به گزارش خبرنگار سایر حوزه‌های گروه ورزشی باشگاه خبرنگاران جوان شکستگی استرس به معنای ضایعه ساختار استخوان و به هم خوردگی یکپارچگی آن در اثر ضربه یا فشار است .

شکستگی استرس هنگامی بروز می کند که نیروی بیش از حدّ ظرفیّت استخوان به طور مکرر در طی هفته ها روی استخوان نرمال و یا نیروی کمتری روی استخوان ضعیف وارد شود. هر یک از این نیروها به تنهایی باعث شکستگی نمی شوند، ولی جمع آن ها در طی زمان باعث تسلیم شدن استخوان و در نتیجه شکستگی آن می گردد.

شکستگی استرس (Stress fracture) که به شکستگی خستگی (Fatigue fracture)نیز معروف است،  زمانی ایجاد می شود که ضربات کوچک یا متوسط و مکرر به استخوان ها وارد گردد. شدت هر یک از این ضربات درحدی نیست که به تنهایی منجربه شکستگی در یک استخوان سالم شود ولی تکرار چنین ضرباتی می تواند به ساختمان استخوان ها آسیب وارد کند. درحقیقت شکستگی استرس نتیجه ای از تجمع نیروهای کم بر استخوان است که منجربه یک شکستگی میکروسکوپی می گردد. به تدریج و طی چند روز بعد از شروع علایم ممکن است یک ترک مویی در استخوان مشاهده گردد.
 
علل بروز شکستگی استرسی
در اکثر اوقات شکستگی هایی استرسی به دلیل  استفاده بیش از حد از استخوان اتفاق می افتد برای مثال  اجرای بیش از حد پرش در بسکتبال است. البته با توجه به اینکه چنین شکستگی هایی در استخوان های سالم نیز اتفاق می افتد، علت اصلی ایجاد آن به طور دقیق شناخته نشده است. بسیاری از محققان شکستگی استرس یا شکستگی خستگی را مشابه آنچه که در فلزات اتفاق می افتد نسبت می دهند. در فلزات، شکستگی خستگی شناخته شده بوده که آن را مربوط به فشارهای مکرری می دانند که به تدریج باعث تغییر ساختمان مولکولی فلزات شده و فلز مربوطه به علت ضعف ایجاد شده دچار ترک می شود.

راه پیمایی های طولانی و غیرمعمول، دویدن بیش از اندازه و طولانی، فعالیت های ورزشی شدید و رژه رفتن سربازان از عوامل مهم شکستگی استرس هستند.


عوامل افزایش احتمال بروز شکستگی استرس  
کاهش تراکم استخوان، ضعف عضلات، اختلاف طول اندام های تحتانی، تغذیه نادرست، مشکلات قاعدگی زنان  و وراثت نیز عواملی هستند که احتمال شکستگی استرس را افزایش می دهند.

همچنین  این ضایعه در زنان ورزشکار بیش از مردان ورزشکار دیده شده، با افزایش سن ورزشکاران نیز احتمال بروز آن بالا می رود و در نژاد سفید بیش از نژادهای دیگر مشاهده میشود.همچنین ورزشکارانی که فعالیت های ورزشی بصورت دویدن و بالا و پایین پریدن انجام می دهند (به طور مثال در فوتبالیست ها، دوندگان، ژیمناستیک کاران، تنیس بازان و بسکتبالیست ها)  
البته به جز ورزشکاران برخی  سربازان نیز به هنگام رژه رفتن  با شکستگی استرسی در دومین استخوان کف پا (دومین متاتارس) مواجه می شوند. این نوع شکستگی به قدری در بین سربازان زیاد است که گاهی نیز به جای شکستگی استرسی از عنوان March Fracture ( شکستگی ناشی از رژه در ارتش) استفاده می شود.

علائم شکستگی استرسی
شکستگی استرسی با علائمی از قبیل درد و تورم در ناحیه شکسته، کاهش درد با استراحت و افزایش درد به هنگام فعالیت، حساسیت ناحیه به هنگام لمس و گاهی با قرمزی و ادم در ناحیه  شکستگی همراه است.

 تشخیص شکستگی استرس
رادیوگرافی، اسکن استخوان (Bone scanning)، توموگرافی کامپیوتری یا سی تی (Computed tomography) و  ام آر آی تجهیزات تشخیصی هستند که پزشکان را در تشخیص شکستگی استرسی کمک می کند.

با توجه به اینکه تصاویر رادیولوژی در مراحل اولیه ممکن است قادر به نمایان کردن شکستگی استرس نباشند و معمولا 3 الی 4 هفته پس از شکستگی به واسطه کال استخوانی(  به بافتی که بعد از شکستگی استخوان بوجود میاید ) تشخیص داده می شوند، بنابراین انجام اسکن استخوان، سی تی یا ام آر آی در این ارتباط جهت تشخیص شکستگی ترجیح داده می شوند. باید توجّه داشت که در اسکن استخوان حدود 50% از ورزشکاران، نواحی متعدد جذب بدون علائم کلینیکی دیده می شود. این نواحی مربوط به شکستگی های قبلی هستند که علائم کلینیکی و درد آنها از بین رفته ولی اسکن آن ها همچنان مثبت باقی مانده است.


راه های درمان
درمان بستگی به نوع شکستگی دارد. گاهی با استراحت ، کاهش سطح فعالیت  و یا با بستن آتل و چند مدت دوری گرفتن از تمرین رفع شود اما گاهی و در موارد خاص همچون شکستگی گردن استخوان ران و یا شکستگی های جابجا شده ممکن است نیاز به عمل جرّاحی داشته باشند.

زمان بهبودی کامل و بازگشت به تمرینات
سرعت بهبود آسیب در اشخاص متفاوت است. اینکه چند روز یا چند هفته از آسیب شما گذشته است مهم نیست بلکه بازگشت به فعالیت های عادی بستگی دارد که تا چند مدت زمان لازم باشد که شکستگی شما بهبود یابد.

 به طور کلی، باید هیچ نشانه ای از علائم آسیب در شما نباشد.در واقع  درد،  صدای بدن است. چنانچه هنوز درد را احساس می کنید، هنوز وقت آن نرسیده که به تمرین و فعالیت خود برگردید.هدف از سخت گیری در بازگشت به تمرین بدین خاطر است که شما با خیال راحت دوباره تمرینات خود را از سر بگیرید.اگر شما این دوره را رعایت نکنید، و زودتر ا فعالیت خود را شروع کنید.ممکن است آسیب شما بدتر هم شود و چه بسا به یک آسیب مزمن تبدیل شود.

در دوره بازگشت به فعالیت باید از تمریناتی استفاده کنید، که هم سبک باشند و هم موجب ایجاد درد به دلیل فشار به محل آسیب نشوند.بنا بر تشخیص و توصیه  پزشکان در دوره بازگشت به فعالیت سعی کنید به جای پرداختن به ورزش تخصصی خود، یک هفته اول را به شنا کردن اختصاص دهید. اگر  شما یک دونده هستید،  لازم نیست با دویدن تمرین را آغاز کنید.چنانچه هنگام تمرین دردهای خفیفی را احساس کردید،سعی کنید فشار تمرین را پایین آورید و به  تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید

پیشگیری از بروز شکستگی استرس
بهترین راه برای جلوگیری از شکستگی هایی استرسی ،گوش دادن به صدای بدن است؛ هر موقع احساس کردید که در حین تمرین احساس درد می کنید، تمرین را متوقف کنید؛ و بیش از اندازه به بدن فشار وارد نکنید.به این ترتیب به راحتی احتمال بروز شکستگی استرسی را کاهش می دهید و مجبور نیستید برای درمان مدتی از تمرینات دور بمانید.

(طیبه خزاعلی)

انتهای پیام/