روز طبیعت؛ فرصتی برای اندیشیدن به خالق هستی
خداوند در قرآن کریم به آیات و نشانه های خود در طبیعت قسم خورده است، به همین خاطر هم ما بندگان موظفیم در حفظ و نگهداری از این آیات الهی تلاش کنیم.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، اگر در آیه های قرآن درنگی داشته باشید متوجه می شوید که این کتاب آسمانی، اغلب تمثیل ها و توضیحات خود را به مدد آثار طبیعت بیان کرده و از انسان ها خواسته است تا در نشانه های الهی بیندیشند. ازدیدگاه قرآن، طبیعت معرّف عظمت و قدرت و نیز مظهر علم خدا به شمار می آید. سوگندهای مختلفی که در قرآن به طبیعت یاد شده نیز از دیگر مصادیق اهمیت طبیعت است.
در قرآن کریم، علاوه بر اینکه ۷۵۰ آیه به پدیده های طبیعی اشاره داشته، بیش از دَه درصد آیات این کتاب نیز به طبیعت اختصاص یافته است. به این صورت، قرآن از زوایای گوناگون به طبیعت نگریسته و به برخی از پدیده های طبیعی نیز سوگند یادکرده است. سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به صبح، سوگند به سپیده دم، سوگند به ستارگان و... از جمله این سوگندهاست.
نکته مهمی که در قرآن در رابطه با طبیعت وجود دارد این است که خداوند پیوسته تاکید داشته بندگانش در طبیعت و چیزهایی که می بینند بیندیشند. بنابراین روزهای بهاری و علی الخصوص روز سیزدهم فروردین که روز طبیعت نام دارد، فرصت خوبی برای اندیشیدن درباره طبیعت و به طورکلی آفریده های خدا روی زمین است.
قرآن با عبارت هایی نظیر «لعلکم تعقلون و لعلهم یتفکرون» انسان ها را به اندیشیدن دعوت می کند و می فرماید: «و فی الارض ءایت للموقنین ذاریات» (۵۱) آیه ۲۰. و در زمین برای اهل یقین عبرت هایی است، یا «فانظر الی ءاثر رحمت اللّه کیف یحی الأرض بعد موتهآ» روم (۳۰) آیه ۵۰. پس به آثار رحمت خدا بنگر که چگونه زمین را پس از مُردنش زنده می کند، یا «انظروا ماذا فی السّموات و الأرض» یونس (۱۰) آیه ۱۰۱. بنگرید که چه چیزهایی در آسمان ها و زمین است، یا «سیروا فی الأرض فانظروا کیف بدأ الخلق» عنکبوت (۲۹) آیه ۲۰. در زمین سیر کنید و بنگرید چگونه خداوند آفرینش را آغاز کرده و موجودات را آفریده است، یا «سنریهم ءایتنا فی الأفاق» فصّلت (۴۱) آیه ۵۳. به زودی نشانه های خود را در اطراف جهان به آنان نشان خواهیم داد. قرآن هم چنین آموزه های اساسی دین، از جمله مسئله اساسی قیامت را از روی نظایر طبیعی و رستاخیزهای دنیا برای ما آشکار و مبرهن می کند.
در نظر انسانِ متفکر و اهل اندیشه، هر درخت، بازتابی از درختی بهشتی و هر گُل، آیینه صفا و پاکی بهشتی است که انسان در آرزوی دستیابی به آن است به همین دلیل می توان در طبیعت به عنوان تجلی الهی بر انسان اندیشید؛ زیرا واجد پیام مابعدالطبیعی و نمایانگر ذات یگانه و صفات متعدد اوست.
تا به این جا با اهمیت جایگاه طبیعت در قرآن آشنا شدیم و همین موضوع خود دلیل مهمی است که ما را به رفتار درست با طبیعت تشویق و ترغیب کند.اگرچه دلایل دیگری هم برای لزوم صیانت از طبیعت وجود دارد ولی ذکر چند آیه اشاره شده در ابتدای گزارش نمونه ای از این «الزام» است.
در قرآن کریم، سوره مائده آیه ۸۶ از نابود کردن و تخریب محیط زیست به عنوان اعتداء (تجاوز) نام برده شده است و بر این اساس کسانی که رفتار ناشایست نسبت به محیط زیست داشته باشند، از رحمت و محبت خداوند محروم خواهند بود. درست است که خداوند، طبیعت را مقهور انسان آفریده و ا نسان را به عنوان جانشین خود در زمین قرار داده است ، اما این به آن معنا نیست که او آزاد باشد تا هر گونه که مایل است رفتار کند. انسان در برابر خداوند و تمامی آفرینش مسئول است.او باید در برابر اراده ی خداوند تسلیم باشد و با صلح و صفا در کنار طبیعت زندگی کند.
به عبارت دیگر ، انسانی که جانشین خداوند در زمین است باید همواره در راه حفظ و سلامت طبیعت بکوشد. علاوه بر آیات متعددی که درباره لزوم حفاظت از محیط زیست و ارتباط انسان با طبیعت وجود دارد، احادیث و روایات بسیاری هم در این باره وجود دارد به عنوان نمونه از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که: «تحفظوا من الارض فإنها أمکم» یعنی از زمین حفاظت کنید به درستی که آن مادر شماست یا مثلا از امام صادق (ع) نقل است: درختان میوه دار را قطع نکنید که خدا بر شما به شدت عذاب را فرود می آورد.
یکی از نکات جالبی که در قرآن در رابطه با طبیعت وجود دارد این است که گاهي قرآن با ذكر نمونه‌ای از طبيعت در جهت تربيت نفس و جلوگيري از غفلت او سخن مي‌گويد: مثلاً در آنجا كه از طوفان دريا و تلاطم كشتي‌ها سخن مي‌گويد و اين حالت طبيعت را بيان مي‌كند از آن جهت كه انسان درحالت گشايش و وفور نعمت خدا را فراموش مي‌كند و به هنگام سختي و فشار به ياد پروردگار مي‌افتد در سوره یونس ذكر مي‌كند: «او كسي است كه شما را در خشكي و دريا مي‌گرداند، تا وقتي كه دركشتي و در حالت آرامش هستيد كه با بادي خوش در حركت است، افرادي در اين حالت آرامش هستيد كه با بادي خوش درحركت است، افرادي در اين حالت شاد هستند. ( و از ياد خدا غافل )، اما بناگاه بادي سخت بر آنها وزد و موج از هر طرف بر ايشان تازد يقين كنند كه در محاصره افتاده‌اند، در آن حال خدا را پاكدلانه مي‌خوانند كه اگر ما را از اين ورطه برهاني، قطعاً از سپاسگزارانيم.»
با نگاهی اجمالی به آیات مختلف قرآن متوجه می شویم که همواره به بشر گفته شده است که در زمين گردش کند و بر آنچه در آن خلق شده است بنگرد و بينديشد. بنابراین تلاش کنیم زین پس خصوصا در این روزهای بهاری که زیبایی های دور و برمان دوچندان می شود علاوه بر لذت بردن از زیبایی های طبیعت فرصتی هم برای اندیشیدن به خالق این همه زیبایی بگذاریم، کمی به دست تدبری که پشت این عظمت قرار دارد و همه کره زمین بر سرانگشت او می چرخد بیندیشیم. اگر به عمق این عظمت بی انتها پی ببریم شاید کمی بیشتر حواسمان به مراقبت از طبیعت باشد. سخن آخر اینکه خداوند در قرآن کریم به آیات و نشانه های خود در طبیعت قسم خورده است، به همین خاطر هم ما بندگان موظفیم در حفظ و نگهداری از این آیات الهی تلاش کنیم.
منبع:مهر
انتهای پیام/
در قرآن کریم، علاوه بر اینکه ۷۵۰ آیه به پدیده های طبیعی اشاره داشته، بیش از دَه درصد آیات این کتاب نیز به طبیعت اختصاص یافته است. به این صورت، قرآن از زوایای گوناگون به طبیعت نگریسته و به برخی از پدیده های طبیعی نیز سوگند یادکرده است. سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به صبح، سوگند به سپیده دم، سوگند به ستارگان و... از جمله این سوگندهاست.
نکته مهمی که در قرآن در رابطه با طبیعت وجود دارد این است که خداوند پیوسته تاکید داشته بندگانش در طبیعت و چیزهایی که می بینند بیندیشند. بنابراین روزهای بهاری و علی الخصوص روز سیزدهم فروردین که روز طبیعت نام دارد، فرصت خوبی برای اندیشیدن درباره طبیعت و به طورکلی آفریده های خدا روی زمین است.
قرآن با عبارت هایی نظیر «لعلکم تعقلون و لعلهم یتفکرون» انسان ها را به اندیشیدن دعوت می کند و می فرماید: «و فی الارض ءایت للموقنین ذاریات» (۵۱) آیه ۲۰. و در زمین برای اهل یقین عبرت هایی است، یا «فانظر الی ءاثر رحمت اللّه کیف یحی الأرض بعد موتهآ» روم (۳۰) آیه ۵۰. پس به آثار رحمت خدا بنگر که چگونه زمین را پس از مُردنش زنده می کند، یا «انظروا ماذا فی السّموات و الأرض» یونس (۱۰) آیه ۱۰۱. بنگرید که چه چیزهایی در آسمان ها و زمین است، یا «سیروا فی الأرض فانظروا کیف بدأ الخلق» عنکبوت (۲۹) آیه ۲۰. در زمین سیر کنید و بنگرید چگونه خداوند آفرینش را آغاز کرده و موجودات را آفریده است، یا «سنریهم ءایتنا فی الأفاق» فصّلت (۴۱) آیه ۵۳. به زودی نشانه های خود را در اطراف جهان به آنان نشان خواهیم داد. قرآن هم چنین آموزه های اساسی دین، از جمله مسئله اساسی قیامت را از روی نظایر طبیعی و رستاخیزهای دنیا برای ما آشکار و مبرهن می کند.
در نظر انسانِ متفکر و اهل اندیشه، هر درخت، بازتابی از درختی بهشتی و هر گُل، آیینه صفا و پاکی بهشتی است که انسان در آرزوی دستیابی به آن است به همین دلیل می توان در طبیعت به عنوان تجلی الهی بر انسان اندیشید؛ زیرا واجد پیام مابعدالطبیعی و نمایانگر ذات یگانه و صفات متعدد اوست.
تا به این جا با اهمیت جایگاه طبیعت در قرآن آشنا شدیم و همین موضوع خود دلیل مهمی است که ما را به رفتار درست با طبیعت تشویق و ترغیب کند.اگرچه دلایل دیگری هم برای لزوم صیانت از طبیعت وجود دارد ولی ذکر چند آیه اشاره شده در ابتدای گزارش نمونه ای از این «الزام» است.
در قرآن کریم، سوره مائده آیه ۸۶ از نابود کردن و تخریب محیط زیست به عنوان اعتداء (تجاوز) نام برده شده است و بر این اساس کسانی که رفتار ناشایست نسبت به محیط زیست داشته باشند، از رحمت و محبت خداوند محروم خواهند بود. درست است که خداوند، طبیعت را مقهور انسان آفریده و ا نسان را به عنوان جانشین خود در زمین قرار داده است ، اما این به آن معنا نیست که او آزاد باشد تا هر گونه که مایل است رفتار کند. انسان در برابر خداوند و تمامی آفرینش مسئول است.او باید در برابر اراده ی خداوند تسلیم باشد و با صلح و صفا در کنار طبیعت زندگی کند.
به عبارت دیگر ، انسانی که جانشین خداوند در زمین است باید همواره در راه حفظ و سلامت طبیعت بکوشد. علاوه بر آیات متعددی که درباره لزوم حفاظت از محیط زیست و ارتباط انسان با طبیعت وجود دارد، احادیث و روایات بسیاری هم در این باره وجود دارد به عنوان نمونه از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که: «تحفظوا من الارض فإنها أمکم» یعنی از زمین حفاظت کنید به درستی که آن مادر شماست یا مثلا از امام صادق (ع) نقل است: درختان میوه دار را قطع نکنید که خدا بر شما به شدت عذاب را فرود می آورد.
یکی از نکات جالبی که در قرآن در رابطه با طبیعت وجود دارد این است که گاهي قرآن با ذكر نمونه‌ای از طبيعت در جهت تربيت نفس و جلوگيري از غفلت او سخن مي‌گويد: مثلاً در آنجا كه از طوفان دريا و تلاطم كشتي‌ها سخن مي‌گويد و اين حالت طبيعت را بيان مي‌كند از آن جهت كه انسان درحالت گشايش و وفور نعمت خدا را فراموش مي‌كند و به هنگام سختي و فشار به ياد پروردگار مي‌افتد در سوره یونس ذكر مي‌كند: «او كسي است كه شما را در خشكي و دريا مي‌گرداند، تا وقتي كه دركشتي و در حالت آرامش هستيد كه با بادي خوش در حركت است، افرادي در اين حالت آرامش هستيد كه با بادي خوش درحركت است، افرادي در اين حالت شاد هستند. ( و از ياد خدا غافل )، اما بناگاه بادي سخت بر آنها وزد و موج از هر طرف بر ايشان تازد يقين كنند كه در محاصره افتاده‌اند، در آن حال خدا را پاكدلانه مي‌خوانند كه اگر ما را از اين ورطه برهاني، قطعاً از سپاسگزارانيم.»
با نگاهی اجمالی به آیات مختلف قرآن متوجه می شویم که همواره به بشر گفته شده است که در زمين گردش کند و بر آنچه در آن خلق شده است بنگرد و بينديشد. بنابراین تلاش کنیم زین پس خصوصا در این روزهای بهاری که زیبایی های دور و برمان دوچندان می شود علاوه بر لذت بردن از زیبایی های طبیعت فرصتی هم برای اندیشیدن به خالق این همه زیبایی بگذاریم، کمی به دست تدبری که پشت این عظمت قرار دارد و همه کره زمین بر سرانگشت او می چرخد بیندیشیم. اگر به عمق این عظمت بی انتها پی ببریم شاید کمی بیشتر حواسمان به مراقبت از طبیعت باشد. سخن آخر اینکه خداوند در قرآن کریم به آیات و نشانه های خود در طبیعت قسم خورده است، به همین خاطر هم ما بندگان موظفیم در حفظ و نگهداری از این آیات الهی تلاش کنیم.
منبع:مهر
انتهای پیام/
