان حوزه بهداشت و سلامت اين روزها به صورت کاملا جدي در مورد تاثيرات فرهنگ سلفي نگاري هشدار مي دهند و سعي دارند مردم را از معايب اين اتفاق آگاه کنند. اما واقعا عکس هاي سلفي که ممکن است در طول روز بارها از خود بگيريم خطرناک هستند؟
پزشکان با انتجام بررسي جامع اين نظريه کلي را ارايه کرده اند که هرآنچه از دنياي مجازي با خصوصيات فيزيکي کاربران در ارتباط باشد، مي تواند تبعاتي را به همراه بياورد. به طور دقيق تر، کاربران اين روزها تمايل فراوان به تهيه عکس هاي سلفي دارند و براي آنکه خود را در بهترين حالت به نمايش بگذارند، رژيم هاي غذايي سخت را دنبال مي کنند و اين روند در بيشتر مواقع مشکلاتي را به همراه مي آورد.
مجلات، روزنامه ها، تلويزيون، فيلم ها و از همه مهم تر شبکه هاي اجتماعي تصاوير غيرواقعي از زنان و مردان ايده آل به نمايش مي گذارند که تمامي آنها ظاهري مناسب دارند و همين مساله باعث شده نوجوانان و جواناني که علاقه فراوان به سلفي نگاري دارند، از اين تصاوير الگوپذيري کنند و براي همانندسازي هرچه بيشتر، رژيم هاي غذايي نامناسب بگيرند.
البته بايد توجه داشت که اين مشکل فقط به الگوپذيري از تصاوير منتشرشده در رسانه ها مربوط نمي شود و کيفيت استفاده از دستگاه هاي الکترونيکي همراه و شبکه هاي اجتماعي توسط هر يک از کاربران هم مي تواند در اين زمينه اثرگذار باشد. اين ابزارهاي اجتماعي همان قدر که مي توانند مفيد باشند و مزاياي فراوان به همراه آورند، زمينه ورود به راه انحرافي را هم براي کاربران فراهم مي کنند و به جز اختلالات تغذيه اي، احساس ناخوشي، ناراحتي، خستگي، غم و اندو، سرخوردگي و... را نيز به وجود مي آورند.
شيوع فرهنگ سلفي نگاري توسط دستگاه هاي الکترونيکي همراه و انتشار روي فضاهاي اجتماعي باعث شده تا کاربران به صورت ناخودآگاه خود را با تصاوير سلفي منتشرشده توسط ديگران مقايسه کنند. اين قياس که احساس نياز براي تغيير شکل فيزيکي يا پوشش را به همراه مي آورد، فرد را در معرض رفتارهاي اجباري قرار مي دهد تا خود را به الگوهاي غيرواقعي مشاهده شده در شبکه هاي اجتماعي نزديک تر کند.
بررسي ها نشان مي دهد که اختلالات تغذيه اي در اين گروه از افراد سطح بالاتري دارد. عامل محرک براي رسيدن به حالت فيزيکي ايده آل، تمايل افراد براي دنبال کردن رفتارهايي مانند تحمل گرسنگي يا حذف کالري از بدن را افزايش مي دهد و نتيجه سلامت فرد به خطر مي افتد.
شبکه هاي تاثيرگذار
سلفي نگاري نخستين گام محسوب مي شود تا کاربران خود را در مقابل دوستان و اطرافيان مطرح کنند و به عبارت ديگر بتوانند از اين طريق ارجحيت خود را نسبت به ديگران نشان دهند. اما آنچه که بستر لازم براي دنبال کردن اين رفتارها را فراهم مي کند، شبکه هاي اجتماعي هستند. اين فضاها به صورت ناخودآگاه به کاربران القا مي کنند که دست کم از نظر فيزيکي مي توانند از شرايط کنوني بهتر باشند و با توجه به اينکه تصاوير مناسب تري از ديگران به اشتراک گذاشته مي شود، بايد خود را به سطح آنها برسانند.
اين يک نظريه کلي محسوب مي شود که ممکن است در برخي مواقع درست نباشد. اما پزشکان و کارشناسان براساس همين نظريه نگراني هاي فراواني را پيش روي خود مي بينند و به دنبال راه هايي براي حل اين مشکل هستند. در حالي که مشاوره هاي اطرافيان و دوستان مهم ترين روش براي جلوگيري از الگوپذيري در شبکه هاي اجتماعي محسوب مي شود و مي تواند تاثيرات اين فضا بر اختلالات تغذيه و تغيير شکل فيزيکي بدن را به حداقل برساند، اما بايد توجه داشت که قضاوت کردن، مخالفت کردن و قرارگرفتن در اين موقعيت که من همه پاسخ ها را مي دانم و تو در حال اشتباه هستي، بدترين روش خواهدبود.
در حالي که اين نقد به شبکه هاي اجتماعي وارد مي شود که الگوهاي رفتاري براي شکل فيزيکي ظاهر را تغيير مي دهند، اما بايد توجه داشت که همين فضاها امکانات و مزاياي فراواني را هم به دنبال دارند. به همين دليل مقابله با اعضاي اين شبکه و رد تمام معيارهاي براي حضور در اين فضاها مي تواند مشکلاتي به وجود آورد.
علاوه بر کاربران عادي، بازيگران، ورزشکاران و افراد سرشناس هم در شبکه هاي اجتماعي حضور دارند و گستردگي اين فضا، فشار زيادي به آنها وارد کرده است تا ظاهر خود را در بهترين شکل به نمايش بگذارند. اين افراد سعي مي کنند براي حضور در مقابل اعضاي شبکه هاي اجتماعي، خود را به استاندارد اصلي برسانند و ضمن داشتن ظاهر و پوشش زيبا، لايک ها و هواداران بيشتري جذب کنند.
اين مساله هم تا اندازه اي بر الگوهاي کاربران عمومي تاثير گذاشته و آنها را به صورت ناخودآگاه مجبور کرده است با دنبال کردن رژيم هاي غذايي يا ظاهر متفاوت جلب توجه کنند. پزشکان معتقدند که با اين نوع الگوپذيري، کاربران نمي توانند روش سالم براي رسيدن به اهداف خود بيابند و در بسياري از مواقع حذف وعده هاي غذايي يا تغذيه نامناسب مهم ترين اقدامي است که براي کاهش وزن يا ترکيب بهتر دنبال مي شود.
منبع هفته نامه عصر ارتباط
