به گزارش خبرنگار اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، اغلب جوانان ونوجوانان به ویژه دانش آموزان درایام تعطیلات تابستان با مشکل نحوه گذراندن اوقات فراغت روبرو هستند واز طرفی دیگر به دلیل نقش و تاثیر بالای فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی در زندگی آحاد جامعه،این فضاها به اشتباه جای زمان فراغت واستراحت جوانان راگرفته و این امر هم تهدید و هم فرصتی بزرگ محسوب می شود.

میزان حضور دانش آموزان در فضای مجازی و پرسه زدن آنها در شبکه های اجتماعی؛ یکی از موضوعاتی است که می توان آن را به لیست دغدغه های والدین اضافه کرد. چرا که کمتر مادری را می توان سراغ داشت که از وقت تلف کردن های فراوان فرزندش در فضای مجازی شکایتی نداشته باشد. موضوعی که شاید بتوان نام اعتیاد اینترنتی را هم برآن گذاشت.

آسیب جدی که باید بیش از گذشته مورد توجه باشد، نفوذ شبکه های اجتماعی مانند"فیسبوک،وایبر، واتس آپ، لاین" در بین دانش آموزان است.

به نظرمی رسد، نمودار سنی استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی رنگارنگ با کاهش مواجه شده و سن کاربران این شبکه ها را کمتر از گذشته نشان می دهد تا جایی که دربین کاربران اینترنتی شبکه های مجازی، شاهد حضور بی حد و حساب دانش آموزان هستیم.

استقبال کمرنگ دانش آموزان از ورزش نکته ای را گوشزد می کند که می توان از آن برای مقابله با آسیب های شبکه های اجتماعی یا کاهش استفاده دانش آموزان از این فضا استفاده کرد.

اوقات فراغت در برابر اشتغال و درگیرهای روزمره است که سبب خستگی هم می شود.اوقات فراغت می تواند پر بارترین و شور انگیزترین لحظات و برعکس ملال انگیزترین و بی ثمرترین و حتی مفسده انگیزترین دقایق باشد، لذا باعنایت به اینکه ساختار جمعیتی جامعه ما نشان می دهد، که کشور ما ازجوان ترین کشورهای دنیاست.

بر این اساس قشر عظیم جوان و نوجوان نیازمند عنایت وتوجه جدی در زمینه برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغتشان هستند.

اوقات فراغت کارکردهای زیادی را در بر دارد.از جمله:فرصتی برای شکوفایی استعدادها و کسب توانمندی های لازم زندگی آینده، فرصتی جهت تجدید قوا، پرورش قوه خلاقیت وابتکارهمچنین مهارت آموزی، فرصتی جهت اصلاح رفتار،رشد و تعالی شخصیت انسانی، فرصتی جهت اشاعه فرهنگ عمومی، دینی وملی وبراین اساس نیاز است که مسوولان جامعه و خانواده ها؛ نوجوانان وجوانان را درخصوص گذاران اوقات فراغتشان هدایت و راهنمایی کنند و با برنامه ریزی صحیح آنها را از ورود بی رویه واستفاده نامطلوب فضای مجازی وشبکه های اجتماعی که تاثیرات مخربی را برهویت انسانی آنها خواهد داشت پیشگیری کنند.

امروزه تحقیقات نشان داده است که بیش از44درصد جوانان و نوجوانان اوقات فراغت خود را با ورود به فضای مجازی واستفاده از اینترنت، 35 درصد با بازی های رایانه ای وگوش دادن به موسیقی و کمتراز 17 درصدشان با استفاده از تلویزیون و برنامه های آن اوقات فراغتشان را سپری می کنند.

ورود بی رویه و گذاران اوقات فراغت دانش آموزان در فضای مجازی و اینترنت به دلیل اینکه استفاده صحیح ازشبکه های اجتماعی و ورود به فضای مجازی درجامعه ما به درستی تبیین وفرهنگ سازی نشده است و اغلب خانواده ها هم به دلیل ساختار سنتی چندان با این گونه فضا ها آشنایی ندارند، یک چالش جدی تربیتی است.

هرچند که فرصتی جهت آموزش وتحقیق نیز است، اما امروز اکثر جوانان و نوجوانان به دلیل عدم آشنایی به استفاده صحیح ازفضای مجازی و شبکه های اجتماعی استفاده مفیدی از این فضا ها را ندارند.

دانش آموزان اطلاعی از سایت های مفید و یا سایت هایی را که نباید بدان ورود یابند، کسب نکرده اند و چه بسا این عدم اطلاعات درست استفاده از فضای مجازی باعث شده است که فرزندان جامعه از مولفه های دینی،تربیتی وفرهنگی دور شوند و هویتشان دچار تردید وآسیب شود.

لذا توجه جدی مسوولان امر در خصوص ایجاد فرهنگ سازی صحیح ورود به فضای مجازی برای آحاد جامعه در شرایط ایمن لازم است تا از دغدغه والدین در این خصوص کاسته شود.

در این زمینه با عنایت به اینکه داشتن روابط اجتماعی به صورت حضوری تاثیر شگرفی را در رشد و شخصیت سالم و متعالی انسان ها دارد،یکی از فاکتورهای سلامت روان انسان ها و جامعه، وجود روابط موثر اجتماعی با دیگران است و استفاده افراطی ارتباط مجازی سلامت روان انسان ها را تهدید می کند.

در فضای مجازی چهار حوزه آسیب وجود دارد که بیشترین جرایم و تخلفات وسوء استفاده ها در راستای این چهار حوزه انجام می شود:

- حوزه خشونت که از طریق بازی های رایانه ای، روان فرزندان را تهدید می کند.

- حوزه فحشا و فساد که بی عفتی و بی بند باری را ترویج می کند.

- حوزه اعتیاد و گرایش به سوءمصرف مواد مخدر وداروهای روان گردان وحتی اعتیاد ورود به فضای مجازی است.

- حوزه کلاهبرداری که دراستفاده فضای مجازی باید مراقب این حوزه ها باشند.

ورود افراطی به فضای مجازی باعث کاهش روابط اجتماعی و ایجاد افسردگی درجوانان و نوجوانان خواهد شد و از سوی دیگر موجب بروز مشکلات در روابط اعضای خانواده از جمله ایجاد تنش، مشاجره و درگیری شده که باعث ایجاد بی حرمتی و کاهش اعتماد به بزرگ تر ها به ویژه والدین خواهد شد.

چنین مسائلی روان نوجوانان و جوانان را به هم ریخته و باعث افزایش ارتباطات مجازی بدون توجه به مسائل امنیتی می شود که زمینه سوء استفاده از نوجوان و جوان و انحرافات دیگر او را فراهم می آورد، بدان دلیل که در فضای آنلاین هر فردی غریبه است و این امکان وجود دارد که فردی با سن بالا خود را دوست کودک قرار داده و آسیب هایی را ایجاد کند.

لذا توصیه می شود،ارتباطات و گفت و گوهای حضوری اعضای خانواده در فضای خانواده بیشتر شده و گفتمان های خانوادگی تشکیل شود، همچنین روابط با اطرافیان و اقوام افزایش یابد و جلساتی ویژه به دور از موبایل و تکنولوژی درفضای خانوادگی تشکیل شده، تا ارتباطات حضوری و صمیمیت های خانوادگی گسترش یابد.

-اولین توصیه گسترش روابط اجتماعی وتقویت این روابط با شیوه های مختلف (بر گزاری جلسات، حل مسائل بدون وجود موبایل،خاموشی موبایل درمهمانی ها و صحبت رودرو و حضوری و....) است.

-توصیه دیگر آموزش های لازم به خانواده و جوانان به خصوص آشنایی بیشتر والدین به این فضاها وکنار گذاشتن ارتباطات سنتی، راهنمایی و صحبت با فرزندان درخصوص استفاده بهینه ازشبکه ها مجازی و برقراری ارتباط محکم و استواروصمیمی با فرزندان.

- تقویت باورهای دینی واعتقادی خود دربین خانواده،با پررنگ شدن این باورها بچه ها کمتردرمعرض آسیب های فضای اینترنت قرارمی گیرند.

- قراردادان رایانه خانوادگی درمحلی که برای همه قابل مشاهده ودردسترس باشد.

-یک ساعت مختص اینترنت و بازی های رایانه ای برای کودکان درطول شبانه روز است که والدین خودشان بازی های رایانه ای را برای کودکان انتخاب کنند.

-بازی های رایانه خشن عاملی مهم درافزایش میزان خشونت کودکان است تا جایی که امکان دارد از انتخاب این بازی ها پیشگیری کرده وانتخاب برنامه ها متناسب با سن و مورد علاقه فرزندان باشد.

- پر کردن اوقات فراغت فرزندان با ورزش، مهارت آموزی و .... و دوری از ایجاد فرصت بیکاری برای آنان، دراین صورت دانش آموزان تا پایان تحصیلات عمومی حداقل سه مهارت شغلی رامی آموزند و همین امرموجب شده تا درآینده بیکار نشوند.

- سرمایه گذاری برای اشتغال کودکان درآینده که لازمه تحققق این امرکسب مهارت ها در زمان اوقات فراغت است.

-آموزش آسیب ها وتهدید های فضای مجازی به فرزندان برای کمک به استفاده ایمن از اینترنت است تا آنها اطلاعات شخصی خود وخانواده را دراختیاردیگران قرارندهند.

-شناخت والدین ازعلایم اینترنتی مثل کاهش روابط اجتماعی،عصبانیت و پرخاشگری در زمان قطع اتصال به اینترنت، افت تحصیلی، اختلال درخواب، رفتن به سراغ اینترنت درمواقع تنهایی،عدم تمایل به بیرون رفتن ازخانه مشکلات وناراحتی های جسمانی و عضلانی و ... است که به بچه ها بیاموزند که اگربا مشکلی درفضای مجازی رو به رو شدند با آنها درمیان گذاشته وبه هیچ عنوان مشکلات را با دوستان آنلاین خود که غریبه اند مطرح نکنند.

- غنی سازی برنامه های فراغت دانش آموزان متناسب با شرایط سنی شان که دراین خصوص برنامه ریزی آموزش وپرورش را می طلبد که تا با مهیا کردن برنامه های اوقات فراغت متناسب با شرایط سنی، دانش آموزان شور و شوق درآن برنامه حضوریابند ونسبت به دورهم بودن وبالا بردن مشارکت های اجتماعی آنها ازحضورشان درفضاهای مجازی کاسته شود.

وقت گذرانی بدون کنترل دانش آموزان درفضای مجازی منجربه ایجاد هویت کاذب و زودگذر برای آنها می شود.متاسفانه درسال های گذشته دانش آموزان ازفضای مجازی استفاده بی رویه می کنند و همین موضوع منجر به انزوای دانش آموزان شده است.

این هویت کاذب و زودگذر تصویری غیرواقعی برای افراد ایجاد می کند و منجر به این می شود که افراد در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در شبکه های اجتماعی شوند؛ چرا که در فضای مجازی بیش از آنکه هویت برای فرد مطرح باشد، دانش آموز سعی در ارائه افکار و علایق و اندیشه های خود دارد که این خود بسیار خطرناک است.

اما آنچه درباره گرایش به شبکه های اجتماعی در بین جوانان و نوجوانان و به ویژه دانش آموزان مهم به نظر می رسد این است که این قشر از جامعه به دلیل شرایط سنی که دارند از آسیب پذیری بسیار بالاتری برخوردارند و افرادی که دوران بلوغ را طی می کنند بیشتر از هرگروه دیگری در معرض آسیب هستند.

راه اندازی شبکه های اجتماعی همچون وایبر،لاین واتس آپ منجربه این شده که خانواده ها ازهم دور شوند حتی ممکن است خانواده ها به صورت صوری و ظاهری دورهم جمع شوند،اما درهمان جمع نیزافراد خانواده هرکدام توجهشان به گوشی یا تبلت هایشان هستند.

فضای مجازی و رایانه امروز در زندگی ما انسان هاست و کودکان هم دراین فضای مجازی بازی می کنند.دانش آموزان و دانشجویان و... به نوعی دراین فضا هستند و به هرحال این محیط جزو جدایی ناپذیر از زندگی اشخاص است، لکن نکته مهم نحوه استفاده صحیح واصولی ازاین فضاست.

فضای مجازی به صورت شبکه های اجتماعی، امروز به صورت یک تکنولوژی مدرن دراختیار قرارگرفته است، لازمه استفاده ازاین تکنولوژی مدرن، داشتن فرهنگ استفاده از آن است و فقدان این فرهنگ آسیب های بسیاری را برجای می گذارد.

یکی از مشکلات برخی از کاربران ضعف اخلاق است.استفاده کنندگان این شبکه ها جوانان هستند و والدین این وسایل را برای فرزندان تهیه کرده، لکن لازم است که قبل از تهیه این ابزارها عنصر اساسی اخلاق را به فرزندان بیاموزند و با آموزش به آنها تفهیم کنند که نباید وارد حریم خصوصی دیگران شوند.

منبع:  پایگاه اطلاع رسانی پلیس فتا

انتهای پیام/