به گزارش باشگاه خبرنگاران بیرجند،  زرشک گلی است که طول آن به 9 پا می‌رسد، و دارای شاخه‌های خاکستری و برگهای آن دارای دندانه‌های سوزنی است و 98 درصد زرشک دنیا توسط استان خراسان جنوبی تامین می‌شود.

سبوس و ریشه زرشک حاوی انواع بسیاری از مواد شیمیایی به نام آلکالوئید ایزوکینولین است.

دانشمندان و محققان این ترکیبات را در طول سالیان متمادی مورد تحقیق و بررسی قرار داده‌اند، و پی بردند که آنها در واقع خواص آنتی بیوتیکی دارند.

برخی از آنها باعث پایین آوردن تب، کاهش تورم و فشار خون شده و به تنظیم ضربان قلب و انقباض عضلات قلب کمک می‌کنند، زرشک در شکل چای، کپسول، عصاره ها، مایع یا تنتورها و یا پماد موضعی عرضه می‌شود.

عصاره‌های حاصل از این ماده به صورت دارویی حاوی 8 تا 12 درصد محتوای الکالوئید ایزوکینولین استاندارد شده است.

سابقه استفاده از زرشک به سال‌های دور برمی‌گردد، ابوریحان بیرونی از دانشمندان مشهور ایرانی در کتاب خود از گیاهی به نام امبرباریس و خاصیت‌های آن یاد کرده که همان درخت زرشک است.

اولین دانشمندی که خاصیت‌های دارویی و غذایی زرشک را بررسی و بیان کرده، زکریای رازی، دانشمند بزرگ ایران در بیش از هزار سال پیش بوده است، زرشک از نظر طب سنتی ایران سرد و خشک است و مصرف میوه آن برای کاهش ترشحات مخاطی کاربرد دارد.

این ماده در ریشه گیاه زرشک نیز وجود دارد و در جوانه‌ها و ریشه‌های زرشک نوعی قند و مواد زرین، موسیلاژ و مواد پکتیک و در پوست ریشه گیاه آلکالوئیدی بنام اوکسیاکانتین و یربامین و پالماتین و در میوه آن مواد قندی، اسید مالیک، مواد پکتیک و صمغ وجود دارد.

آب میوه زرشک ضد اسهال، صفرا، ضد تب‌های عفونی، تب‌های صفراوی و رماتیسم است.

محسن پویان، پژوهشگر گیاهان دارویی می‌گوید زرشک از مهم‌ترین گیاهان دارویی ایران است و زیستگاه زرشک بی دانه قاینات در خراسان جنوبی است و همچنین مصرف زرشک به عنوان دارو محدود به گونه زرشک بیدانه نیست، بلکه از گونه‌های دانه دار آن نیز حدود هزار سال قبل استفاده می‌شده است.

این پروژهشگر در حوزه گیاهان دارویی تصریح می کند: تحقیقات اخیر این گیاه را از نظر ترکیبات شیمیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مصرف فرآورده‌های آن را از قبیل افشرده، شربت، مارمالاد و نوشابه توصیه می‌کند.

پویان ادامه داد: چوب پوست ریشه، ساقه، برگ و میوه درخت زرشک در مصارف دارویی کاربرد دارد.

آب زرشک خون را تصفیه و ضدعفونی می‌کند، عمل دستگاه گوارش را منظم کرده، قلنج کلیه و کبد، حالت تهوع، استفراغ، صفرا، کبد، سوء هاضمه و سنگ کلیه را از میان می‌برد.

همچنین آب زرشک در مخلوط با مقدار مساوی آب سیب و کمی آب لیمو و شکر برای بهبودی جهت مسمومیت توسط نیش مارو افعی مؤثر و جهت نارسایی‌های قلبی و تپش قلب و بی اشتهایی مفید است.

رغره کردن آب زرشک، آنژین، گلو درد و آسم را برطرف کرده و دهان را ضدعفونی و زخم‌های گلویی را مرتفع می‌کند.