هشدارهای جدی کارشناسان به خانواده ها در باره نحوه تربیت فرزندان
دو استاد دانشگاه و روان شناس بر نقش پررنگ و ویژه خانواده ها و آموزش و پرورش در تربیت صحیح فرزندان و تحویل نسلی صالح و سالم به جامعه تاکید کردند.
به گزارشگروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان ؛دکتر سیما فردوسی روان شناس و استاد دانشگاه شهید بهشتی و ابوالقاسم خوش کنش استاد دانشگاه و دکترای روانشناسی در میزگرد تخصصی «ازدواج، جوانان و توانمندسازی مهارت های فرزندپروری» که به میزبانی خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) برگزار شد، به بررسی و تبیین شیوه های درست تربیت فرزندان و مشکلات خانواده ها و جامعه در این امر پرداختند که مشروح اظهارات آنها در پی می آید:
** در مساله فرزندپروری باید به رشد فرزندان توجه کرد
روان شناس و استاد دانشگاه درمورد توانمندسازی مهارت های فرزندپروری گفت: در مساله فرزندپروری ابتدا باید به رشد فرزندان توجه کرد زیرا تربیت کودکان براساس رشد آنان صورت می گیرد.
دکتر فردوسی تصریح کرد: توجه به نیازهای کودکان، مقوله دیگری است که خانواده ها باید به عنوان یکی دیگر از اولویت های خود در تربیت فرزندان مد نظر داشته باشند، تا عادت های اشتباه و تربیت نادرست فرزندان در خانواده ها شکل نگیرد.
وی با بیان اینکه بخشی از تربیت کودکان و پرورش آنان بخاطر عوامل ژنتیکی و بخشی دیگر نیز مرتبط با عوامل محیطی است و تمام این عوامل به نوعی شخصیت کودک را شکل می دهند، ادامه داد: باید به خانواده ها به عنوان یک کانون مهم اثرگذار در تربیت کودکان توجه جدی کرد، چون بخش عمده ای از تربیت کودکان در خانواده شکل می گیرد و باید اقدامات جدی جهت جلوگیری از تربیت نادرست کودکان انجام شود.
** برای استقلال فرزندان عجله نکنیم
این استاد دانشگاه و روان شناس با بیان اینکه نباید برای استقلال فرزندان عجله کنیم، گفت: به عنوان مثال در آمریکا والدین از سنین پایین فرزندان خود را مستقل می کنند و اکنون وضعیتی پیش آمده که از این وضعیت ناراضی هستند و برای فرار از این وضعیت از کشور ژاپن بخاطر تربیت درست، درخواست کمک کرده اند.
فردوسی افزود: استقلال فرزندان باید به شیوه ای باشد که احترام به خانواده ها به عنوان یک مقوله مهم و اساسی همچنان ادامه داشته باشد نه اینکه با استقلال دیگر حرف والدین را قبول نکنند.
وی ادامه داد: فرزندان آمریکایی قبل از اینکه به سن قانونی برسند، خانواده های خود را رها می کنند و اکنون این کشور برای تربیت و پرورش کودکان دست به دامن ژاپن شده، پس جامعه ایرانی نیز باید با تبعیت از شیوه های درست تربیت، گام های مهمی برای این مقوله مهم و حیاتی بردارند.
این روان شناس با بیان اینکه کودکان باید حس خود مسئولیتی داشته باشند، افزود: باید به بچه ها بقبولانیم که در انتخاب های خود در زندگی مسئول هستند.
وی ادامه داد: در صورتیکه در انتخاب دوست، لباس، رشته تحصیلی و حتی شغل، درست عمل کنند مسئولیت پذیر هستند و در آینده می توانند حتی در انتخاب همسر نیر موفق باشند.
فردوسی افزود: افزایش حس اعتماد به نفس در کودکان نیز باید در برنامه خانواده ها باشد، زیرا همه اعتماد به نفس پایینی داریم و قابلیت ها و توانمندی های خود را قبول نداریم و این موضوع به دلیل نحوه رشد و تربیت است.
** خانواده های احساسی، کودکان احساساتی تحویل جامعه می دهند
این روان شناس گفت: خانواده هایی که هیجانی، احساساتی و مضطرب هستند، کودکانی با این شرایط تحویل جامعه می دهند و هیجانات و اضطراب را ناگهانی بروز می دهند و در رفتار با فرزندان خود تکانه ای برخورد و اضطراب زیادی در کودکان ایجاد می کنند.
فردوسی افزود: تربیت یا پرورش کودکان به حالات روحی و روانی والدین بستگی فراوانی دارد زیرا خانواده پراسترس فرزند استرسی تحویل جامعه می دهد و به این موضوع «سرایت روانی» گفته می شود.
وی ادامه داد: خانواده های پرکار نیز جز این گروه هستند و بطور یقین کیفیت این خانواده ها نیز مناسب نیست و نمی توانند یک تربیت صحیح در کودکان خود داشته باشند.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: داشتن خانواده های احساساتی، پرکار، داشتن حالات خصمانه در خانواده ها، محبت افراطی در حق فرزند و هزاران خطا در خانواده ها موجب می شود که در تربیت فرزندان موثر نباشیم و موفق نشویم که یک تربیت مورد پسند و قابل قبول برای فرزندان خود داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: مهربانی در حد متعادل، انسان های جدی و منطقی بودن و داشتن اقتدار به عنوان چهار ویژگی در تربیت درست فرزندان است که باید خانواده ها این ویژگی ها را داشته باشند.
فردوسی افزود: داشتن اقتدار در والدین به عنوان یک ملاک اصلی در تربیت فرزندان است و این اقتدار به معنی خشونت و دادن زدن نیست، بلکه باید خانواده ها قدرتی جدی برای تربیت فرزندان خود داشته باشند و یا به زبان عامیانه تر فرزندان از پدر و مادر حساب ببرند.
وی تصریح کرد: تشویق یا محروم کردن کودکان از برخی مسائل باید با استراتژی ویژه از سوی والدین همراه باشد و اگر این استراتژی وجود نداشته باشد دیگر کودکان والدین خود را قبول نخواهند داشت و حتی حرف آنها را نمی پذیرند.
این روانشناس گفت: اگر فرزندان پدر و مادر را قوی، مهربان، جدی و منطقی ببینند، بسیاری از حرف های والدین را می پذیرند زیرا امروز دیگر خیلی از مسائل گذشته مانند ترساندن کودکان تغییری در رفتار آنان ایجاد نمی کند و این تغییر رفتار فقط موقتی است.
وی افزود: بحث احترام به والدین و قوانین خانواده ها باید بصورت جدی مدنظر باشد و فرزندان را باید به پیروی از ارزش های درست و احترام به والدین متقاعد کنیم.
** کودکان تقلیدگرند نه تحلیلگر
فردوسی گفت: کودکان در دوران کودکی بیشتر تقلیدگر هستند تا تحلیلگر و در واقع بخش عمده ای از تربیت کودکان تحت عنوان همانندسازی است و کودکان به وسیله مشاهده کردن یاد می گیرند.
وی ادامه داد: چون پدر و مادر الگوی فرزندان هستند، این همانندسازی بیشتر با والدین صورت می گیرد به همین منظور باید آنچه را که خود دوست داریم که فرزندان یاد بگیرند، انجام دهیم.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: در مجموع باید کودکان به شیوه ای تربیت شوند که بحث خودمدیریتی در آنها تقویت شود، در غیر این صورت افرادی وابسته به خانواده ها تربیت می شوند و فقط انتظار دارند که پدر و مادرد از آنها محافظت کنند.
** کودکان را تحقیر نکنیم
فردوسی با بیان اینکه نباید کودکان را تحقیر کنیم، افزود: در اجتماع تحت هیچ شرایطی نباید از بچه ها طنز بسازیم و عیوب آنان را جلوی دیگران بازگو کنیم.
وی گفت: باید در کودکان رضایت اجتماعی را تقویت و بگونه ای عمل کنیم که بچه ها در محیط خانه و مدرسه مورد تایید قرار گیرند.
فردوسی ادامه داد: تایید قابلیت ها، توانمندی ها و مهارت ها در اجتماع باعث ارتقا حس اعتماد به نفس در کودکان می شود.
** اعتیاد نت در کودکان و نوجوانان
این روانشناس گفت: اکنون یکی از معضلات اجتماعی که کودکان و نوجوانان را با مشکل جدی روبرو کرده، فضای مجازی است و خانواده ها در این زمینه هدف را گم کرده اند.
وی تصریح کرد: نمی توانیم بگوییم فضای مجازی و تکنولوژی روز هیچ فایده ای ندارد بلکه باید استفاده مفید از این فضا صورت گیرد و ابزاری برای بازی کودکان نباشد.
فردوسی با بیان اینکه چرا باید یک کودک هفت یا هشت ساله به فضای مجازی وارد شود، افزود: این فضاها چشم و گوش کودکان را باز می کند و متاسفانه به همه چیز دسترسی دارند، به همین منظور باید خانواده ها تربیت درستی از فرزندان داشته باشند تا از این فضاها به درستی استفاده شود.
وی حس اعتماد به نفس پایین، انسان های خجالتی، بیش فعالی، ترسو بودن، عدم ابراز وجود در دنیای حقیقی، عدم دوست یابی و نداشتن جایگاه در جامعه را از جمله خصوصیات اخلاقی عنوان کرد که به واسطه استفاده نادرست از فضای مجازی گریبان کودکان و نوجوانان را می گیرد.
این روانشناس گفت: اکنون اعتیاد به نت در کشور مطرح است و متاسفانه اعتیاد به نت مانند اعتیاد به موادمخدر است و نتایجی چون تربیت نسل تندخو، بی حوصله، کم طاقت، پرخاشگر، ضعف در معاشرت و ارتباطات به همراه دارد.
وی افزود: یکی از نتایج استفاده نادرست از فضای مجازی تحویل یک نسل سست عنصر، کم طاقت و پرخاشگر است که این نسل نمی تواند جامعه را به سمت ترقی پیش ببرد و حتی امکان افت و سقوط انسانیت در جامعه وجود دارد که نتیجه آن «ازدواج سفید» است که از فضای مجازی این موضوع وارد شده است.
فردوسی افزود: همچنین در تکنولوژی روز و فضای مجازی ارتباط از سنین فوق العاده پایین شروع می شود و حتی ارتباطات نامشروع نیز از دبستان را شاهد هستیم.
وی استفاده از دخانیات را به عنوان یکی دیگر از مشکلات جدی در نسل امروزی عنوان کرد و گفت: اکنون در سنین پایین دخانیات استعمال می کنند.
فردوسی افزایش آمار طلاق را یکی دیگر از مشکلات و معضلات جدی در جامعه عنوان کرد و افزود: این آمار در سال های آینده بیشتر خواهد شد چون این فرزندان با این ویژگی ها ازدواج و نمی توانند جامعه را هدایت کنند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: باید روش های علمی مبتنی بر پژوهش ایجاد کنیم، در غیر این صورت نمی توان کودکان را تغییر داد، یعنی اینکه براساس سن و جنسیت تغییر را از کودکان آغاز کنیم.
وی با بیان اینکه باید اتاق های فکر تشکیل داد، افزود: باید براساس راهکارهای علمی پیش برویم چون جامعه تغییرپذیر است اما هنوز جامعه روش های تغییرپذیری را پیدا نکرده است.
** توقع تک فرزندها بیشتر است
فردوسی با اشاره به معضل تک فرزندی در جامعه گفت: توقع تک فرزندها فوق العاده بالا است و فکر می کنند همانگونه که پدر و مادر باید مطیع آنها هستند، باید جامعه نیز مطیع آنها باشد.
وی ادامه داد: در مجموع برای تربیت بهتر فرزندان داشتن دو فرزند بهتر از یک فرزند است چون توقع تک فرزندها از والدین به مراتب بیشتر از افرادی است که چند فرزند دارند.
** آموزش و پرورش در بروز آسیب های اجتماعی جامعه تاثیرگذار است
استاد دانشگاه شهید بهشتی نیز در این میزگرد با بیان اینکه که آموزش و پرورش، مهارت های زندگی را به دانش آموزان آموزش نمی دهد، گفت: آموزش و پرورش در بروز آسیب های اجتماعی جامعه تاثیرگذار است.
ابوالقاسم خوش کنش با بیان اینکه شکل خانواده ها در جامعه متفاوت است، افزود: در خانواده های بسته که معمولا در روستاها وجود دارد، اعضای خانواده فقط وظیفه اجرای تصمیمات را دارند و نمی توانند بر سرنوشت خود تاثیر بگذارند، اما در خانواده های باز اعضای خانواده امکان ترسیم نقشه ای برای پیشرفت زندگی خود را دارند.
این استاد دانشگاه درباره یک شکل خانواده دیگر که «رندم» نام دارد، گفت: در این خانواده اعضای خانواده هرکس ساز خود را می زند و هیچ هدفی در این خانواده وجود ندارد.
** آموزش و پرورش مبنای بسیاری از آسیب های جامعه است
وی در ادامه آسیب هایی همچون، اعتیاد، طلاق و بیماری های روانی را نتیجه خانواده های نامناسب اعلام کرد و افزود: متاسفانه آموزش و پرورش مبنای بسیاری از آسیب ها در جامعه است.
این روان شناس با انتقاد از عملکرد آموزش و پرورش گفت: دانش آموزان در مدرسه فقط آموزش های درسی را فرا می گیرند و مهارت هایی را که برای زندگی روزمره نیاز دارند، نمی آموزند.
خوش کنش با بیان مثالی افزود: بسیاری از کودکان هنگام ورود میهمان به منزل، حتی حاضر نیستند از اتاق خود بیرون بیایند و به میهمان سلام و خوشامد بگویند.
این روانشناس، آموزش ندادن هدف زندگی به کودکان را یکی از مشکلات اساسی آموزش و پرورش اعلام کرد و گفت: هدف نداشتن در زندگی سبب شده دانش آموزان بی انگیزه شوند.
** مردان ایرانی عشق ورزی به همسران را بلد نیستند
این استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تربیت بد مردان در جامعه ایران افزود: بسیاری از مردان احترام کافی به همسران خود نمی گذارند و عشق ورزی را بلد نیستند زیرا با احترام ویژه والدین به همدیگر، فرزندان نیز احترام به بزرگتر را یاد می گیرند و باید این موضوع در تمامی خانواده ها نهادینه شود.
خوش کنش ادامه داد: وقتی کودکان مشاهده می کنند که پدر خانواده برای مادر احترام خاصی قائل است، بطور قطع این نوع احترام برای فرزندان نیز نهادینه می شود.
** کودکان از طریق مشاهده رفتار والدین، رفتار را یاد می گیرند
وی با بیان اینکه رفتار والدین محل آموزش کودکان هستند، گفت: کودکان از طریق مشاهده رفتار والدین، رفتار اجتماعی را یاد می گیرند.
این روانشناس، محیط های مانند پارک و جنگل ها را محیطی طبیعی مناسبی برای آموزش کودکان عنوان کرد و افزود: در پاره ای از اوقات، طبیعت بهتر از والدین می تواند با کودکان رفتار های مناسب را آموزش دهد.
** افراد با مشکلات روحی مسوولیت پذیر نمی شوند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بسیاری از کودکان با مشکلات روحی و روانی بزرگ و راهی مدرسه می شوند، گفت: نمی توان به فردی که عقده های فروخورده از کودکی را یدک کشیده، مسوولیت داد.
وی معنویت و دین داری را امری مطلوب در فرزند پروری دانست و افزود: مفهوم امنیت که در رشد کودکان بسیار مهم است، نشات گرفته از ایمان است.
** جامعه غمگین آموزش پذیر نیست
این استاد دانشگاه با اشاره به شیوع گسترده افسردگی در کشور در میان افراد جامعه گفت: نوزادی که پس از تولد، 18 ساعت از روز را می خوابد و میلی به خوردن شیر ندارد، افسرده است.
این روانشناس با تاکید بر اینکه جامعه ای که شاد نیست را نمی توان آموزش داد، افزود: افراد در جامعه شاد آموزش پذیر می شوند.
** خودآگاهی یکی از مهارت های زندگی است
این استاد دانشگاه، خودآگاهی را یکی از مهارت های زندگی دانست و گفت: متاسفانه بسیاری از والدین، نسبت به خود نیز شناخت کافی ندارند.
وی اختلالات یادگیری را یکی از معضلات کودکان جامعه دانست و افزود: اگر این اختلالات کودکان در دوره مدرسه رفع شود، مشکلات بسیاری در آینده بوجود می آید.
این روان شناس، مشکلاتی همچون عدم کنترل احساسات و ناتوانی در اخذ تصمیمات مهم زندگی را از جمله عواقب اختلالات یادگیری کودکان دانست.
** خانواده ها نحوه استفاده از فضای مجازی را به فرزندان آموزش دهند
خوش کنش با بیان اینکه نمی توان کودکان را از استفاده از فضای مجازی محروم کرد، گفت: والدین باید با گفت وگوی چهره به چهره با کودکان، مهارت های بکارگیری از فضای آموزشی را به آنها یاد دهند.
این دو استاد دانشگاه و روانشناس در ادامه نقش رسانه ها را در همکاری با خانواده ها و جامعه در تربیت درست و صحیح فرزندان این مرز وبوم تاثیرگذار دانستند.
منبع:ایرنا
انتهای پیام/
