به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعتیاد به فضای مجازی در جهان کنونی یکی از معضلات بزرگ در راستای فروپاشی نظام خانواده به شمار می‌رود و بلای خانمان‌سوزی است که موجب تحلیل قوای فکری و جسمی و عامل بسیاری از عقب ماندگی‌های تحصیلی در بین دانش آموزان است.

امروزه وابستگی به شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان و جوانان یکی از بزرگترین نگرانی‌های جوامع است، اعتیاد به شبکه‌های تلگرام، اینستاگرام، وایبر و ... برای ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی و اقتصادی بوده و تعادل، رشد و توسعه جامعه را بر هم زده و منابع بسیار انسانی، اجتماعی و اقتصادی را به هدر می‌دهد. 

علی ناظری روانپزشک تصریح کرد: اگر هر انسانی در طول روز همچنان بخواهد از شبکه‌های اجتماعی استفاده کند و به حالتی وقت زیادی را صرف آن کند، چنانچه از کار و زندگی عقب بماند و کلافه و بی‌قرار شود، سراغ این شبکه‌ها می‌رود و به آن عادت می‌کند که نوعی اعتیاد را در خود به وجود می‌آورد و نوجوانان برای مبتلا شدن به این حالت، استعداد و یا زمینه بیشتری در این مورد دارند و این وابستگی می‌تواند در اشکال خفیف‌تر مضراتی را نیز به دنبال داشته باشد و طبیعتاً ممکن است وقت نوجوان را برای پرداختن به کارهای مهم‌تر زندگی بگیرد و آسیب اولیه محسوب می‌شود.

روانپزشک هیئت علمی دانشگاه بهزیستی و توانبخشی اظهار داشت: آسیب دوم این است که شبکه اجتماعی ممکن است غذا خوردن و خواب و بیداری را از نوجوان بگیرد و تحت تأثیر خودش قرار دهد، همچنین شبکه‌هایی هم هستند که ساعت‌های خاصی را دارند و بی‌خوابی را فراهم می‌کنند که هزینه کمی برای استفاده نوجوانان به دنبال دارد و آن‌ها را تشویق به این کار می‌کنند و معمولاً شب‌ها و نیمه شب‌ها بی‌خوابی را از جوانان و نوجوانان می‌گیرد که تا پاسی از شب بیدار باشند و استفاده کنند و یا برای گریز از اعتقادها و سرزنش‌های خانواده ممکن است ساعت‌هایی را انتخاب کنند که معمولاً سایر افراد خواب باشند و یا در خانه حضور نداشته باشند و این‌ها همه مضراتی را به دنبال دارد که طبیعتاً نوجوان را بیدار نگه می‌دارد و او باید ساعت خود را تنظیم کند تا به مدرسه یا دانشگاه برود.

وی عنوان کرد: وقتی نوجوان به طور مکرر از این شبکه‌ها استفاده‌های طولانی می‌کند، در حقیقت سلامت جسمی خودش را به خطر می‌اندازد و این خطراتی همچون آسیب رساندن به چشم و ستون مهره‌ها را به دنبال دارد.

وی عنوان کرد: اگر بخواهیم از بُعد سلامت و روان هم به این موضوع بنگریم، دقیقاً از روی نگاه بیشتر و داشتن ارتباط‌های اجتماعی واقعی سازنده می‌توانیم دریابیم که در مورد این مسائل نمی‌توانیم خوددرمانی داشته باشیم، چون به اضطراب و افسردگی در زمینه اعصاب و روان تبدیل می‌شود و یکسری از افراد به دلیل این که نمی‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند، به این شبکه‌ها پناه می‌برند. به استفاده زیاد از این شبکه‌ها می‌پردازند که خود خطرناک‌ترین است.

وی بیان کرد: تمام آسیب‌هایی که گفته شد همه از بُعد اعصاب و روان است ولی در این میان بخشی که مورد توجه قرار می‌گیرد، ارتباط بین دختر و پسر و یا ارتباط بین همجنس‌بازها است که ارتباط‌های مشکل‌سازی را به دنبال دارد که بعضی از نوجوان‌ها با این گونه افراد برقرار می‌کنند، ارتباط با آدم‌هایی نه چندان مناسب در یک فضای بسیار گسترده که در این میان نوجوان، این مورد برایش قابل هضم نیست ولی به سراغ این‌ها می‌رود و غیر قابل کنترل در شبکه‌های مجازی می‌شود و این موضوع آسیب سوم محسوب می‌شود که بنابراین، این مسئله می‌تواند در این سه بُعد آسیب‌زا باشد که به ویژه اگر جنبه اعتیادگونه و افراطی به خودش بگیرد دیگر نمی‌توان جلوی نوجوان را گرفت.

غلامرضا رهبری مشاور و روانشناس با اشاره به تأثیرات شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان عنوان کرد: استفاده افراد از شبکه‌های اجتماعی یک مسئله‌ای است که در حال حاضر اجتناب‌ناپذیر است و همه آدم‌ها از بزرگ و کوچک با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و همه به نوعی هدف‌های گوناگون دارند، مخصوصاً جوان‌ها و نوجوانان که هدف‌هایشان در این باره متنوع است.

وی ادامه داد: از هدف‌هایی که در بین جوانان و نوجوانان موج می‌زند، سرگرمی است که این شبکه‌ها ایجاد کرده‌اند یعنی به نوعی جوانان را اشباع می‌کنند که در حال حاضر در بین نوجوانان وجود مسئله‌ای چون جنس مخالف در این شبکه‌‌هاست که هیچ گونه اثری برایشان ندارد و همین باعث می‌شود که از اینترنت بیشتر استفاده کنند و به نوعی باعث ایجاد خشونت در رفتارهای نوجوانان می شود.

وی تصریح کرد: فضای اینترنتی محیطی باز است و شور و هیجان و نشاط در همه ایجاد می‌کند و همین باعث می‌شود که در خانواده‌ها کشمکش به وجود آید، وجود این گونه شبکه‌ها در خانواده‌ها باعث می‌شود که جوانان و نوجوانان به پدر و مادر احترام نگذارند و ناراحتی را در آن‌ها به وجود می‌آورند که جوان در این موقع باید خود را با چیزهای دیگری مثل تفریح و... سرگرم کند تا خانواده بتواند به جوان اعتماد کند.

رهبری اذعان داشت: در این مورد تحقیقی انجام می‌دهیم که این تحقیق اساساً در مورد طبع جوانان است و این مسئله باعث به هم ریختن آن‌ها می‌شود، چون وقتی با اعمال بهم ریختگی مواجه می‌شوند، بیشتر به راه‌هایی مثل ارتباط با جنس مخالف، شیوه محاوره افراد در محیط به شیوه درون‌گرا تبدیل می‌شود و همین علت باعث به هم ریختگی و دوری از خانواده می‌شود.

رهبری با اشاره به این که بیشتر جوانان ایرانی گرایشی به جنس مخالف دارند و در همین راستا به این شبکه‌ها پناه می‌برند، گفت: بیشتر جوانان ما مخصوصاً دانش آموزان در دنیای مجازی تمایل دارند که با جنس مخالف رابطه داشته باشند یعنی به عزت نفس پایین، اعتماد به نفس پایین می‌رسند و بیشتر ارتباط با جنس مخالف را در دنیای مجازی قبول می‌کنند که این علت باعث می‌شود رشد اجتماعی شود و تعامل در بین جوان‌ها برقرار نشود.

این روانشناس ادامه داد: استفاده از اینترنت از نظر روانشناسی باعث افسردگی می‌شود، فرد انزوا اجتماعی پیدا می‌کند و باعث کم شدن ارتباط در بین خانواده‌ها می‌شود که یکسری اختلالات را هم به دنبال دارد، مثل اختلالات رفتاری، عقده‌های شخصیتی، ضعف خود کنترلی که نمی‌توانند خودشان را کنترل کنند و تک کنشی عمل می‌کنند و از همه مهم‌تر در بین جوانان بی‌توجهی و بی‌مهری به وجود می‌آید، یکی از مضراتی که در حال حاضر در بین دانش آموزان خصوصاً دبیرستانی‌ها به وجود می‌آید، عدم تمرکز در بین آن‌هاست که این امر از توجه کردن زیاد به این شبکه‌های مجازی به وجود آمده و بیش از حد جوانان از آن‌ها استفاده می‌کنند.

مشاور و روانشناس گفت: وقتی نوجوان قدرت تمرکز نداشته باشد، همین باعث می‌شود که دل به درس ندهد، کار نکند و اگر معلمی هم به آن‌ها درس می‌دهد بیشتر حواسشان در مطالبی هست که باید با آن مواجه شوند. حالا یا یک ساعت بعد یا یک ساعت قبل که باعث ناامیدی در کارها و یا درس می‌شود و این به طوری است که به شبکه‌های اجتماعی رو می‌آورند.

رهبری با اشاره به فرهنگ صحیح درست استفاده کردن از این نرم‌افزارهای شبکه‌های اجتماعی می‌گوید: متأسفانه در جامعه امروزی به جای این که هر نرم افزاری را پشت هم تولید کنند اول فرهنگ استفاده صحیح آن را آموزش دهند، بعد یک نرم افزار دیگر را تولید کنند که امروزه بیشتر با کاربرد غلط نرم افزارهای شبکه‌های اجتماعی آشنا می‌شویم، توصیه‌های مهمی که در این مورد می‌توانیم به آن اشاره کنیم، این است که اگر با ورود هر سیستم از فضای مجازی آموزش‌های خود را نسبت به آن بیشتر کنیم و کلاس‌های آموزشی و آشنایی بگذاریم، شاید بتوانیم قسمت اعظم تخریب شده را که هم اکنون به وجود آمده، جلویش را زودتر بگیریم، مانع از تخریب آن‌ها شویم و یا اگر برنامه‌های تفریحی و آموزشی را برای جوان‌ها و نوجوان‌ها بیشتر کنیم در جوان‌ها شوقی به وجود می‌آید و به مسائل تفریحی روی می‌آورند و این‌ها کارهایی است که همه ما در زندگی خودمان باید انجام دهیم.

مشاور و روانشناس در این باره عنوان کرد: راهکارهایی که بیشتر ذهن همه را به خود جذب می‌کند، اول آموزش است در زمانی که هر یک از افراد در مسائل روانشناسی بیمار می‌شوند در مرحله اول درمان است و افراد در این صورت است که به ما مراجعه می‌کنند و ما پیشگیری را اصولاً منطقی‌تر از درمان می‌دانیم و این مسئله طوری در ذهن ما جای داده شده و این سؤال مطرح است که اصلاً چرا این گونه شبکه‌ها به وجود می‌آید؟ و در همه جوان‌ها همه‌گیر شده است که دنیا را فرا انتزاعی می‌بینیم که در حال حاضر در جامعه بیشتر افراد با سن‌های بالا از این فضاها استفاده می‌کنند و باعث می‌شود یکسری تناقض و محدودیت در اکثر جوان‌ها و نوجوان‌ها و بزرگ‌ترها به وجود بیاید.

اولین راهکاری که ما پیشنهاد می‌کنیم آموزش است که هفته‌ای یک یا دو جلسه در همه مدارس باید وجود داشته باشد که تأثیرات به سزایی را به همراه دارد که در همه مدارس طرز استفاده از این نرم افزارها را آموزش دهند و دوم این که بچه‌ها را تربیت کنیم و شادی را در آن‌ها بیشتر کنیم، تحرک و فضای عاطفه را گسترش دهیم تا به سمت این گونه فضاها نروند.

وی خاطرنشان کرد: آموزش استفاده از این فضاهای اجتماعی را باید از خانه و خانواده شروع کنیم، خانواده‌ای که وقتی وارد خانه می‌شویم از پدر گرفته تا بچه‌های خانواده، همه و همه گوشی در دست دارند و به کار خودشان مشغول‌اند، خانه را باید محیطی آرام و عاطفی پرورش دهیم و تحرک را در این خانه زیاد کنیم. استفاده از ورزش، مکان‌های تفریحی در خانه ایجاد کنیم تا هیچ یک از افراد خانواده به فضاهای مجازی نروند و این‌ها همه پیشگیری خیلی جالب و راحتی است که می‌توان در خانه آن‌ها را مهار کرد.

انتهای پیام/