به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کتابخوانی،سنتی بسیار نیکوست که در زمان‌های دور و بعد از پیدایش خط در وجود بشر نهادینه شد. چندین هزار سال پیش بابلی‌ها و آشوری‌ها لوحه‌های گچی درست می‌کردند که بر روی آن‌ها هر موضوع یا واقعه‌ای را که میل داشتند، ثبت و نگهداری می‌کردند. یا مردم مصر باستان بر روی پاپیروس مطالب خود را می‌نوشتند. این عادت به کتاب و مطالعه همراه با بشر رشد کرد و دستخوش تغییرات شد تا به کتاب‌های کاغذی رسید و در آخرین جهش خود وارد فضای مجازی شد و نسخه‌های پی دی اف و صوتی منتشر شد.

نسخه‌های پی دی اف همان صفحات کتاب است؛ منتهی در کامپیوتر و کتاب‌های گویا، کتبی هستند که چشم‌های مخاطب را می‌بندند و گوش‌های او را باز می‌کنند. اما سوال اینجاست که این کتاب‌های بی چشم چه چیزی را برای ما به ارمغان می‌آورند؟
   

کتاب گویا متن کتاب معمولی است که با صدای یک یا چند گوینده به شکل فایل صوتی ضبط می‌شود. کتاب صوتی در سال 1931 به منظور بهره‌مندی نابینایان در آمریکا تولید شد، اما این روش نوین تا چه اندازه بر میزان مطالعه و سرانه کتابخوانی در جامعه ما تاثیر داشته است؟

آنچه مسلم است کتب صوتی به دلیل مزیتی که برای استفاده کننده ایجاد می‌کنند، برای استفاده افراد با مشغله‌های زیاد مطلوب است. در واقع این شیوه کتابخوانی شیوه‌ای تشویقی است برای افرادی که بهانه‌شان از عدم مطالعه، نداشتن فرصت کافی است؛ ولی در نهایت این روش مکملی برای کتابخوانی محسوب می‌شود و هیچ گاه نمی‌تواند عطش مطالعه کتاب‌های کاغذی را از بین ببرد.

کتاب صوتی مسائلی را هم با خود به همراه دارد و آن استفاده نابجا از این تمهید است. به طوری که این روزها شاهد کتاب‌های صوتی غیرمجاز بسیاری هستیم. در فضاهای مجازی و به ویژه تلگرام، گروه‌ها و کانال‌هایی برای این فایل‌های صوتی راه اندازی شده است که هر کسی خودش کتابی را ضبط و نشر می‌کند، حقوق ناشر و مولف ضایع می‌شود و به جای آنکه مخاطبان کتاب‌های گویا را خریداری کنند، آن‌ها را به صورت غیرمجاز دانلود و گوش می‌کنند.

به هر حال جدا از این مسائلی که وجود دارد، سوال دیگری نیز پیش می‌آید و آن این است که کدام یک بر دیگری رجحان دارد؛ کتاب صوتی یا کاغذی؟

در اینجا به مقایسه اجمالی این دو نوع کتاب می‌پردازیم:

کتاب چاپی به ما امکان تفکر و تخیل می‌دهد اما در کتاب گویا به این دلیل که در حال شنیدنیم این امکان وجود ندارد یا بسیار کم است.

کتاب گویا باعث تقویت مهارت شنیدن و صحبت کردن ما می‌شود و البته در زمان هم صرفه‌جویی می‌کند. در جایی که امکان مطالعه کاغذی نیست به راحتی می‌توان از کتاب صوتی استفاده کرد و مهم‌تر آن که افراد نابینا و بی‌سواد هم می‌توانند از این تمهید استفاده کنند. اما کتاب کاغذی فقط برای افراد بینا و باسواد است.

درباره این که کتاب گویا برای کودکان مفید است یا خیر؟ باید گفت میزان مطالعه افراد در کودکی رابطه مستقیمی با رشد ذهنی آنان دارد. پس این کتب برای سنین پایین‌تر خیلی مفید نیست؛ زیرا مهارت خواندن و به دنبال آن تفکر را ضعیف می‌کند.

اما در نهایت اگر این کتابخوانی شنیداری به بیراهه کشیده نشود و استفاده غیرقانونی از آن به هر نحوی صورت نگیرد، اتفاقی خاص و مثبت است که باید مغتنم شمرده شود؛ زیرا عادت به کتابخوانی به هر راه و روشی عادتی بسیار پسندیده است.    



گزارش از: ملیکا نصیری صنعتی



انتهای پیام/