به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در دنیای پیشرفته و پرزرق و برق امروز انسان‌ها بیش از پیش به دنبال پیشرفت و کسب قدرت مالی و معنوی هستند به‌گونه‌ای که تمام راه ها را امتحان کرده و قدم در مسیرهای مختلف می گذارند تا شاید حتی زودتر از موعد مقرر به جایگاهی مقبول دست پیدا کنند.

یکی از راه‌های پیشرفت و داشتن آینده شغلی موفق و پربار از لحاظ مالی، تحصیل است. داشتن تحصیلات عالیه و طی کردن مراحل دانشگاهی مختلف موضوعی است که جوانان کشور آن را تنها راه حل می دانند.

اما دیگر به اندازه کافی کسب مراتب و اطلاعات علمی بالا مورد توجه قرار نمی‌گیرد و برخی جوانان تنها ورود به دانشگاه و تحصیل را به امید گرفتن مدرک می‌گذراند. این تمایل جوانان به مدرک‌گرایی، جامعه را با سیل عظیمی از تقاضای تحصیل در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مواجه کرده است.

در واقع یکی از دلایل رشد مؤسسات و دانشگاه‌های مختلف در جامعه هم همین هجوم بیش از اندازه جوانان به سمت تحصیل بود که بازار داغی را برای آنان رقم زد.

در واقع طبق بینش برخی از افراد برای پیدا کردن کار و درآمد، شرط اصلی و اولیه داشتن مدرک تحصیلی است هر چند که توجه به ارتباط کار و مدرک تحصیلی تا سال‌های گذشته باعث شده بود که جوانان نسبت به تحصیل در برخی از رشته‌های دانشگاهی گرایش بیشتری داشته باشند اما در سال‌های اخیر به دلیل کمبود کار حتی در رشته‌های پررونق گذشته، دیگر برای جوانان این ارتباط اهمیتی ندارد.

گرایش به مدرک‌گرایی و تحصیل در مقطع دکتری معضلی است که اخیراً تمامی مسئولان وزارتی و دانشگاهی را به تکاپو انداخته تا این تب تند را از جوانان بگیرند؛ اولین اقدام هم در این راستا توقف صدور مجوز برای فعالیت مؤسسات و دانشگاه‌هایی است که تازه قصد راه‌اندازی دارند.

دام سودجویان در قالب تابلوهای تبلیغاتی فروش مدرک

اگرچه تحصیل و کسب معلومات علمی تجربه‌ای گران‌قدر در مسیر زندگی به حساب می‌آید، اما برخی ترجیح می‌دهند طی چند روز مدارج علمی را طی کرده و در جمع جامعه مهندسان و پزشکان قرار گیرند. از طرفی با بازار سیاه مدرک‌فروشی در کشور، داستان «یکشبه طی ره صدساله را طی کردن» هر روز در خیابان‌های شهر بازخوانی می‌شود.

در واقع برخی از افراد و گروه‌های خاص با سودجویی از این مدرک‌گرایی بازار داغی برای خود به راه انداخته‌اند و معتقدند بدون گذراندن ترم‌های تحصیلی هم می‌توان به مدرک رسید. این اشخاص بدین طریق با فروش مدارک تقلبی و جعلی به جوانان آنها را از مسیر تحصیل باز می‌دارند. این معضل به‌گونه‌ای شده که دیگر در برخی از قسمت‌های شهر به‌ صورت علنی تابلوهای فروش مدرک به چشم می‌خورد.

البته در این میان گفته می‌شود مدارک جعلی مربوط به دانشگاه‌های خارجی است چرا که بر خلاف مدارک دانشگاه‌های داخلی امکان استعلام جهت صحت آنها وجود ندارد. در حقیقت از آنجا که تحصیل در دانشگاه‌های خارجی به صورت مکاتبه‌ای انجام می‌شود، مدارک آنها به راحتی در داخل کشور به فروش می‌رسد و طی یک سال مدارک مورد نیاز متقاضی را برایش صادر می‌کنند.

مسئولان به تکاپو افتاده‌اند

به راحتی می‌توان قبل از معضل پایان‌نامه فروشی، فروش مدرک را مهم‌ترین مسئله و معضل کشور دانست و باید به نحوی از این بازار داغی که برخی از سودجویان برای خود درست کرده‌اند جلوگیری کرد.

البته آنچنان که به نظر می‌رسد مسئولان نسبت به این مسئله بی‌تفاوت نیستند؛ کما اینکه محمدفرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره پایان‌نامه و مدرک فروشی گفت: برای این مسئله اقدامات بسیاری از جمله ارسال آیین‌نامه انضباطی و انتظامی به دانشگاه‌ها در سال گذشته و ارسال لایحه مقابله با تقلب در مسائل علمی به مجلس شورای اسلامی انجام شده است.

وی ادامه داد: لایحه مقابله با تقلب علمی در کمیسیون‌های ذیربط مجلس به تصویب رسیده و هم‌اکنون آماده است تا به صحن علنی رود.

به گفته وزیر علوم، افرادی که از داخل یا بیرون دانشگاه چنین تخلفاتی را انجام می‌دهند، مجرم شناخته شده و برای آنها جریمه و گاه مجازات شش ماه تا یک سال زندان در نظر گرفته می‌شود.

تقویت نظارت‌ها و کسادی بازار متخلفان

فرهادی در ادامه توضیحاتش اظهار داشت: برای جلوگیری از تقلب در پایان‌نامه‌ها طراحی سامانه‌هایی مثل «ایرانداک» برای حفظ نسخه‌ای از پایان‌نامه‌ها مؤثر است.

وی با بیان اینکه سامانه همانند جو، تمام پایان‌نامه‌ها را در راستای تکراری بودن، بررسی می‌کند، یادآور شد: وزارت علوم به شدت روی فروش پایان‌نامه و مدرک نظارت دارد و پیگیری و برخوردهای لازم را اعمال می‌کند.

در واقع بدون نظارت و جلوگیری از فعالیت این سودجویان، نه تنها جوانان کشور نسبت به تحصیل بی‌انگیزه می‌شوند بلکه کشور را از اهداف بلندی همچون رسیدن به مراتب علمی بالا، شتاب در رشد علمی و ثبت مقالات با چالش روبه‌رو می‌کند.

وحید احمدی معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم با اشاره به اینکه در حال حاضر شاهد فروش مدرک‌های تحصیلی در کشور هستیم، عنوان کرد: برای مقابله با این امر امسال وزارت علوم آیین‌نامه تخلفات پژوهشی و علمی را تدوین و آن را به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ابلاغ کرده است. همچنین دستورالعمل تعیین مصادیق تخلفات پژوهشی و علمی تدوین شد و نظارت جدی بر فعالیت‌های مؤسسات آموزش عالی غیردولتی صورت گرفته است.

ملاک کارفرما هنگام استخدام نیرو؛ مدرک یا مهارت؟

بنابراین دور کردن جامعه از فرهنگ روبه رشد مدرک‌گرایی کاری است که همت تمامی دستگاه‌ها، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی را می‌طلبد و در این راستا همه باید هم‌قدم شوند تا با فراهم کردن شرایط کاری جوانان و پرورش خلاقیت، روحیه کارآفرینی و مهارتی، توجه به گرفتن مدرک و صرفاً طی کردن مقاطع تحصیلی متوالی نقش کمرنگی در زندگی جوانان امروز پیدا کند.

در این میان فرهنگ جامعه و تأکید سازمان‌های مختلف به داشتن مدارک تحصیلی عالیه برای استخدام نیرو بسیار مؤثر است چرا که بدون شک اگر زمینه‌های کاری به‌گونه‌ای دیگر ساماندهی شوند جامعه از بسیاری معضلات و پیچیدگی‌هایی همچون مدرک فروشی، پایان‌نامه فروشی، کاهش شتاب رشد علمی دور می‌ماند.

گزارش از محیا معصومی

انتهای پیام/