به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان؛ بیش از ۱۱۰ اثر به وی منسوب است و از وی بعنوان «امیر کبیر» و «شاه همدان» نیز نام برده شده‌است.

 بنا به برخی تحقیقات سید روح الله خمینی از نوادگان وی است.

پدر وی حاکم همدان و از سادات حسینی بود، وی برای تبلیغ اسلام سفرهای دریایی و زمینی مختلفی انجام داد از جمله: حجاز و سایر نقاط عربستان مشهد، اغلب شهرهای آسیای میانه، قفقاز، آذربایجان، سریلانکا، تبت، اما مهمترین اثر وی در کشمیر ثبت شد است. وی دو بار طی سالهای به کشمیر سفر کرد و در محله‌ای بنام علاء الدین پوره در شهر سرینگر کنونی در کنار رودخانه جهلم مستقر شد.

قطب الدین از سلسله شاهمیری بر آن منطقه حکومت می‌کرد، وی برای ساخت مدرسه دینی و کتابخانه‌ای در این منطقه اقدام کرد و هزاران نفر بدست وی به اسلام وارد شدند. مهاجرت او و صدها تن دیگر از دروایش ایرانی پیرو او به کشمیر موجب انتقال هنرهایی ایرانی همچون شالبافی، بافندگی، سفالگری و خوش نویسی شد.

وی به قصد حج از کشمیر خارج شده بود به دعوت حاکم پاخلی چند روزی آنجا اقامت گزید اما بدلیل بیماری در آنجا درگذشت. پیکرش را به ختلان (کولاب) جاییکه مسجد و مدرسه‌ای احداث کرده بود منتقل کرده و بخاک سپردند.

وی همچنان در کشمیر و تاجیکستان هوادارن فراوانی دارد، لقب شاه همدان در کشمیر به وی داده شده و هنوز هوادارن او در «خانقاه مولا» یا «زیارتگاه شاه همدان» در کنار رود جهلم کشمیر حضور میابند.

در تاجیکستان نیز خصوصا پس از فروپاشی شوروی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.

جایگاه معنوی و اجتماعی: سیدعلی همدانی

در زمان حیات، عزت و احترامی بسزا داشت و در غالب شهرهای ایران، ترکستان و هندوستان و عموم طبقات مردم مقام و منزلتی خاص به دست آورده است.

مردم همدان نیز برای وی احترام فوق العاده ای قائل بودند و حتی پس از وفاتش به کرامات و درجات عرفانی، قدس و جلالش اعتقادی شگفت داشتند.

نمونة آن را سوگندی که به گنبد سبز محلّ عبادت وی یاد می کرده اند، می توان دریافت.

وی از عارفان نیک نهاد و دارای اعتقادی خالصانه است. علاوه بر زهد و تقوا، در علم و حکمت مقامی رفیع داشت و میان علوم ظاهری و باطنی جمع کرده و در هر قسم دارای تصنیفات، آثار و رسائل مشهوری است. سیدعلی همدانی در نظر میلیون ها مسلمان از ملیت های گوناگون چنان تقدسی به دست آورده که کمتر عارف و عالمی به چنین موقعیتی دست پیدا کرده است.

با وجود اینکه در برخورد با ارباب قدرت، اهل هیچ گونه سازش نبود، نفوذ معنوی اش موجب شد که بسیاری از حکّام و امیران وقت، حلقة ارادتش را در گوش کرده، نهایت احترام را در حقش مبذول دارند.

پیروان مذاهب گوناگون اسلامی اعم از شیعه، حنفی، شافعی و حنبلی هر کدام او را از نوادگان می دانند؛ زیرا با وجود آن که او از نوادگان حضرت علی(ع) بود به خوبی از لابلای آثارش می توان برتری اهلبیت علیهم السلام را بر دیگران در نظر وی یافت. همه ساله در ششم ذیحجه، که مقارن با سال روز وفات سیدعلی همدانی است، به یادبود او و برای تجلیل از وی در کشمیر و دیگر نقاط مسلمان نشین شبه قارة هند، مراسم و اجتماعاتی برپا می دارند و طی آن از فضائل، کرامت های انسانی و حالت های عرفانی و تعلیمات سیّد، سخن می گویند. سیدعلی همدانی از عارفان انگشت شماری است که شریعت و طریقت را به کمال داشت و رعایت آداب و موازین شرعی در سیره، سخن و مواعظ او به خوبی مشاهده می گردید. بسیار امر به معروف و نهی از منکر می نمود سیدعلی به پیروان خود توصیه می نمود قبل از آن که به عرفان و طریقت روی آورند، لازم است حتماً مقلّد یکی از مراجع در امور شرعی باشند و هر وقت در شریعت به پایگاهی رسیدند، در طریقت گام نهند.

سیّدعلی همدانی در گنبد علویان، که اکنون از بناهای تاریخی همدان به شمار می رود، به عبادت و راز و نیاز با خدای خویش مشغول بوده است، و راه میان منزل او و محل عبادتش مخفی بود تا در اوقات خاصّی بدون اطّلاع کسی برای عبادت به گنبد بیاید و نشانه های این مسیر سرّی هنوز باقی است؛ آن را از بیرون بسته اند. سیدعلی همدانی از بیست سالگی مسافرت های خود را شروع نمود و این برنامه تا بیست و یک سال ادامه داشت او برای تحمل سختی های مسافرت، قدرت روحی استواری داشته و در اتمام مقاصد عالی خود از هیچ گونه اهتمامی دریغ نکرده است، غالباً در سفر بوده و در جای معینی توقف طولانی ننموده است.

میرسیدعلی همدانی در رأس هفتصدتن از شاگردان، پیروان و یاران، که غالباً از سادات و مشاهیر و بزرگان بوده اند در تاریخ ٧٨١ هـ.ق. وارد کشمیر گردید و در آنجا نفوذ زیادی به دست آورد.

وی یک سازمان تبلیغی هدف دار و برنامه ریزی شده در کشمیر پدید آورد که تحت نظارت دقیق او و واعظان و مبلغان پرورش می یافتند و سپس به نواحی گوناگون کشمیر اعزام می گردیدند، تا معارف قرآن و عترت را به مردم معرفی کنند.

بدین وسیله موفقیت های شایانی نصیب سیّدعلی همدانی گردید، استاد شهید مرتضی مطهری می نویسد: « یکی از کسانی که در کشمیر به اسلام خدمت کرده است میرسیدعلی همدانی بوده، این مرد بزرگ که از مفاخر اسلامی است هزارها شاگرد در کشمیر تربیت کرد که هر کدام برای خود استاد شدند، مقام سیدعلی همدانی هنوز در کشمیر محترم است و مردم آنجا را زیارت می کنند.» در سری نگر (مرکز کشمیر)، مدرسه ای به نام وی بنا شده که امروزه پابرجاست و دو بیت ذیل در کتیبة محراب آن نوشته شده که مصراع آخر آن تاریخ رحلت میرسیدعلی همدانی است: آثار سیدعلی که بیش از یکصدو ده جلد کتاب و رساله و مجموعة شعری است، به لحاظ محتوا، مضمون، سبک و انشا در خور توجّه است. این مجموعة گرانسنگ در عرصه های گوناگون تفسیری، روایی، فلسفه و حکمت، حکمت عملی و اخلاق، عرفان و ادبیات نگاشته شده و در تمام آن ها مطالب آموزنده، پرمغز و مباحث معنوی و ذوقی دیده می شود، ظرافت ها و نکته سنجی هایی که وی در پدید آوردن نظم و نثر اعمال نموده، آثارش را جالب، پرجاذبه و خواندنی کرده است.

سیدعلی همدانی پس از مدّت ها فعالیت علمی و فرهنگی در کشمیر، چون سلطان قطب الدین را در اجرای اصلاحات اساسی و تحولات فرهنگی ناتوان دید، در ذیقعدة سال ٧٨٦ هـ.ق. گویا به قصد سفر حج از کشمیر بیرون آمد، چند روزی از حرکت او نگذشته بود که حاکم پاخلی از او دعوت کرد تا چند روزی در سرزمینش بماند و مردم را موعظه کند. سید قبول کرد و حدود ده روز در آنجا سخنرانی کرد و پس از آن، سفر خویش را ادامه داد، در این سفر بیمار شد و پس از پنج روز، در شب چهارشنبه، ششم ذیحجة سال ٧٨٦ هـ.ق. به سرای جاوید شتافت.

او در شب وفات تا بامداد می گفت: یا اللهُ، یا حبیب و در حالی که کلمة مبارکه بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیم بر زبانش جاری بود، دعوت حق را لبیک گفت و محل رحلت او را در دو میلی «کونار» در مرز امروز نوشته اند.

انتهای پیام/