در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان؛
بچه‌ها صاحب کتابخانه می‌شوند/ تشریح جزئیات جدید از راه‌اندازی باغ علم
باغ کتاب مکانی است که در آن آموزش و بازی با یکدیگر تلفیق شده؛ تا کودکان و نوجوانان از کتاب خواندن لذت ببرند.
مجید حسینی مدیر بهره برداری از مجموعه باغ کتاب در گفتگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پیرامون مسئله کتاب و کتابخوانی در ایران اظهار داشت: می‌توان گفت در ایران مسئله کتاب هم ساده است و هم پیچیده. تصور ما این است که اگر مردم کتاب نمی‌خوانند، می‌توانیم به سادگی دست به تولید کتاب بزنیم تا سرانه مطالعه افزایش یابد. تقریبا حدود 15 - 20 سال است که این سیاست غلط را ادامه می‌دهیم.
وی افزود: به طور کلی سیاست های دولت در بخش های اجرایی به همین شکل است که به آن سیاست تولید گفته می شود. اما نکته ای که وجود دارد اینکه ما به مسئله کتاب تا به امروز بسیار ساده نگاه کرده ایم و سیاست هایی که در بخش های مختلف دولت قائل شده ایم مبتنی بر این بوده است که چون مردم کتاب نمی خوانند؛ باید تولید آن را بیشتر کنیم و اینجاست که مسئله کتاب پیچیده می شود.
حسینی ادامه داد: مساله کتاب با توسعه یک کشور پیوند خورده است، به طوری که اگر مردم کشوری اهل مطالعه نباشند اصولا آن کشور توسعه نخواهد یافت. به عنوان مثال امروز در کشوری مثل آمریکا که از سطح توسعه بالایی برخوردار است مردمان آن روزانه 45 دقیقه مطالعه می کنند در حالی که در کشور ما اینگونه نیست. در حقیقت باید بگویم که افزایش تولید کتاب در ایران هیچ کمکی به کتاب خواندن نکرده و نخواهد کرد.
مدیر بهره برداری از مجموعه باغ کتاب یادآور شد: در سال های اول انقلاب معدل تیراژ کتاب در کشور 3 هزار نسخه بود، در حالی که الان این معدل تنها 500 نسخه است. این در صورتی است که عنوان کتاب ها چند برابر آن زمان شده و امروز 65 تا 70 هزار عنوان کتاب در سال تولید می شود. در واقع کتاب های تولیدی ما تیراژ نداشته و فقط موجب پر شدن بازارها و انبارها می شود، زیرا مردم دست به خواندن آن ها نمی زنند.
وی تصریح کرد: ما در سیاست های تولید در چارچوب افزایش مطالعه شکست خورده ایم. به عنوان مثال 13 هزار ناشر در کشور وجود داشته که مجوز فعالیت دارند، اما این درحالیست که هر چه تولیدمان در نشر بیشتر شد مردم کمتر به خواندن آنها میل و رغبت نشان دادند! به مرور زمان با وجود شبکه های اجتماعی وضع موجود از این هم بدتر شد. الان شما توجه کنید حجم بسیاری از وقت جوانان و نوجوانان ما در تلگرام صرف می شود. به این ترتیب در فضایی که همگان به خواندن متن های سه خطی و کلیپ های سه دقیقه ای عادت کرده اند، مطالعه آن هم به معنای واقعی آن دیگر معنایی ندارد. به طور کلی می توان گفت حضور شبکه های اجتماعی از یک طرف و سیاست های تولیدی از طرف دیگر موجب کاهش سرانه مطالعه در کشور شده است.
حسینی ابراز داشت: هدف ما در مجموعه باغ کتاب، رفتن به سمت سیاست های مصرف است. سیاست مصرف، تولید کتاب و یا دادن بُن به مردم برای خرید کتاب نیست چون ممکن است کتاب خریداری شده اما هیچگاه خوانده نشود. از عوامل دیگری که موجب کاهش مصرف کتاب در کشور است سازمان و نظام آموزشی ماست. بچه های ما تا پیش از رفتن به مدرسه تمایل زیادی به کتاب خواندن دارند به طوری که از بزرگترها می خواهند که برایشان کتاب بخوانند اما زمانی که به مدرسه می روند سیستم آموزشی با آن ها کاری می کند که شب امتحان با گریه کتاب را ورق می زنند. یعنی دانش آموز در طی 12 سال نظم تحصیلی، کاملا از کتاب متنفر می شود. در زمان رفتن به دانشگاه هم که این مسئله به اوج خود می رسد.
وی در بخش دیگری از گفتگو درخصوص سیاست های مصرفی اظهار داشت: سیاست های مصرفی به این معناست که مثلا ما طوری عمل کنیم که کودکان و نوجوانان از آموزش، کتاب خواندن و مطالعه کردن لذت ببرند. باغ کتاب تهران نیز به همین منظور طراحی شده تا مثل دهه های گذشته، همچون مجموعه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نهادها و تشکل های دانش آموزی، یک میلیون و 90 هزار دانش آموز تهرانی بتوانند از خواندن و مطالعه کتاب لذت ببرند و صرفا به خواندن کتاب اکتفا نکنند.
حسینی افزود: باغ کتاب محلی برای علاقه‌مند کردن بچه ها به کتاب است. مکانی که در آن آموزش و بازی با یکدیگر تلفیق می شوند تا کودکان و نوجوانان از کتاب خواندن لذت ببرند. ما در این مکان مجموعه هایی با نام "باغ علم" را برای بچه های 2 تا 8 سال، 8 تا 12 سال و 12 تا 18 سال ایجاد کرده ایم که مطابق با استانداردهای جهانی است. در کنار این مجموعه ها تعدادی سینما، تئاتر و فروشگاه کتاب نیز طراحی شده است تا کودکان بتوانند به تماشای فیلم ها و نمایش های جدید علمی نشسته و همچنین کتاب های مورد علاقه خود را خریداری نمایند. ما مجموعا بالای 25 هزار متر را به فروشگاه کتاب اختصاص داده ایم، به طوری که این فروشگاه، بزرگترین فروشگاه کتاب در سطح کشور، خاورمیانه و جهان خواهد بود.
وی ادامه داد: همچنین به لحاظ سیاست های عدالت و توجه به اقشار فرودست در نظر داریم غیر از خدمات عمومی که به عموم مردم تعلق دارد، برای اقشار فرودست و جنوب شهر امکانات خاصی را در نظر بگیریم. به عنوان مثال برای بازدید از مراکزعلمی یک قیمت بلیطی در نظر گرفته شده اما برای اقشاری که از طریق مدارس جنوب شهر به این مجموعه می آیند به صورت رایگان خواهد بود. یعنی برنامه ما این است که به وسیله منابع درآمدی که از طریق اقشار متوسط به دست می آید؛ اقشار جنوب شهر بتوانند به راحتی و حتی مجانی از همه امکانات این مجموعه بهره مند شوند.
حسینی در پایان خاطرنشان کرد: هدف بلند مدت ما از تاسیس این مجموعه، ایجاد نهادی اجتماعی برای علاقه‌مند کردن بچه ها به یک مرکز فرهنگی است. نهادی برای مصرف کتاب که علاوه بر آن سایر مصارف فرهنگی چون فیلم، موسیقی، هنرهای تجسمی و... نیز وجود داشته تا بچه ها بتوانند یک روز شاد را در این مجموعه سپری کنند.
انتهای پیام/
وی افزود: به طور کلی سیاست های دولت در بخش های اجرایی به همین شکل است که به آن سیاست تولید گفته می شود. اما نکته ای که وجود دارد اینکه ما به مسئله کتاب تا به امروز بسیار ساده نگاه کرده ایم و سیاست هایی که در بخش های مختلف دولت قائل شده ایم مبتنی بر این بوده است که چون مردم کتاب نمی خوانند؛ باید تولید آن را بیشتر کنیم و اینجاست که مسئله کتاب پیچیده می شود.
حسینی ادامه داد: مساله کتاب با توسعه یک کشور پیوند خورده است، به طوری که اگر مردم کشوری اهل مطالعه نباشند اصولا آن کشور توسعه نخواهد یافت. به عنوان مثال امروز در کشوری مثل آمریکا که از سطح توسعه بالایی برخوردار است مردمان آن روزانه 45 دقیقه مطالعه می کنند در حالی که در کشور ما اینگونه نیست. در حقیقت باید بگویم که افزایش تولید کتاب در ایران هیچ کمکی به کتاب خواندن نکرده و نخواهد کرد.
مدیر بهره برداری از مجموعه باغ کتاب یادآور شد: در سال های اول انقلاب معدل تیراژ کتاب در کشور 3 هزار نسخه بود، در حالی که الان این معدل تنها 500 نسخه است. این در صورتی است که عنوان کتاب ها چند برابر آن زمان شده و امروز 65 تا 70 هزار عنوان کتاب در سال تولید می شود. در واقع کتاب های تولیدی ما تیراژ نداشته و فقط موجب پر شدن بازارها و انبارها می شود، زیرا مردم دست به خواندن آن ها نمی زنند.
وی تصریح کرد: ما در سیاست های تولید در چارچوب افزایش مطالعه شکست خورده ایم. به عنوان مثال 13 هزار ناشر در کشور وجود داشته که مجوز فعالیت دارند، اما این درحالیست که هر چه تولیدمان در نشر بیشتر شد مردم کمتر به خواندن آنها میل و رغبت نشان دادند! به مرور زمان با وجود شبکه های اجتماعی وضع موجود از این هم بدتر شد. الان شما توجه کنید حجم بسیاری از وقت جوانان و نوجوانان ما در تلگرام صرف می شود. به این ترتیب در فضایی که همگان به خواندن متن های سه خطی و کلیپ های سه دقیقه ای عادت کرده اند، مطالعه آن هم به معنای واقعی آن دیگر معنایی ندارد. به طور کلی می توان گفت حضور شبکه های اجتماعی از یک طرف و سیاست های تولیدی از طرف دیگر موجب کاهش سرانه مطالعه در کشور شده است.
حسینی ابراز داشت: هدف ما در مجموعه باغ کتاب، رفتن به سمت سیاست های مصرف است. سیاست مصرف، تولید کتاب و یا دادن بُن به مردم برای خرید کتاب نیست چون ممکن است کتاب خریداری شده اما هیچگاه خوانده نشود. از عوامل دیگری که موجب کاهش مصرف کتاب در کشور است سازمان و نظام آموزشی ماست. بچه های ما تا پیش از رفتن به مدرسه تمایل زیادی به کتاب خواندن دارند به طوری که از بزرگترها می خواهند که برایشان کتاب بخوانند اما زمانی که به مدرسه می روند سیستم آموزشی با آن ها کاری می کند که شب امتحان با گریه کتاب را ورق می زنند. یعنی دانش آموز در طی 12 سال نظم تحصیلی، کاملا از کتاب متنفر می شود. در زمان رفتن به دانشگاه هم که این مسئله به اوج خود می رسد.
وی در بخش دیگری از گفتگو درخصوص سیاست های مصرفی اظهار داشت: سیاست های مصرفی به این معناست که مثلا ما طوری عمل کنیم که کودکان و نوجوانان از آموزش، کتاب خواندن و مطالعه کردن لذت ببرند. باغ کتاب تهران نیز به همین منظور طراحی شده تا مثل دهه های گذشته، همچون مجموعه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نهادها و تشکل های دانش آموزی، یک میلیون و 90 هزار دانش آموز تهرانی بتوانند از خواندن و مطالعه کتاب لذت ببرند و صرفا به خواندن کتاب اکتفا نکنند.
حسینی افزود: باغ کتاب محلی برای علاقه‌مند کردن بچه ها به کتاب است. مکانی که در آن آموزش و بازی با یکدیگر تلفیق می شوند تا کودکان و نوجوانان از کتاب خواندن لذت ببرند. ما در این مکان مجموعه هایی با نام "باغ علم" را برای بچه های 2 تا 8 سال، 8 تا 12 سال و 12 تا 18 سال ایجاد کرده ایم که مطابق با استانداردهای جهانی است. در کنار این مجموعه ها تعدادی سینما، تئاتر و فروشگاه کتاب نیز طراحی شده است تا کودکان بتوانند به تماشای فیلم ها و نمایش های جدید علمی نشسته و همچنین کتاب های مورد علاقه خود را خریداری نمایند. ما مجموعا بالای 25 هزار متر را به فروشگاه کتاب اختصاص داده ایم، به طوری که این فروشگاه، بزرگترین فروشگاه کتاب در سطح کشور، خاورمیانه و جهان خواهد بود.
وی ادامه داد: همچنین به لحاظ سیاست های عدالت و توجه به اقشار فرودست در نظر داریم غیر از خدمات عمومی که به عموم مردم تعلق دارد، برای اقشار فرودست و جنوب شهر امکانات خاصی را در نظر بگیریم. به عنوان مثال برای بازدید از مراکزعلمی یک قیمت بلیطی در نظر گرفته شده اما برای اقشاری که از طریق مدارس جنوب شهر به این مجموعه می آیند به صورت رایگان خواهد بود. یعنی برنامه ما این است که به وسیله منابع درآمدی که از طریق اقشار متوسط به دست می آید؛ اقشار جنوب شهر بتوانند به راحتی و حتی مجانی از همه امکانات این مجموعه بهره مند شوند.
حسینی در پایان خاطرنشان کرد: هدف بلند مدت ما از تاسیس این مجموعه، ایجاد نهادی اجتماعی برای علاقه‌مند کردن بچه ها به یک مرکز فرهنگی است. نهادی برای مصرف کتاب که علاوه بر آن سایر مصارف فرهنگی چون فیلم، موسیقی، هنرهای تجسمی و... نیز وجود داشته تا بچه ها بتوانند یک روز شاد را در این مجموعه سپری کنند.
انتهای پیام/
