هشت مارچ؛ روزی برای اندیشیدن به مشکلات زنان!
هشت مارچ باید بعنوان یک فرصت، روزی باشد برای اندیشیدن به مشکلات فردی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی زنان افغانستان.
به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان؛ روزنامه افغانستان در یکی از مقاله‌های خود نوشت: زنان در افغانستان مشکلات جدی فراوان دارد و هنوز همان جنس دوم به شمار می‌روند. هشت مارچ باید بعنوان یک فرصت، روزی باشد برای اندیشیدن به مشکلات فردی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی زنان افغانستان و طرح راه حل برای بهبود زندگی زنان در سراسر افغانستان.
متاسفانه زنان در افغانستان و بحث از حقوق آنها، بیشتر خلاصه شده است به زنان شهری افغانستان و کتله ی عظیم از زنان روستایی افغانستان همچنان در فراموشی به سر می برد. در واقع رویدادهای که در ولایت غور در طول سال جاری اتفاق افتاد نشان داد که زنان روستایی افغانستان تا چه حد فراموش شده است، در چه محیطی زندگی می کنند و با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند؛ هرچند که در شهرهای افغانستان نیز هنوز پتانسیل قوی خشونت علیه زنان وجود دارد و نمونه بارز آن قتل فرخنده در آخرین روزهای سال گذشته بود.
آنچه که تا اکنون وجود نداشته نگاه جدی و همچنان نگاه زنانه به مشکلات زنان افغانستان بوده است. بسیاری از برنامه های که موضوع آنها زنان هست، نگاه مردان به زنان است و نه نگاه زن به زن؛ در واقع یک مرد می نشیند و فکر می کند که زن چه باید بکند و چه باید نکند؛ این نگاه هیچگاه نمی تواند یک نگاه غیرجانب دارانه باشد و به کاهش مشکلات زنان بینجامد. زن باید خودش بنشیند و فکر کند و برای مشکلش راه حل ارائه کند.
اما مسئله اصلی اینجاست که اکثر زنان در مقامی نیستند که بتوانند تصمیم بگیرند و برای مشکلات شان چاره اندیشی نمایند. استقلال فکری، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از آنها سلب شده است و تلاشها در این زمینه، هنوز پیشرفت چندانی نکرده است. برای اینکه زنان بتوانند به مراجع تصمیم گیری راه یابیند و نقش و حضور آنها از حالت سمبلیک و نمونه وار خارج شود؛ باید راهکارهای ذیل برای تقویت حضور زنان از سوی دولت و نهادهای بین المللی فعال در عرصه ی امور زنان، در نظر گرفته شود.
دسترسی به تعلیم و آموزش
با وجود آنکه اکنون بیش از 35 فیصد دانش آموزان و دانشجویان مکاتب و دانشگاههای افغانستان را دختران تشکیل می دهند، اما زمینه آموزش برای بسیاری از زنان فراهم نیست، نیمی از دخترانی که واجد شرایط مکتب رفتن هستند، از ابتدائی ترین حق انسانی شان که دسترسی به آموزش است، محروم اند.
از سوی دیگر با وجود افزایش کمی، متاسفانه کیفیت آموزش برای دختران با معیار های امروزی هماهنگی ندارد. کمبود آموزگاران زن در نقاط دور افتاده و بعضی ولایات افغانستان، موجب شده تا دخترانی زیادی نتوانند بعد از صنف ششم به درس و تحصیل ادامه دهند. کمبود دانشگاه ها در ولایات افغانستان نیز باعث شده است که بسیاری از دختران جوان بعد از فراغت از مقطع مکتب، دیگر به تحصیل شان ادامه داده نتوانند؛ زیرا یا خانواده با مهاجرت آنها به شهرهای بزرگ برای تحصیل مخالف است و یا اینکه توان اقتصادی ندارند تا در جریان تحصیل از آنها حمایت مالی بکنند.
دسترسی مساویانه زنان به آموزش و تعلیم در سراسر افغانستان، می تواند زمینه را برای آگاهی بیشتر آنها از حقوق و وظایف شان فراهم بسازد و در نتیجه آنها دیگر قربانی خاموش خشونت و استبداد نخواهند بود و برای دسترسی به حقوق انسانی و قانونی شان اقدام خواهند کرد و به آسانی از حقوق شان نخواهد گذشت.
دسترسی زنان به کار و شغل
هرچند که بیکاری یکی از مشکلات عمده ی تمام مردم افغانستان است و بسیاری از جوانان و تحصیل کرده ها از آن رنج می برند، اما فرصت های شغلی نسبت به مردان برای زنان کمتر وجود داشته است و در واقع زمینه برابر اشتغال برای زن و مرد فراهم نبوده است.
دسترسی زنان به کار، در بلند بردن توانمندی آنها حتمی است. اکثریت زنان افغانستان مشغول کارهای شاقه و فیزیکی در خانهها و مزارع اند. اما در بدل زحمات شان مزد بدست نمیآورند و حتی حق تصمیم گیری در مصرف محصولات تولیدی خود را هم ندارند.این مردان هستند که تصمیم می گیرند که محصولات تولیدی زنان به فروش برسد یا نه و عاید آن هم همواره به جیب مردان می رود.
بعد از سقوط طالبان تعداد قابل ملاحظه از زنان در ادارات و مؤسسات ملی و بین المللی در مرکز و ولایات مشغول کار شدند؛ اما هنوز هم حضور زنان در ادارات دولتی و در مراکز تصمیم گیری پر رنگ نیست و بیشتر زنان در رتبه های پایین دولتی که از قدرت تصمیم گیری برخوردار نیستند، شاغل هستند و حضور آنها از اهمیت بالای برای تغییر سرنوشت عموم زنان برخوردار نیست.
استقلال اقتصادی
در افغانستان زنان از لحاظ اقتصادی وابسته به مردان است، وابستگی اقتصادی آنها به مردان، خود باعث می شود که استقلال آنها در عرصه های مختلف سلب شود. همان گفته ی معروف است که می گوید هرکس که نان دهد، فرمان دهد. وابستگی اقتصادی زنان، آزادی های ابتدائی آنها را محدود می سازد و استقلال را از آنها سلب می کند.
وقتی برابری اقتصادی وجود نداشته باشد و زنان از استقلال مالی برخوردار نباشند، برآیند آن نابرابری جنسیتی و طبقاتی خواهد بود و فرصت های برابر همواره از زنان گرفته خواهد شد.
توسعه فرهنگی زنان
با وجود اینکه تعدادی زیادی از زنان در فعالیت های فرهنگی و تقویت آزادی بیان، به ویژه در عرصه رسانه های تصویری، صوتی و نوشتاری مصروف کار اند، اما تعدادی انگشت شمار آنها در پستهای عالی این اداره ها قرار دارند و عده محدود از آنها وسایل ارتباط جمعی، را کنترل میکنند.زنان از لحاظ فرهنگی باید توانمند شوند و قدرت کنترول و استفاده از وسایل ارتباط جمعی را پیدا بکنند. فکر می کنم هیچ زنی در افغانستان نیست که یکی از شبکه های تلویزیونی را رهبری کند و سیاست گزاری نشراتی آن در دست یک زن باشد، این می تواند به غلبه ی فرهنگی مردان بر زنان بینجامد و سلطه ی فرهنگی مردان همچنان بر زنان حفظ گردد.
مشارکت سیاسی
هرچند که اکنون سه تا زن در کابینه ی حکومت وحدت ملی بعنوان وزیر کار می کنند، زنان نماینده های پارلمان و سنا هستند و والی و ولسوال زن وجود دارد و در هیئت رهبری شورای عالی صلح نیز یک زن حضور دارد، با وجود این پیشرفتها، زنان در شورای عالی قضات افغانستان عضویت ندارند، و در ترکیب شورای امنیت ملی و دیگر پستهای که در آن تصمیم گیریهای سرنوشت ساز سیاسی صورت میگیرد، نیز حضور ندارند. مشارکت سیاسی زنان و حضور آنها در پست های مهم دولتی می تواند زمینه را برای برابری جنسیتی بهتر فراهم سازد و همچنان خودباوری و اعتماد به نفس را در سایر زنان جامعه بوجود بیاورد و برای آنها انگیزه تلاش و پیکار را خلق بکند.
روز هشت مارچ باید روزی باشد که زنان افغانستان به موارد بالا به صورت جدی بیندیشند و مطالبات شان را در زمینه های فوق بصورت روشن و واضح بیان کنند. همچنان باید تلاش شود تا نقطه تمرکز از زنان شهری به زنان روستایی تغییر یابد و به آگاهی و حقوق زنان روستایی بیشتر توجه صورت گیرد و زمینه ی آموزش و تعلیم، دسترسی به صحت و سایر نیازهای اولیه زندگی برای آنها فراهم گردد. زیرا اکثر زنان روستایی افغانستان قربانیان خاموش خشونت و استبداد هستند و هنوز دردها و مشکلات آنها انعکاس داده نشده است.
انتهای پیام/
متاسفانه زنان در افغانستان و بحث از حقوق آنها، بیشتر خلاصه شده است به زنان شهری افغانستان و کتله ی عظیم از زنان روستایی افغانستان همچنان در فراموشی به سر می برد. در واقع رویدادهای که در ولایت غور در طول سال جاری اتفاق افتاد نشان داد که زنان روستایی افغانستان تا چه حد فراموش شده است، در چه محیطی زندگی می کنند و با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند؛ هرچند که در شهرهای افغانستان نیز هنوز پتانسیل قوی خشونت علیه زنان وجود دارد و نمونه بارز آن قتل فرخنده در آخرین روزهای سال گذشته بود.
آنچه که تا اکنون وجود نداشته نگاه جدی و همچنان نگاه زنانه به مشکلات زنان افغانستان بوده است. بسیاری از برنامه های که موضوع آنها زنان هست، نگاه مردان به زنان است و نه نگاه زن به زن؛ در واقع یک مرد می نشیند و فکر می کند که زن چه باید بکند و چه باید نکند؛ این نگاه هیچگاه نمی تواند یک نگاه غیرجانب دارانه باشد و به کاهش مشکلات زنان بینجامد. زن باید خودش بنشیند و فکر کند و برای مشکلش راه حل ارائه کند.
اما مسئله اصلی اینجاست که اکثر زنان در مقامی نیستند که بتوانند تصمیم بگیرند و برای مشکلات شان چاره اندیشی نمایند. استقلال فکری، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از آنها سلب شده است و تلاشها در این زمینه، هنوز پیشرفت چندانی نکرده است. برای اینکه زنان بتوانند به مراجع تصمیم گیری راه یابیند و نقش و حضور آنها از حالت سمبلیک و نمونه وار خارج شود؛ باید راهکارهای ذیل برای تقویت حضور زنان از سوی دولت و نهادهای بین المللی فعال در عرصه ی امور زنان، در نظر گرفته شود.
دسترسی به تعلیم و آموزش
با وجود آنکه اکنون بیش از 35 فیصد دانش آموزان و دانشجویان مکاتب و دانشگاههای افغانستان را دختران تشکیل می دهند، اما زمینه آموزش برای بسیاری از زنان فراهم نیست، نیمی از دخترانی که واجد شرایط مکتب رفتن هستند، از ابتدائی ترین حق انسانی شان که دسترسی به آموزش است، محروم اند.
از سوی دیگر با وجود افزایش کمی، متاسفانه کیفیت آموزش برای دختران با معیار های امروزی هماهنگی ندارد. کمبود آموزگاران زن در نقاط دور افتاده و بعضی ولایات افغانستان، موجب شده تا دخترانی زیادی نتوانند بعد از صنف ششم به درس و تحصیل ادامه دهند. کمبود دانشگاه ها در ولایات افغانستان نیز باعث شده است که بسیاری از دختران جوان بعد از فراغت از مقطع مکتب، دیگر به تحصیل شان ادامه داده نتوانند؛ زیرا یا خانواده با مهاجرت آنها به شهرهای بزرگ برای تحصیل مخالف است و یا اینکه توان اقتصادی ندارند تا در جریان تحصیل از آنها حمایت مالی بکنند.
دسترسی مساویانه زنان به آموزش و تعلیم در سراسر افغانستان، می تواند زمینه را برای آگاهی بیشتر آنها از حقوق و وظایف شان فراهم بسازد و در نتیجه آنها دیگر قربانی خاموش خشونت و استبداد نخواهند بود و برای دسترسی به حقوق انسانی و قانونی شان اقدام خواهند کرد و به آسانی از حقوق شان نخواهد گذشت.
دسترسی زنان به کار و شغل
هرچند که بیکاری یکی از مشکلات عمده ی تمام مردم افغانستان است و بسیاری از جوانان و تحصیل کرده ها از آن رنج می برند، اما فرصت های شغلی نسبت به مردان برای زنان کمتر وجود داشته است و در واقع زمینه برابر اشتغال برای زن و مرد فراهم نبوده است.
دسترسی زنان به کار، در بلند بردن توانمندی آنها حتمی است. اکثریت زنان افغانستان مشغول کارهای شاقه و فیزیکی در خانهها و مزارع اند. اما در بدل زحمات شان مزد بدست نمیآورند و حتی حق تصمیم گیری در مصرف محصولات تولیدی خود را هم ندارند.این مردان هستند که تصمیم می گیرند که محصولات تولیدی زنان به فروش برسد یا نه و عاید آن هم همواره به جیب مردان می رود.
بعد از سقوط طالبان تعداد قابل ملاحظه از زنان در ادارات و مؤسسات ملی و بین المللی در مرکز و ولایات مشغول کار شدند؛ اما هنوز هم حضور زنان در ادارات دولتی و در مراکز تصمیم گیری پر رنگ نیست و بیشتر زنان در رتبه های پایین دولتی که از قدرت تصمیم گیری برخوردار نیستند، شاغل هستند و حضور آنها از اهمیت بالای برای تغییر سرنوشت عموم زنان برخوردار نیست.
استقلال اقتصادی
در افغانستان زنان از لحاظ اقتصادی وابسته به مردان است، وابستگی اقتصادی آنها به مردان، خود باعث می شود که استقلال آنها در عرصه های مختلف سلب شود. همان گفته ی معروف است که می گوید هرکس که نان دهد، فرمان دهد. وابستگی اقتصادی زنان، آزادی های ابتدائی آنها را محدود می سازد و استقلال را از آنها سلب می کند.
وقتی برابری اقتصادی وجود نداشته باشد و زنان از استقلال مالی برخوردار نباشند، برآیند آن نابرابری جنسیتی و طبقاتی خواهد بود و فرصت های برابر همواره از زنان گرفته خواهد شد.
توسعه فرهنگی زنان
با وجود اینکه تعدادی زیادی از زنان در فعالیت های فرهنگی و تقویت آزادی بیان، به ویژه در عرصه رسانه های تصویری، صوتی و نوشتاری مصروف کار اند، اما تعدادی انگشت شمار آنها در پستهای عالی این اداره ها قرار دارند و عده محدود از آنها وسایل ارتباط جمعی، را کنترل میکنند.زنان از لحاظ فرهنگی باید توانمند شوند و قدرت کنترول و استفاده از وسایل ارتباط جمعی را پیدا بکنند. فکر می کنم هیچ زنی در افغانستان نیست که یکی از شبکه های تلویزیونی را رهبری کند و سیاست گزاری نشراتی آن در دست یک زن باشد، این می تواند به غلبه ی فرهنگی مردان بر زنان بینجامد و سلطه ی فرهنگی مردان همچنان بر زنان حفظ گردد.
مشارکت سیاسی
هرچند که اکنون سه تا زن در کابینه ی حکومت وحدت ملی بعنوان وزیر کار می کنند، زنان نماینده های پارلمان و سنا هستند و والی و ولسوال زن وجود دارد و در هیئت رهبری شورای عالی صلح نیز یک زن حضور دارد، با وجود این پیشرفتها، زنان در شورای عالی قضات افغانستان عضویت ندارند، و در ترکیب شورای امنیت ملی و دیگر پستهای که در آن تصمیم گیریهای سرنوشت ساز سیاسی صورت میگیرد، نیز حضور ندارند. مشارکت سیاسی زنان و حضور آنها در پست های مهم دولتی می تواند زمینه را برای برابری جنسیتی بهتر فراهم سازد و همچنان خودباوری و اعتماد به نفس را در سایر زنان جامعه بوجود بیاورد و برای آنها انگیزه تلاش و پیکار را خلق بکند.
روز هشت مارچ باید روزی باشد که زنان افغانستان به موارد بالا به صورت جدی بیندیشند و مطالبات شان را در زمینه های فوق بصورت روشن و واضح بیان کنند. همچنان باید تلاش شود تا نقطه تمرکز از زنان شهری به زنان روستایی تغییر یابد و به آگاهی و حقوق زنان روستایی بیشتر توجه صورت گیرد و زمینه ی آموزش و تعلیم، دسترسی به صحت و سایر نیازهای اولیه زندگی برای آنها فراهم گردد. زیرا اکثر زنان روستایی افغانستان قربانیان خاموش خشونت و استبداد هستند و هنوز دردها و مشکلات آنها انعکاس داده نشده است.
انتهای پیام/
