روی موج دفاع مقدس؛
از «رادیو جبهه» و «روایت فتح» تا «خاک سرخ» و «شوق پرواز»
رسانه ملی از آغاز جنگ تا امروز، نقش بسزایی در به تصویر‌کشیدن و توصیف کردن هشت سال دفاع مقدس داشته و دارد.
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ هشت سال جنگ تحمیلی صحنه رشادت‌های مردان و زنان دلاوری از این دیار است که در نهایت ایثار و فداکاری به نبرد با باطل پرداختند تا از میهن عزیزمان «ایران» دفاع کنند. مردان و زنان فداکاری که بسیاری از آن‌ها شهید شدند و بسیاری دیگر تا امروز با یادگاری‌هایی از آن دوران که آثارش در تنفس، چشم، دست و پاهایشان هنوز هم مشهود است زندگی می‌کنند. رسانه ملی از همان آغاز جنگ تا امروز نقش بسزایی در به تصویر کشیدن و توصیف کردن هشت سال دفاع مقدس داشته و دارد. آثار بسیاری در حوزه‌های مختلف از جمله مستند، برنامه رادیویی و سریال تلویزیونی با این مضمون ساخته شده است که یادآور و نشان‌دهنده دلاوری و شجاعت مردم این آب و خاک است.
روی موج جبهه
برنامه‌های متفاوتی در دوران جنگ از رادیو پخش می‌شود که نقش مؤثری را در انتقال اخبار و همچنین پر کردن اوقات فراغت رزمندگان داشت. «در جبهه چه می‌گذرد»، «پیام جبهه»، «صدای جبهه‌ها» و «رادیو جبهه» از برنامه‌های رادیویی آن دوران است.
«رادیو جبهه» از برنامه‌های شاخص دوران جنگ است که به همت حمید‌رضا خزایی، مدیر و تهیه‌کننده رادیو و با هدف پر کردن اوقات فراغت رزمندگان و ایجاد ارتباط صمیمانه با آن‌ها تأسیس شد.
زنده‌یاد مهران دوستی از گویندگان «رادیو جبهه» در خصوص این برنامه گفته بود: خاطرات بسیاری از «رادیو جبهه» دارم. آن زمان هر گزارشگری که از رادیو و یا تلویزیون به جبهه می‌رفت، برای این برنامه نیز گزارش تهیه می‌کرد. مردم ارتباط خوبی با «رادیو جبهه» برقرار کرده بودند و با ما تماس می‌گرفتند، حتی از خارج کشور هم برای ما نامه می‌فرستادند. به یاد دارم یک روز مادری از کرمان با برنامه تماس گرفت و گفت: «پسرم به تازگی عقد کرده است اما به خاطر علاقه‌ای که به جبهه دارد، به آنجا آمده و مراسم عروسی خود را عقب انداخته است، خواهش می‌کنم به او بگویید برگردد».
ما هم در برنامه نام آن رزمنده را اعلام کردیم و بعد رزمنده تماس گرفت و قول داد که بر می‌گردد.
«رادیو جبهه» از سال 1365 کار خود را آغاز کرد و زنده‌یاد مهران دوستی اولین گیرنده این برنامه بود. محمد‌حسین نورشاهی به همراه مهران دوستی یک روز در میان اجرای «رادیو جبهه» را بر عهده داشتند. بی‌شک مهران دوستی از راویان موفق لحظات پرشور نبرد رزمندگان اسلام بود.
مرتضی آوینی فاتح «روایت فتح»
از آغاز جنگ تحمیلی تا امروز مستند‌های بسیاری با مضمون دفاع مقدس ساخته شده است که در میان آن‌ها «روایت فتح» از شناخته شده‌ترین آثار مستند در زمان جنگ است.
این مجموعه مستند که توسط «گروه تلویزیونی شاهد» و به کارگردانی «شهید مرتضی آوینی» ساخته می‌شد، از شبکه اول سیما و در پنج مجموعه پخش شد.
مجموعه اول در مورد عملیات بزرگ «والفجر» که غروب بیستم بهمن ماه سال 1364 آغاز شد، بود. شروع عملیات «کربلای یک» در تابستان سال 1365 موضوع مجموعه دوم «روایت فتح» بود و در مجموعه سوم به عملیات «کربلای پنج» که در زمستان سال 1365 و در شلمچه رقم خورد، پرداخته شد.
وقایع جبهه و جنگ و اتفاق‌های سیاسی، فرهنگی سال 1366 نیز در مجموعه چهارم این مستند به تصویر کشیده شد.
مرور عملیات گذشته هم، موضوع مجموعه پنجم «روایت فتح» بود.
مرتضی آوینی، شهید اهل قلم، با کارگردانی و حضور در این مستند، توانست بسیاری از صحنه‌های جنگ تحمیلی را توصیف کند و آن را برای نسل‌های بعدی به یادگار گذاشت.
از گل پامچال تا «شوق پرواز»
مجموعه‌های تلویزیونی بسیاری با موضوع دفاع مقدس ساخته شده است. «گل پامچال» در دهه هفتاد، «خاک سرخ» در دهه هشتاد و «شوق پرواز» در دهه نود از شناخته شده‌ترین آثار است.
گل مینایی که «پامچال» شد
«گل پامچال» اولین سریالی است که به شکل مستقل درباره جنگ روی آنتن شبکه اول سیما رفت.
این سریال با نام ابتدایی «گل مینا» روایت‌گر روزهای پایانی جنگ در کلاردشت به کارگردانی محمد‌علی طالبی بود که پس از سه سال تولید، در نیمه دوم سال 1370 پخش شد که طرح اولیه این سریال از کتاب «مادر» اثر «لیو باورونکوا» بود.
داستان پرافت و خیز و موسیقی به یاد ماندنی محمد‌رضا علیقلی از راز‌های موفقیت «گل پامچال» بود.
این سریال داستان زندگی دختری به نام لیلا با بازیگری «سمیرا جعفری» بود که برای یافتن برادرش «شبیر» به اهواز و بعد تهران سفر می‌کرد و سپس به همراه عمو ابراهیم (داود رشیدی) به شمال می‌رفت. نقش‌آفرینی هنرمندانی چون فاطمه معتمد‌آریا، رضا بابک، داود رشیدی، تانیا جوهری و سمیرا جعفری (لیلا) و قلم زیبای کامبوزیا پرتوی به عنوان نویسنده، از دلایل درخشش «گل پامچال» بود که توانست پیام‌هایی چون همیاری مردم در پذیرایی از آوارگان جنگ، نوع‌دوستی و عطوفت انسانی را به مخاطبان منتقل کند.
«خاک سرخ» حاتمی‌کیا
مجموعه «خاک سرخ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا که از شبکه اول سیما پخش می‌شد، داستان زندگی دختری را روایت می‌کرد که قبل از انقلاب از خانواده‌اش جدا شده بود و در پی حوادثی به کشف هویت گمشده خود می‌پرداخت که جستجوی او برای پیدا کردن خانواده‌اش با زمان جنگ پیوند خورد.
موسیقی زیبای محمد‌رضا علیقلی و نویسندگی تحسین برانگیز کامبوزیا پرتوی به همراه بازیگری هنرمندانه پرویز پرستویی، مهتاب کرامتی، جبیب رضایی و بهناز جعفری، از دلایل موفقیت این مجموعه بود. «خاک سرخ» سال 1381 پخش شد.
«شوق پرواز» شهید عباس بابایی
مجموعه «شوق پرواز» به کارگردانی یدالله صمدی در سال 1390 از شبکه اول سیما پخش شد.
این مجموعه در مورد زندگی شهید عباس بابایی یکی از خلبانان نیروی هوایی ارتش بود. شهاب حسینی، الهام حمیدی و شهرام حقیقت‌دوست از بازیگران این مجموعه بودند.
ملیحه حکمت، همسر شهید عباس بابایی پس از دیدن نقش آفرینی شهاب حسینی در فیلم سینمایی «دل‌شکسته» او را برای ایفای نقش «عباس بابایی» انتخاب می‌کند.
بازیگری هنرمندانه شهاب حسینی یکی از دلایل دیده شدن «شوق پرواز» بود.
تصویر رشادت‌های مرمان این سرزمین در رسانه ملی
بی‌شک یکی از رسالت‌های مهم رسانه‌های ملی پرداختن به موضوع هشت سال دفاع مقدس است که تا امروز توانسته آثار موفق بسیاری با این مضمون را داشته باشد.
پرداخت صحیح به داستان، روایت درست موضوع، انتخاب به جای بازیگران، از دلایل موفقیت برخی از این آثار است. آثاری که می‌توانند گوشه‌ای از رشادت‌های مردان و زنان غیور این سرزمین را به تصویر بکشند تا نسل‌های آینده فراموش نکنند، این سرزمین مادری خاک مقدسی دارد.
گزارش از: ساناز احسانی‌سرشت
انتهای پیام/
