به گزارش خبرنگار سایر حوزه ها گروه ورزش باشگاه خبرنگاران جوان ورزش فواید بسیاری در پی دارد و گاهی انگیزه رسیدن به این تاثیرات باعث افراط در انجام آن می‌شود، اما افراط در ورزش باعث خستگی، آسیب دیدگی و بیماری می‌شود، همچنین مشکلات روحی روانی نیز به دنبال دارد. به طور معمول آن دسته از افرادی زندگی بهـتـر و سلامت تـری خواهـنـد داشت ، که به صورت منظم ، اصولی و به اندازه  ورزش کنند.متاسفانه در جامعه امروزی تب داشتن تناسب اندام باعث شده تا ورزش کردن با اهداف اصلی همانند سلامتی و حتی گاهی رسیدن به سطوح قهرمانی انجام نشود.البته درست است که روی آوردن به ورزش بسیار خوب است، اما در بعضی موارد وابستگی زیاد به ورزش و نداشتن رضایت از هدفی که در این فعالیت بدنی به دنبال آن هستید؛ می تواند موجب عوارض جسمی و بدنی شود.

محققان در مطالعه ای  خانواده ۱۵۰۰ عـضـو یک بـاشگاه دونـدگـی را مـورد بررسی قرار دادند. اکثریت قریب به اتفاق این خانواده ها اعلام کردند که آنها تصور میکنند ورزش چیز خوبی است و فقط ۵ درصد آنها اعلام کردند که دویدن برای آنها مشکل ساز بوده است.

اعتیاد به ورزش چیست؟
اعتیاد ورزش فعالیت فیزیکی است که با اجبار، شدت و نبود کنترل از سوی ورزشکار همراه است. همچنین نشانه‌های روانی و فیزیولوژیک نیز برای این اختلال وجود دارد مانند:‌ آسیب دیدگی پی‌درپی که با این وجود فرد بازهم اقدام به ورزش می کند. در این موارد پرداختن به ورزش به عنوان تنها وسیله دفاعی در برابر استرس های روزمره در می آید و فرد بیشتر به آن می پردازد. اعتیاد به ورزش مسئله ای نادر است اما حقیقت دارد. به ازای هر انسانی که بیش از حد ورزش می کند، صدها انسان هستند که هیچوقت ورزش نکرده اند. اما وقتی به طور مثال  خانمی که برای لاغر شدن به دنبال کاهش چربی بدن است اما در این مسیر به علت وسواس زیاد چربی زیادی در بدن از دست می دهد، باید منتظر توقف عادت ماهانه و تخمک گذاری هم شود .زیرا کاهش درصد چربی بیش از حد در بانوان باعث ناباروری و حتی شکستگی های استرسی و پوکی استخوان که عوارض وابستگی ناسالم به ورزش است. طبیعی است که این خانم از هدف اصلی ورزش کردن دور شده است و وابستگی وی به ورزش غیرطبیعی است.

علت اعتیاد به ورزش چیست؟
دلایل و اهداف مختلفی برای ورزش کردن وجود دارد، جوان ماندن، خوش‌اندام بودن و سالم بودن تنها بخشی از این اهداف هستند. همه این دلایل ممکن است شما را به سمت انجام بیش از حد ورزش بکشانند و ورزش کردن را به یک اعتیاد مبدل کنند. به طور معمول کسانی که وابستگی به فعالیت فیزیکی دارند، ساعت‌های طولانی ورزش می‌کنند، قرارهای خود با خانواده، دوستان و همکاران را فراموش می‌کنند. بعضی از این افراد تصور می‌کنند انگیزه و هیجان زیاد دارند و بعضی از آن‌ها می‌دانند که رفتاری افراطی دارند.

محققان معتقدند ورزش شدید باعث افزایش میزان اندورفین در بدن می شود. نام اندورفین ترکیبی از واژه درونی و مورفین است و این مواد شیمیایی با گیرنده های مشابه مواد مخدر کار می کنند. اندورفین بدن با فعالیت فیزیکی زیاد افزایش می یابد. دانشمندان تصور می کردند که این می تواند همان دلیل اعتیاد فرد به ورزش شود.

اکثر تمرینات ورزشی شدید باعث افزایش اندورفین می شود. این مواد شیمیایی باعث تناسب اندام می‌شوند که در بسیاری از ورزشکاران دیده می‌شود. برای رسیدن به این احساس خوشایند افراد بدون کنترل و به صورت ناسالم ورزش می‌کنند.

البته به اعتقاد محققان به دلیل این تمرین‌های شدید، مداوم و طولانی، افراد دچار آسیب دیدگی، بیماری و خستگی می‌شوند..

چه موقع می توان گفت فرد به ورزش اعتیاد دارد؟
 وقتی ورزش مانع فعالیت های معمولروزمره  در خانه و محل کار شود، اعتیاد به شمار می رود. مثل سایر فعالیت ها، افراد به ورزش کردن نیز می توانند اعتیاد پیدا کنند: یعنی هرچه بیشتر ورزش کنند، بیشتر نیاز به ورزش کردن پیدا می کنند. برای افرادی که به این مشکل مبتلا شده اند، دست کشیدن از ورزش کاری محال است. حتی اگر آسیب هم ببینند، باز دوست دارند زمان و شدت تمریناتشان را افزایش دهند.

علائم اعتیاد به ورزش چیست؟
فردی که به این عارضه مبتلا است، در اکثر اوقات نسبت به اندام خود، میزان چربی بدن و حتی سطح ورزشی که دارد، احساس رضایت ندارد و در بیشتر موارد بی اشتهایی عصبی یا پُرخوری عصبی را نیز به همراه دارد. از دیگر علائم اعتیاد به ورزش می توان موارد زیر را نام برد  
-تمایل به اینکه ورزش یک علاقه غیر قابل کنترل است تا یک تفریح.
-احساس گناه، افسردگی یا تحریک  پذیری به هنگام ورزش نکردن.
-تمایل افراطی به اینکه شغل، مطالعات یا روابط در مسیر ورزش باشد.
-غیبت از مدرسه، دانشکده یا کار برای انجام ورزش.
-انجام ورزش به رغم جراحات، خستگی یا بیماری.
-همیشه با همان الگوی سفت و سخت تمرین می  کند.
-ورزش به مدت بیش از دو ساعت در روز، بارها و بارها.
-تلاش مستمر در کاهش وزن و سوزاندن کالری.
-زمانی که مریض یا زخمی است هم ورزش می  کند.
-ورزش را تا رسیدن به نقطه درد و فراتر از آن ادامه می  دهد.

احتمال بروز چه صدماتی در اعتیاد ورزشی بیشتر است؟
ورزش بیش از حد که همان اعتیاد ورزشی نامیده می شود، موجب صدمات جسمانی، خستگی، افسردگی و حتی می تواند منجر به خودکشی شود. ورزشکارانی که دچار این امر شده اند اغلب به صدمات ناشی از استفاده زیاد از اندام ها مثل شکستگی های استرسی استخوان یا کشیدگی های عضلانی- تاندونی و رباطی دچار می شوند. جالب اینجاست که از آنجا که لازمه درمان این آسیب ها کاهش یا قطع فعالیت برای مدتی است ولی این ورزشکاران نمی توانند بخاطر وابستگی به ورزش آن را انجام دهند لذا نسبت به درمان مقاومند و دیر بهبود می یابند.

نحوه برخورد با اعتیاد به ورزش چگونه است؟
در اغلب موارد پرداختن به ورزش ناشی از یک علت استرس زای زمینه ای است که فرد برای فراموش یا تحمل آن به ورزش روی می آورد. لذا اولین قدم در درمان اعتیاد به ورزش شناسایی و رفع عوامل استرس زای شغلی یا محیطی – خانوادگی است. درمان آسیب ها و صدمات ناشی از فعالیت زیاد مثل شکستگی های فشاری استخوان که در این افراد شایع است باید به نحو مقتضی صورت گیرد که اغلب نیازمند کاهش یا قطع فعالیت برای مدتی است. البته بسیاری از این افراد نمی توانند این امر را انجام دهند ( قطع فعالیت ورزشی) و به تدریج دچار عوارض ناتوان کننده خواهند شد.

در وضعیت  های شدید، اعتیاد به ورزش ممکن است به کمک کارشناسی نیاز داشته باشد، اما بدون این هم کنترل و درمان آن ممکن است، برخی موارد مهم که به هنگام ورزش باید به یاد داشته باشیم از این قرار است: برنامه ورزشی مناسبی را با همدیگر بریزید. بیش از اندازه آن را انجام ندهید، به بدنتان گوش کنید، اگر به بدنتان آسیب می  رسد یا خسته شدید، ورزش را متوقف کنید.

تمرینات کششی بیشتری انجام دهید تا ورزش شدید را ترک کنید. روزهای استراحتی را برای خود در نظر بگیرید. یک دفتر خاطرات تهیه کنید، هنگام تمرین سخت آن کمک می کند تا اوضاع را سیاه و سفید ندانید و مقدار ورزش در حال انجام را ببینید.
 
درست است که ورزش فواید بسیاری دارد اما برای بهره مندی از فواید آن فقط ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در روز کافی است.این میزان ورزش ازبروز دیابت، کلسترول بالا، فشار خون پیشگیری می کند و حفظ سلامت جسم و روان را نیز به همراه دارد.

(طیبه خزاعلی)