چیزی که باید به شکل طبیعی قید می کردند این بود که ایران باید به مفاد این قطعنامه کاملا وفادار باشد و اگر ایران قطعنامه را نقض کند مورد اقدام های تنبیهی شورای امنیت قرار خواهد گرفت. اگر چنین عبارتی در قطعنامه قید شده بود طرف مقابل می توانست اقدام های تنبیهی را بعدا مدنظر قرار دهد. اما چنین بندی در قطعنامه آورده نشده است. کشورهای 1+5 اگاهی داشتند که در حال تصویب قطعنامه ای علیه ایران هستند که دیگر هیچ گونه تحریمی را علیه ایران وضع نمی کند و کلیت تحریم های سابق هم لغو می شوند و هیچ گونه پیش بینی هم نشده است که در صورت نقض قطعنامه، چگونه باید با ایران برخورد شود.

این مواضع 1+5 در برابر ایران سهوا نبوده که مثلا فراموش کرده باشند چنین محدودیت هایی را عليه ايران در نظر بگيرند. این مساله بار بسیار مثبتی دارد که اعضای شورای امنیت اقدام تنبیهی را برای نقض قطعنامه شورای امنیت برای ایران در نظر نگرفتند. البته توجه داريم كه از جانب ديگر هم نبايد دچار افراط شويم و از اين تفاسير اين نتيجه را بگيريم كه قطعنامه شوراي امنيت يك چك سفيد براي نقض قطعنامه به ايران داده است. قطعا مورد به مورد بسته به مورد آن نحوه عكس العمل شورا متفاوت خواهد بود.
س- هشتمین قطعنامه علیه ایران به شماره 2224 در نوزدهم خرداد 1394 (نهم ژئن 2015) تصویب شد که صرفا گزارش کمیته تحریم‍‌ها و عملکرد ایران بود. در نتیجه ورود ایران و شورای امنیت به فاز جدید همکاری در سایه قطعنامه 2231 ، آیا ساز و کار کمیته تحریم ها همچنان به قوت خود باقی است؟

ج- ابتدا تشکر کنم که شما این نکته را سوال کردید چرا که ما تا به امروز این نکته به دلیل جزئیات فراوان آن چندان مطرح نشده است ولي از مباحث بسيار مهمي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. همانطور كه مي دانيم در ساختار 6 قطعنامه پیشین شورای امنیت یک ساختاری عملا بلوغ پیدا کرده است که دو بخش دارد : 1. کمیته تحریم شورای امنیت که وظیفه ی ان نظارت بر اجرای تحریم های شورای امنیت است. 2. تشکیل بازوی تخصصی و کارشناسی با عنوان Panel Of Experts . در این بازو هشت کارشناس به شکل ویژه بررسی های تخصصی مربوط به تحریم های ایران را انجام می دهند.

این موارد حداکثر قدمهايي است که شورای امنیت در موارد تحریمی برداشته است . کار این کارشناسان مشورت دادن به کمیته تحریم است. این افراد تمام مسائل تحریمی را موشکافی کرده و مورد به مورد این مسائل را با کشورهایی که متهم به نقض تحریم ایران هستند در میان می گذارند. این افراد یا مستقیما برای این مشورت به کشورهای فوق سفر مي كنند و يا

از نظر حقوقی اگر روزی به عنوان یک احتمال انها اقدام های خود را بر اساس تحلیل و بررسی ما نقض کنند ما به آسانی نخواهیم توانست اقدام های متقابل انجام دهیم چرا که اقدام های ما اقدام های قانونی و حقوقی است که مجلس تصویب کرده و باید مجددا مجلس به ما مجوز دهد که ما در یک مورد خاصی یکی از تکلیف های خود را انجام ندهیم. این مساله یک عدم توازن ایجاد می کند. مساله دیگر هم این است که حتی اگر ما برجام را به مجلس هم ببریم در تصمیم طرف مقابل تفاوتی ایجاد نمی کند و منجر به معاهده خوانده شدن برجام از سوی شش کشور مقابل ما نخواهد شد.

پس بايد براي رسيدن به بهترين نتيجه اول مساله پيشاروي را دقيق ترسيم كنيم: مساله اين نيست كه مجلس بايد يا نبايد برجام را بررسي كند اين سوال اصلا قابل طرح كردن نيست چرا كه قطعا مجلس حق عاليترين بررسيها را دارد بلكه مساله راي دادن به برجام و تبديل آن به يك سند الزام آور حقوقي است. همین جا باید مجددا تاكيد كنم که دلمشغولي هایی که از سوی تیم مذاکره کننده برای ارجاع برجام به مجلس شورای اسلامی ابراز می شود فقط از نگاه کارشناسی نسبت به این موضوع است که سندی که طرف های دیگر مذاکره کننده آن را سیاسی می دانند اگر در ایران به شکل یک جانبه به حقوق تکلیفی برای ایران تبدیل شود چه تبعاتی خواهد داشت؟

س- ما از روز اجرای برجام پروتکل الحاقي را به شکل داوطلبانه اجرا می کنیم بنابراین چرا تصویب رسمی پروتکل الحاقی در مجلس شورای اسلامی را به " روز انتقال " که حداکثر هشت سال دیگر تعیین شده است موکول کردیم؟

ج- در برجام صراحتا قید نشده است که قطعا پروتکل باید هشت سال دیگر تصویب شود. یکی از اصولی که ما در مذاکرات همواره بر روی آن تاکید داشته ایم و مقام معظم رهبری هم در سخنان خود به آن اشاره داشته اند مساله متناظر بودن تعهدات است. ما با شرایطی در کنگره امریکا مواجه هستیم که به نظر می رسد کنگره در یک فرصت فوری، تحریم های خود علیه ایران که در سال های گذشته تصویب شده را لغو نخواهد کرد . فعلا تصمیم دولت در امریکا این است که با اختیارات خود اجرای تحریم های کنگره را متوقف کند. اما نهایتا کنگره باید در راستای تعهدهای امریکا در این مذاکرات ، تحریم ها را لغو کند که این مساله به زمان بیشتری نیاز دارد. ما این اقدام مجلس را متناظر با آن اقدام کنگره در لغو کامل تحریم های این نهاد می دانیم. اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از روز اجرای برجام متناظر با اقدام اروپا و نيز امریکا در تعلیق تحریم های کنگره توسط رئیس جمهور امریکا از روز اجرای برجام است.

در حال کار//