در سال‌های اخیر شاهد پیشروی غیراصولی کشاورزی دربسیاری نقاط کشور به‌ویژه ناحیه رویشی زاگرس بوده‌ایم، چالشی که کاهش راندمان تولید و ازبین رفتن سرمایه‌های طبیعی این منطقه را به دنبال داشته است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که مساحتی نزدیک به ۹۰ درصد آن را سرزمین‌های خشک و نیمه‌خشک در برگرفته و این ویژگی خاص اقلیمی یک مدیریت خردمندانه و کارشناسانه بر اساس برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را می‌طلبد.
 
بر همین اساس اگر با برنامه‌ریزی‌های اقتصادی به‌ویژه در حوزه مدیریت کشاورزی با ابزار به‌روز و نوین به سمت پایداری حرکت کنیم شاهد بالا رفتن نرخ تولید و ارائه محصول سالم خواهیم بود.
 
به دیگر سخن ما ایرانی‌ها در سرزمینی زندگی می‌کنیم که تنها ناحیه ارزشمند زاگرس می‌تواند آماری نزدیک به ۴۰ درصد از منابع آبی‌مان را تأمین کند تا بحران‌هایی همچون خشک‌سالی نتواند سایه خود را بیش‌ازپیش طولانی کند.
 
هرچند در سالهای اخیر به دلیل بهره‌برداری‌های بیش‌ازحد و افزایش جمعیت، تنش آبی به یکی از اصلی‌ترین بحران‌های اقلیمی ما تبدیل‌شده اما بااین‌همه ما زمین‌های مرغوبی برای کشاورزی داریم که اگر با شناخت صحیح از توانمندی منطقه موردنظر همراه شود می‌تواند به یک کشاورزی سبز تبدیل شود.
 
از سوی دیگر کشاورزی پایدار با نگاه حفاظت از منابع آب‌وخاک و نگهداشت تنوع زیستی می‌تواند راهبردی آینده محور برای تقویت شرایط اقتصادی جوامع محلی بوده و در آسودگی کامل به زراعت خویش مشغول باشند.
 
مزارع می‌آیند، جنگل می‌رود!

 
بر اساس شواهد موجود کشاورزی یکی از مشاغل رایج در منطقه زاگرس بوده که زندگی بسیاری جوامع محلی به آن وابسته بوده و این در حالی است که استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی، اقدامات خلاف اصول اقلیمی و عدم شناخت از ویژگی‌های زمین‌شناسی شرایط محیط‌زیست طبیعی این ناحیه را مختل و از آن مهم‌تر شخم زدن دامنه‌هایی با شیب تند خطر فرسایش و از بین رفتن عوامل زیستی خاک را دوچندان کرده است.
 
این در حالی است که در جهان امروز موج جدیدی از کشاورزی نوین در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه باب شده که از آن به‌عنوان کشاورزی پایدار نام‌ برده می‌شود.
 
این نوع از کشاورزی با شرایط محیط ارتباط مناسبی برقرار کرده و بااینکه تمامی منافع کشاورز را در نظر می‌گیرد بازده بسیار مطلوبی را نیز در پی دارد، کشاورزی پایدار می‌تواند با حفظ اندوخته‌های زیستی زمین راهبردی نوین در راستای افزایش منافع اقتصادی سرزمینی همچون زاگرس باشد.
 
کشاورزی ارگانیک ضامن سلامت جامعه
 
یک کارشناس ارشد محیط‌زیست با اشاره به چالش افزایش جمعیت و نیاز فزاینده انسان‌ها می‌گوید: در سالهای اخیر و با توجه به آلودگی‌های مختلف محیط‌زیست، کمبود منابع و حفاظت از امنیت غذایی موضوع کشاورزی ارگانیک، طبیعی یا آلی که به کشاورزی ارگانیک تعبیر می‌شود به یک راهبرد اجرایی مطمئن تبدیل‌شده که به تائید علم نیز رسیده است.
 
سامان دانشور در ادامه می‌افزاید: در این نوع از کشاورزی فرآیندهایی که در تولید و فرآوری محصولات به کار می‌رود تحت هیچ شرایطی از کودهای شیمیایی، سموم، هورمون‌ها و دگرگونی‌ها و دست‌کاری‌های ژنتیکی استفاده‌نشده و آنچه به بازار مصرف تحویل داده می‌شود ضامن سلامتی مردم بوده و کمترین آسیب را به محیط‌زیست می‌رساند.
 
وی در ادامه بابیان این مطلب که حفاظت از منابع آب‌وخاک یکی از اصلی‌ترین وظایف ما انسان‌ها است، می‌افزاید: این نوع از کشاورزی در حقیقت یک سیستم جامع مدیریتی است که تمامی ‌اصول اکولوژیکی اعم کمیت و کیفیت محصولات از تولید تا فرآوری و انتقال به مصرف‌کننده را در کنار حفاظت از کوچک‌ترین میکروارگانیسمی که در طبیعت وجود دارد را در نظر گرفته و برای یک محیط‌زیست سالم که ضامن سلامتی جامعه  است تلاش می‌کند.
 
این کارشناس محیط‌زیست می‌افزاید: با توجه به شرایط حال حاضر محیط‌زیست کشور که شاهد بالاترین نرخ فرسایش خاک، از بین رفتن منابع آب و کشاورزی غیراصولی هستیم حرکت به سمت کشاورزی نوین با داشتن برنامه‌ای‌ محیط زیستی، اقتصادی و آینده محور یک استراتژی خردمندانه است.
 
تنش‌هایی که تن زاگرس را می‌لرزاند!

 
مدیرکل آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاطت محیط‌زیست در این رابطه می‌گوید: فرسایش خاک یکی از مهم‌ترین خطراتی است که براثر کشاورزی بی‌قاعده، به‌طور مستقیم بر روی جنگل‌های زاگرس اثر می‌گذارد.
 
محمد درویش می‌افزاید: کشاورز امروزی به وسایل پیشرفته نیز مجهز شده است که نمونه این موضوع تراکتورهایی است که می‌توانند درشیب‌های بالای ۳۰ درصد به‌راحتی زمین را شخم بزنند درصورتی‌که این مناطق زمانی از دسترس تولید خارج بود.
 
وی ادامه می‌دهد: این در حالی است که همین شیب‌های تند برای فرسایش بسیار مستعد هستند که در زمانهای گذشته این قسمت‌ها محفوظ می‌ماند اما اکنون محفوظ نیستند و بعد از چند وقت نیز اثر مطلوب خود را ازدست‌داده و به حال خود رها می‌شوند.
 
به استقبال کشاورزی نوین برویم
 
مدیرکل آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط‌زیست یکی دیگر از عوامل تخریب اکوسیستم جنگلی زاگرس را استفاده از کودها و آفت‌کش‌های شیمیایی عنوان کرده و می‌گوید: استفاده از کودها و آفت‌کش‌های متعدد است که به‌شدت ظرفیت حاصل‌خیزی خاک را کاهش داده و سبب آلوده شدن آب‌های جاری و زیرزمینی نیز می‌شود و به‌این‌ترتیب راندمان تولید را در منطقه زاگرس کاهش می‌دهد.
 
درویش بابیان این مطلب که امروزه کشاورزی در زاگرس باید به سمت بی خاک‌ورزی یا کشاورزی ارگانیک برود، تصریح می‌کند: ما باید تا جایی که می‌توانیم از موج جدید کشاورزی در دنیا که به‌شدت میزان استفاده از آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی را کاسته و حتی عملیات فیزیکی مثل شخم زدن را متوقف کرده استقبال کنیم.
 
وی در ادامه می‌افزاید: استقبال از موج جدید کشاورزی در دنیا می‌تواند به تقویت حاصل خیزی خاک و انسجام دوباره اکوسیستم کشاورزی در جنب اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس بسیار کمک کند.
 
در پایان باید به این نکته مهم اشاره‌کنیم که بر اساس تحقیقات به‌عمل‌آمده از سوی اساتید و پژوهشگران حوزه محیط‌زیست کشاورزی که بتواند با استفاده از ابزارهای نوین، راهبردهای خردمندانه و رعایت اصول و قواعد زیستی حرکت کند می‌تواند اسباب پیشرفت پایدار جوامع رونق اقتصادی و اجتماعی و شاهد رسیدن محصول سالم به دست مردم باشیم.

منبع: مهر
انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.