رییس سازمان حج و زیارت کشورمان می گوید: سعودی ها پنج هزار پیکر بی جان را در 200 کانتینر مظلومانه زیر آفتاب داغ مکه نگه داشته بودند در حالی که این کانتینرها تنها می توانست تا چهار درجه هوا را سرد کند که همین امر باعث سیاهی پیکرها شده و خونابه کف سردخانه ها را پوشانده بود و شاید دو میلی متر آهک روی خونابه ها ریخته بودند و بر روی آنها حرکت می کردند!

روایت ها انجایی تلخ می شد که شرطه های عربی به جای آب رساندن به حجاج بالاسر بدن های نیمه جان ایستاده و تنها با بی غیرتی نظاره گر این فاجعه عظیم بودند گویی دستوری آمده و باید حاجیان یکی پس از دیگری تلف شوند، عمدی بودن ماجرا نیز در همان روزهای اولیه بر کسی پوشیده نبود و این درد عظیم باعث شد تا رسانه های بیگانه و البته همسو با رژیم آل سعود نیز به این خبر بپردازند؛ البته در همان روزهای اولیه خبرگزاری های مهم دنیا تنها به ارائه آمار 717 نفری از کشته شدگان این فاجعه و همچنین عادی بودن وقوع این اتفاق پرداختند؛ آماری که در نهایت از سوی خود رژیم سعودی به نوعی تکذیب شد.

البته سانسور اخبار فاجعه منا تنها به اینجا ختم نمی شود؛ چرا که تنها چند ساعت پس از وقوع این اتفاق، اخبار مربوط به کشور ایران در عربستان سانسور شد؛ به گونه ای که  یکی از زائران ایرانی ماجرا را اینگونه روایت می کند؛ " بعد از بازگشتن از منا و رفتن به هتل متوجه شدیم که تلویزیون عربستان اخبار ایران را پخش نمی کند و این روند تا 5 روز بعد از فاجعه نیز ادامه داشت".

با تمامی این تفاسیر باید عنوان کرد که نه تنها نیروهای سعودی راه را بر روی حجاج بستند بلکه از کنترل این فاجعه نیز ناتوان بودند و از سوی دیگر با سانسور اخبار مربوط به فاجعه منا می خواستند به نوعی از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کنند.

سناریوی وقاحت عربستان همچنان ادامه داشت، قطع روابط دیپلماتیک با ایران و همکاری نکردنشان در زمینه پیگیری این پرونده و بازشت پیکرهای جانباختگان ابعاد فاجعه را بزرگ تر کرد.

با وجود رخ دادن این فاجعه انتظار می رفت که عربستان با حساسیت بیشتری حج 95 را برگزار کند و در زمینه دادن تعهدات لازم کوشاتر باشد در همین رابطه حجت الاسلام و المسلیمن مهدی شهسواری مدیرکل روابط عمومی سازمان حج می گوید: طرف ایرانی در مذاکرات حج تضمین برای تأمین امنیت حجاج با توجه به حوادث حج سال گذشته ، همچنین تأمین عزت و کرامت زائران ایرانی، تعیین راهکاری برای ارائه خدمات کنسولی را به عنوان خط قرمزی در این مذاکرات دنبال می کرد اما سعودی ها قرارداد یکطرفه ای را تنظیم کرده بودند که سازمان حج و جمهوری اسلامی باید در مقابل خواسته های آنان تعهد و الزام می داشت همچنین سعودی ها محدودیتی برای پروازهای شرکت های ایرانی قائل شده بودند و این قرارداد مغایر با شأن و حرمت و عزت زائران ایرانی بود.

وی با اشاره به فاجعه تلخ و غمبار منا در حج سال گذشته گفت: مدیریت عملیات حج در زمان ایام تشریق مدیرت بحران است ما دراین ایام ساختار ویژه و متفاوتی داریم. ساختار مدیریتی برای عرفات، مشعر، منا و جمرات متفاوت از ایام عادی است از طرفی مرکز پزشکی ما در همه این ایام حضور چشمگیر دارد.
 
مدیرکل روابط عمومی سازمان حج افزود: با توجه به ساختار تعریف شده، پیش بینی های لازم برای جلوگیری از بروز حادثه اندیشیده شده بود. مسیر زائران ایرانی برای عزیمت به جمرات دو خیابان جوهره و سوق العرب بود که اکثر زائران نیز از همین مسیر به جمرات رفته بودند اما در مقطعی از زمان ماموران سعودی به بهانه کنترل ترافیک و جمعیت بخشی از کاروان ها را به سمت خیابان 204 هدایت می کنند اما با سوء مدیریت سعودی ها شاهد تراکم جمعیت در این خیابان بودیم از طرفی زائران کشورهای افریقایی که خیمه های آنان در خیابان 204 قرار داشت از روبرو با زائران برخورد می کنند و آن حوادث تلخ رقم می خورد.
 
وی در اظهاراتش ادامه داد: از زمان وقوع این حادثه با ناکارآمدی و بی تدبیری سعودی ها مواجه بودیم. از طرفی گروه های امدادی ما که از سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری و هیئت پزشکی به محل حادثه اعزام شدند مأمورین سعودی با آنان برخورد کرده و اجازه امداد رسانی به آنان ندادند. با توجه به گرمای شدید هوا، خستگی زائران و ازدحام جمعیت و اینکه زائران بتدریج توان خودشان را از دست می دادند، متاسفانه شاهد آن فاجعه ناگوار بودیم.


اما اقدامات ایران از همان ساعات اولیه بروز این ضایعه دردناک شکل گرفت؛ در همان ساعات اولیه وقوع فاجعه اسفبار منا که منجر به کشته و زخمی شدن هزاران زائر خانه خدا از جمله صدها حاجی ایرانی شد، در وزارت امور خارجه کشورمان ستادی با حضور نمایندگان دیگر دستگاه‌های ملی مسوول برای پیگیری ابعاد مختلف این فاجعه ایجاد شد.

علاوه بر تشکیل ستاد مورد اشاره، در همان روز کاردار سفارت عربستان سعودی در تهران توسط معاون مدیرکل خلیج فارس به وزارت امور خارجه فرا خوانده شد و مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به خاطر سوء مدیریت دستگاه‌های اجرایی عربستان به وی اعلام و از این دیپلمات عربستانی خواسته شد تا دولت عربستان در اسرع وقت همکاری‌های لازم را برای انتقال کشته شدگان به کشور و انتقال و درمان مجروحان در مراکز درمانی صورت دهد.

 در ریاض و جده نیز علاوه بر اقدامات میدانی که از سوی مسوولان بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت جهت پی‌گیری وضعیت شهدا، مجروحان و مفقودان ایرانی  این فاجعه در حال انجام بود سفیر ایران در ریاض و  سرکنسولگری کشورمان در جده نیز  در تماس و مذاکره تلفنی با مسوولان وزارت امور خارجه سعودی پیگیر وضعیت آسیب‌دیدگان ایرانی در حادثه منا بودند چنان که مقامات سعودی به حداقل وظایف خود در این فاجعه عمل کنند.

 یک هیأت عالی رتبه از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت به عربستان در نخستین روزهای پس از فاجعه منا جهت پیگیری پرونده شهدا، مفقودان و مجروحان این حادثه اعزام شد، صحبت های قاطع مقام معظم رهبری و رایزنی های صورت گرفته از سوی هیات یاد شده با مقامات سعودی، کمک شایانی به شناسایی و انتقال اجساد شهدا و مصدومان این فاجعه به داخل کشور کرد و باعث همکاری بیشتر سعودی ها در این زمینه شد.


در راستای پیگیری ابعاد حقوقی و سیاسی فاجعه منا، جمهوری اسلامی ایران رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای گسترده ای را با کشورهای مختلف بخصوص کشورهایی که در این فاجعه شهروندانشان کشته شده بودند انجام داد، با این هدف که دولت عربستان مسئولیت فاجعه رخ داده را بپذیرد؛ چرا که این یک مطالبه به حق و طبیعی بود اما در پاسخ به این سوال که چرا ایران نتوانست یک اجماع بین‌المللی بین این کشورها برای پیگیری فاجعه مورد اشاره ایجاد کند باید گفت که  شاید نقطه تمایز ما با دیگر کشورهای درگیر در این حادثه این است که ما از نظر سیاسی کشوری کاملا مستقل هستیم، ولی دیگر کشورهای درگیر بعضا دارای برخی ملاحظات و وابستگی های سیاسی و اقتصادی در ارتباط با عربستان بودند و حاضر نشدند در آن سطحی که جمهوری اسلامی ایران موضوع را پیگیری می کرد، اقداماتی را انجام دهند؛ چنانکه برخی از این کشورها حتی پیگیر وضعیت مفقودین و کشته شدگانشان هم نبودند و اجساد کشته شدگان آن‌ها در همان عربستان دفن شد.

اما با توجه به سالگرد شهادت مظلومانه حجاج مظلوم بیت‌الله الحرام رئیس دولت یازدهم تاکید می کند؛ دولت و نظام هرگز از خون شهیدان مظلوم منا نخواهد گذشت، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه(17 شهریور) در جلسه هیأت دولت، اظهارداشت: دولت سعودی که با مانع تراشی ، از اعزام حجاج ایرانی جلوگیری کرده است، امسال علاوه بر همه جرائم گذشته ، کارنامه خود را به گناه صد عن سبیل الله هم آلوده کرد.


محکومیت عربستان در مجامع بین الملل نیازمند مستند سازی در کمیته حقیقت یاب است که تا کنون هم مستنداتی در این خصوص به کمیته حقیقت یاب ارائه نشده است به همین جهت زبان برای نظام جمهوری اسلامی ایران؛ مقام معظم رهبری به مناسبت سالگرد فاجعه منا در دیدار خانواده های شهدای مِنا و مسجدالحرام، کوتاهی و بی‌کفایتی آل سعود در این حادثه را، اثبات مجدد بی لیاقتی این شجره خبیثه‌ی ملعونه در تصدی و اداره حرمین شریفین خواندند و تأکید کردند: اگر راست می گویند و در حادثه بی تقصیرند، بگذارند یک هیأت حقیقت یاب اسلامی- بین المللی، واقعیات مسئله را از نزدیک بررسی و روشن کند.