چند پیچ خاکی را که رد کردیم یکی از زیبا ترین صحنه های حیات وحش بر ای مان نمایان شد .گله ای 30 راسی ازکل و بزها که

در مقابل خودروی ما در حال رژه رفتن بودند.

تا خودمان را جمع و جور کنیم گله به ته دره سرازیر شد اما چشمان تیز بین یکی از محیط بانان شمار آنرا اینگونه ثبت کرد.گله سی راسی به سر کردگی 2 کل که سن آن6 یا7 سال به نظر میرسد.

سنگ لاخی بودن مسیر ما را بر آن داشت پیاده ادامه مسیر دهیم در سراسر راه صدای خوش الحان شرشر آب چشمه ها و چه چه پرندگان نوازشگر روحمان بود هرا ز گاهی نیز بالای سرمان را نگاه میکردیم تا زیبایی پرواز عقاب طلایی را شاهد با شیم .

در همین حین که از صخره ها بالا میرفتیم خشخش بیسیم محیط بان همراهمان بر میخاست و از پس آن صدای محیطبانی شنیده میشد که از شمارش یک گله 20 تایی دیکر حکایت داشت و صدای دیگر میگفت یک گله 50 تایی گراز را هم ثبت کنید .

بالاخره از دامنه های منطقه باکلور طارم صعود کردیم و به کرانه دریا چه خوش منظره ای رسیدیم که مه کم رنگی بر صفحه سبز گون آن نشسته بود کمی بالاتر ، ازپشت توده ها ی سفید گون ابر،جست و خیز کل وبزها از روی صخره ها نمایان بود

نسیم مرطوب دریاچه مهربانانه صورتمان را نوازش میداد و گویی بهار در زمستان است حیات وشی آنچنان آرام بود که انگار خواب زمستانی آنرا فرا گرفته است.

سرشماری زمستانه کل وبز 2روز به طول انجامید.و به همت محیط بانان هزار راس از این موجودات زیبا شمارش شد.

ببا گذر زمستان بهار پر طراوت از راه رسید و به پناه گاه حیات وحش رنگ رویی دوباره بخشید اما این خوشی دیر نپایید و خبر هایی نا خوشایند شنیده میشد که از مرگی خاموش در طبیعت حرف میزد.

این خبر در واقع حکایتی تلخ از تار و مار شدن موجودات نشخوارکننده بود که از اواخر بهار گریبانگیر زبان بسته های مناطق حفاظت شده دراراک ،زنجان وطالقان شده است.

نام این بیماری مهلک طاعون است و شروع ناگهانی علائم افسردگی ،تب، ترشحات چشم وبینی زخم در دهان، تنفس نامنظم وسرفه، اسهال بدبوومرگ مشخصه آن می‌باشد.

پزشکان و دامپزشکان میگویند طاعون نشخوارکنندگان کوچک برای انسان خطری ندارد اما این بیماری مهلک بسرعت در بین دامها قابل انتشار است.

اما طاعون نشخوار کنندگان از کجا پیدا و دامنگیر این اندک وحوش مناطق حفاظت شده ما شد. کار شناسان به این نتیجه رسیده اند که دام‌های آلوده و تردد این دام‌ها در مناطق تحت حفاظت، علت اصلی شیوع بیماری است.

متولیان اداره محیط زیست برآانند: صدور پروانه چرای دامهایی که واکسینه نشده است در مناطق حفاظت شده که از طرف سازمان جنگل‌ها صادر می‌ شود معضلی لاینحل است چرا که اجازه قرق کامل مناطق تحت حفاظت را از محیط بانان میگیرد. پاسخ سازمان جنگلها به این مجوزها آن است که پروانه‌های چرای دام در سال‌های پیشین صادر شده است و بسیاری از دامداران نیز در این زمینه دارای حقوق عرفی هستند که نادیده کرفتن ان خالی از مشکلات نیست واز طرفی هم برای نظارت بر نحوه چرای دام و ممیزی پروانه‌های چرای دام بودجه کافی وجود ندارد.

از زمان شیوع این بیماری سازمان دامپزشکی وا کسینه کردن دامهای اهلی را آغاز کرده است اما متولیان این ارگان هم مدعی هستند مؤسسه سرم‌سازی رازی توان تولید همه نیاز داخلی به واکسن طاعون نشخوارکنندگان را ندارد و از طرفی اعتبار مورد نیاز برای خرید واکسن از خارج هم قابل تامین نیست.

وبه همین سادگی اندوخته های ارزشمند ژنی کشور در زمینه جانوران نشخوار کننده ، بتدریج از بین رفته ودر حال نابود ی است.

کل وبزی که تادیروز در حیات وحش طارم آزادانه میخرامید و به طرفته العینی از مقابل چشمانمان محو میشد اکنون با تنی نحیف پوستی جروکیده و کش امده نای فرار کردن ندارد.

در دامنه و دشتهای منطقه حفاظت شده خرمنه سر که قدم میزنی ناگهان غزالکی را میبینی که با دیدنت رمیده چند قدمی بیش نمیرود که بی رمقی زمینگیرش میکند.

اکنون این اندک اندوخته ی حیات وحش طارم که با سختی فراوان از تیر راس شکار چیان پنهان شده بود.به مرگ خاموشی گرفتار آمده است که ما حصل آن لاَشه های آلوده است

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان میگوید اکنون شمار دامهای تلف شده که طاعون آنهرا به کام مرگ فرستاده است به105راس رسیده است .

جعفری میگوید: ماموران محیط زیست با مشاهده لاشه کل و بزهای تلف شده اجساد آنها را بهطور اصولی و بهداشتی وبا بکار گیری آهک در چاهک ها دفن و یا با مواد نفتی آنها را می سوزانند.
وی اعلام کرد: آبشخورها و آبگیرهای موجود در مناطق مشکوک وآلوده با استفاده از محلول پرسیدین ضد عفونی میشود چرا که این کار در مهار طاعون نشخوار کنندگان بسیار اثرگذار است.

نخستین اپیدمی طاعون نشخوارکنندگان 11 سال پیش، در بین حیات وحش ایران موسوم به ppr مشاهده شد. پیش از آن شیوع این بیماری در حیات وحش برخی کشورهای افریقایی بسیار شایع بود که با اقدامات پیشگیرانه در جلوگیری از تماس دام‌های اهلی با حیات وحش، شیوع آن بتدریج مهار پذیر شد. اما درکشورهای ایران و عراق به دلیل اینکه چرای بی‌رویه دام، گسترش یافت بیماریppr یاهمان طاعون نشخوارکنندگان هم میان جمعیت‌های وحشی نشخوارکنندگان شایع شد.

بنا به اهمیت بیماری طاعون نشخوار کنندگان سازمان های محیط زیست، دامپزشکی ، مدیریت و برنامه ریزی ، ستاد مدیریت بحران، مدیران کل حفاظت محیط زیست استان های مرکزی، زنجان و البرز با حضورخانم ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نشست مشترکی گرد هم آمدندتا راهکارهای مقابله با شیوع این بیماری مهلک را بررسی کنند.

در این نشست مشترک رئیس سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهادی را برای رفع چالش های اعتباری موسسه سرم سازی رازی پیشنهاد کرد مبنی بر اینکه در خصوص تهیه واکسن مورد نیاز برای مقابله با بیماری های حیات وحش و دام ها از مشارکت بانک ها و دامداران بهره گیرند.

ابتکار گفت: یکی از این آسیب های بزرگ پ کشور از طریق تخصیص بی ضابطه یارانه به دامداران ایجاد شده است

وی افزود: تخصیص این یارانه ها به دامداری ناپایدار منجر شده است که ماحصل آن افزایش شدید فرسایش خاک، از بین رفتن مراتع و توسعه کانون های داخلی گرد و غبار و ایجاد آلودگیهای دامیست.

معاون رئیس جمهور در این نشست مقابله با شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک را عنوان تهدید جدی برای ذخیره ژنتیک کشورمان دانست و، گفت: ذخایر ژنتیک کشور محدود است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست یک پیشنهاد هم داشت وآن اینکه : سازمان های دامپزشکی، جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، حفاظت محیط زیست، همچنین امور دام مدیریت و برنامه ریزی کشور و ستاد مدیریت بحران کار گروهی تشکیل دهند و برای مقابله با بیماری های حیات وحش به ویژه طاعون نشخوارکنندگان کوچک، به صورت دائمی در بخش های علمی و برنامه ریزی ،کار کنند.

رئیس ستاد مدیریت بحران کشور هم در این نشست مشترک پیشنهادی ارائه کرد ودر بسته پیشنهادیش بر استفاده از ظرفیت شرکت های خدمات دامپزشکی برای پایش مداوم دام ها تاکید داشت.

اسماعیل نجار ، گفت: بهره گیری از این ظرفیت، هم میتواند کمبود نیروی انسانی در زمینه پایش و واکسینه کردن دام ها راجبران کند وهم زمینه اشتغال بخشی از فارغ التحصیلان این رشته را فراهم کند.

رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی نیز که در این نشست حضور داشت گفت : تولید واکسنppr برای نخستین بار در کشور در سال ۱۳۹۲ صورت گرفت.

حمید کهرام ، افزود: در صورت رفع برخی موانع، موسسه رازی از سال آینده، به طور کامل، برای تولید و تامین واکسن ppr مورد نیاز کشور آمادگی دارد.

تجهیز مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به سیستم پایش و مراقبت آنلاین پیشنهادی بود که رئیس سازمان دامپزشکی کشور در این جلسه ارائه کرد تا از طریق پایش مستمر ب مقابله با شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک میسر و تلفات حیات وحش، کاهش یابد.

مهدی خلج به وضعیت جهانی این بیماری هم اشاره کرد وادامه داد سازمان بهداشت جهانی دام (OIE) و فائو بیماری طاعون نشخوار کنندگان کچک را به عنوان سومین کاندید ریشه‌کنی در جهان معرفی کرده است و برنامه‌ریزیها بر این مبنا صورت گرفته است که این بیماری در بازه‌ زمانی ۱۵ ساله یعنی از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۰ به طور کامل در دنیا ریشه‌کن شود

استان زنجان با برخورداری از سه منطقه حیات وحش و حفاظت شده آخرین زیستگاه آهو در شمالغرب کشور محسوب میشود.

انتهای پیام/گ