به گزارش خبرنگار
سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،در آوردگاه سیاسی کشورها بویژه در حوزه انتخابات پیروزی و شکست، پدیدهای سیاسی است و به همین علت تحلیل انتخابات در همه جای جهان نیازمند
جامعهشناسی سیاسی بوده و در قالب اقبال اجتماعی برای کسب قدرت، بررسی میشود. این انتخابات از قبل از برگزاری دو ویژگی داشت که جناحهای رقیب را در وضعی کمابیش مشابه و به یک اندازه شکننده قرار داده بود. اول اینکه شمار قابلتوجهی از نامزدهای شاخص جناح اصلاحطلب واجد صلاحیت شرکت در انتخابات تشخیص داده نشدند و این جناح با نامزدهای کمتر شناختهشده وارد رقابت شد و امید چندانی به موفقیت نداشت.
اما پس از انتخابات معلوم شد که اعتبار فهرستهای انتخاباتی، بهویژه در تهران، میتواند این نقیصه را مرتفع کند. ویژگی دوم این بود که جبهه اصولگرایان بدون بروز نگرانی مشهود در این باب، به مصاف رقیب متحد خود رفت. سادهترین حدسی که در این زمینه میتوان زد این است که اصولگرایان با این تحلیل به میدان انتخابات رفتهاند که نامزدهای اصلاحطلبان در انتخابات مجلس، ضعف شهرت دارند و اقناع رایدهندگان برای رایدادن به آنها دشوار است و فهرستهای خبرگان چنان همپوشانی دارند که تعابیر شکست و پیروزی در انتخابات خبرگان، موضوعیت ندارد. حال در فضایی که هر دو جناح بهصورت شکننده شرکت کردند، این پرسش مطرح است که
انتخابکنندگان چه کردند و چرا و انتخابشوندگان چه باید بکنند و چگونه؟
انتخابات در کل دنیا ذاتا بر دو رابطه استوار است: اول اینکه گروهی از
شهروندان میکوشند
منافع و مصالح و هنجارهای خود را بر منافع و مصالح و هنجارهای گروه دیگری از شهروندان تحمیل کنند؛ یعنی اینکه گروههایی از مردم برای بیشینه کردن منافع خود دربرابر یکدیگر صفآرایی میکنند. دوم اینکه نمایندگان این گروهها دربرابر یکدیگر صفآرایی میکنند و میکوشند رایدهندگان را متقاعد کنند که از رقیب روی بگردانند و به آنان روی بیاورند.
وجه تمایز انتخابات هفتم اسفند با انتخابات سایر کشورها در این بود که این مولفه
«تحمیل» منافع و مصالح و هنجارهای یک گروه بر گروه دیگر، جای خود را به نوعی همکاری اجتماعی رایدهندگان برای از بین بردن تعارضهای سیاستمداران داد. یعنی اینکه انتخابکنندگان، پیشاهنگ شدند و انتخابشوندگان، تا مدتها چارهای ندارند مگر پیروی از رایدهندگان که منازعهای دیرپا را به مصالحهای خیرهکننده تبدیل کردند.
ذات این رفتار سیاسی رایدهندگان، نگاهی به
ایجاد تعادل در «عرضه و تقاضای قدرت سیاسی» بود. بسیاری از رایدهندگان هفتم اسفند، بدون نکته سنجی درباره هویت و سابقه سیاسی انتخابشوندگان، کوشیدند اختلافات گرایشی بالفعل و بالقوه را بیاثر کنند و
ظرفیتهای مصالحه را پیش روی سیاستمداران بگذارند.
مردم ایران که احتمال مصالحه سیاسی و ایجاد تعادل داوطلبانه عرضه و تقاضای قدرت سیاسی را نمیدادند، خود به میدان آمدند این تعادل را ایجاد کردند. در حالی که تنها چند روز از معلوم شدن تقریبی ترکیب مجلس میگذرد، این تعادل که بهصورت
خودجوش رخ داده در سخنان سیاستمداران بازتاب یافته است و فعالان اصلی دو جناح میکوشند بهجای دمیدن بر آتش منازعه،
پیامهای امیدبخش بفرستند.
اصلاحطلبان، پیش از انتخابات خویشتنداری کردند و رقیبان اصولگرای ایشان پاسخ آن خویشتنداری را پس از انتخابات دادند. هر دو واکنش از
جنس خردمندی و تلاش برای مصرف بهینه انرژی خود برای مدیریت کشور در دوران بعد از انتخابات دارند انشاالله.
رفتار انتخابکنندگان در انتخابات بعدی شاید دیگر براساس الگوی انتخابات هفتم اسفند امسال نباشد. انتخابات امسال یک بزنگاه تاریخی و یک
مفاهمه خودجوش در میان مردم بود که لزوما تکرارپذیر نیست چرا که، مرتفع گشتن دغدغه های اقشار مردم و به نتیجه رسیدن شعارهای تبلیغاتی شرط لازم برای مشارکتی دوباره است. مردم با مداخله خود در عرصه ای که برخی از سیاستمداران غربی همواره سودای شکست آن را در سر می پرورانند، تعادل را به آن بازگرداندند و گزینه شکست را باز هم به
رویای تکرارپذیر تبدیل نمودند.
حضور قاطبه ملت در انتخابات مهم ترین عنصر مشروعیت یک نظامحضور و
نقش سازتده مردم در میدان انتخاباتی کشور بدان معناست که،
سقف فرهنگ سیاسی مردم ایران بلند تر شده است و ملت در اوج مسوولیت پذیری قرار دارد. مردم همچنان به صندوقهای رای و مشارکت حداکثری باور دارد که این بر دوام و بقای حاکمیتی یک نظام مهر تایید خواهد زد. شهروندان سیاسی ما بنا به تجربه دریافته اند خواسته آنها تنها با
افزایش سقف مشارکت، قابل حصول است.
این انتخاب و اقبال مردم در این دو انتخابات، البته نمی تواند متضمن ثبات در انتخاب باشد! چرا که رای و نظر مردم قاعدتا با عملکرد منتخبان خود، افت و خیز می یابد. یعنی مردم اعتماد می کنند ولی تضمینی نمی دهند که این اعتماد همیشگی باشد چرا بسیار ضرورت دارد که
وکلای برگزیده توسط شهروندان با کارایی خود در مجلس و از میان بردن مشکلات معیشتی مردم پاسخ مناسبی بر اعتماد ملت بدهند.
چیزی نمی گذرد که تب و تاب فضای انتخاباتی کشور فرو کش خواهد نمود و الوعده وفا... اگر وقت عمل به وعده پایمان لنگید و یا دستمان لرزید این اقبال عمومی حتما
ترک خواهد برداشت. اگر وعده ها به ورطه فراموشی رفت حتما
اعتماد امروز هم به سراشیبی تردید رهنمون می گردد.
ملت تضمینی به جریانی نداده اند که همیشه بدان اقبال داشته باشند. اگر منتخبان امروز نیز از
جاده عدل و
انصاف خارج شوند و از وعده ها عدول کنند حتما در ادوار بعدی
مردم نیز از آنان عبور می کنند. منتخبان ملت باید از امروز به فکر تحقق وعده های خود باشند. هر اقدامی که امید را از مردم بستاند و یا آرامش آنها را بخراشد و یا اقتصاد و معیشت مردم را به رکود براند، باید ترک و طرد شود. مردم شاید آسان اعتماد کنند اما سخت اعتمادشان پایدار می ماند. بدین سبب می توان گفت پیروز شدن شاید سخت باشد اما پیروز ماندن به مراتب سخت تر است.
نتیجه انتخابات، پیام مهمی برای دشمنبرگزاری انتخابات با شکوه به واسطه
حضور بلامنازع مردم در روز جمعه، پیام بسیار مهمی برای دشمنان این نظام و تمام کسانی بود که بویژه در ماههای اخیر با بمباران تبلیغاتی شدید تلاش کردند مردم را به
عدم حضور در انتخابات تشویق کنند و می خواستند اینگونه القا کنند که مردم به نظام حاکم بر ایران و آرمان های انقلاب خود پایبند نیستند.
بصیرت، همان چیزی که
رهبری معظم انقلاب به دفعات بدان اشاره می کنند و این کارآمدی بصیرت در مواجه مشکلات و نارسایی های متعدد تردید ناپذیر داخلی کشور
چیره گشت و بار دیگر ضرورت حفظ
اقتدار و صلابت اصل نظام به خوبی در بین مردمان سرزمینمان به عنصری تفکیک ناپذیر تبدیل شد. گروههای مختلف و با افکاری متفاوت برای یک
آرمان واحد، با حضور پررنگ و پرمعنای خود در انتخابات نشان دادند اصل جمهوریت نظام و ارزش های انقلاب را قبول دارندکه؛ این همانا
تضارب آرایی است که در فلسفه جمهوریت مستتر است، یعنی مشارکت لایه های زیرین یک ساختار سیاسی که بواقع می تواند پایه های یک
نظام مردم سالار را با تصمیم سازی خود استحکام بخشد.
انتخابات پر شور اولین گام برای جلوگیری از نفوذبنا بر تاکید رهبری انقلاب بر حضور قشرهای مختلف مردم در پای صندوق های رای و
تلاش برای برگزاری انتخاباتی سالم و رقابتی و صیانت از آرای مردم، بنابراین بایدگفت: حضور مردم در شکوه انتخاباتی بسیار موثر تفسیر می گردد؛ مردم ایران نیز به خوبی دعوت رهبری را اجابت کردند و به کشورهای غربی نشان دادند که هیچ گاه از ارزش های خود عقب نخواهند نشست چرا که حتما سرنوشت کشورشان برایشان همهم است.
نتیجه انتخابات اخیر مستقل از اینکه چه باشد
خط بطلانی بر تمام شایعات، سخن پراکنی ها و ادعاهای رسانه های غربی بویژه رسانه های آمریکا و انگلیس درباره مهندسی انتخابات خواهد بود نتایج انتخابات در هر دوره ای باب میل گروهی و خلاف میل و نظر گروهی دیگر که باشد اما ضرورتا برای اصل نظام آسیبی ندارد بلکه نشان دهنده
تکثر و تعدد سلایق و تفکرات آحاد مردم است.
آن چیری که در این میان بسیار باید بدان توجه نموند این است که، دخالت و مشارکت مردم در حوزه های تصمیم گیری هر اندازه بیشتر باشد عرصه برای جولان دشمن تنگ تر خواهد شد و راه های نفوذ کمتری برای رسوخ ویروس های مخرب به کشور بوجود می آید.
محمدرضا شجاعیانانتهای پیام/