این محدوده از سال ۱۳۵۱ با عنوان منطقه حفاظت شده «بهرام گور» تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست فارس قرار گرفته است. منطقه حفاظت شده بهرام گور تنها منطقه ای در کشور به شمار می رود که جمعیت قابل ملاحظه و پویایی از گورخر ایرانی را در خود جای داده است.
حضور دیگر گونه های نظیر کاراکال، زاغ بور، هوبره، جبیر و... ارزش اکولوژیکی این زیستگاه پهناور را دو چندان می کند.
طی سالهای اخیر طرح های مختلف معدن کاوی برای این منطقه در نظر گرفته شده که طی این مدت محیط زیست اعلام کرده که این دسته از فعالیتها خطرات جدی برای زیستمندان منطقه دارد.
اما طی مدت اخیر بحث معدن کاوی در این منطقه ارزشمند زیست محیطی دوباره مطرح شده است.
یک کارشناس حوزه محیط زیست در استان فارس به خبرنگار مهر در این رابطه گفت: گونه هاي بسيار مهم گورخر آسيايي، زاغ بور، هوبره و... در منطقه حفاظت شده وجود دارد که بهره برداری از معدن سنگ آهک می تواند حیات این گونه ها را با مشکل مواجه کند.
ایجاد معدن سنگ آهک حیات گورخر آسیایی و زاغ بور را در بهرام گور مشکل می کندعلمدار علمداری افزود: ارزش زیست محیطی منطقه بهرام گور تنها به گورخرهای آن نیست بلکه جانوران در خطر انقراض دیگری مانند هوبره و زاغ بور هم آنجا زندگی می کنند ضمن اینکه این منطقه از نظر پوشش گیاهی ارزشمند است و پتانسیل گردشگری بالایی دارد.
وی با بیان اینکه بهره برداری از معدن در آن منطقه تاثیر منفی بر زیستگاه می گذارد و بسته به شرایط بهره برداری این تاثیر می تواند متفاوت باشد، اظهار داشت: این منطقه حفاظت شده از پتانسیلهای زیادی در حوزه های مختلف برخودار است و نباید با این گونه اقدامات منطقه را از بین برد.
این کارشناس حوزه محیط زیست به گوشه ای از فواید این منطقه اشاره کرد و افزود: در حال حاضر تعداد قابل توجهی گورخر که از گونه های مهم به شمار می رود در این منطقه زندگی می کنند از این رو با فعالیت معدن به طور حتم منطقه با مشکلات زیادی رو به رو می شود.
وی معتقد است که آسیبهای بهره برداری از معدن در منطقه حفاظت شده بهرام گور فقط به حیات وحش مربوط نمی شود بلکه گونه های گیاهی نیز با مشکل و آسیبهایی روبه رو خواهند بود.
علمداری ادامه داد: در حال حاضر منطقه حفاظت شده بهرام گور به عنوان یک سد در مقابل ورود اقلیم کویر به استان فارس است زیرا در مرز کویر سیرجان با استان قرار دارد و به طور حتم با از بین رفتن منطقه کویر به استان وارد خواهد شد همانگونه که خشک شدن تالابها در این خصوص نیز موثر بوده است.
این کارشناس حوزه محیط زیست گفت: هر گونه فعالیت در این منطقه باید بر اساس مطالعات و ضوابط و همچنین استانداردهای زیست محیطی باشد تا به مناطق حساس آسیبی وارد نشود.
وی تاکید کرد: این منطقه دارای پتاسیلهای گردشگری بسیاری است و باید از آن استفاده کرد نه اینکه با اینگونه اقدامات برای از بین بردن آن گام برداشت.
علمداری با اشاره به اینکه بهره برداری از معدن باعث ناامن شدن زیستگاه برای حیات وحش می شود، گفت: یكي از مهمترين چالشها در مناطق چهارگانه كشور بهره برداری از معادن و جاده هاي دسترسی به اين معادن است كه باعث تخريب زيستگاه ها و شكنندگي اكوسيستم مي شود و اين ناپايداري اكوسيستم از بين رفتن گونه هاي گياهي و جانوري را در پي دارد.
علمداری در خصوص پيامدهای دخالت در زيستگاه ها گفت: اولين پيامد اين مسئله تاثير بر روي رفتارهاي مختلف جانوران به خصوص رفتارهاي تولید مثلی آنهاست و اين بزرگترين ضربه به جمعيت گونه ها و روند كاهش آنها محسوب مي شود.
وی با بیان اینکه مهاجرت حیات وحش از این منطقه می تواند مخاطراتی را برای آنها به همراه داشته باشد، اظهار داشت: این مهاجرت حیات وحش می تواند آنها را دستخوش حوادث از جمله تصادف و یا حتی شکار می کند.
دبير موسسه زیست محیطی ۱۳ فروردين در اين رابطه به خبرنگار مهر گفت: در حاليكه گونه هاي بسيار مهم گورخر آسيايي، زاغ بور، هوبره و... در منطقه حفاظت شده بهرام به دليل دخالتهاي انساني در اكوسيستم و عدم رعايت اصول اكولوژي در معرض خطر قرار دارند هنوز به طور دقيق نمي شود گفت كه آيا يوزپلنگ در اين منطقه از بين رفته و اين منطقه به عنوان يك زيستگاه براي يوز به شمار نمي رود.
علي اكبر كاظمينی ادامه داد: بدون شك با دوری جستن و عدم دخالت انسان مي توان بهرام گور را به عنوان يك زيستگاه خوب و ايده آل براي يوز ايرانی تبديل كرد.
وي با بيان اينكه دخالتها تحت هر شرايطي براي گونه اي كه در دنيا تك است، محكوم است، اظهار داشت: شرايط منطقه بهرام گور به سمتي در حال پيش رفتن است كه گورخر ايرانی و زاغ بور به علت دخالتهای انسانی در معرض جدی انقراض قرار دارد.
اين فعال محيط زيست گفت: يكی از مهمترين چالشها در مناطق چهارگانه كشور بهره برداری از معادن و جاده های دسترسی به اين معادن است كه باعث تخريب زيستگاه ها و شكنندگی اكوسيستم می شود و اين ناپايداری اكوسيستم از بين رفتن گونه هاي گياهي و جانوری را در پي دارد.
وي پیرامون پيامدهای دخالت در زيستگاه ها گفت: اولين پيامد اين مسئله تاثير بر روي رفتارهاي مختلف جانوران به خصوص رفتارهاي جنسي آنهاست و اين بزرگترين ضربه به جمعيت گونه ها و روند كاهش آنها محسوب مي شود.
در این راستا سازمان محیط زیست نیز در خصوص فعالیتهای معدن کاوی در منطقه حفاظت شده بهرام گور نیز اعلام کرده که هرگونه اقدامی باید با نظر کارشناسان امر در حوزه محیط زیست باشد.
معصومه ابتکار در سفر اخیر خود به شیراز که در قالب سفر استانی هیئت دولت به فارس صورت گرفته بود در مراسمی گفت که با توجه به طرحهای ارائه شده برای احداث معدن، مقررشده محدوده های معدن در منطقه حفاظت شده بهرام گور با نظر کارشناسان مشخص شود.
وی گفت: ایجاد معادن در مناطق حفاظت شده به دلیل لغو قوانین در دولتهای پیشین، به عنوان یک تهدید زیست محیطی است، از این رو به دنبال آن هستیم که این دغدغه ها را کاهش دهیم.
به هر حال محدوده بهرام گور یکی از داشته های عظیم زیست محیطی استان فارس است که به خودی خود نه تنها در حوزه های زیست محیطی بلکه فرصت مناسبی برای طبیعت گردی و درآمدزایی ناشی از آن به حساب می آید و نباید کاری کرد احداث معدن باعث جدایی گور از این منطقه و تهدید انقراض نسل این گونه ارزشمند شود