به گزارش گروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ «وندی شرمن» معاون سابق وزیر خارجه آمریکا در نشستی که اخیرا در اندیشکده «بیکر» دانشگاه «رایس» برگزار شد، به تشریح جزئیات و پشت صحنههای کمتر مطرح شده مذاکرات هستهای با ایران پرداخته است.
وی در این سخنرانی که در تاریخ 14 آوریل (26 فروردین) انجام شده، روند حصول توافق هستهای را مورد بررسی قرار داده و نهایتا تأکید میکند که 25 سال بعد، یعنی پس از پایان عمر برنامه جامع اقدام مشترک، واشنگتن همچنان گزینههای امروزی برای مقابله با تهران را در اختیار خواهد داشت.
کودتا علیه مصدق سرآغاز بیاعتمادی بین ایران و آمریکا
رئیس سابق تیم آمریکا در مذاکرات هستهای در ابتدای این نشست گفت: «اجرای توافق هستهای خود یک چالش است، هرچند که گامهای اولیه و مهمی برداشته شده است. حصول توافق هستهای به خودی خود یک موفقیت بود، چراکه با وجود عدم اعتمادی که هنوز هم بخش اعظم آن پابرجاست، این توافق به دست آمد.»
او با اشاره به پیشینه برنامه هستهای ایران پیش از انقلاب اسلامی، گفت در سال 1974 وقتی ایران متحد آمریکا به شمار میرفت، قرار بود این کشور ظرف 20 سال 23 نیروگاه هستهای احداث کند.
وی سپس به وقوع انقلاب اسلامی و تسخیر سفارت آمریکا در تهران اشاره کرد و گفت این رخداد، «سوءاعتمادی را که از دههها قبل، یعنی از زمان کنار زدن مصدق در سال 1953 آغاز شده بود، تثبیت کرد. عدم اعتمادی که هنوز هم پابرجاست.»
ایران تنها 164 سانتریفیوژ داشت
شرمن با مرور روند شکلگیری پرونده هستهای ایران، گفت در سال 2002 مشخص شد که ایران برنامه هستهای فعالی دارد. به گفته وی، «ایران در آن زمان تنها 164 سانتریفیوژ داشت.»
درخواست آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران برای توقف غنیسازی، آغاز مذاکرات سه کشور اروپایی با ایران، انتشار گزارش اطلاعاتی سال 2007 آمریکا در مورد برنامه هستهای ایران و نهایتا اعلام ساخت سایت زیرزمینی فردو، از دیگر مواردی بود که شرمن در ادامه بررسی تاریخچه برنامه هستهای ایران به آنها اشاره کرد.
وی سپس اعمال تحریمهای بینالمللی علیه ایران به رهبری آمریکا را یادآوری کرد و گفت: «این تحریمها موثرترین رژیم تحریمهایی بودند که تاکنون اعمال شدهاند و در نتیجه آنها اقتصاد ایران به شدت ضعیف شد. اما آن تحریمها هرگز برنامه هستهای ایران را متوقف نکرد، هرچند موجب شد که ایران پای میز مذاکره بیاید.»
سانتریفیوژهای ایران به 9000 دستگاه رسید
شرمن افزود: «حالا 164 سانتریفیوژ ایران در طول سالها به 9000 دستگاه رسیده و تهدید به مراتب افزایش یافته بود.»
وی مذاکرات با تیم قبلی جمهوری اسلامی را «کاملا مأیوسکننده و بینتیجه» خواند و گفت: «کاترین اشتون (مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا) طرف ما را به زبان انگلیسی پیش میبرد، اما سعید جلیلی (مذاکرهکننده وقت ایران) طرفِ ایرانی مذاکره را به فارسی پیش میبرد. اما زبان تنها محدودیت نبود. پیشنهاد هر دو طرف جاهطلبانه بود و هیچ نقطه اشتراکی نداشت و این بدان معنا بود که دریای فاصله بین ما نمیتوانست کوچکتر شود.»
رئیس سابق تیم مذاکرهکننده آمریکا با بیان اینکه پیشرفت برنامه هستهای ایران ادامه داشت، گفت افزایش «تهدید» موجب شد تا «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر اسرائیل در سازمان ملل کارتونی از برنامه هستهای ایران را به نمایش بگذارد.
کورسوی امید
او سپس از ناآرام شدن تهران پس از انتخابات سال 1388 هم به عنوان سو سویی برای امیدواری یاد کرد و گفت: «در تهران، سوسوی جنبش سبز که امیدی برای ایجاد اصلاحات در جمهوری اسلامی بود، در همان ابتدا پیش از آنکه شانسی برای درخشش داشته باشد، خاموش شد.»
وی افزود: «اما نتایج انتخابات بعدی، کورسویی از امید بود. ایرانیها حسن روحانی را انتخاب کردند، یک روحانی محافظهکار که از سوی رهبر عالی تائید شده بود. اما او حداقل درک میکرد که آینده ایران به اصلاحات اقتصادی وابسته است. او میدانست که برای شکوفایی اقتصادی ایران، باید تحریمها رفع شده و انزوای ایران پایان یابد. مشخص شد که بالاخره رئیسجمهور اوباما با کسی طرف است که میتوان با او مذاکره کرد.»
انتهای پیام/