به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛قديميترين اثر تاريخي بر جاي مانده بر سطح شهر زنجان ، كاروانسراي سنگي مي باشد كه طبق قرائن ، خاصه متون تاريخي يكي از سه كاروانسرايي مي باشد كه در دوران اقتدار و حكومت صفويان در اين خط ساخته شده است.

كاروانسرای سنگی به عنوان يك اثر عام المنفعه در محاوره روزمره مردم اين سامان به داش كاروانسرامعروف مي باشد و در خارج از بافت قديمي شهر زنجان قرار گرفته كه در روزگار نه چندان دوری مشرف بر مزارع سرسبز و باغات ميوه حومه شهر در محور ارتباطی غرب به شرق قرار داشته است.

گفته مي شود كه شاه عباس كبير دستور مي دهد در سطح كشور در مسير راههاي ارتباطي و به منظور تقويت سيستم تجاري و بازرگاني كه در آن زمان دوران رونق و شكوفائي خود را مي گذرانيد ، حدود 1000 كاروانسرا را بسازند كه با توجه به اينكه عمده مصالح آنها از سنگ بوده به كاروانسراهای سنگي معروف و مشهور مي گردند.

ژان باتيست تاورنيه يكي از بزرگترين سياحان قرن هفدهم ميلادي كه دقيق ترين و مبسوط ترين نقشه هاي جغرافيايي دوران صفويه را تهيه مي نمايد و در ضمن ما را با اوضاع جغرافيايي و اقتصادی و سياسی آن عهد عميقاً آشنا مي كند ، در بين سالهای 1632 تا ( ميلادي ) 1668 شش سفر به مشرق زمين داشته كه در اين مسافرتها بيش از نه بار از ايران ديدن مي كند.

مسافرتهاي تاورنيه در زمان سلطنت شاه عباس دوم و شاه سليمان صفوی انجام مي گيرد

وی در سفر نامه خود ترجمه ابو تراب نوري در صفحه 80 فصل ششم چنين مي نويسد ( روز بعد بايد از صحراي پست و بلندي گذشت كه در آنجا داخل دره مي شوند و به زنجان مي رسند زنجان شهر بزرگ و بد بنائيست اما كاروانسرای قشنگي دارد ) با توصيفي كه اين سياح اروپائي ارائه مي دهد بايستي كاروانسراي سنگي در اواسط حكومت صفويان داير و آباد بوده باشد.

اكنون از كل ساخت و ساز اين بناي عام المنفعه بيش از يك سوم باقی نمانده از اين رو تعيين و تشخيص سبك و سياق دقيق و معماري و تزئينی آن بر ما نا معلوم و دشوار مي باشد.

اين اثر به شماره 2128 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.