1.داشتن منابع مواد خام گوناگون

2.بازار فروش كالاهاي ايراني

3.مسيري براي انتقال صادرات ايران به مناطق ديگر

از این رو بدين جهت ايران براي دست يابي به اهداف اقتصادي خود در جمهوري هاي آسياي مركزي فعاليت خود را در چند محور برنامه ريزي نمود: ايجاد و گسترش خطوط ارتباطي، ايجاد خطوط لوله نفت و گاز طبيعي، و ايجادمناطق آزاد تجاري كه سالها پيش بخش هائي ازاين برنامه ها اجرا و به بهره برداري رسيده اند.

الف- حوزه اقتصاديبراساس اسناد سفارت جمهوري اسلامي ايران در تاجيكستان در سال 2010 به اين طرف يك تحول مهم و سريع در روابط اقتصادي دو كشور رخ داده است و پايه و اساس تعاملات اقتصادي و تجاري بر روي انرژي پايه گذاري شده است. ايران و تاجيكستان با توجه به اشتراكات پايه اي كه با يكديگر دارند از طريق همكاري پنج جانبه اي كه ميان كشورهاي چين، ايران، قرقيزستان، تاجيكستان و افغانستان بوجود آمده در حقيقت پيماني شبيه يك كنسرسيوم ميان اين كشور ها تشكيل داده و به منظور توسعه ارتباطات ريلي و احداث راه آهن اين كشورها تصميم دارند راه آهن هاي خود را بهم متصل نمايند. به نحوي كه چين به قرقيزستان، قرقيزستان به تاجيكستان، تاجيكستان به افغانستان، افغانستان به ايران و از طريق ايران به خليج فارس و درياي عمان ايجاد ارتباط گرددكه اين موضوع يك اقدام استراتژيك هم از لحاظ روان و راحت شدن ارتباطات و دسترسي آسان اين كشورها به يكديگر خواهد بود و هم كشور هائي كه درخشكي محصور هستند به دريا راه پيدا كنند.

ب- حوزه هاي فرهنگي، علمي و ورزشی در حوزه علمي و آموزشي اخيراً يك موافقتنامه بين وزارت علوم و تحقيقات ايران و وزارت معارف تاجيكستان به امضاء رسيده كه تا حدودي بخشي از دورنماي آينده فعاليت هاي دانشگاهي، علمي و آموزشي در دو كشور را معين كرده است. در حوزه آموزش و پرورش، موافقت نامه هايي براي تاسيس مدارس مشترك ايران و تاجيكستان صورت گرفته است.

با توجه به وضعيت خاص سياسي تاجيكستان، تهران با انتخاب سياست دوستانه؛ ضمن كوشش براي رفع مشكلات امنيتي سياسي و اقتصادي منطقه با انتخاب راه گفتگو ميان دولت ها ثابت كرد كه تعامل و روابط ميان ايران و اينگونه دولت ها از جمله تاجيكستان امکان پذیر است. ايران  وروسیه در بیشتر مراحل سياست خود را در منطقه و در تاجيكستان همسو کرده اند. به همين دليل به نظرمي رسد براي تحكيم و تداوم سياست هاي ايران بايد اهداف مشتر ك و استراتژيك ايران و روسيه در آسياي مركزي و تاجيكستان متداوم و تعميق گردد تا هم مراحل گذار و تكامل روابط ايران و روسيه واضح شود و هم اهداف و منافع مشترك دو كشور در منطقه بخصوص در تاجيكستان كه براي روسيه داراي اهميت است روشن تر و پايدار گردد.

 از مهمترين اشتراكات ايران و روسيه حفظ صلح و آرامش در منطقه بوده است. ايران هم از لحاظ امنيتي و هم از جنبه اقتصادي خواستار امنيت در منطقه است زيرا كشورهاي آسياي مركزي بويژه تاجيكستان در صورت آرامش و صلح داراي پتانسيل بسيار زياد و مناسبي براي توسعه بازار و تعامل اقتصادي و تجاري با ايران مي باشند. از اين لحاظ ايران هم براي عرضه توليدات و كالاهاي صنعتي و غير صنعتي خود بازار مناسبي در اختيار دارد و هم ميدان بكري براي فعاليت هاي اقتصادي و اجراي پروژههاي عمراني در آسياي مركزي قلمداد مي شود.

بايد توجه داشت كه هركشوري درجهان كه درصدد توسعه و تعميق روابط با سايركشورها مي باشد معمولاً بر مشتركات فرهنگي، زباني، تمدني، سرزميني و نژادي تكيه مي كند، حتي اگر اين گونه مشتركات وجود نداشت مي كوشند نوعي مشتركات سياسي، اقتصادي و احياناً امنيتي در روابط خودايجاد كنند.نابراين مي توان اظهاركرد كه ايران و تاجيكستان رابطه خود را به مرحله جديدي رسانده اند يعني دوره سوم تعاملات خود را آغاز كرده اند آن چنان كه هم از مشتركات عميق تاريخي و هم ازگسترش و پايداري روابط سياسي، اقتصادي، فرهنگي و امنيتي به خوبي بهره ميگيرند و هم با توجه به تجربيات گذشته در جهت شفاف سازي و تعميق رابطه خود به منظور جلب اعتماد بيشتر روسيه به عنوان يك كشور مهم و اثر گذار در منطقه در مناسبات خود و در ابعاد مختلف گام بردارند.