تملق و چاپلوسی،تیشه ای بر ریشه شایسته سالاری
چاپلوسی از آسیب های اخلاقی به شمار می رود که تبعات آن به تدریج اثرات بسیار مخربی را برای جامعه به همراه می آورد چراکه در این فرآیند شایسته سالاری کمرنگ و متملقان پله‌های پیشرفت را می پیمایند.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،تملق و چاپلوسی از نمونه آفت های مخربی است که در صورت شیوع و رواج آن به مثابه موریانه ای،اخلاق و شایسته سالاری را از درون تهی می کند.
از منظر جامعه شناسی و رفتار شناسی،چاپلوسی به معنای بیان ویژگی ها،خصوصیات و صفاتی از طرف مقابل بصورت غلو آمیز و اغراق گونه است که در آن فردی که چنین خصیصه هایی را در وصف طرف مقابل بر زبان می راند با هدف کسب سود و منفعت به تمجید می پردازد.
عموما چاپلوسی در شرایطی که اشتیاق برای پذیرش آن وجود دارد مطرح می شود و هر آنچه در جامعه ای چاپلوسی فزونی گیرد به این معنا است که زمینه پذیرش آن نیز تقویت شده است.
به عبارت دیگر،اگر بستر پذیرش چاپلوسی و تملق محدود شود،شیوع آن نیز با کندی و محدودیت های بسیاری همراه می شود زیرا عنصر اصلی چاپلوسی و تملق معطوف به ضریب پذیرش آن می شود.
عموما چاپلوسی و تملق زمانی ظهور و بروز پیدا می کند که فرد متملق در مقابل متملق شونده از همسانی و طراز یکسانی برخوردار نیست و به واقع با اتکاء به چنین شیوه هایی سعی می کند با تمجید،ستایش،سخن وری و حرافی به شخص یا مسئولی که در سِمَت بالاتر از خود قرار دارد،از امتیازات خاصی برخوردار شود.
برخی روسا و مدیران و یا افرادی که از ضریب بالایی در پذیرش چاپلوسی برخوردارند دانایی و عقلانیت خود را به زبان متملقان می سپارند و این چرخش زبانی است که با ارزش گذاری بر شان و مرتبه چنین افرادی آنها را بالا و بالاتر می کشد.
یکی از نکته های ظریفی که در چنین تعاملاتی وجود دارد حس خوشایندی است که فرد متملق شونده از این تعریف و تمجید در درون خود احساس می کند و پاداش این احساس،امتیازی است که به شخص چاپلوس ارائه یا واگذار می شود.
عموما از نظر روحی و روانی فردی که در خود احساس ضعف و ناتوانی می کند به چاپلوسی روی می آورد تا گوی سبقت را از دیگران بِرباید و به واقع تملق به ابزاری مبدل می شود که فرد ناتوانی هایی خود را بر اساس آن پوشش می دهد تا به خواسته های خود دست یابد.
محمد حکیمی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران در تشریح فرآیند رفتاری چاپلوسی و تملق اظهار کرد:این نارسایی رفتاری کم و بیش در هر جامعه ای وجود دارد اما در کشورهای در حال توسعه زمینه برای بروز آن بیشتر فراهم است.
وی افزود:چاپلوسی حاصل بینشی کوتاه مدت است که جانشین عقلانیت و دور نگری می شود به این ترتیب که فرد متملق شونده ما به ازای احساس رضایتی که از شنیده های خود کسب می کند،پاداش می دهد.
وی افزود:اگر مسئول یا مدیری به کارآمدی عملکرد و توانمندی خود باور داشته باشد،ضرورتی برای تمجیدهای دروغین و زود گذر احساس نمی کند و با کارآمدی و بازدهی خویش زمینه تشویق و تمجید را برای خود فراهم می کند و به تبع عقلانیت در چنین فضا و شرایطی حکم فرما است و عرصه برای متملقین نیز تنگ خواهد شد و امکان چاپلوسی را پیدا نمی کنند چون به خوبی در می یابند که پذیرشی ندارد.
حکیمی عنوان کرد:یکی از ویژگی های افرادی که زمینه پذیرش چاپلوسی در آن قوی است معطوف به انتقاد ناپذیری آن ها می شود و معمولا چنین افرادی تذکر و طرح معایب خود را بر نمی تابند.
این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی افزود:عموما مدیرانی که بستر تملق پذیری و چاپلوسی را مهیا می کنند،با خطا و ضریب بیشتری همراه هستند زیرا تملق کنندگان او همواره بر تمامی رفتارها وکردارها و تصمیم گیری های اوصحه می گذارند و او به استمرار چنین روشی و رویکرد بیش از پیش به مرز شکست نزدیک می شود.
**وقتی چاپلوسی،شایسته سالاری را زمین گیر می کند
چاپلوسی را می توان نوعی از تظاهر و فریب نیز قلمداد کرد،زیرا افراد متملق با بزرگنمایی و انتصاب القاب و توانایی هایی به شخص متملق شونده،در صدد فریب او بر می آیند تا به تمسک به چنین شیوه غیر اخلاقی به خواستها و مطالبات خویش دست یابد.
با توجه به اینکه ارتقاء و رشد متملقان بر پله ها و نردبان فریب استوار است،تشدید این رفتار می تواندشایسته سالاری را در جامعه کمرنگ سازد.
بطور طبیعی در چنین عرصه ای ملاک ها و معیارهای سنجش نه توانایی ها بلکه زبان چرب است و این باعث نادیده انگاشته شدن استعدادها و توانمندی های افرادی می شود که در اندیشه رشد مبتنی بر کارآمدی هستند و شیوع واستمرار این معضل منتج به هرز رفتن استعدادهایی می شود که در صورت بکارگیری می تواند در شکوفایی و توسعه هر جامعه ای مثمر ثمر واقع شوند.
**تملق،زمینه ساز خود شیفتگی
خودشیفتگی و غرور یکی از اصلی ترین تبعات و پیامدهای تملق و چاپلوسی است و با توجه به اینکه اساسا زبان چاپلوسی با تملق و تمجیدهای مستمر و بی حد و حصر همراه است به مرور باعث خود شیفتگی و غرور در شخص متملق شونده می شود.
هر آنچه این روحیه تقویت شود به همان میزان فرد تاب و تحمل پذیرش ایرادات خود را ندارد و به تدریج به عنصری تبدیل می شودکه نظراتی که بر خلاف میل و سلیقه او است را بر نمی تابد.
شایان ذکر است که البته این نافی تشویق و تمجید به جا نیست،زیرا اساسا تشویق از مولفه های است که در رشد و پیشرفت و استمرار یک رفتار و رویکرد مثبت و مطلوب تاثیر گذار است مشروط بر اینکه در زمان و مکان مناسب خود طرح شود.
انتهای پیام/
از منظر جامعه شناسی و رفتار شناسی،چاپلوسی به معنای بیان ویژگی ها،خصوصیات و صفاتی از طرف مقابل بصورت غلو آمیز و اغراق گونه است که در آن فردی که چنین خصیصه هایی را در وصف طرف مقابل بر زبان می راند با هدف کسب سود و منفعت به تمجید می پردازد.
عموما چاپلوسی در شرایطی که اشتیاق برای پذیرش آن وجود دارد مطرح می شود و هر آنچه در جامعه ای چاپلوسی فزونی گیرد به این معنا است که زمینه پذیرش آن نیز تقویت شده است.
به عبارت دیگر،اگر بستر پذیرش چاپلوسی و تملق محدود شود،شیوع آن نیز با کندی و محدودیت های بسیاری همراه می شود زیرا عنصر اصلی چاپلوسی و تملق معطوف به ضریب پذیرش آن می شود.
عموما چاپلوسی و تملق زمانی ظهور و بروز پیدا می کند که فرد متملق در مقابل متملق شونده از همسانی و طراز یکسانی برخوردار نیست و به واقع با اتکاء به چنین شیوه هایی سعی می کند با تمجید،ستایش،سخن وری و حرافی به شخص یا مسئولی که در سِمَت بالاتر از خود قرار دارد،از امتیازات خاصی برخوردار شود.
برخی روسا و مدیران و یا افرادی که از ضریب بالایی در پذیرش چاپلوسی برخوردارند دانایی و عقلانیت خود را به زبان متملقان می سپارند و این چرخش زبانی است که با ارزش گذاری بر شان و مرتبه چنین افرادی آنها را بالا و بالاتر می کشد.
یکی از نکته های ظریفی که در چنین تعاملاتی وجود دارد حس خوشایندی است که فرد متملق شونده از این تعریف و تمجید در درون خود احساس می کند و پاداش این احساس،امتیازی است که به شخص چاپلوس ارائه یا واگذار می شود.
عموما از نظر روحی و روانی فردی که در خود احساس ضعف و ناتوانی می کند به چاپلوسی روی می آورد تا گوی سبقت را از دیگران بِرباید و به واقع تملق به ابزاری مبدل می شود که فرد ناتوانی هایی خود را بر اساس آن پوشش می دهد تا به خواسته های خود دست یابد.
محمد حکیمی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران در تشریح فرآیند رفتاری چاپلوسی و تملق اظهار کرد:این نارسایی رفتاری کم و بیش در هر جامعه ای وجود دارد اما در کشورهای در حال توسعه زمینه برای بروز آن بیشتر فراهم است.
وی افزود:چاپلوسی حاصل بینشی کوتاه مدت است که جانشین عقلانیت و دور نگری می شود به این ترتیب که فرد متملق شونده ما به ازای احساس رضایتی که از شنیده های خود کسب می کند،پاداش می دهد.
وی افزود:اگر مسئول یا مدیری به کارآمدی عملکرد و توانمندی خود باور داشته باشد،ضرورتی برای تمجیدهای دروغین و زود گذر احساس نمی کند و با کارآمدی و بازدهی خویش زمینه تشویق و تمجید را برای خود فراهم می کند و به تبع عقلانیت در چنین فضا و شرایطی حکم فرما است و عرصه برای متملقین نیز تنگ خواهد شد و امکان چاپلوسی را پیدا نمی کنند چون به خوبی در می یابند که پذیرشی ندارد.
حکیمی عنوان کرد:یکی از ویژگی های افرادی که زمینه پذیرش چاپلوسی در آن قوی است معطوف به انتقاد ناپذیری آن ها می شود و معمولا چنین افرادی تذکر و طرح معایب خود را بر نمی تابند.
این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی افزود:عموما مدیرانی که بستر تملق پذیری و چاپلوسی را مهیا می کنند،با خطا و ضریب بیشتری همراه هستند زیرا تملق کنندگان او همواره بر تمامی رفتارها وکردارها و تصمیم گیری های اوصحه می گذارند و او به استمرار چنین روشی و رویکرد بیش از پیش به مرز شکست نزدیک می شود.
**وقتی چاپلوسی،شایسته سالاری را زمین گیر می کند
چاپلوسی را می توان نوعی از تظاهر و فریب نیز قلمداد کرد،زیرا افراد متملق با بزرگنمایی و انتصاب القاب و توانایی هایی به شخص متملق شونده،در صدد فریب او بر می آیند تا به تمسک به چنین شیوه غیر اخلاقی به خواستها و مطالبات خویش دست یابد.
با توجه به اینکه ارتقاء و رشد متملقان بر پله ها و نردبان فریب استوار است،تشدید این رفتار می تواندشایسته سالاری را در جامعه کمرنگ سازد.
بطور طبیعی در چنین عرصه ای ملاک ها و معیارهای سنجش نه توانایی ها بلکه زبان چرب است و این باعث نادیده انگاشته شدن استعدادها و توانمندی های افرادی می شود که در اندیشه رشد مبتنی بر کارآمدی هستند و شیوع واستمرار این معضل منتج به هرز رفتن استعدادهایی می شود که در صورت بکارگیری می تواند در شکوفایی و توسعه هر جامعه ای مثمر ثمر واقع شوند.
**تملق،زمینه ساز خود شیفتگی
خودشیفتگی و غرور یکی از اصلی ترین تبعات و پیامدهای تملق و چاپلوسی است و با توجه به اینکه اساسا زبان چاپلوسی با تملق و تمجیدهای مستمر و بی حد و حصر همراه است به مرور باعث خود شیفتگی و غرور در شخص متملق شونده می شود.
هر آنچه این روحیه تقویت شود به همان میزان فرد تاب و تحمل پذیرش ایرادات خود را ندارد و به تدریج به عنصری تبدیل می شودکه نظراتی که بر خلاف میل و سلیقه او است را بر نمی تابد.
شایان ذکر است که البته این نافی تشویق و تمجید به جا نیست،زیرا اساسا تشویق از مولفه های است که در رشد و پیشرفت و استمرار یک رفتار و رویکرد مثبت و مطلوب تاثیر گذار است مشروط بر اینکه در زمان و مکان مناسب خود طرح شود.
انتهای پیام/
