به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، چیدمان قومی در جمهوری اسلامی ایران متشکل از اقوام مختلف ترک، کرد، بلوچ، عرب، فارس و... است به گونه‌ای که پتانسیل ویژه‌ای را جهت به اشتراک‌گذاری فرهنگ، آداب و سنن را در کشورمان به وجود آورده است.


*قانونی در احترام آموزش زبان محلی

براین اساس با پیروزی اتقلاب اسلامی و نگارش قانون اساسی، اصلی در رابطه با احترام به اقوام و زبان آن‌ها در نظر گرفته شد لذا برابر با اصل پانزده قانون اساسی، "زبان، خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آن‌ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است".

قسمتی از این قانون که به استفاده از زبان‌های محلی و قومی ایرانی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی است، به فعلیت رسیده اما بخش اخیر این اصل یعنی تدریس ادبیات "زبان‌های محلی و قومی" در مدارس تاکنون محجور مانده و عملیاتی نشده است.

حجت‌الاسلام حسن روحانی یکی از کاندیداهایی بود که در زمان تبلیغات دور یازدهم ریاست جمهوری بر آموزش زبان و خط محلی اقوام در کشور تاکید کرد و این موضوع بسیار مورد توجه قومیت‌های مختلف قرار گرفت.


*وعده های انتخاباتی روحانی

با پیروزی حسن روحانی در انتخابات قومیت‌های مختلف در کشورمان منتظر اجرای وعده‌های رئیس جمهور در این رابطه شدند تا اینکه علی‌اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش، بهمن ماه سال ۹۲ در ملاقات با اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی اعلام کرد که "مطابق اصل ۱۵ قانون اساسی، آموزش ادبیات بومی و قومی باید صورت پذیرد و رئیس‌جمهور هم در نطق‌های انتخاباتی‌شان این قول را داده‌اند."

البته اظهارات فانی مورد انتقاد برخی اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی قرار گرفت، محمدعلی موحد عضو این فرهنگستان در واکنش به این سخنان گفت: دولت باید از مداخله مستقیم در آموزش زبان‌های محلی و بومی خودداری کند، ما زبان معیاری داریم که زبان رسمی است و اگر دولت بخواهد آن را فراموش کند و به حوزه زبان‌های محلی وارد شود کار ما زار است.


*مخالفت‌های فرهنگستان زبان فارسی

محمد دبیر مقدم یکی دیگر از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این رابطه معتقد بود که آنچه اهمیت دارد پژوهش و کار علمی انجام دادن روی این زبانهاست و بهاءالدین خرمشاهی دیگر عضو فرهنگستان اظهار داشت که دولت باید حدود زبان مادری را تایید کند و بگوید تا چه اندازه‌ای و به چه شکلی این مسئله باید آموزش داده شود.

اما سلیم نیساری دیگر عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این نشست گفت: عده‌ای فکر می‌کنند علاقه به یک قومیت یعنی تحصیل با زبان آن قوم اما این موضوع بسیار خطرناک است ما در ایران شانس داشته‌ایم که یک فردوسی بزرگ پایه محکمی برای زبان فارسی ایجاد کند و ما امروز در کنار دین اسلام به داشتن چنین زبانی مفتخر شویم و در بحث آموزش زبان مادری نباید طوری عمل کنیم که در ادامه دچار مشکلات متعدد شویم.

فتح الله مجتبایی دیگر عضو این فرهنگستان در این نشست موضوع آموزش زبان مادری در کشور را امری وارداتی دانست و بیان داشت: شک ندارم که این موضوع از خارج به ایران آمده است قبل از این در هندوستان نیز این مسئله توسط انگلستان تجربه شد و امروز هم انگلستان و کشورهای شمالی ما هستند که می‌خواهند این مسئله را به ایران وارد کنند.

وی ادامه داد: بهترین وسیله برای عقب نگه داشتن یک ملت بی‌توجهی به زبان آن است و اگر بخواهیم زبان‌های مادری‌مان را به عنوان زبان علمی و آموزشی به کار ببندیم به طور حتم به گذشته برگشت خواهیم داشت و این موضوع خطرناک است و از آن بوی توطئه می‌آید.

در پایان این نشست نیز غلامعلی حداد عادل در سخنانی پیرامون این موضوع تاکید کرد: مواظب باشیم که مبادا از کیسه سرمایه‌های ملی‌مان همچون زبان فارسی برای پیروزی‌های موقت و بی حاصل جناحی خرج کنیم.



*قانونی که باید جور دیگری دید

"علی یونسی" دستیار ویژه رییس جمهوری در مساله اقوام نیز یکی از مسئولان دولتی بود که از قرار گرفتن تدریس زبان مادری برای اقوام مختلف ایرانی در دستور کار دولت خبر داد، البته این موضوع مورد مخالفت برخی من جمله تعدادی از نمایندگان مجلس قرار گرفت.

"زهره طبیب‌زاده‌نوری" نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر ضمن انتقاد از مطرح شدن چنین پیشنهادی از سوی دستیار ویژه رییس جمهوری گفت: این پیشنهاد علاوه بر اینکه بار مالی بسیاری را به کشور تحمیل می کند، منجر به از بین رفتن اتحاد در نتیجه استفاده از زبان واحد می‌شود.

اما مسعود پزشکیان نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در نطق میان‌دستور خود در روز دوشنبه (۱۰ اسفند ماه با اشاره به اینکه قانون اساسی به همه قومیت‌ها و ملت‌ها اجازه داده که به زبان خود حرف زده و در مدرسه برایشان بنویسند، بیان داشت: ۳۷ سال ما نمی‌توانیم به زبان خود در مدرسه حرف بزنیم و بنویسیم. زبان فارسی زبان اصلی ماست ولی باید کسی که تُرک است بتواند در مدرسه خود ترکی نوشته و ترکی حرف بزند یا کرد یا هر قومیت دیگری باید بتواند زبان خود را در مدرسه یاد بگیرد.

وی در ادامه تاکید کرد: این قانون است و نمی‌شود عده‌ای به سلیقه خود اجازه ندهند مردم به زبان خود حرف بزنند و اگر هم خواستند سخنی بگویند، به آنها گفته شود شما پان‌ترکیسم هستید.

پزشکیان همچنین تاکید کرد: مردم از ما قانون و حق خود را می‌خواهند.

اما موضوع مهمی که در این مخالفت‌ها نادیده گرفته شد اصل قانون اساسی کشور بود که اجرای آن بر هر مسئولی در جمهوری اسلامی ایران واجب است و باید به جای پاک کردن صورت مسئله راهی را یافت که در کنار آموزش زبان‌های محلی، زبان فارسی که زبان متحد میان ایرانیان است فراموش نشود.

زبان‌های بسیاری در دنیا به دلیل بی‌توجهی در معرض نابودی قرار گرفته‌اند کما این که بسیاری از آن‌ها نیز نابود شده‌اند. زبان‌های موجود در ایران نیز بخشی از "میراث تاریخی ایران" هستند و تدریس آنها می‌تواند در بقای این میراث ارزشمند بسیار موثر باشد و باید به این نکته اذعان کرد که یکی از زیبایی‌های کشورمان وجود همین تنوع قومی و زبانی است و همان طور که وظیفه حفاظت از آثار باستانی و تاریخی را برعهده داریم، حراست از زبان‌ها و گویش‌های اقوام مختلف نیز رسالتی تاریخی بر دوشمان خواهد بود تا آن را در سلامت کامل به نسل‌های آینده کشورمان بسپاریم.

انتهای پیام/