به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، از میدان توپخانه تا خیابان ۱۵ خرداد، خیابانی است که برای تهیه هر نوع داروی نایابی می توانی به آنجا مراجعه کنی، البته با جیبی پر پول و سری نترس از استفاده داروهای تاریخ گذشته و فاسد. شاید گوش کمتر کسی به خیابان ناصر خسرو ناآشنا باشد، یکی از خیابان های قدیمی تهران که از سال ها پیش به پاتوق فروشندگان داروهای نایاب تبدیل شده است، خیابانی با کوچه پس کوچه های تنگ که هر گوشه آن فروشندگانی با پوشش جوراب فروش، آدامس فروش و… بازیگر بازار سیاه دارو شده اند در گوش عابران زمزمه از فروش دارو می کنند.

 دلالان دارو با خرید بروشور و جعبه های داروهای دیگر بیماران، داروهای غیرمجاز، کمیاب و تاریخ مصرف گذشته خود را در آن جای داده و با قیمت های سر به فلک کشیده ای به افرادی که برای رسیدن به نوشدارویی برای زنده ماندن عزیزان‌شان پا به آنجا نهاده اند، می فروشند.این روزها تنوع داروهایی که دلالان در خفا می فروشند بیشتر شده است، داروهایی برای سقط جنین، عمل قلب باز، انواع واکسن های تقلبی، هورمون های جنسی و...

قلب تجارت داروهای نایاب و تقلبی به معضلی در قلب پایتخت تبدیل شده، معضلی که نه تنها پنهان نیست بلکه برای همه مردم و حتی مسئولان شناخته شده و معروف است و هرچند سالهاست که مسئولام وعده پاکسازی ان را از توزیع کننده های غیرقانونی دارو می دهند اما هنوز هم با جدیت کار خود را دنبال می‌کنند. گفتنی است که شرایط نگهداری داروهایی‌ که در این خیابان به فروش می‌رسند و اصالت و سلامت آن از جمله مواردی است که هرگز روشن نشده است و حتی بیم آن می‌رود که به جای شفابخش بودن ریسمان پیوند با این دنیا را نیز از هم بگسلند.

دکتر اکبر عبداللهی اصل مدیر کل نظارت بر داروی سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت در خصوص حجم قاچاق در بازار دارو و لوازم آرایش و بهداشتی گفت : فرآورده غیر اصیل طبق تعاریف بین المللی فرآورده ای است که یا از کانال غیر رسمی وارد کشور شده یا تقلبی باشد. اگر کالای اصل از کانال غیر رسمی (قاچاق) وارد کشور شده باشد، با توجه به اینکه نمی توانیم کیفیتش در طول مسیر به کشور را (از جمله شرایط دمایی و رطوبتی ) تضمین کنیم و در این راستا مسئولیتی برعهده کسی نیست ، قائدتا آن کالای اصیل قاچاق از نظر ما غیر اصیل است.

وی ادامه داد : باتوجه به اینکه ثبت اطلاعات کالاهای قاچاق را نداریم، آمارهایمان همه تخمینی است و اخبارهای اعلام شده ضد و نقیض دارند . برآوردی که می کنیم با توجه به اینکه اگر کمتر از یک درصد بازار این فرآورده ها در ایران باشد، آن چیزی که رسمی وارد ایران می شود یک چهارم آن است (یک چهارم بازاری که به ایران می آید ثبت می شوند و سه چهارم ثبت نمی شوند). اما برآورد نهایی ما این است که یک بازار دو و نیم میلیارد دلاری فرآورده های سلامت غیر از غذا داریم یعنی دارو ،مکمل ، تجهیزات پزشکی و آرایشی و بهداشتی ، که این نشان می دهد حدود 10هزار میلیارد تومان حجم بازار قاچاق این محصولات در کشور است.

دکتر چیت ساز متخصص داروسازی عنوان کرد : تولید محصولات غیراستاندارد و تقلبی، نیاز به امكانات و ابزارآلات گسترده‌ای ندارد. بیشتر تولیدكنندگان داروهای تقلبی این كار را در فضاهای كوچك و مخفی و كارگاه‌های غیر استاندارد انجام می‌دهند. تولید داروهای تقلبی، تجارتی پُرسود است. تقاضای زیاد بازار از سویی (در نتیجه کمبود داروی مورد نیاز بیماران ) و هزینه پایین تولید، دو عامل موثر بر تشویق افراد سودجو برای این كار است. در بسیاری از كشورها، نبود یك سیستم نظارتی دقیق و كارآمد باعث شده است كه تولیدكنندگان داروهای تقلبی بدون ترس از عواقب توقیف و پیگرد قانونی به تولید این فرآورده‌ها اقدام نمایند و حتی بر سرجان آدم ها معامله کنند چرا که شرایط نگهداری داروهایی که در ناصر خسرو به فروش می‌رسد، استاندارد نیست.

وی افزود :علاوه بر تبعات سنگین مصرف داروهای تقلبی برای بیماران، تبعات اجتماعی توزیع و عرضه این فرآورده‌ها در جامعه نیز بسیار مهم و قابل توجه است، از آن جمله می‌توان به بی‌اعتمادی كادر درمان نسبت به سلامت و كارآیی داروهای موجود در بازار دارویی و كاهش اعتماد عمومی ‌نسبت به اثربخشی و سلامت داروها و در نتیجه اثرات زیانبار اقتصادی این موضوع بر تولیدكنندگان قانونی دارو، اشاره نمود. 

دکتر اکبرعبداللهی اصل بااشاره به برچسب اصالت کالا برروی دارو به منظور نظارت بر دارو تصریح کرد: علیرغم توقف طرح هایی که سال های قبل ذکر شد به علت ایرادهای متعددی که داشت ،بعد از دو سال بررسی های مجدد کارشناسانه روی آنها ، طرح جدید از بهمن 93 اجرا شد و تقریبا 100درصد داروهای وارداتی روانه بازار شده، در این 8 ماه اجرای طرح دارای برچسب هستند. اما برای اینکه ابتدا مردم این برچسب را روی کالاها ببینند و وجود آن را حس کنند اطلاع رسانی عمومی آن را کمی به تعویق انداخته شد. 

وی افزود : از آنجایی که بحث تقلب فقط مختص وارد کنندگان نیست، این برچسب ها فقط در مبدا روی اجناس خورده می شود و تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو همه به این مسئله آگاه هستند تا از وجود داروهای تقلبی و غیر استاندارد وارداتی و تولید کشور جلوگیری شود. نکته مهم در این برچسب ها این است که برچسب برای چسبانده شدن روی محصول دیگر به راحتی و سالم کنده نشود و روی محصول دیگری چسبانده شود.

 

وی اظهار داشت : این برچسب به خودی خود اصالتی ندارد و بودنش روی کالا هم دلیلی بر اصالت نیست چون همانطور که با پیشرفت علم و تکنولوژی داروهایی جدید ساخته می شوند، متقلبین هم از تکنیک های جدید استفاده می کنند و با تهیه یک کالای ارزان و پرینت برچسب روی آن، کالا را با قیمت بالا می فروشند. از این رو چند نکته برای اینکه بدانیم یک کالا اصیل است یا نه باید درنظر گرفته شود، اول وجود برچسب و دوم استعلام برچسب از سایت یا سامانه مورد تایید سازمان غذا و دارو(سامانه پیامکی 20008822) که روی برچسب تمام کالاهای اصیل ذکر شده است . بعد از استعلام ،تمام اطلاعات داروی مجاز مثل نام و تاریخ انقضا برای مصرف کننده آشکار می شود اگر استعلام دارویی اصیل نبودن آن را خبر داد باید به داروخانه فروشنده آن برگردانده یا با پیامک گزارش داده شوند.

مهندس امیرحسین اسدی کارشناس فناوری اطلاعات در حوزه سلامت درباره راهکاری برای کنترل این بخش در حوزه سلامت بیان کرد : اگر بخواهیم به این موضوع با این حجم تراکنش مالی واقعا نگاه چندوجهی داشته باشیم نمی توانیم فقط وزارت بهداشت را دخیل بگیریم و بگوییم اگر اشتباهی ایجاد شده یا کالای قاچاقی وارد می شود، فقط وزارت بهداشت مقصر است. معمولا وقتی مشکلی پیدا می شود به دنبال حل آن نمی رویم و همیشه به دنبال مقصر می گردیم اما باید گفته شود که بطور کلی حل یک معضل در کشور به خصوص معضل قاچاق دارو و فروش غیر مجاز آن کاملا چندوجهی است و احتیاج دارد ارگان های مختلفی دخالت کنند.

جمشیدی رئیس سازمان تعزیرات حکومتی کشور بیان کرد : با توجه به آن که داروهای قاچاق سلامت مردم را به خطر انداخته اهمیت زیادی در بعد اقتصادی و سلامت مردم دارد، به همین دلیل مقرر شد در حیطه قوانین و مقررات کارگروه، کمیته‌ای را تشکیل دهند و در خصوص نواقص و مشکلات معاونت‌ها در مجلس این مشکلات حل شود.در بحث برخورد به دلیل ورود زیاد داروهای قاچاق و عرضه در داروخانه، مراکز غیر مجاز و بازار به ویژه ناصر خسرو ضرورت دارد برخورد قاطع از طرف سازمان غذا و دارو، تعزیرات و مراجع نظارتی صورت گیرد.

جمشیدی با تاکید براینکه مقرر شده تا یک ماه آینده طرح جامعی آماده و اجرایی شود، تصریح کرد: انتظار می رود در اجرای قوانین و شیوه نظارتی، سازمان های متولی همکاری های لازم در برخورد با قاچاقچیان را اعمال کنند تا مردم شاهد کاهش قاچاق دارو باشند.

دیگر نام خیابان ناصرخسرو ما را به روزهای تاریخی و قدیمی تهران نمی‌برد بلکه تداعی کننده پله آخر برای بیماری است که داروی تضمین کننده سلامتی‌اش را در هیچ بساطی غیر بساط دلالان ناصر خسرو نیافته است.متاسفانه برخی مشکلات به حدی رها می‌شوند و دیرهنگام سراغشان می‌رویم که دیگر با اقدامات سلبی قابل حل نیستند و باید برای رفع آن بسیج همگانی صورت گیرد.مشکل فروش داروی خیابان ناصر خسرو نیز از همین دست مشکلات است.غفلت سال‌های سال در خصوص بر چیدن بساط فروشندگان داروی قاچاق خیابان ناصر خسرو اکنون این محل را به مرکزی برای فروش داروهای کمیاب مبدل ساخته است، داروهایی‌ که در عوض سلامتی ممکن است جان بیماران را نیز به مخاطره اندازد.

بر چیدن ناصر خسرو نیازمند کاری کارشناسی و رفع خلا‌های کنونی است، حتی باید بساط داروخانه‌هایی که داروی قاچاق نیز می‌فروشند برچیده شود و شاید تصویب قانونی برای برخورد جدی ، پایان داستان فروش دارو در خیابان ناصرخسرو باشد.

گزارش از محیا معصومی

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.

انتهای پیام/