قزوین؛
حمام حاج میرحسن قدیمی‌ترین حمام دوران قاجار
کارشناس میراث فرهنگی گفت: با توجه به اسناد موجود حمام حاج میرحسن قدیمی‌ترین حمام قاجاری قزوین و از معدود حمام‌هایی است که از آسیب‌های ناشی از نوسازی‌ها وخیابان‌کشی‌های دوره پهلوی در امان مانده است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از قزوین ؛مهناز
منتظری، راهنمای گردشگری، کارشناس معماری و عضو انجمن صنفی کارگری
راهنمایان گردشگری استان قزوین گفت:در دوره قاجار نیز تعداد زیادی گرمابه
در قزوین احداث شده، ادیب الممالک، دولتمرد دوره قاجار از 50 باب حمام
عمومی در شهر قزوین در زمان خود یاد کرده که 15 باب از آنها در زمره
حمام‌های مشهور بوده‌اند.
منتظری افزود : یکی از حمام های مشهوری که ادیب الممالک از آن نام می برد حمام حاج میرحسن است؛ با توجه به اسناد موجود این حمام قدیمی‌ترین حمام قاجاری قزوین است چراکه در سرلوحه سندی مربوط به تاریخ 1215 قمری از حاج میرحسن با عنوان جنت مکان، صفتی خاص درگذشتگان یاد شده است.
وی اضافه کرد : با توجه به این نکته تاریخ احداث حمام پیش از سال 1215 قمری است، از سوی دیگر حمام حاج میرحسن از معدود حمام‌هایی است که از آسیب‌های ناشی از نوسازی‌ها و خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی در امان مانده و ساختار کلی خود را حفظ کرده است.
منتظری ادامه داد : حمام حاج میرحسن در واقع یکی از عناصر مهم و مجموعه‌ای شامل حمام، آب انبار، کاروانسرا و منازل اعیانی نه چندان تجملی بوده که نقش اساسی در شکل‌دهی و توسعه محله دیمج داشته است.
وی گفت : این حمام در خیابان مولوی که پیش از نوسازی‌ها و خیابان کشی‌های دوره پهلوی بستر رودخانه دزج بوده و در کوچه خطیبی بنا شده است،این کوچه در بافت کهن شهر در محله دیمج قرار دارد؛ دیمج یکی از محلات شانزده‌گانه قزوین در دوره قاجار بوده است.
وی خاطر نشان کرد : مساحت حمام 850 متر مربع و دارای تمام عناصر اصلی حمام‌های قدیمی ایرانی شامل هشتی ورودی، بینه، میان در، گرمخانه، خزینه و چال حوض است.
منتظری افزود :این حمام در داخل زمین واقع شده و بام آن حدود یک مترو نیم از سطح کوچه ارتفاع دارد؛ این شگرد علاوه بر اینکه امکان سوار شدن آب قنات را به حمام فراهم می آورده، تبادل حرارتی را در زمستان و تابستان میان داخل حمام و فضای خارج آن به حداقل می‌رسانده است؛ همچنین قرار گرفتن بنا در دل زمین مقاومت آن را در برابر خطر زلزله افزایش می‌داده است.
کتیبه ای به خط نستعلیق بر روی سنگ سیاهی حجاری شده که بر فراز در ورودی نصب شده است. متن کتیبه به این شرح است: "حمام پاک باصفا، زیبا بنای دلگشا، تعمیر شد این حمام، از همت حاجی بابا، 1370"، این کتیبه مربوط به تعمیر حمام در سال 1370 قمری است.
منتظری افزود : یکی از حمام های مشهوری که ادیب الممالک از آن نام می برد حمام حاج میرحسن است؛ با توجه به اسناد موجود این حمام قدیمی‌ترین حمام قاجاری قزوین است چراکه در سرلوحه سندی مربوط به تاریخ 1215 قمری از حاج میرحسن با عنوان جنت مکان، صفتی خاص درگذشتگان یاد شده است.
وی اضافه کرد : با توجه به این نکته تاریخ احداث حمام پیش از سال 1215 قمری است، از سوی دیگر حمام حاج میرحسن از معدود حمام‌هایی است که از آسیب‌های ناشی از نوسازی‌ها و خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی در امان مانده و ساختار کلی خود را حفظ کرده است.
منتظری ادامه داد : حمام حاج میرحسن در واقع یکی از عناصر مهم و مجموعه‌ای شامل حمام، آب انبار، کاروانسرا و منازل اعیانی نه چندان تجملی بوده که نقش اساسی در شکل‌دهی و توسعه محله دیمج داشته است.
وی گفت : این حمام در خیابان مولوی که پیش از نوسازی‌ها و خیابان کشی‌های دوره پهلوی بستر رودخانه دزج بوده و در کوچه خطیبی بنا شده است،این کوچه در بافت کهن شهر در محله دیمج قرار دارد؛ دیمج یکی از محلات شانزده‌گانه قزوین در دوره قاجار بوده است.
منتظری یاداور شد : فضاهای اصلی در حمام‌های قدیمی به
گونه‌ای از یکدیگر تفکیک شده‌اند که دما و رطوبت هر فضا نسبت به فضای مجاور
تنظیم شود و از خطر بیماری فرد به دلیل ورود به فضای گرم و خروج ناگهانی
به فضای سرد تا حدود زیادی پیشگیری شود که این قاعده در حمام حاج میرحسن
نیز رعایت شده است.
وی خاطر نشان کرد : مساحت حمام 850 متر مربع و دارای تمام عناصر اصلی حمام‌های قدیمی ایرانی شامل هشتی ورودی، بینه، میان در، گرمخانه، خزینه و چال حوض است.
منتظری افزود :این حمام در داخل زمین واقع شده و بام آن حدود یک مترو نیم از سطح کوچه ارتفاع دارد؛ این شگرد علاوه بر اینکه امکان سوار شدن آب قنات را به حمام فراهم می آورده، تبادل حرارتی را در زمستان و تابستان میان داخل حمام و فضای خارج آن به حداقل می‌رسانده است؛ همچنین قرار گرفتن بنا در دل زمین مقاومت آن را در برابر خطر زلزله افزایش می‌داده است.
کتیبه ای به خط نستعلیق بر روی سنگ سیاهی حجاری شده که بر فراز در ورودی نصب شده است. متن کتیبه به این شرح است: "حمام پاک باصفا، زیبا بنای دلگشا، تعمیر شد این حمام، از همت حاجی بابا، 1370"، این کتیبه مربوط به تعمیر حمام در سال 1370 قمری است.
انتهای پیام/س
