به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، بیماری پارکینسون یا PD، برای اولین بار توسط دانشمند بریتانیایی دکتر جیمز پارکینسون (James Parkinson) در سال ۱۸۱۷ میلادی توصیف شد و بنابراین نام این بیماری به او تعلق یافت.

این بیماری همان لرزش در وضعیت استراحت است که شیوع آن بیشتر در سنین پیری است اما در جوانان هم دیده می‌شود شیوع آن در تمام مناطق دنیا یکسان است یعنی درصد شیوع بیماری با تغییر در منطقه خیلی فرق نمی‌کند بطور کلی این بیماری بر اثر از بین رفتن سلول‌های ترشح کننده ماده‌ای به نام دوپامین (که یک انتقال دهنده عصبی) است رخ می‌دهد. افزایش نسبت استیل کولین به دوپامین در عقده‌های قاعده‌ ای مغز موجب علائم ترمور، سفتی عضلات و کندی حرکات می‌شود.

علائم پارکینسون :

پارکینسون بر اساس چهار علامت اصلی بیماری مشخص می‌شود. ارتعاش و لرزش دست و پا در حالت استراحت، کندی حرکات، سختی و خشک شدن دست و پا و بدن و نداشتن تعادل این چهار علامت اصلی را تشکیل می‌دهند.

در مراحل اولیه بیماری، ارتعاش اندام ملایم و معمولاً در یک طرف بدن وجود دارد و احتیاجی نیز به درمان ندارد اما با پیشرفت بیماری فردی که دست لرزان خود را در جیب یا پشت خود پنهان می‌کند یا چیزی را برای کنترل ارتعاش مدام در دست می‌گیرد، دیگر قادر به پنهان کردن لرزشهای شدید اندام به ویژه به هنگامی که می‌خواهد تمرکز بیشتری به خود دهد نیست.

اولین نشانی‌های پارکینسون مجموعه ‌ای متفاوت از ارتعاش، برادیکنسیا، سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند. معمولاً علایم پارکینسون ابتدا در یک سمت بدن پدیدار می‌شوند و با گذشت زمان به سمت دیگر هم راه پیدا می‌کنند.

تغییراتی در حالت صورت و چهره روی می‌دهد، از جمله ثابت شدن حالت صورت و یا حالت خیرگی چشم (به دلیل کاهش پلک زدن). علاوه بر این‌ها، خشک شدن شانه یا لنگیدن پا در سمت تحت تأثیر قرارگرفته ازعوارض دیگر این بیماری است. افراد مسن ممکن است نمایان شدن یک به یک این نشانه‌های پارکینسون را به تغییرات افزایش سن ربط بدهند، ارتعاش را به عنوان «لرزش» بدانند، برادیکنسیا را به «آرام شدن عادی» و سفت شدن عضلات را به «آرتروز» ربط بدهند. حالت قوزاین بیماری را هم خیلی از این افراد به سن یا پوکی استخوان ربط می‌دهند. هم بیماران مسن و هم بیماران جوان ممکن است بعد از بیش از یک سال که با این عوارض روبرو بوده‌ اند برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند.

درمان :

این بیماری درمان قطعی ندارد اما داروهایی مثلاً لوودوپا (levodopa) آمانتادین، بی‌پریدن و سلژیلین در درمان آن تجویز می‌شود. گاه از جراحی نیز استفاده می‌شود. البته نقش کاردرمانی و فیزیوتراپی در این زمینه بسیار زیاد است زیرا مانع پیشرفت بیماری و محدودیت عملکرد می‌شود. تحقیقات جدید نشان داد خوردن مواد غذایی حاوی نیکوتین مانند فلفل و گوجه فرنگی به کاهش پارکینسون منجر می‌شود. محققان آمریکایی دریافتند: خوردن موادغذایی حاوی (حتی مقدار کم) نیکوتین، مانند فلفل و گوجه فرنگی، ممکن است خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون را کاهش می‌دهد. دکتر «سوزانسیرلس نیلسن» و همکارانش در دانشگاه واشنگتن در سیاتل ۴۹۰ نفر را که به تازگی به بیماری پارکینسون در درمانگاه دانشگاه مغز و اعصاب یا سازمان حفظ سلامت منطقه‌ای تشخیص داده شده بودند را مورد بررسی قرار دادند.

از طرفی دیگر ۶۴۴ نفر از افراد بدون شرایط عصبی به عنوان گروه شاهد مورد استفاده قرار گرفت.

در این تحقیقات، شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌ ای در رابطه با رژیم‌غذایی و استفاده از توتون و تنباکو را پر کردند.

محققان دریافتند که مصرف سبزیجات به طور کلی خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون تأثیر نمی‌گذارد، اما مصرف سولاناسه خوراکی خانواده گیاه گلدار با برخی از گونه‌های تولید غذاهایی که منابع خوراکی از نیکوتین هستند خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون را کاهش داده است. این تحقیقات همچنین نشان داد که فلفل در کاهش بیماری پارکینسون قوی‌تر عمل کرده است. در این مورد سیگار و قلیان که منبع سرشار از نیکوتین هستند کمک قابل توجهی برای پیشگیری از این بیماری می‌کنند؛ ولی به دلیل خطر ابتلاء به بیماری‌های خطر ناک دیگر که توسط سیگار و قلیان در بدن ایجاد می‌شود، استفاده از این دخانیات توصیه نمی‌شود.

به تازگی محققان بیمارستان مک لین آمریکا با استفاده از داروهای درمان مالاریا، موفق به توقف بیماری پیشرونده پارکینسون شدند. این تحقیقات نشان می‌دهد که مغز دارای یک گیرنده پروتئینی به نام Nurr1 است که از سلول‌های دوپامین محافظت می‌کند. دو مورد از داروهای درمان مالاریا که به تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده است، این گیرنده پروتئینی را مورد هدف قرار می‌دهد. در واقع جسم سیاه پیام‌های عصبی را از طریق نخاع به عضلات مختلف ارسال می‌کند و این فرایند از طریق ماده شیمیایی دوپامین صورت می‌گیرد. استفاده از این داروها فرایند انتقال پیام عصبی به عضلات را تسهیل می‌کند.

نکته دیگر آن که مصرف زیاد آهن ومنیزیم احتمالاً با بروز پارکینسون در ارتباط هستند. با توجه به مطالعات، زمینه ارثی نیز در بروز بیماری موثر است، بخصوص در 2قلوهای دختر میزان ابتلا به این بیماری نسبت به سایر بستگان بالاتر می‌باشد. زنان احتمالاً از اجزای ژنتیک قوی‌تری برای ابتلا به بیماری برخوردارند.

تغذیه درمانی:

مشاوره با بیمار و اقوام وی و بررسی وضعیت بیوشیمیایی و تغذیه‌ای وی از اولین گام‌های درمان غذایی به شمار می‌آیند.

نظر به اینکه عوارض مصرف دارو در پارکینسون شامل بی اشتهایی، تهوع، کاهش حس‌بویایی، یبوست و خشکی دهان است پس برای کاهش عوارض گوارشی بهتر است دارو همراه با غذا مصرف شود.

برخی غذاها بخصوص لوبیاها به طور طبیعی حاوی Lدوپا هستند پس بهتر است حتماً در رژیم غذایی گنجانده شوند. توصیه می‌شود مصرف پروتئین بیمار بخصوص در طول روز محدود بوده و تنها در وعده شام یا وعده قبل از خواب پروتئین با ارزش بیولوژیک بالا (مثل لبنیات و تخم مرغ و گوشتها) استفاده شود.

بهتر است میزان مصرف پروتئین به 8/0 گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن برسد. زیرا مصرف زیاد پروتئین سبب کاهش اثر دارو می‌شود. علت آن است که( Lدوپا ) یکی از چند آسید آمینه‌ای است که جهت برداشته‌ شدن از خون و ورود به مغز رقابت می‌کند در صورت محدودیت مصرف پروتئین کاهش رقابت سایر اسیدهای آمینه سبب ورود میزان بیشتری (Lدوپا ) به مغز و در نتیجه بهبود نسبی اعمال حرکتی بیمار و کاهش نوسانات اثر دارو در طول روز می‌گردد.

اگرچه مصرف پروتئین در شب می‌تواند سبب کاهش سطح L دوپا و لرزش و حرکات آهسته در طول شب بود.

توجه داشته ‌باشید مصرف ویتامین B6 (پیریدوکسین) یا منابع غذایی حاوی آن تنها در حد توصیه شده باشد زیرا مصرف زیاد B6 نیز به علت اثر آن در فرآیند تبدیل Lدوپا به دوپامین در حضور آنزیم دی کربوکسیلاز، می‌تواند سبب اختلال در متابولیسم دارو در مغز و کاهش اثر دارو شود.

از جمله منابع ویتامین B6 می‌توان به نخود، ماهی تن و ماهی آزاد، سبوس و جوانه گندم اشاره کرد. ضمناً در صورت مصرف مولتی ویتامین به میزان B6 موجود در آن توجه کنید.

اصولاً در طی درمان با Lدوپا مصرف پروتئین، ویتامین B6، الکل، و کافئین باید محدود شود.

از آنجایی که اغلب افراد از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند که می‌تواند سبب افزایش وزن شود و در عین حال تغییر در میزان فعالیت و نحوه غذا خوردن نیز بروز می‌کند، پس کنترل وزن بیمار از اهیمت بسزایی برخوردار است.

اکسیداسیون حاصل از رادیکال‌های آزاد در بروز پارکینسون و بدتر شدن آن نقش دارد. رژیم‌های غنی از آنتی اکسیدان‌های طبیعی نظیر ویتامین E,C و کاروتنوئیدها و عنصر سلینوم احتمال بروز بیماری و روند آنرا کند می‌کند.

اغلب بیماران دچار کمبود ویتامین B3 و اسید فولیک می‌شوند که اینحالت سبب بدتر شدن علائم می‌گردد بهتر است نسبت به مصرف ویتامین‌های گروه B توجه کافی را مبذول دارید.(البته به جز B6)

روغن گل مغربی به دلیل داشتن گامانولیک اسید می‌تواند در کاهش لرزش موثر باشد.

مصرف L)میتوین ) سبب سهولت حرکت، بهبود قدرت، خلق و خو و خواب بیمار می‌شود. (زیر نظر پزشک)

جهت جلوگیری از یبوست و کم آبی مصرف مایعات کافی و فیبر توصیه می‌شود.

همزمان با پیشرفت بیماری حالت سفتی عضلانی در انتهای اندام‌ها سبب اختلال در توانایی بیمار جهت مراقبت از خود می‌شود و بیمار نمی‌تواند غذا بخورد. خوردنش کند می‌شود و مدت صرف غذا از یکساعت هم می‌گذرد. حرکات همزمان مثل نگه‌ داشتن کارد و چنگال با هم به شدت مشکل می‌شود.

در این حالت بیمار را در بهترین وضعیت ممکن جهت غذاخوردن قرار دهید و از ظروف تطبیقی نظیر فنجان‌هایی با دو دسته یا ظروف دارای دسته حلقوی و ظورف لبه دار استفاده کنید. بهتر است وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بوده و غلظت غذا برحسب توانایی بلع در بیمار انتخاب شود.

انتهای پیام/ ا