پرداخت زودهنگام پژوهانه؛ گامی برای حمایت از نخبگان
در کشورمان کم نیستند نخبگانی که با حمایت های همه جانبه نهادهای علمی و دانشگاهی، چرخ صنعت کشور را می چرخانند اما می دانیم مغزهای علمی کشورمان به حمایت هایی هرچند کوچک نظیر پرداخت به موقع پژوهانه نیاز دارند.
به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ یکی از اصلی ترین مولفه های حمایت از نخبگان کشورمان، پرداخت مبلغی است که به آنها در تحقق طرح هایشان کمک می کند. پژوهانه کمک مالی به شمار می آید دولت به نخبگان اختصاص می دهد و هر چند برای پرداخت آن قوانینی وجود دارد ولی تا حدی می تواند مشکلاتشان را رفع کند.
نخبگان علمی می دانند اگر طرح پژوهشی شان را زودتر از موعد مقرر دریافت کنند، می توانند طرحشان را به مرحله تولید انبوه برسانند اما برخی قوانین حاکم بر نحوه پرداخت لازم است تغییر کند تا چرخ های حمایتی از مغزها بهتر بچرخد.
در این گزارش، برخی نخبگانی که پژوهانه را دریافت کرده اند برای رفع موانع موجود بر سر راه پرداخت این مبلغ، پیشنهاداتی ارائه کردند.
پژوهانه چیست؟
بر اساس آیین نامه ای که توسط معانت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصویب شد، پژوهانه به این شرح تعریف شده است: " به منظور ارتفای کیفیت رساله های دکتری در جهت انطباق با نیازهای اساسی کشور، گسترش نهضت تولید علم و حل علمی مشکلات کشور، تقویت و تسهیل حضور و تلاش تمام وقت دانشجویان دکتری در دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی، در راستای تحقق اهداف چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران مبنی بر دستیابی به جایگاه اول علمی و فناوری در منطقه آسیای جنوب غربی، آیین نامه اجرایی طرح اعطای پژوهانه به دانشجویان دکتری تهیه شده است."
قانون، مسئولان علمی کشور را موظف کرده که مبلغ پنج میلیون تومان به دانشجویان دکتری اعطا شود؛ 35 درصد نخست آن پس از تایید و تصویب رساله دکتری، 35 درصد پس از ارائه گزارش پیشرفت 50 درصد از کار و 30 درصد پایانی پس از دفاع پایان نامه و تایید استاد راهنما پرداخت می شود.
این مبلغ قرار است علاوه بر حل بخشی از مشکلات دانشجویان دکتری به آنها در پیشبرد طرح پژوهشی شان کمک کند.
مبلغ پژوهانه بیشتر شود
سید اسماعیل حسینی برگزیده جشنواره خوارزمی می گوید: " این پنج میلیون تومانی که برای پژوهانه دانشجویان دکتری در نظر گرفته شده خیلی دیر به دستمان می رسد. از طرفی مبلغ به قدری ناچیز و اندک است که حتی به هزینه پرینت نسخه های پایان نامه در جلسه دفاع هم نمی رسد.
به گفته این نخبه علمی، برای دانشجویی که طرح پژوهشی عملیاتی تر دارد، این مبلغ حتی خرج خرید یا ساخت یک قطعه را هم مدیریت نمی کند.
این دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف، تعویق در پرداخت ها را از دیگر مشکلات پژوهانه می داند که قرار بود بخشی از آن را دستگاههای متولی مثل وزارت علوم و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پرداخت کنند: " این مبلغ به صورت کامل پرداخت نمی شود."
بر اساس این گزارش، باید در نظر داشت که عده زیادی از دانشجویان دکتری متاهل هستند و باید بر اساس قانون تنها در محیط دانشگاه کار کنند، در حالیکه به خاطر مشکلات مالی مجبور می شوند خارج از دانشگاه هم کار کنند. باز هم باید بگویم این مبلغ پژوهانه نه می تواند پاسخگوی مشکلات مالی دانشجویان باشد نه تامین کننده نیاز تحقیقاتی شان در بخش دانشگاه.
شرایط پرداخت پژوهانه تسهیل شود
فرهاد پناهی از دیگر متقاضیان پژوهانه می گوید: بعد از تصویب پروپوزال بخشی از مبلغ پرداخت می شد و تا زمان دفاع پرداخت ها ادامه داشت. اما شرایط سختی با این شیوه پرداخت پیش روی دانشجویان گذاشته شده است.
هر چی صلاح است
قاسم عموعابدینی عضو ستاد نقشه جامع علمی کشور و معاون سابق پژوهشی دانشگاه تهران تاکید کرد: مکانیزم پرداخت پژوهانه اشکال دارد هر چند اصل کار درست است. حمایت از دانشجویان دکتری و پرداخت مبلغی هرچند اندک برای پیشبرد طرح شان خود به خود کار با ارزشی است. اما در این چندسال شیوه مناسبی در پرداخت پژوهانه ارائه نشده است. بنابراین نه فضای بیرون از دانشگاه و نه استاد و دانشجو درباره دریافت این رقم اصلا توجیه نیستند که همه این عوامل به بی نظمی مدیریت پژوهانه کمک کرده است.
بودجه پژوهانه مجزا باشد
سارا سلیمانزاده دیگر دانشجویی که مشکلات زیادی را برای دریافت این پژوهانه متحمل شده است، می گوید: پژوهانه ای در اختیار من قرار نگرفت؛ دولت هم با مشکلات مالی مواجه است که همه می دانند اما شاید بهتر باشد بودجه مجزایی برای پژوهانه اختصاص یابد.
حیاتی ترین بخش کشور را نخبگان علمی در دست گرفته اند. نخبگانی که اگر کمی بیشتر به آنان توجه شود نه تنها صنعت کشور را دگرگون می سازند بلکه می توانند در تمام عرصه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی تحول ساز باشند. این نخبگان به مثابه طلاهای با ارزشمندی هستند که در دل خاک پنهان شده اند اما باید آنها را شناخت، صیقل داد تا هنر خود را نشان دهند.
گزارش از فاطمه زارعی
انتهای پیام/
