با تایید برجام در پایتخت ها باید منتظر تاریخ مهم دیگری می نشستیم، روزی که به روز توافق معروف بود و عملا تحریم ها بر روی کاغذ و به صورت قانونی لغو می شد اما اجرایی شدن آن منوط به گزارش نهایی و تاییدیه آن داشت که پروسه دو تا سه ماهه ای را می طلبید.

یک ماه پیش از روز موسوم به توافق، رفت و امدهای دیپلماتیکی میان ایران و آژانس صورت گرفت از جمله آمدن 13 کارشناس از آزانس بین المللی انرزی اتمی تا سفر یوکیا آمانو به ایران.

سفر آمانو به ایران و بازدید از پارچین

یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز یکشنبه، بیست و نهم شهریور ماه 94 یک روزه به تهران سفر کرده و با رییس جمهور، وزیر خارجه، رییس سازمان انرژی اتمی ایران و اعضای کمیسیون برجام مجلس دیدار کرد.

 
در این سفر آمانو در چارچوب نقشه‌راه و تعهداتی که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قالب این تفاهم‌نامه پذیرفته‌اند، مذاکراتی سازنده را در خصوص ابعاد و روند اجرایی شدن نقشه‌راه با مقامات ایرانی برگزار کرد. در این دیدارها مسئولان کشور ضمن تاکید بر مختومه شدن پرونده طولانی اتهامات علیه ایران، خواستار نظارت منصفانه آژانس بر اجرای توافق برجام و روابط طرفین بر مبنای اساسنامه آژانس و توافقات پادمانی شدند.
 
گفتنی است در این سفر نقشه راهی میان ایران و آژانس امضا شد.هدف این نقشه راه مختومه نمودن پرونده ادعاهای هسته ای علیه ایران در برابر انجام برخی اقدامات مشخص از سوی ایران می‌باشد.



آمانو همچنین در حاشیه سفر خود به دعوت ایران از سایت پارچین بازدیدی تشریفاتی انجام داد. در این بازدید آن بخش هایی از سایت و مناطق نزدیک به سد، جاده ای که در نتیجه سیلاب های گذشته نشست کرده است و همچنین ماشین آلاتی که آنجا بود و تبلیغات منفی شده بود که ایران در آنجا در حال انجام تغییرات است، مورد بازدید قرار گرفت.
 
به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی این اقدام برای خنثی کردن تبلیغات مطرح شده در این زمینه در چند سال گذشته موثر و خوب بود .

بیش از یک دهه است که ماشین تبلیغاتی غرب با بکارگیری تمامی قدرت رسانه‌ای و سیاسی خود افکار عمومی و نهادهای سیاسی و قانونگذاری در کشورهای غربی و دیگر کشورها را بمباران تبلیغاتی نموده است که پارچین سایتی است که ایران در آن مبادرت به تولید سلاح اتمی کرده است. امروز با سرپنجه تدبیر نظام این پروژه افسانه‌سازی با شکستی سنگین مواجه شد.
 
کشورمان در این چارچوب توانست قدم مهمی برای اجرای نقشه راه مورد توافق با آژانس انرژی اتمی برای پایان دادن به پرونده ادعاهای کشورهای غربی در آژانس بردارد. تنظیم بازدید تشریفاتی و عمومی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از سایت پارچین یکبار دیگر نشان داد که نهادهای سیاسی و امنیتی کشورمان با کار دقیق و حرفه‌ای خود ضمن حفظ اصول اساسی خود می‌توانند ساختگی بودن ادعاهای بی پایه علیه کشورمان را به آژانس اثبات نمایند و قدمهای کلیدی حساس و لازم را برای بسته شدن نهایی پرونده ادعاهای مطرح شده علیه ایران اتخاذ نموده و این ادعاها را بی‌اعتبار سازند.

ادعای آژانس در زمینه مانور دادن به روی عکس‌ هایی که حقیقت نداشت و یا تفسیر ان غلط بود از موضوعاتی است که ایران به طور جد ان را نفی کرده و اجازه نداده تا از این طزیق بتوانند سوء استفاده لامزم را به عمل آورند به طور مثال در یکی از این عکس ها که گفته می شد دو ساختمان در این مجتمع نظامی، با پلاستیک های صورتی رنگ استتار شده است و ایران در این دو ساختمان، احتمالا در طول یک دهه، آزمایش های هسته ای مربوط به برنامه های نظامی انجام می داده است.


جمهوری اسلامی ایران نیز قویا این اتهامات را  رد کرده چرا که این تصاویر، ارزشی ندارد و فعالیت های هسته ای ایران کاملا  صلح آمیز است تاسیسات هسته ای ایران، در حال حاضر، تحت نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد مجتمع نظامی پارچین، متعلق به وزارت دفاع ایران است.

پیش از این ایران دو بار اجازه بازرسی و بازدید از سایت نظامی پارچین را به آژانس داده است، اما در سالهای بعد از ۲۰۰۵ با توجه به بی اعتمادی میان ایران و آژانس و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و نیز ارایه نشدن مستندات واقعی، ایران اجازه بازدید از این سایت غیرهسته ای را نداد. در عین حال در چارچوب تفاهم "نقشه راه" و حل مسایل گذشته و حال، در نهایت پس از سالها این اجازه به مدیرکل آژانس و معاونش داده شد.


تشکیل کمیسیون مشترک ایران و 1+5

پس از سفر آمانو با اختلاف یک روز تیم هسته ای کشورمان به بهانه حضور در مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک شدند و اين اولين ديدار مقامات مذاکره‌کننده ايران و 1+5 بود که پس از توافق وين صورت مي‌گرفت. در اين سفر رايزني‌ها در سطوح کارشناسي و سياسي درباره ابعاد فني و حقوقي عملياتي ساختن برجام ميان دو طرف صورت گرفت.

ماموریت مذاکره کنندگان در سفر به نیویورک تشکیل نخستین جلسه کمیسیون مشترک ایران و 1+5 بود کمیسیون مشترک وظیفه اجرای مواردی را داشت که در برجام و پیوست هایش آمده و ترکیبش هم شامل نمایندگان کشورهای 1+5 یعنی روسیه، چین، فرانسه، آلمان، انگلیس، آمریکا و نماینده عالی اتحادیه اروپا به همراه ایران بود.

"مرور و تصویب نهایی راکتور مدرن شده تحقیقاتی آب سنگین و طراحی لابراتوار های فرعی پیش از آغاز احداث ، مرور و تصویب طراحی سوخت برای راکتور مدرن شده تحقیقاتی آب سنگین ، تصویب پروژه های درمورد سانتریفیوژ های جدید ، دریافت اطلاعات درباره فردو، دریافت اطلاعات درباره تولید ایزوتوپ های پایدار، ارزیابی و تصویب ساخت مجتمع های سوخت در ایران ، مرور وارزیابی اجرای لغو تحریم ها ، تصمیم گیری درباره طرح های مرتبط با هسته ای در ایران از جمله مسئولیت های کمیسیون مشترک است.

این کمیسیون سه ماه یک بار تشکیل جلسه می دهد یا اینکه هر یک از اعضا از هماهنگ کننده درخواست تشکیل جلسه کنند.


مکان جلسات کمیسیون مشترک هم شهرهای نیویورک ، وین و ژنو است و در صورت لزوم و با اجماع اعضا، ناظرانی برای شرکت در جلسات دعوت خواهند شد.کار کمیسیون مشترک محرمانه است و تنها می تواند میان اعضای برجام و در صورت اقتضاء ناظران به اشتراک گذاشته شود مگر آنکه کمیسیون تصمیم دیگری بگیرد.

کمیسیون مشترک بر اساس اجماع اعضا تصمیم می گیرد، هر عضو یک رای دارد و در صورتی که آرا ثبت شود، اعضا می توانند از رای یکدیگر آگاه شوند.کمیسیون مشترک همچنین یک « کارگروه خرید» دارد که هر یک از دولت های ایران و 1+5 در آن حضور دارند و نماینده عالی اتحادیه اروپا هماهنگ کننده آن است.

این کارگروه مگر در مواردی که با اجماع تصمیم گیری شود، هر سه هفته یک بار برای بررسی طرح ها جلسه تشکیل می دهد. هنگامی که برخی از طرح های در دست بررسی، مرتبط با اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها و فناوری ها به منظور استفاده در فعالیت های هسته ای مجاز شمرده شده توسط برجام باشد، آژانس می تواند برای حضور در جلسه به عنوان ناظر دعوت شود.

هنگامی که یک دولت طرحی را با همه اطلاعات مثبت ضروری به کارگروه می دهد، هماهنگ کننده طرح را بدون تاخیر به کارگروه خرید می دهد و اگر طرح به اقلام و مواد ، تجهیزات، کالاها و فناوری هایی که با هدف استفاده در فعالیت های هسته ای مجاز شمرده شده در برجام مربوط شود، به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارسال خواهد شد.کارگروه خرید تا 30 روز کاری برای بررسی و تصمیم گیری در مورد طرح فرصت دارد.

کمیسیون مشترک مسئولیت های خود در اجرای لغو تحریم ها را از طریق کارگروه « لغو تحریم ها» انجام می دهد که هماهنگ کننده آن هم نماینده عالی اتحادیه اروپا است.اگر ایران در زمان اجرای برجام به این نتیجه برسد که عضوی از 1+5 از اجرای کامل لغو تحریم ها امتناع می کند، آن عضو برای فیصله موضوع با ایران مشورت می کند و اگر مساله فیصله پیدا نکرد؛ ایران یا هر عضو گروه 1+5 می تواند موضوع را به کارگروه ارجاع دهند.اعضای کارگروه هم با هدف حل موضوع طی 30 روز کاری به مرور موضوع و رایزنی در این باره می پردازند. اگر باز هم مساله حل نشده باقی ماند، موضوع به کمیسیون مشترک ارجاع می شود."بیشتر

روز پذیرش توافق و لغو کاغذی تحریم ها

فدریکا موگرینی هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه روز 26 مهر ماه 1394 در بیانیه ای مشترک بر تعهد همه طرف ها برای اجرای برجام در سریع ترین زمان ممکن را تاکید کردند و در این روز تحریم ها به صورت قانونی و روی کاغذ لغو شد.

متن بیانیه

" امروز «روز تصویب» برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در خصوص برنامه هسته‌ای ایران است. این نتیجه تکمیل موفقیت‌آمیز بررسی برجام توسط نهادهای قانونگذاری کشورهای ما می‌باشد. این نقطه عطف دیگری است که ما را یک گام دیگر به آغاز اجرای برجام، که قویاً به آن متعهد هستیم، نزدیک‌تر می‌سازد.