به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوانازاردبیل؛ استان اردبیل یکی از شهرهای تاریخی و کهن کشور محسوب می شود و به همین دلیل نسبت بافت تاریخی و فرسوده به مساحت آن بیشتر بوده و این امر توجه و اهتمام بیشتر دولت و مردم برای بازسازی و مقاوم سازی این قبیل بناها و بافت ها را می طلبد.

بافت های فرسوده اغلب ساختار سست و ضعیفی دارند و با کوچکترین مشکل و تکانی در خطر ریزش و آوار شدن قرار دارند از سوی دیگر معابر و گذرگاه های این بافت ها تنگ و گاه غیر قابل تردد بوده و این امر دسترسی به داخل بافت ها و خدمات رسانی ارگان های امدادرسان را برای قشر ساکن در این مناطق در هنگام بروز حوادثی از قبیل آتش سوزی و زلزله را مشکل می کند که در این میان آموزش و فرهنگ سازی با هدف آگاه سازی مردم به آسیب ها و خطرات این قبیل بافت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

2درصد بافت فرسوده کشور در اردبیل قرار دارد

رییس عمران و بهسازی راه و شهرسازی استان اردبیل گفت: استان اردبیل یک و یک دهم درصد مساحت کل کشور 1/7 دهم درصد جمعیت کل کشور را دارا می باشد و 15 درصد مساحت این استان را بافت فرسوده تشکیل می دهد که این رقم 2 درصد بافت فرسوده کشور را شامل شده و نشان دهنده بالا بودن مساحت بافت فرسوده در این استان است.

عبدالرحمن روحی اظهار داشت:براساس مطالعات انجام گرفته در سال90 وسعت سکونتگاه های غیر رسمی و ناکارآمد نیز در 3 شهر اردبیل، پارس آباد و مشگین شهر یک هزار و 145 هکتار و مساحت بافت های فرسوده این 3 شهر یک هزار و 523 هکتار می باشد که از این میان 963 هکتار یعنی 15 درصد مساحت شهر اردبیل، 248 هکتار یعنی 21درصد مساحت شهر پارس آباد و 94/2 دهم هکتار یعنی 7/8 دهم درصد مساحت شهر مشگین شهر در محدوده بافت فرسوده قرار دارد.

وی گفت: 30 درصد جمعیت استان ساکن سکونتگاه های غیر رسمی و ناکارآمد هستند که حاشیه نشینی نیز جزء این مناطق محسوب می شود. این رقم گواه این است که جمعیت ساکن در بافت فرسوده و حاشیه نشین زیاد بوده و درصد زیادی از افراد با مشکلات بافت های فرسوده دست و پنجه نرم می کنند البته این رقم به دلیل افزایش مهاجرت به شهرها و افزایش حاشیه نشینی سال به سال رو به فزونی می گراید.

رییس عمران و بهسازی راه و شهرسازی استان اردبیل از اجرای مطالعات طرح بهسازی و نوسازی در چهار شهر اردبیل، پارس آباد و مشگین شهر خبر داد و تصریح کرد: مطالعات طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر خلخال نیز به پایان رسیده و از سال 96 مطالعات بهسازی تمام شهرهای بالای 20هزار نفر نیز در حوزه وظایف این اداره قرار خواهد گرفت.

روحی بیان داشت: 15 منطقه حاشیه نشین در شهر اردبیل شناسایی شده که 5 منطقه جزء محلات هدف و از مناطق اولویت دار اجرای طرح های بهسازی اداره عمران و شهرسازی است که 106 پروژه برای اجرا در این محلات هدف تعریف شده است.

وی ادامه داد: در پارس آباد هفت محله حاشیه نشین با 72 پروژه و سه محله هدف و در مشگین شهر 17محله حاشیه نشین و 13 محله هدف و 581 پروژه برای اجرا در این محلات تعریف شده است به طور متوسط در هر شهر 13 محله به نام سکونتگاه یا حاشیه نشین وجود دارد که هفت محله را به عنوان محلات هدف تعیین کرده ایم و از اولویت های اول برای اجرای پروژه های بهسازی و نوسازی است.

5 میلیارد و 200 میلیون ریال اعتبار برای ساماندهی حاشیه شهر

رییس عمران و بهسازی راه و شهرسازی استان اردبیل گفت: در سال جاری طرح مطالعات محله معمار و پیر مادر اردبیل از ردیف ماده 46 انتخاب و علاوه بر ردیف عادی پروژه ها اعتباری ویژه در قالب ردیف 70 (حاشیه نشینی) مبلغ پنج میلیارد و 200 میلیون ریال تامین اعتبار شده است.

روحی تصریح کرد:از این میزان اعتبار برای بهسازی و بازسازی در محله ایران آباد و گلمغان اردبیل با اعتبار دو میلیاردو 200میلیون ریال،محله نوشین دره سی، کوی ولایت و حسنعلی دره سی مشگین شهر با اعتبار یک میلیارد و 500 میلیون ریال و زیر نهر تراب شهر پارس آباد هم با اعتبار یک میلیاردو 500 میلیون ریال در نظر گرفته شده است.

رییس عمران و بهسازی راه و شهرسازی استان اردبیل گفت: طرح بازآفرینی شهری پایدار در راستای سیاست های دولت مبنی بر توانمند سازی سکونتگاه های غیر رسمی در کشور به ریاست رییس جمهور و در استان به ریاست استاندار و در شهر های دیگر به ریاست فرماندار تشکیل و پروژه های متعددی را برای افزایش شاخص های متوسط شهری در این مناطق تصویب و تسهیلاتی را نیز مصوب کرده است.

روحی به 14 مصوبه ملی ستاد بازآفرینی شهری پایدار برای اجرا در استان اردبیل اشاره کرد و اظهار داشت: تاکنون 14 مصوبه ستاد باز آفرینی برای استان اردبیل از مصوبات ستاد باز آفرینی شهری است که طرح پیشگیری و پیش نگری از گسترش سکونتگاه های غیر کارآمد از مصوبات این ستاد بوده و شرح وظایف همه دستگاه ها بویژه فعالیت های مرتبط با بازآفرینی بهسازی و عمران مشخص و معلوم شده است .

وی افزود: برای اولین بار در سطح کشور طرح توانمند سازی با رویکرد توسعه کسب و کار خرد در محلات بازآفرینی به عنوان طرح پایلوت ملی در اردبیل مصوب شده است که این طرح در گذشته در بعضی روستاها نیز اجرا شده است که کارگروه تخصصی ستاد ملی بازآفرینی محل تامین اعتبار این طرح را مشخص خواهد کرد.

رییس عمران و بهسازی راه و شهرسازی استان اردبیل ادامه داد: مهمترین مصوبه این ستاد برای استان اردبیل ایجاد ردیف اعتباری توسط سازمان برنامه و بودجه جهت جبران عقب ماندگی و توسعه توازن شهری استان و نیز اعتبار ویژه ای برای شهرداران از بابت کمک به طرح های زیر ساختی و آسفالت ریزی به دلیل دوام کم آسفالت در برابر اقلیم اردبیل از محل این مصوبات است.

963 هکتار محدوده مصوب بافت فرسوده شهر اردبیل

مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهری شهرداری اردبیل گفت: محدوده مصوب شهر اردبیل 963 هکتار است که 94 هکتار آن مربوط به بافت تاریخی و کهن شهر می باشد یعنی 15 درصد.

شهرام جوادزاده با اشاره به شاخص های تعیین بافت فرسوده گفت: ناپایداری سازه ها، نفوذناپذیری و ریزدانگی سه شاخص اصلی تعیین بافت فروده محسوب می شود بنابراین نمی توان به طور دقیق یک منطقه از شهر را به عنوان بافت فرسوده تعیین کرد.

وی اظهار داشت: در اردبیل مناطق مرکزی شهر به همراه چند روستای الحاق شده به شهر ازجمله کلخوران، ملاباشی، گلمغان،ملا یوسف و نیار که خدمات شهری شهرداری به آن ها تعلق می گیرد جزء محدوده های بافت فرسوده می شود.

جوادزاده تصریح کرد: اکثر بناهای واقع در محدوده 94 هکتاری بافت کهن به غیر از واحد های نوسازی شده به جهت قدمت و سپری شدن عمر مفید بناها و همچنین تخریب جزئیاتی از این بناها به مرور زمان در خطر فروریختگی و تخریب می باشد.همچنین سرای حاج یوسف و قسمت هایی از بازار سرپوشیده اردبیل نمونه ای از این بناهای د حال تخریب هستند و این اداره آماده همکاری با صاحبان وکسبه این بناها می باشد.

پیشرفت کند روند بهسازی بافت های فرسوده

بنا به عقیده شهروندان و برخی ساکنان محلات واقع در بافت فرسوده احیا و بازسازی بافت های فرسوده پیشرفت چندانی نکرده و با روند فعلی تحقق این مهم بیشتر به رویا شباهت داشته و به زمان زیادی نیازمند است.

مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهری شهرداری اردبیل معتقد است برای احیا و بهسازی هر هکتار بافت فرسوده حدود 10 میلیارد تومان هزینه نیاز است که اگر نگاهی به مساحت بافت فرسوده داشته باشیم متوجه حجم سنگین و هزینه گزاف آن خواهیم شد .

جوادزاده افزود: با احتساب هزینه مذکور برای بهساز هر هکتار بافت فرسوده، واضح است که بدون حضور و مشارکت اهالی و نهادهای مردمی رسیدن به نقطه مطلوب و آرمانی در این خصوص ممکن نخواهد بود.

وی دلیل کندی بهسازی و نوسازی را در چند بخش عنوان کرد و افزود: از جمله این دلایل می توان به پایین بودن درآمد سرانه ساکنین در این بافت ها و تمایل اندک به مشارکت با گرو های تجاری و نداشتن استقلال کامل در مدیریت شهری اشاره کرد.

مدیر عامل سازمان بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهرداری اردبیل ادامه داد: دولت محترم با همکاری بانک های عامل اقدام به اعطای تسهیلات بانکی و این سازمان و این اداره و اداره راه و شهرسازی اقدام به معرفی واحدهای واجدالشرایط جهت اخذ این تسهیلات می نماید.همچنین لازم است شهرداری ها در کنار وظایف ذاتی خود در خصوص بازگشایی معابر بافت های فرسوده و بهسازی معابر و خدمات شهری مورد نیاز با اولویت ویژه ای اقدامات لازم را به عمل آورد.

جوادزاده گفت: در سال 95 اعتبار وام فرسوده شهر اردبیل یک هزار و 500 واحد مسکونی بوده که تاکنون یک هزار و 480 واحد مسکونی در قالب 280 نفر به بانک عامل(مسکن) معرفی و عقد قرار داد شده است که تعداد کل واحد های معرفی شده جهت اخذ تسهیلات تا پایان سال 95 حدود هفت هزار و 600 واحد مسکونی می باشد.

وی همچنین اعتبار اختصاص یافته به بافت قدیم،بافت میانی و سکونتگاه های غیر رسمی در سال 94 را 346 میلیارد ریال عنوان کرد و افزود:در ده ماهه نخست سال جاری نیز 135 میلیارد ریال اعتبار برای طرح های بهسازی زیر سازی و ساماندهی معابر و مسیل ها هزینه شده است.

سهم ناچیز بخش خصوصی در احیای بافت فرسوده

مدیر عامل سازمان بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهرداری اردبیل گفت: چنانچه بخش خصوصی و سرمایه گذار در خصوص بافت فرسوده و تاریخی پیشنهادی ارائه دهد یا در پروژه های پیشنهادی شرکت نماید به طور قطع در روند احیا و بازسازی این گونه بافت ها مفید بوده و شاهد تسریع در آبادانی مناطق فرسوده خواهیم بود.

جوادزاده تصریح کرد: به دلیل محدودیت های ساخت و ساز از لحاظ ارتفاع و درصد تراکم ساختمانی که باعث داشتن سود مورد نظر برای سرمایه گذاری می باشد متاسفانه مشارکت بخش خصوصی چشمگیر نمی باشد.

وی ادامه داد: از عوامل دیگری که باعث کندی احیا بافت فرسوده می شود بحث حقوقی و ثبتی این املاک و مشخص نبودن صاحب ملک به دلیل مهاجرت به کشور های دیگر و یا ساکن بودن در شهر دیگر می باشد که گاهی اوقات این بنا ها به حال خود رها شده و محل تجمع افراد معتاد و بی خانمان گردیده و خود معظلی بزرگ برای اهالی محل و مسئولان شهری می شود.

امدادرسانی در بافت های فرسوده بزرگترین مشکل آتش نشانی

مدیر عامل آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اردبیل گفت: آتش نشانی اردبیل بازدیدهایی را از اماکن و بناهایفرسوده به عمل آورده و تذکرها واخطار هایی را به صاحبان این اماکن داده است که در بعضی موارد مالکان همکاری می کنند ولی در بیشتر موارد به دلایل مختلف اعم از در دسترس نبودن مالک یا حضور نداشن مالک در ایران و یا مشکلات ارثیه ای و حقوقی این بناها، وضعیت این مکان ها بلاتکلیف باقی مانده و هر آن در معرض ریزش و آسیب قرار دارند.

محمد رضا یعقوبی اظهار داشت: عمده بافت های فرسوده در قسمت مرکزی و هسته شهر قرار دارند و سازه آن ها اکثرا از خشت و چوب بوده و دارای ساختمانی سست و ضعیف می باشند همچنین معابر این بافت ها تنگ و برای عبور وسایط امداد رسانی مناسب نمی باشد از این رو در صورت بروز حوادثی از قبیل آتش سوزی یا ریزش یا زلزله سازمان اتش نشانی با مشکل بزرگی برای امداد رسانی و نجات ساکنین این مناطق مواجه خواهد شد.

وی به کارهایی که سازمان آتش نشانی اردبیل برای افزایش ایمنی مناطق پرجمعیت از جمله بازار انجام داده است گفت: آتش نشانی اردبیل با بازدید هایی که از بازار ها به عمل آورده موارد خطر را بررسی وشناسایی کرده است و طی جلساتی که با هیئت امنا و مالکان و کسبه این اماکن داشته ایم این موارد را به آنها یادآور شده و متذکر شده ایم.

مدیر عامل آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اردبیل ادامه داد:جهت سهولت دسترسی به وسایل اطفا حریق در بازار اردبیل آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر اردبیل اقدام به نصب FIREBOX در نقاط مشخص شده در زیر زمین راسته بازار کرده است که این امر خلاف استاندارد های معمول نصب این جعبه ها بوده و باید این جعبه ها در ستون نصب شوند که به دلیل همکاری نکردن برخی از کسبه ها آتش نشانی مجبور به این کار شده است.

یعقوبی همچنین به تعبیه کردن شیرهای هیدرانت در بازار اشاره کرد و گفت: این شیر ها برای مهار و خاموش کردن سریع حریق در این مکان ها تا رسیدن ماشین های آتش نشانی و جلو گیری از آسیب بیشتر این قیبل حوادث در بازار تعبیه شده است.

وی در پایان به ضرورت بیشتر رعایت موارد ایمنی در محل کار و یا زندگی توسط ساکنین تاکید کرد و گفت:همه مردم باید به جمله "پیشگیری بهتر از درمان است"عمل کنند و در حد شعار ندانند پیشگیری در بسیاری از موارد بسیار ساده و بدون هزینه است و با کوچکترین غفلت ضررهای جبران ناپذیری به بار خواهد آمد.شهروندان با کمترین هزینه و تهیه و تعبیه تجهیزات ایمنی در داخل ساختمان خود می توانند جلوی بسیاری از ضررها را بگیرند.

امروزه مدیریت شهری با چالش ها و مشکلات فراوانی در مسیر توسعه همه جانبه شهرها و ایمن سازی محیط شهر برای رفاه و آسایش شهروندان روبروست.

احیا و بهسازی بافت های فرسوده نه وظیفه مالکان به تنهایی و نه وظیفه دستگاه های دولتی و خصوصی است بلکه روند پیشرفت و بهسازی این بافت ها عزم همگانی و همکاری همه جانبه مردم و مسئولان را می طلبد تا این معضل بزرگ هر چه سریعتر حل شده و برنامه های توسعه ای شهری و خدمات رسانی به این مناطق با سهولت صورت گیرد.

انتهای پیام/ ع