به گزارش دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با ارائه فرهنگی به نام نرم افزارهای متن‌باز یا Open Source و نرم افزارهای رایگان یا Free Software دو حرکت واقعا رو به جلو بسیار سریع در صنعت نرم افزارها در دنیا شروع شد و به شدت رشد پیدا کرد.

از اسم Open Source که به معنای متن باز می‌باشد شما در همین لحظه می‌توانید اینگونه برداشت کنید که سورس کدهای این نرم افزار باز است و می‌توان به صورت رایگان از آن استفاده و آن را تغییر داد و هر کسی می‌تواند این سورس کد را مشاهده کند و بر حسب علاقه خود آن را تغییر دهد.

شاید این تنها برداشتی باشد که از نرم افزارهای متن باز در وهله اول می‌شود اما در حقیقت هدف از ارائه نرم افزارهای Open Source خیلی خیلی گسترده‌تر و بزرگتر از این است که صرفا کدهای آنها قابل مشاهده و نمایش باشد. واژه‌های زیادی برای توصیف نرم‌افزارهای رایگان وجود دارد، واژه اصلی به زبان انگلیسی Free Software است و معروفترین واژه‌ای که از ترکیب این دو واژه بیرون می‌آید واژه Freeware یا نرم افزاری که شما در ازای آن پولی پرداخت نمی‌کنید است.

به هر حال این همه ماجرا نیست، حرکتی یا بهتر بگوییم انقلابی که توسط Free Softwareها یا Freewareها ایجاد شد واقعا به معنای رایگان بودن نرم افزارها است، یعنـی اگر شخصی یک نرم افزار Freeware را گستـرش دهد و بابت آن هیـچ هزینـه اولیـه‌ای نکرده باشـد، قانـون Freeware به آن اجازه می‌دهد که هر کاری با نرم افزار رایگان موجود انجام دهد اما در نهایت نرم افزاری که در نتیجه خروجی این تغییرات است نیز باید به صورت Freeware ارائه شود.

اما در کنار Open Source که در آن تمامی کد یک نرم افزار به صورت کاملا رایگان ارائه می‌شود ما در نرم‌افزارهای رایگان یا Free Software ها روشی محدودتر از Open Source برای به اشتراک‌گذاری کدهای برنامه‌ها داریم. در نرم‌افزارهای Open Source ما همه کد را در اختیار همگان قرار می‌دهیم اما در Freeware ها نوشتن کد بر روی نرم افزار تحت قوانین و شرایط خاصی تعریف می‌شود تا در نهایت بتوان از نرم افزار خروجی به صورت قانونی استفاده و فرآیند توزیع را انجام داد.

برنامه نویس یا کدنویسی که یک نرم افزار Open Source را می‌نویسد، می‌تواند تعیین کند که آیا یک کاربر می‌تواند مجددا کد تغییر یافته نرم افزار را توزیع کند یا خیر، برای مثال ممکن است یک کاربر جدید کدهای یک برنامه Open Source را تغییر دهد و بومی سازی کند و با توجه به این که نرم افزار اصلی رایگان بوده است محصول جدید را به صورت پولی ارائه دهد، این فرآیند در Free Software ها وجود ندارد، شما بر طبق قوانین Freewareها اگـر تغییری در نرم افزار رایگان انجام دهید بایستـی محصول به وجود آمده را نیز به عنوان یک محصول رایگان در بازار ارائه کنید، این یعنی یک نرم افزار رایگان همیشه یک نرم افزار رایگان باقی می‌ماند اما یک نرم افزار Open Source الزاما یک نرم افزار رایگان باقی نمی‌ماند.

یکی دیگر از مزایایی که باعث شده است طرفداری از Free Software ها یا نرم افزارهای رایگان بیشتر از Open Source ها یا متن بازها باشد این است که امروزه شرکت‌های بزرگ نرم افزارهای تستی و آزمایشی خود را در قالب نرم افزارهای Open Source به بازار ارائه می‌دهند و در واقع هیچ امکانات ویژه‌ای بر روی این نرم افزارها قرار نمی‌دهند. شما نرم افزار Open Source را تهیه و از آن استفاده می‌کنید اما زمانی که قرار باشد از امکانات واقعی آن استفاده کنید با ماژول‌های اصلی استفاده کنید باید برای آن هزینه پرداخت کنید. یعنی هسته اصلی نرم افزار به صورت رایگان ارائه می‌شود اما به ازای هر ماژول یا امکانات بایستی هزینه پرداخت شود و این روند تقریبا در همه شرکت‌های تولید کننده نرم افزارهای متن باز امروزه باب شده است.

به هر حال شما در Open Source معمولا برای دریافت نسخه قابل اعتماد و کاربردی نرم افزار باید هزینه پرداخت کنید. بر خلاف Open Source در Free Software شما اجازه این را ندارید که به عنوان تولید کننده یا تغییر دهنده نرم افزار از آن استفاده تجاری کنید، البته این ها همه در کلام است و ممکن است برخی این قوانین را رعایت نکنند.

مهمترین رقیب نرم‌افزارهای رایگان و Open Source نرم‌افزارهای شرکتی و Closed Source هستند. هر چند در ایران ما حتی این نرم افزارها را هم بومی سازی می‌کنیم ، چه بسا چند سال پیش ویندوزی به نام MRT در سازمان‌ها معروف شده بود و بعد از تحقیقات متوجه شدیم که مایکروسافت چنین محصولی ندارد و یک محصول بومی سازی شده بود که به اشتباه با برند مایکروسافت در میان کاربران شناخته شده بود.

انتهای پیام/