به گزارش  خبرنگار کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ این روزها رضایت برخی از زوجین نسبت بهم کمرنگ و کمرنگ تر شده و به جای پروراندن حس دوستی و عشق، نهال رقابت را بین خود کاشته اند و روز به روز با رشد این نهال رقابت، زندگی را به کام خود و خانواده شان تلخ می کنند. هستند زنان و مردانی که موبایل یکدیگر را به دور از هر چشم پیدا و پنهانی چک می کنند و بدون اینکه از همسرشان بابت ابهامات ذهنی سوال کنند سریع به قضاوت می پردازند. اینها همه شک و تردید نسبت به زوج است، شک و تردیدی که عوامل موثری در آن دخیل است و خواه یا ناخواه طرف مقابل را هم آزار می دهد و در نهایت گله می کنند که چرا هردم چک می شوند و همسرشان نسبت به آنها بی اعتماد است. 

درواقع ریشه تمام مشکلات خانوادگی رشد همین حس بی اعتمادی و زیرذره بین بودن زوجین از نگاه یکدیگر است. گاهی دختر و پسری که یکدیگر را برای یک عمر زندگی مشترک انتخاب می کنند فارغ از هر تصمیم گیری منطقی، در ابتدا این حس زیر ذره بین بودن را غیرت و اهمیت به یکدیگر می نامند اما وقتی که ماه ها یا حتی روزها از ازدواجشان می گذرد این حس هر دو را عذاب می دهد و به گونه ای معتقدند که در منگنه قرار گرفته اند و درنتیجه اگرکمی صبور نباشند و به درستی مشکل خود و همسرشان حل نکنند کارشان به جدایی می کشد.

دکتر علی باجلان متخصص روانشناسی و مشاور خانوادگی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص علل زیر ذره بین بودن هریک از زوجین گفت: دلایل متعددی برای این رفتار زوجین وجود دارد که اولین آنها را می توان تعریف اشتباه از عشق دانست . معمولا تعریفی که از عشق داریم تعریفی است که باعث می شود همسرمان زیر ذره بین قرار گیرد. وقتی نظریه های مختلفی که درباره عشق مطرح می شود را مورد بررسی قرار می دهیم به این نتیجه می رسیم که حساسیت نسبت به اعمال و رفتار همسر می تواند یکی از نشانه های عشق باشد ودرواقع بسیاری از افراد این حساسیت را نشانه عشق می دانند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال وقتی خانم ها با مردی ازدواج می کنند که نسبت به رفتارشان عکس العملی از خود بروز نمی دهد با خود فکر می کنند که حتما برای همسرشان بی اهمیت هستند، اما باید گفته شود که این تعریف از عشق، تعریف اشتباهی است و حساسیت وقتی پررنگ شود کل رفتار همسر زیرذره بین می رود.

این متخصص روانشناسی بیان کرد: یادگیری های قبلی دومین علت موجود است که فرد رفتار پدر و مادرش را با رفتار خود با همسرش مقایسه می کند و آن رفتار را سرلوحه قرار می دهد.همچنین عوامل فرهنگی و اجتماعی سومین علت موجود است. دیدن و شنیدن بدبینی ها و برخی اخباری که در جامعه وجود دارد مثل خیانت همسران و همچنین دیدن فیلم هایی که چنین مضامینی را دارند باعث بیش از حد زیر ذره بین قرار گرفتن می شود.

وی بااشاره به اینکه چهارمین عامل به شخصیت فرد برمیگردد تصریح کرد: برخی از آدمها ذاتا آدم های شکاکی هستند و نسبتا به رفتار هرکسی، نه تنها به رفتار همسر بلکه نسبت به رفتار مادر و پدر خود و.. هم مشکوک هستند. درواقع وجود برخی اختلالات در شخصیت افراد می تواند یک عامل برای حساسیت های افراطی باشد.

دکتر باجلان درباره علت های بیان شده، گفت: هرچند این چهارعلت باعث می شوند که زیرذره بین بودن اتفاق بیفتد اما باید گفته شود که ممکن است این عوامل هر فردی را تحت تاثیر قرار ندهد و پتانسیل و استعداد یک فرد هم در این زمینه موثر است یعنی برای اینکه فردی تبدیل به یک فرد شکاک شود علاوه بر عوامل فوق باید پتانسیل و ظرفیت لازم را هم داشته باشد. 

وی بیان کرد: از بین تمام عوامل گفته شده یادگیری های قبلی و عوامل فرهنگی بسیار موثرتر هستند. شبکه های ماهواره ای و برخی فیلم های ایرانی نیز باعث می شوند که انسان شکاک شود و وقتی زوجین مدام فیلم هایی با مضامین خیانت و روابط نامشروع را ببینند چه بخواهند و چه نخواهند روی ناخودآگاه آنهااثر منفی می گذارد و به تدریج نگرش ها را نسبت به یکدیگر تغییر می دهد.

وی یک اصل مهم در این خصوص را رفتار هریک از زوجین نسبت به یکدیگر دانست و اظهار داشت: رفتارهمسر هم در این موضوع بی تاثیر نیست. اصلی در روانشناسی وجود دارد که به آن زایگارنیک می گویند و بدین معنا است که وقتی برای ذهن یک سوال ایجاد می شود شاید ما به ظاهر برای دریافت پاسخ، دست از تلاش برداریم اما واقعیت این است ذهن همچنان درگیر یافتن پاسخ است. 

گاها خیلی از ما رفتارهایی را در خانه انجام می دهیم که این رفتارها باعث می شوند ذهن طرف مقابل درگیر آن شود و آیتم های مختلف را برای یافتن پاسخ مناسب مد نظر قرار دهد درواقع زن یا مرد گاهی رفتارهای رمزآلود و مبهمی را از خود نشان می دهند که باعث ایجاد سوالات زیادی در ذهن طرف مقابل می شود درصورتی که اگر همسر چنین رفتاری نداشته باشد و ذهن زوجش را درگیر و حساسیت او را تحریک نکند، این زیرذره بین بودن ها تا حد زیادی اتفاق نمی افتد.

وی افزود: مثلا مرد یا زن در هنگام پیام دادن به همکار یا دوست خود طوری صحبت می کند که ذهن هر خواننده ای را با ابهام روبه رو می کند چه برسد به ذهن همسرش را.

این متخصص روانشناسی درباره تاثیر شبکه های اجتماعی بر این روند گفت: گسترش رسانه های جمعی بر انتقال بحث های خیانت و طلاق طرفین و خیلی از مسائلی که در شک به همسر می تواند اثر داشته باشد دامن زده است چرا که در سال های گذشته هم این بدبینی ها و عواقب آن در بین خانواده ها کم یا زیاد دیده می شد که خانواده های دیگر درگیر آن نمی شدند اما امروزه به دلیل اینکه خانواده ها ازهر حادثه کوچکی با انواع و اقسام وسایل ارتباطی همیشه در دسترس مثل تلگرام و وایبر و.. مطلع می شوند چنین حس می کنند که این وقایع گسترش یافته و ممکن است زندگی آنها هم به آن دچار شود از این رو برای حفظ زندگیشان حساسیت های خود را بیشتر از قبل می کنند و ممکن هم است که به عواقب این واکنش های افراطی دچار شوند.

وی اذعان کرد: درواقع حذف یا کمتر دیدن فیلم هایی که باعث می شوند زن و مرد نسبت به یکدیگر بدبین و شکاک شوند و عدم خواندن مطالب این چنینی می تواند بسیار در زندگی معمول و به دور از حساسیت های افراطی موثر باشد. 

معمولا در حالت کلی گفته می شود که خانم ها حساسیت بیشتری را در مقابل رفتار همسرشان از خود بروز می دهند، دکتر باجلان در این خصوص عنوان کرد: زمانی که جامعه محدودتر بود ، خانم ها بیشتر رفتار همسرشان را زیر ذره بین قرار می دادند چرا که زنان روابط با مرد نامحرم را به طور کلی ممنوعه می دانستند، درصورتی که برخی آقایان به دلیل اینکه گفته می شد می توانند چند همسر را باهم داشته باشند این روابط را چنان بد هم نمی دیدند از این رو زنان، آقایان خود را بیشتر زیر نظر قرار می دادند اما امروزه که متاسفانه این روابط میان برخی افراد بسیار معمول و عادی شده است می توان گفت که این شکاکیت و زیر ذره بین بودن برای هر یک از زوجین تاحدی یکسان است.

دکترعلی باجلان با اشاره به نکاتی برای رفع زیرذره بین بودن عنوان کرد: اگر قرار است از زیر ذره بین بودن خارج شوید اولا باید بررسی کنید که این زیر ذره بین بودن از ابتدای ازدواج بوده یا اینکه مدتی خاص است که ایجاد شده است چرا که اگر بحث اختلالات شخصیتی وسط باشد، فرد از همان اول ازدواج همسرش را زیرذره بین خود دارد (مثلا متناسب با هر رفتاری واکنش نشان می دهد و می گوید که اینگونه نخند یا به این فرد سلام نکن و..) اما اگر در طی یک پروسه این حساسیت ها ایجاد شده است فرد باید خود ریشه یابی کند که کدام رفتارش باعث این طرز حساسیت شده است و درنتیجه با حذف آن رفتارهای مبهم روال معمول زندگیش را مجددا پی گیرد. 

وی با بیان اینکه درحدود 5 درصد افراد جامعه درگیر اختلال شخصیتی در این رابطه هستند، یادآور شد: این تعداد کم شاید کاملا نتوانند حساسیت های زیاد خود را کنترل و یا حتی به راحتی درصدد اصلاح آن اقدام کنند اما بقیه افراد با کمی مشاوره و حذف موارد موثر در زیرذره بین قرار گرفتن می توانند به راحتی مشکل خود را حل کنند. همچنین با مشاوره گرفتن و افزایش آگاهی، هریک از زوجین می توانند رفتار درست را در یادگیری های قبلی خود تشخیص دهند و با توجه به عواقب هر رفتار، رفتار شایسته را برگزینند و از این طریق، یادگیری های قبلی خود را اصلاح کنند.

بنابراین هریک از زوجین باید بدانند که وقتی اتفاق و مشکلی در رابطه آنها پیش می آید، هردو به یک اندازه در ایجاد این مشکل نقش دارند و با این دید است که می توانند علاوه بر حذف عوامل موثر در ایجاد حساسیت های نابجا ، در رفتارهای خود تجدید نظر مناسب داشته باشند و به جای اینکه مشکلاتشان را به گردن دیگران بیندازند با همسر خود حل کنند. درواقع در این زمینه باید آگاهی های بیشتری به خانواده ها داده شود.

گزارش از محیامعصومی

انتهای پیام/