به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان ، گاه با القای مطالب یاس آور و ناامیدکننده ، افرادی همانند دو دختر یادشده را به پای مرگ می کشانند و بنا به اعلام مسئولان ذیربط نیز ناامیدی مهم ترین عامل خودکشی است و فضای مجازی درست از این حربه استفاده می کند.
 
 تاثیر فضای مجازی بر خودکشی ایرانیان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است اما هر از گاهی از لابلای خبرها می توان خطر این پدیده شوم را به خوبی حس کرد.
بطورمثال در یکی از این خبرها، دختر جوانی که در پی ارتباط با مردی در فضای مجازی متوجه انتشار عکس‌های خصوصی خود شده بود در اقدامی باورنکردنی به زندگی خود پایان داد.
 
متاسفانه این دست از پرونده های جرائم رایانه ای کم نیستند و هر از گاهی انتشار تصاویر خصوصی در روابط غیراخلاقی یا حتی از طریق هک کردن گوشی، منجر به خودکشی او شده است.
مزاحمت های سایبری در جهان، علت اصلی خودکشی مرتبط با فضای مجازی به شمار می روند که متاسفانه در ایران نیز وجود دارند.

این مزاحمت ها در قالب تهدید یا آزار و اذیت و تحقیر و با هدف قرار دادن آبرو و حیثیت فرد و خجلت زده کردن او فرد را به مسلخ خودکشی می کشانند که اغلب قربانیان نیز در این مزاحمت ها زنان و حتی کودکان هستند.
 
شواهد زیادی وجود دارد که اینترنت و شبکه های اجتماعی در رفتارهای منجر شونده به خودکشی موثر هستند.

اتاق چت ، وبلاگ ها ، سایت های ویدئویی مانند یوتیوب ، شبکه های اجتماعی مانند تلگرام، فیس بوک، توئیتر ، ایمیل ها و چت تصویری با اشتراک گذاری نظرات، ایده ها، اطلاعات و تصاویر مربوط به خودکشی یک تهدید بالقوه برای هرجامعه ای از جمله ایران به شمار می روند.
 
**هشدار تاثیر فضای مجازی بر خودکشی ایرانیان

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر لزوم توجه و کنترل هرچه بیشتر بر محتواهای شبکه های اجتماعی در خصوص تاثیر فضای مجازی بر خودکشی ایرانیان هشدار می دهد.

دکتر شهرام خرازی ها می افزاید: ارتباط بین رسانه و خودکشی سال ها است که طی پژوهش های مختلف، شناخته شده است.

وی خاطرنشان می کند: رسانه ها با انتشار خبر، عکس، تصویر، مطلب و فیلم قادرند تا تردید افراد متمایل به خودکشی را به یقین تبدیل کرده و به این ترتیب آمار خودکشی را افزایش دهند.
 
**رسانه های ایران و خودکشی

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران با ابراز تاسف از انعکاس قابل توجه و بی رویه اخبار و صحنه های خودکشی در رسانه های ایران به ویژه روزنامه ها می گوید: فضای مجازی نقش تاثیرگذاری بر خودکشی دارد.

خرازی ها که تجربه برگزاری همایش ها و کارگاه های آموزشی متعدد برای اهالی رسانه را دارد، می افزاید:خروجی فضای مجازی نه تنها از طریق دست اندرکاران رسانه بلکه به وسیله مردم و کاربران نیز تامین می شود.
 
وی تصریح می کند: نظارت کمرنگ بر این فضا سبب شده تا شاهد انعکاس خودکشی به نحوی بسیار زیانبخش و مخرب در شبکه ها و کانال ها باشیم.

به گفته وی، در موارد نه چندان کمی مردم ناآگاهانه اقدام به انتشار تصاویر و مطالب مخرب با موضوع خودکشی در شبکه های مجازی می کنند بی آن که متوجه باشند که با این کار ممکن است ناخواسته هموطنان خود را به خودکشی متمایل کنند.
 
رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: گاهی مشاهده شده که فیلم واقعی خودکشی افراد با اعلام قبلی و به قصد تحت تاثیرقرار دادن دیگران بطورمثال عاشق بی وفا یا اعضای خانواده در فضای مجازی به صورت زنده به نمایش در آمده است و متاسفانه بسیاری از کاربران از مشاهده این صحنه ها لذت برده و حتی آن را برای مشاهده مجدد، دانلود، ضبط و حتی بازنشر می کنند.

خرازی ها می افزاید: تعدادی از فیلم ها هم پس از وقوع خودکشی افراد به شبکه ها راه یافته و بارها دانلود یا مشاهده می شود.
 
**زنگ خطر پیمان خودکشی در ایران؟!!!

این کارشناس حوزه سلامت اجتماعی خاطر نشان می کند: برخی اوقات دو یا چند نفر در یک کانال با هم «پیمان خودکشی» می بندند یعنی با یکدیگر قرار می گذارند که رأس ساعت مشخصی همزمان خودکشی کنند؛«پیمان خودکشی» بیشتر در آمریکا و اروپا رخ می دهد و در ایران چندان مرسوم نیست اما احتمال وقوع و خطرش را نباید نادیده گرفت.

خرازی ها تصریح می کند: برخی کانال های اجتماعی به صورت نامحسوس در راستای تشویق افراد به خودکشی فعالیت می کنند. در چند سال اخیر که فضای مجازی در کشور ما از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده،احتمال وقوع خودکشی مرتبط با این فضا نیز رو به افزایش گذاشته است.
 
**مهم ترین دلایل خودکشی مرتبط با فضای مجازی در ایران

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: تهدید به افشای فیلم و عکس های خصوصی دختران و زنان و طلب حق السکوت از جمله مهم ترین علل خودکشی مرتبط با فضای مجازی در ایران است.

خرازی ها خاطرنشان می کند : در کشورهای غربی به علت ولنگاری فرهنگی، افشای عکس های برهنه زنان ممکن است یک تهدید محسوب نشود اما در کشور ما افشای اینگونه تصاویر به خاطر تقیدات دینی و ارزش های عرفی، حیثیت و آبروی افراد را در معرض تهدید قرار داده و گاه آنان را تا مرز خودکشی می کشاند در حالیکه چاره کار، خودکشی نیست.
 
**هل دادن افراد به ته دره خودکشی با اینترنت

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: در فضای افسارگسیخته مجازی روش های خودکشی و دیگر کشی آموزش داده می شود؛ حتی گاه مشاهده شده که وسایل خودکشی به کاربران معرفی شده و به فروش می رسد!

خرازی ها می افزاید: مردم نباید طعمه سودجویان شده و تسلیم اخاذی آن ها شوند و باید بدانند که پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات) در فضای مجازی می تواند مشکلات آنان را برطرف کند.
وی به شهروندان توصیه می کند که به محض احساس خطر یا در صورت مواجهه با تهدید به افشای اسرار، فیلم یا عکس در فضای مجازی بهتر است به پلیس فتا مراجعه کنند.
 
**از باجگیرها شکایت کنید

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است که اگر مردم به موقع به پلیس فتا مراجعه کنند و از طرح شکایت علیه اخاذها و باجگیرها واهمه نداشته باشند، زمینه ارتکاب جرایم در فضای مجازی فراهم نخواهد آمد.
 
خرازی می گوید: بسیاری از هموطنان بر این تصورند که باجگیرها به سرعت نقشه خود را عملی کرده و اقدام به افشای تصاویر خصوصی می کنند در حالیکه این اتفاق به سرعت رخ نمی دهد، در چنین مواردی فردی که اطلاعات و تصاویرش لو رفته به محض دریافت اولین تهدید باید به مراجع ذیربط مراجعه کند نه آن که منتظر گذشت زمان مانده و حق السکوت بپردازد زیرا ممکن است پرداخت این حق السکوت ها همچنان ادامه یافته و پایان ناپذیر باشد.

وی ادامه می دهد: علاوه بر این هیچ تضمینی وجود ندارد که فرد باجگیر، کل تصاویر و عکس ها را از بین برده و یک نسخه از آن را نزد خود یا دیگری، نگاه نداشته باشد.
 
**دردسرهای رد و بدل کردن عکس در فضای مجازی
 
رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می کند: ضرورتی ندارد کاربران شبکه های مجازی فیلم، عکس، دستنوشته، مدارک یا صدای خود را در فضای مجازی منتشر کنند.
خرازی ها تصریح می کند: متاسفانه دختران نوجوان و جوان در آغاز ارتباطات شورانگیز عشقی یا عاطفی از ترس آن که مبادا مخاطب چت خود را از دست بدهند، تسلیم خواسته های آنان شده و نه تنها عکس های عادی بلکه تصاویر کم پوشش یا برهنه خود را برای طرف مخاطب ارسال می کنند.
 
**مثل همیشه عقب ماندیم

مدرس دوره های آموزشی «رسانه و خودکشی» ، ارتقای سواد رسانه ای مردم را مهم ترین و ثمربخش ترین راهکار برای مقابله با آسیب های فضای مجازی می داند.

خرازی ها می گوید: متاسفانه در مواجهه با تکنولوژی های نوین رسانه ای مانند همیشه دیر وارد عمل می شویم و علاج واقعه را قبل از وقوع به فراموشی سپردیم.

وی تاکید می کند: رسانه ها روز به روز بیشتر داخل خانه ها و محل کارمان نفوذ می کنند و ما نباید در مقابل این نفوذ بی تفاوت بمانیم.

وی، نقش صدا و سیما را در آموزش و ارتقای سواد رسانه ای بسیار کلیدی و بنیادی می داند و می گوید: در یکی دو سال اخیر خوشبختانه تلویزیون بیش از گذشته در برنامه های خود به آسیب های فضای مجازی پرداخته است اما کمیت و کیفیت این برنامه ها راضی کننده نیست و باید تقویت شوند.
 
خرازی ها که منتقد فیلم و سینما نیز هست، می گوید: اخیرا مجموعه بسیار خوش کیفیت و تاثیرگذاری از شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان «مجاز» روی آنتن رفته که اطلاعات بسیار مفیدی را در مورد آسیب های فضای مجازی در اختیار بینندگان قرار می دهد. یکی از نکات مثبت این برنامه،مصاحبه با قربانیان فضای مجازی است که می تواند درس عبرت برای کسانی باشد که این برنامه را می بینند. 
 
رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران ابراز امیدواری کرد که ساخت و پخش چنین برنامه هایی بیش از پیش در دستور کار سیاستگذاران رسانه ملی قرار گیرد.

خرازی ها می گوید: همچنین اخیرا در یک اقدام قابل تحسین از سوی آموزش و پرورش، کتاب «تفکر و سواد رسانه ای» به کتب درسی کلاس دهم تمام رشته ها در مقطع دبیرستان اضافه شده که می تواند اطلاعات دانش آموزان در خصوص مقابله با آسیب های رسانه ها را ارتقا بخشد.
وی خواستار گنجاندن مبحث سواد رسانه ای در تمام مقاطع تحصیلی شد.
 
**فیلتر چاره کار نیست

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور می شود:اتخاذ راهکار هایی مانند فیلتر کردن و امثال آن در جهانی که با انفجار اطلاعات به شیوه ها مختلف روبرو است، نمی تواند چاره اصلی باشد.

خرازی ها تاکید می کند: ارتقای سواد رسانه ای آحاد جامعه از طریق رسانه ملی، تدریس سواد رسانه ای در تمام مقاطع تحصیلی، تشدید مجازات های بازدارنده برای فرصت طلبان و بزهکاران فضای مجازی و افشای پشت پرده رسانه های مخرب، راهکارهای ثمربخشی هستند که باید در سریع ترین زمان ممکن به کار گرفته شده و به کل جامعه تسری یابند.
 
**ریزه کاری های انتشار خبرخودکشی

رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز پیش از این نسبت به انتشار افسارگسیخته اخبار خودکشی در فضای مجازی و عواقب جبران ناپذیر آن هشدار داده بود و گفته بود که قبلا اگر کسی در ایران جان خود را به علت خودکشی از دست می داد، رسانه ها به آن «خودکشی موفق» می دادند در حالیکه ریزه کاری هایی در خصوص انتشار مربوط به خودکشی در رسانه ها وجود دارد و نباید از صفت موفق برای خودکشی استفاده کنند.
 
به گفته حسین اسدبیگی ، لازم است رسانه ها در خصوص مسائلی مانند خودکشی و خودزنی آموزش ببینند چراکه به علت انتشار سریع اخبار در فضای مجازی متاسفانه نظارت بر اخبار خودکشی در این فضا سخت بوده و بسیاری از اخبار بی پایه و اساس در فضای مجازی منتشر می شود.

به اعتقاد وی، بطورمثال در رسانه ها نباید محل و صحنه های مربوط به خودکشی نمایش داده شود چراکه این کار موجب می شود که افراد دیگری از عمل فردخودکشی کننده، تقلید کنند. بطورمثال پل رودخانه نانجینگ ینگتزه در چین و پل گلدن گیت در آمریکا به محل هایی برای خودکشی درآمده و حتی روی این پل ها تلفن هایی گذاشته اند که بالای کیوسک های تلفن نوشته شده که «امیدواری وجود دارد؛ اگر قصد خودکشی دارید می توانید تلفن را بردارید و با یک کارشناس صحبت کنید».
 
به هرحال نگرانی اصلی در رابطه با خودکشی در فضای مجازی ، آموزش روش ها و رفتارهای آسیب زا و سوق دادن افراد به این کار است.

انتشار محتواهایی با مضمون خودکشی در فضای مجازی یک خطر جدی برای گروه های آسیب پذیر تلقی می شود و می تواند بر تصمیم گیری ها، شک، تردید و ترس آنها در رابطه با خودکشی ، تاثیر سوء و جبران ناپذیر داشته باشد.
 
با این وجود تاثیر بالقوه فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بر رفتارهای مربوط به خودکشی، نسبتا یک پدیده جدید و در حال تحول است که نیاز به بررسی و ارزیابی های بیشتری دارد و نباید از هشدارهای مربوط به آن غافل شد.

بنابراین لازم است که تهدیدات جدید به عموم مردم معرفی شوند و در کنار آن فرصت های نوینی که این فضا در اختیار کاربران قرار می دهد نیز برای پیشگیری از خودکشی به همه شهروندان معرفی شود.
 
در نهایت، رسانه های جمعی باید بطور پویا برای ارتقای سطح آگاهی عمومی در رابطه با تاثیر فضای مجازی در رفتارهای مربوط به خودکشی ، تلاش کنند و آموزش و پرورش و وزارت بهداشت نیز یک برنامه ریزی منسجم در رابطه با بهداشت روان و فضای مجازی داشته باشند تا زندگی ها را نجات دهند.

 منبع:ایرنا
انتهای پیام/