به گزارش خبرنگار
دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ قدرتهای بزرگ در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی منافع خود را در خطر دیدند و از هیچ تلاشی برای شکست نظام برخاسته از این انقلاب فروگذار نکردند. یکی از این تلاشها؛ ترغیب صدام برای حمله به ایران و حمایت از وی در این راستا بود. حمله صدام به سرزمین ایران، کمتر از 20 ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با چراغ سبز آمریکا و حامیان غربی صدام رخ داد، اما بعد از آنکه صدام نتوانست به اهداف خود دست یابد، کشورهای غربی، نگران منافع خود در منطقه شدند. آنها تلاش کردند رویکردی اتخاذ نمایند که علاوه بر تأمین امنیت انرژی، قدرت دفاعی ایران را تضعیف و جمهوری اسلامی را به شکست بکشاند.
این کشورها که در آغاز جنگ به تعبیر نیویورک تایمز «سکوتی پرمعنا» در دستور کار خود قرار دادند که به تدریج با مشاهده مقاومت مردم ایران و ضعف نیروهای عراقی به حمایت گسترده از صدام پرداختند. با عدم کارآیی استراتژی دفاع متحرک عراق در نتیجه شکست فاو و بازپسگیری سریع مهران توسط نیروهای ایرانی، تحلیلگران نظامی شرقی و غربی متفقالقول شدند که چنانچه عراق شیوه استراتژی خود را از دفاع متحرک به یک موضع آفندی تغییر ندهد، امکان شسکتهای بعدی وجود دارد؛ بنابراین فروش همه جانبه تسلیحات از هر نوع آن- غیر از سلاح هستهای- به عراق را در دستور کار قرار دادند.
فرانسه
دولت فرانسه از همان آغاز جنگ از عراق حمایت کرد. نخست وزیر فرانسه در تاریخ هفتم مهر ماه 1359 اعلام کرد دولت عراق میخواهد خاک خود را از ایران پس بگیرد. او میانجگیری بین ایران و عراق را رد کرد و افزود: فروش سلاح در چارچوب همکاری موجود بین عراق و فرانسه صورت میگیرد و عراق برای بدست آوردن سرزمینهایش طبق معاهده 1975 میجنگد.
در مدت سه ماه اول جنگ طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق سه بار به فرانسه رفت و در دیدار با رئیس جمهور این کشور درخواست تجهیزات نظامی برای مقابله با ایران کرد. در نتیجه این دیدارها فرانسه اعلام کرد ارسال تسلیحات از جمله بخشی از معامله تسلیحاتی 1.6 میلیارد دلاری عراق با فرانسه، شامل 60 فروند جنگندههای میراژ، رادار موشکهای هوا به هوا و هوا به زمین و تسلیحات ضد تانک را ادامه خواهد داد.
پس از فتح خرمشهر مناسبات فرانسه با عراق توسعه یافت و بسیاری از تجهیزات نظامی پیشرفته به همراه کمکهای مستشاری در اختیار عراق قرار گرفت. به نوشته روزنامه دیلی تلگرام، تکنسینهای فرانسوی ماموریت انجام تعمیر و سرویس جنگندههای میراژ و هلیکوپترهای کازیل توپدار و حامل موشکهای رولند و کامپیوترهای نظامی عراق را برعهده گرفتند آنها خلبانان عراقی را در استفاده صحیح از جنگندههای میراژ حامل موشکهای اکزوسه و هوا به هوا آموزش میدادند.
همچنین در اواخر سال 1361 و به دنبال آشکار شدن ناتوانی عراق در پرداخت بدهیهای سنگین به خود فرانسه و نیز قطع صادرات نفتی عراق، رژیم سعودی برای آنکه پل تسلیحاتی پاریس به بغداد همچنان مستحکم باقی بماند مسئولیت صدور نفت عراق به فرانسه را راسا تقبل کرد و بجا رژیم عراق معادل نفتی که رژیم بعث صادر میکرد از پالایشگاههای خود به ژاپن و فرانسه صادر کرد این صادرات در ظرف شش ماه به شش میلیارد دلار رسید این در حالی بود که در آن زمان رژیم عراق دو میلیارد دلار بابت دریافت سلاحهای گوناگون از فرانسه به آن کشور بدهکار بود.
به نوشته آلن فریدمن تحویل سلاح تقریبا به صورت روزمره ادامه داشت. یکی از پایگاههای ناتو که در مرکز فرانسه احداث شده بود به صورت مرکز بارگیری آنتونوفهای نیروی هوایی عراق درآمد این هواپیماها روزانه به این فرودگاه میآمدند و موشکهای ساخت فرانسه بمبهای خوشهای فیور و تجهیزات رادار را با خود به عراق میبردند.
سازمان اطلاعاتی فرانسه در سال 1986 برآورد کردند که اگر سه هفته از ارسال کمک به عراق خودداری کند آن کشور شکست خواهد خورد.
کنت تیمرمن، محقق و نویسنده آمریکایی نیز معامله 1.6 میلیارد دلاری طرح ولکان را یکی از شیرینترین معاملات فرانسه با عراق عنوان میکند زیرا 83 توپی که موضوع قرارداد ولکان بود برای طیف وسیعی از مقاطعهکاران تسلیحاتی فرانسه درآمد تولید میکرد. در همین راستا عراق از شرکت فرانسوی trt یک فیوز فوقالعاده پیشرفته و پیچیده خرید که با نصب آن بر روی دماغه خمپاره، موجب میشد خمپاره درست قبل از رسیدن به زمین منفجر شود یکی از افراد که با نصب آن بر روی دماغه خمپاره موجب شد خمپاره درست قبل از رسیدن به زمین منفجر شود یکی از افراد ارتش فرانسه که خمپارهاندازهای عراقی را در بیابانهای بصره آموزش میداد، میگوید: با یک بار آتش، آنها همه ایرانیها را تا فاصله یک کیلومتری درو میکردند همین سلاح بود که جلوی امواج انسانی ایران را گرفت درست مانند نبرد "وردن" در جنگ جهانی اول آنها مدام آتش میکردند و ایرانیها واقعا قتل عام میشدند.
نتایج بررسیها حاکی است فرانسه در مقابل با سایر کشورهای غربی بیشترین تسلیحات مورد نیاز عراق را در دوران جنگ تحمیلی تامین کرد از اسل 1359 تا سال 1366 فروش تسلیحاتی نظامی فرانسه به 6.5 میلیارد دلار رسید. 7.4 میلیارد دلار هم در اغلب قراردادهای بازرگانی میان دو کشور امضا شد که دست کم 7 میلیارد دلار آن به صورت وام و اعتبارات بود. در سال 1982 در مجموع 40 درصد صادرات تسلیحاتی فرانسه به مقصد عراق بود حتی در مقطعی که دولت فرانسه محدودیتهایی را برای فروش هواپیماهای پیشرفته سوپراستاندارد داشت برای تقویت قدرت هوایی عراق جهت حمله به نفتکشها و پایانههای نفتی ایران در خلیج فارس چند فروند از این هواپیماها را به عراق اجاره داد.
وفیق السامرایی (مسئول اسبق بخش ایران در استخبارات عراق) گفته است کمکهای خارجی فرانسه به عراق به جایی رسید که فرستادهها آنها به بغداد آمد و با وزیر دفاع وقت عدنان خیرالله ملاقات نمود و به او گفت: فرانسه به طور جدی زمینه اعطای یک بمب اتمی به عراق را بررسی مینماید میتوان برای مجبور کردن ایران به توقف جنگ این بمب را به هدف مشخصی پرتاب کرد. السامرایی میگوید: من تا سال 1984 نسخهای از این گزارش را که با امضای وزیر دفاع برای صدام ارسال شده بود در یک صندوق ویژه نگهداری میکردم.
موضع فرانسه در قبال سقوط هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکایی
سقوط هواپیمای ایرباس مسافری ایران در تاریخ 12 تیر 1367 توسط ناو آمریکایی، در ادامه همان استراتژی و سیاستی بود که در سالهای پایانی جنگ، آمریکا و متحدانش اتخاذ کرده بودند. از اوایل سال 1366 و به دنبال پیروزیهای ایران و ناکامیهای عراق، آمریکا و متحدانش تصمیم گرفتند از شکست عراق و برهم خودن معادلات قدرت در منطقه به نفع ایران جلوگیری کنند.
با طرح شروطی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای پذیرش قطعنامه 598، از یک سو فشارهای سیاسی بر ایران افزایش یافت و از سوی دیگر به طور همزمان عراق استفاده از سلاحهای شیمیایی و حمله به شهرها و پایانههای نفتی ایران را تشدید کرد. در همین راستا، ناو وینسنس آمریکا، هواپیمای مسافربری ایران را هدف حمله قرار داد. بدنبال شکایت ایران به سازمان ملل، فرانسه به اتفاق سایر اعضای شورای امنیت سازمان ملل قطعنامهای را در 20 جولای 1988 صادر نمودند که در آن ضمن ابراز تأسف عمیق از کشتار انسانهای بیگناه، همدردی خود را با خانوادههای قربانیان اعلام و با درخواست ایران برای تشکیل یک گروه حقیقتیاب حادثه موافقت نمود.
به طوراجمال میتوان گفت قطعنامه 598 شورای امنیت بارزترین نوع همکاری میان سیاست فرانسه و دو ابرقدرت برای کنترل جنگ و ایفای نقش موازنهدهندگی از جانب آنان بود. در تمام وقایع مهم ذکر شده در این دوره، شاهد حمایت فرانسه از عراق و یا سکوت این کشور به نفع عراق هستیم که مانع از ایجاد یک رابطه مثبت میان ایران وفرانسه میشد.
انتهای پیام/