به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ به نقل از موسسه و اندیشکده مستقل بروکینز، یکی از پیامدهای مهم اما ناخواسته توافق هسته ای ایران، افزایش خصومت های عربستان نسبت به اهداف و مقاصد منطقه ای ایران است. شعله وری این آتش توسط سعودی ها، به افزایش شدید اختلافات فرقه ای در منطقه منجر شده است.

البته دامن زدن به این بی قراری سعودی ها و حالت های بیمارگونه آنان، هدف مذاکرات هسته ای نبوده است. آن ها در ظاهر به دنبال کاهش تنش و جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی بودند. اما ترکیب شرایط خارج از کنترل آن ها، به این وضعیت دامن زده و حقیقت این است که رقابت آن ها با ایران، به پیش از انقلاب اسلامی برمی گردد. اما گویا قرار است نتایج این بیمارگونگی سعودی ها، تا مدت ها منطقه را در بر بگیرد.

نگرانی تمارضی سعودی ها بابت ایران، هرگز بر خطر هسته ای متمرکز نبوده است. سعودی ها مدت هاست که خطر استفاده ایران از سلاح های هسته ای را در حد صفر برآورد کرده اند. آن ها همچنین معتقدند چتر اتمی آمریکا از آنان حمایت می کند. نگرانی اصلی سعودی ها، باورشان به این است که ایران به دنبال برتری در منطقه است و از ابزار موجود خود برای دست یابی به آن استفاده می کند.  

درست است که در این توافق، مسائل این چنینی مد نظر نبوده است اما گویا به چشم سعودی ها، اوضاع بدتر شده است. رفع تحریم ها باعث شده ایران از انزوا خارج شود و درآمد بیشتری را نصیب جمهوری اسلامی کرده است. هدف ایران برای قدرت برتر منطقه شدن، با این توافق، نه تنها کمتر نشده، بلکه افزایش یافته است.

بحث بر سر چگونگی این توافق در سال 2015 با دو رویداد مهم در عربستان همراه بود. اول این که پس از مرگ شاه عبدالله، سلمان عبدالعزیز به جای او بر تخت نشست. وی، دید خصمانه ای نسبت به ایران داشت اما طبیعتی خطرگریز و محتاط داشت. او در راستای تشنج زدایی در دهه 1980 با ایران، حتی یک سفیر شیعه به ایران فرستاد. او مایل بود سربازان آمریکایی به جای سعودی ها رو در روی ایران قرار بگیرند. همین باعث شد آمریکایی ها به شدت عصبانی شوند و حتی باب گیتس، وزیر دفاع سابق آمریکا، این کار را به استفاده از سربازان به عنوان مزدور تشبیه کرد.  

دومین رویداد هم زمانی، از دست رفتن پایتخت یمن توسط حوثی های شیعه زیدی و گریختن علی عبدالله صالح از یمن بود. انقلابیون، به تهران خط پرواز مستقیم برقرار کردند و به ایران پیشنهاد دوستی دادند. آن ها وارد بخش سنی نشین بندر عدن شدند. ایران از پیروزی آنان استقبال کرد و کشورهای حوزه خلیج فارس، جای پای ایران را بیخ گوش خود در شبه جزیره عربستان حس کردند.

شاه جدید و وزیر دفاع جدید او به نام محمد بن سلمان، با تندی و عصبانیت واکنش نشان دادند. به سرعت قوایی از کشورهای هم پیمان عرب دور هم جمع و وارد معرکه شدند. نتیجه آن، تحولاتی شد که با تمام موارد تاریخ اخیر عربستان تفاوت داشت. این نیروی پرخاشگر و متجاوز مانع پیشروی انقلابیون شد-اما از آن سو باعث فاجعه انسانی و خونریزی های زیادی هم شد. آمریکا و انگلیس که از اعتراضات بی صدای عربستان به این توافق خوشحال بودند، در جنگ به عربستان کمک زیادی کردند.

ژانویه امسال، سعودی ها یک روحانی شیعه سرشناس ناراضی را به اتهام حمایت از تروریسم اعدام کردند. موج خشمگین ایرانیان، به سفارت عربستان هجوم بردند و روابط دیپلماتیک دو کشور، قطع شد. از آن به بعد، عربستان، هم پیمانان خود را تشویق به قطع رابطه با ایران کرده است. از آن سو ایران نیز امسال، اجازه حضور زائران خود در عربستان را نداد.

ذهنیت بیمارگونه سعودی ها نسبت به ایران، کم کم به اوج می رسد. دست کم یکی از مقامات سعودی ادعا کرد حمله چهارم جولای امسال به مسجد النبی در مدینه، توسط ایران انجام شده است تا جایگاه پادشاه به عنوان متولی دو مسجد مقدس را تضعیف کنند. ادعاهای عجیب او توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

ترکی الفیصل، وزیر سابق اطلاعات و سفیر عربستان در آمریکا نیز چند روز پیش در جمع گروهک منافقین در پاریس حاضر و خواستار سرنگونی حکومت ایران شد. اظهارات نابخردانه وی باعث خشم ایرانیان شد.

توافق هسته ای با ایران، توافق خوبی است اما پیامدهایی داشته است که هشدار دهنده اند. با این که ریاض و تهران، تنها طرف هایی هستند که می توانند این آتش را خاموش کنند، سعودی ها هیچ نشانه ای از تمایل به آشتی جویی با ایران از خود نشان نداده اند.




انتهای پیام/