به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد، شب یلدا یا به قول قدیمی‌ترها، شب چله، آخرین روز آذر و شب اول زمستان و طولانی‌ترین شب سال است .

مردم خراسان شمالی شب یلدا را با شب نشینی افراد خانواده در منزل ریش سفیدان و بزرگان فامیل و نیز خوردن شیرینی و آجیل و میوه سپری می‌کنند.

یکی دیگر از رسوم شب یلدا در خراسان شمالی چله بردن برای عروس است که این هدیه نیز تقریبا همواره به نام عروس و به کام خانواده عروس است.

در دیگر ایام، شب چله مردهای جوان خانواده داماد، طبق های میوه، آجیل، شیرینی و یا در سال های امروزی به همراه لباسی نو را به منزل عروس می برند و مادر عروس نیز به رسم یادبود لباسی و یا پارچه ای را در سینی خالی می گذارد و به منزل داماد می فرستد.

کارشناس میراث فرهنگی گفت: در گذشته مردان جوان فامیل داماد این طبق ها را بر سر گذارده و در پی یکدیگر با شادی و پایکوبان راهی خانه عروس می شدند، که البته این رسم کهن در روزگار فعلی اندکی دچار تغییر شده است.

حسین پناه خاطر نشان کرد: در این شب میوه های گوناگونی از جمله هندوانه، انار، سیب، پرتقال، انگور آونگ و ... می خورند و در این میان خوردن هندوانه از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که معتقدند هر کس در این شب هندوانه بخورد در فصل زمستان در برابر سرما و بیماری مصون خواهد بود و در تابستان نیز احساس تشنگی نخواهد کرد.

وی افزود:یکی از رسوم شب چله در خراسان شمالی پختن کدو، چغندرقند و لبو است که هم اکنون نیز بسیاری از خانواده های این استان آن را انجام می دهند.

کارشناس میراث فرهنگی خراسان شمالی گفت:اگر در شب چله برف باریده باشد، یکی دیگر از رسوم مردم این استان خوردن برف شیره؛ معجونی از برف و شیره انگور است.

حسین پناه افزود:حلوا قلقلی نیز که از کوبیدن مغز گردو، بادام، کنجد و دیگر دانه‌های روغنی تهیه و سپس در شیره انگور خوابانده می‌شود؛ از دیگر شب چره های این شب محسوب می شود که غالبا کوچکترها از طرف بزرگترها با این شیرینی پذیرایی می شوند.

قصه‌گویی، شاهنامه‌خوانی‌، خاطرات گویی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، تفالی به خواجه شیراز و خواندن اشعار لسان الغیب از جمله رسومی است که در خراسان شمالی نیز همانند سایر نقاط کشور مرسوم است.

شب چله در آثار هنرمندان خراسان شمالی

در این شب آوازهای کهن که اغلب به زبان های کرمانجی و ترکی سروده شده است ر ا می خوانند و می نوازند.

":قار یاغرده پلته پلته کوچه ده/ باقله و چغندرم قل قلده قابلمه ده/ چله ننگ سوخه گلرده یاخنه/ آته یم کلته یه تفتی نه چکرده باشنه/ اوگیننگ آ قشامه تئز گئجه یه ده/ یلداننگ عمره که حیف قسقه یه ده/ یلدایم بانه سه شو چله یه ده/ چله ننگ حض ائدماقه اوقاره که یئرده یده/ چاقون و کفی کفه یولده گنم..."

برف در کوچه گلوله گلوله می بارید/ باقلا و چغندر درون قابلمه قل قل می کرد/ سرمای چله نزدیک می شد/ و پدر هم کلاه پشمی خود را به سرش می کشید/ بعداز ظهر آن روز گویا شب زودتر می رسید/ و دریغا که عمر شب یلداهم بسیار کوتاه می نمود/ یلدا بهانه ای به جز آن شب نداشت" شب چله "/ و تمام خوشحالی و لذت یلدا از برفی بود که بر زمین نشسته بود/ سرمای سرد و کشنده ای در را ه بود...

خراسان شمالی به دلیل دارا بودن اقوام مختلف، آیین های گوناگونی را در هر یک از ایام سال دارد.

کارشناس میراث فرهنگی خاطر نشان کرد : اهالی هر روستا به تناسب محصولاتی که داشتند و آن چه کاشته می شد، تنقلات مخصوص این شب را ذخیره می کردند، همچنین ذبح گوسفند و قورمه کردن گوشت آن، نگه داشتن کدو تنبل و هندوانه روی کاه در کنار آونگ کردن برخی از میوه ها مثل انگور از روش‌های نگهداری خوراکی‌های این شب در نبود یخچال بوده است.

حسین پناه افزود:چلگی بردن برای خانواده عروس از دیگر آیین هایی است که در این شب رواج داشته و دارد، به گونه ای که در گذشته خانواده داماد با فراهم کردن هدایایی و تزئین آن روی سینی های بزرگ مسی قبل از غروب آفتاب به همراه نواختن دف به خانه عروس می‌بردند و شب را میهمان این خانواده بودند و این گونه بود که مردم، سیاهی چنین شبی را شیرین می کردند.

خوراکی‌های مخصوص ترکمن‌ها در شب یلدا

قدیم‌ترها ترکمن‌ها انواع و اقسام خربزه و دانه آن را برای این شب تهیه می‌کردند که یکی از آن ها واخ آرمان نام دارد و در کنار آن از کدوی تکل قوز که در دورترین روستای استان خراسان شمالی به همین نام و در نقطه صفر مرزی برداشت می‌شد، بهره می‌بردند. این کدو نزد ترکمنان معروف ترین نوع کدو در استان های خراسان شمالی و گلستان است.

انتهای پیام/ی