به گزارش خبرنگار دولت گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، خوزستان مدت‌هاست که در مصاف نابرابر با پدیده موسوم به "گرد و غبار" قرار گرفته و همواره تلاش می‌کند تا از سد مهم‌ترین بحران‌ زیست‌محیطی عبور کند؛ این بحران باعث شده شهر اهواز مرکز استان خوزستان از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان شناخته شود.

به گفته‌ کارشناسان پدیده موسوم به گرد و غبار در اصل حاصل هم‌پوشانی چندین فاکتور است، فاکتورهای متعددی اعم از طبیعی و بالاخص انسانی در این مساله نقش دارند اما در عین حال آلودگی هوا و آب هم در جای خود تغییرات بلندمدتی را زمینه‌سازی می‌کنند. کاهش ذخایر آبی و علاوه بر آن حضور سطح بی‌سابقه‌ای از مواد زاید سمی در تالاب‌های هورالعظیم و شادگان، رودخانه‌های کارون، کرخه و جراحی بعنوان مهمترین و حیاتی‌ترین شریان‌های آبی این استان یکی از عمده‌ترین فاکتورهای قابل‌تامل در این منطقه است.

به گفته کارشناسان عمده کانون ریزگردها کشورهای خارجی هستند اما ایران نزدیک به 6 سال است که خود به یک منشاء ریزگرد تبدیل شده است.

وعده های چندساله

چندین سال است وعده‌های مسئولان به همراه ریزگردها می‌آیند و می‌روند تا زمانی که درد ریزگرد دوباره عود کند دنبال چاره باشند!! ریزگردها آنقدر مهمان خانه‌های مردم بودند که دیگر آنها امیدشان را به بهبود شرایط از دست داده‌اند؛ در روز 12 بهمن سال 93 بود که به دستور رییس جمهور کارگروه بررسی فوری نحوه اجرای برنامه‌های مقابله با ریزگردها تشکیل شد.

در ابتدای این جلسه، معصومه ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست گزارشی از وقوع پدیده گرد و غبار در خوزستان و قسمت‌هایی از ایلام، به هیات وزیران ارائه داد و بر اساس این گزارش با توجه به خشکسالی و بادهای شدید، نقاطی در داخل و در کشورهای همسایه به عنوان منشاء گرد و غبار شناسایی شده و برنامه مقابله با این موضوع در سطح ملی و استانی تدوین شد.



پس از بررسی ابعاد موضوع، به دستور رییس‌جمهور مقرر شد وزرای نفت و جهاد کشاورزی و رؤسای سازمان‌های حفاظت محیط زیست و مدیریت و برنامه‌ریزی و استاندار خوزستان موضوع را با فوریت بررسی و گزارشی از اقدامات و نتایج در دولت ارائه کنند.

رئیس جمهور (سه شنبه 21 بهمن سال 93) در گفتگویی تلفنی با مقتدایی استاندار سابق خوزستان، در جریان آخرین تلاش ها و اقدامات برای کاهش آلودگی هوا و کنترل اثرات آن در این استان، بویژه شهر اهواز قرار گرفت و دستورات لازم را در این زمینه صادر کرد.

روحانی در این گفتگو بر ضرورت تامین و عرضه نیازهای فوری مردم از قبیل ماسک، تمهیدات امدادی و فوریت های پزشکی تاکید کرد و افزود: بایستی علاوه بر انجام اقدامات لازم در این مرحله؛ برای نیازهای پس از گرد و غبار، نظیر نظافت و خدمات شهری و همچنین غبارزدایی و حفظ محیط شهری از آلودگی ریز گردها نیز پیش بینی های لازم صورت گیرد.

همچنین در روز مذکور بنا به تاکیدات مقام معظم رهبری دولت جلسه اضطراری برای رسیدگی به وضعیت هوای استان خوزستان تشکیل داد.

اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر پیگیری و رسیدگی سریع به وضعیت هوای استان خوزستان، هدف از تشکیل این جلسه را تصمیم‌گیری برای اقدامات فوری در جهت مهار بحران ریزگردها و پیامدهای ناشی از گرد و غبار در استان خوزستان عنوان کرد و گفت: دولت برای رسیدگی و حل این موضوع هیچ محدودیتی در اعتبارات و منابع مالی قائل نیست.

جهانگیری با تاکید بر اهمیت سلامت مردم استان خوزستان و تامین نیازهای فوری و رفع دغدغه آنها، از استاندار، ستاد مدیریت بحران کشور، سازمان حفاظت محیط زیست، جمعیت هلال احمر و سایر نیروهای امدادی خواست با حداکثر توان این موضوع را دنبال کنند.

معاون اول رییس جمهور همچنین از وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی خواست به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور و با اختیارات لازم به همراه شماری از نمایندگان دستگاه‌های مرتبط، فورا سفری به استان داشته باشند و از نزدیک وضعیت را بررسی کرده و با هماهنگی دستگاههای ذیربط تصمیمات لازم را اتخاذ نموده و گزارش آن را بر اساس نظر رییس جمهور در اختیار دولت قرار دهند تا در جلسه هیات دولت مطرح و در خصوص آن تصمیم گیری شود.

در این جلسه رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز از برگزاری جلساتی برای تعیین راهکارهایی در جهت رفع مشکل گرد و غبار در استانهای غربی کشور خبر داد و گفت: تکالیف و وظایف هر دستگاه برای این موضوع مشخص شده و یک بسته پیشنهادی تدوین گردیده که در نخستین جلسه هیات وزیران برای تصویب ارائه خواهد شد.

ابتکار افزود: با تهیه و نهایی شدن برنامه های کوتاه و بلند مدت دستگاههای اجرایی کشور در این زمینه و تخصیص بودجه لازم، نتیجه اقدامات انجام شده به صورت مرتب به اطلاع مردم خواهد رسید.

در روز 26 بهمن سال 93 در جلسه هیات دولت، برنامه‌هایی همچون احیای تالاب‌ها، تعیین الگوهای جوی مؤثر بر تولید گرد و غبار، اجرای عملیات بیابان‌زدایی و پیش‌بینی اعتبارات مورد نیاز اجرای این برنامه‌ها مورد تصویب قرار گرفت.

همکاری بین‌المللی

همچنین رئیس جمهور در نشست خبری خود با رئیس جمهور عراق (چهارشنبه 23 اردیبهشت 94 ) به اهمیت حفظ محیط زیست برای منطقه اشاره کرد و گفت: در این مذاکرات، درباره مسائل زیست محیطی و پدیده ریزگردها که مشکلات را برای دو کشور و کل منطقه ایجاد کرده، گفتگو کردیم.

رییس جمهور افزود: دو طرف تاکید داشتند که راه‌حل این معضل، کمک، اتحاد و همکاری بین همه کشورهای منطقه است و در همین ارتباط درباره اقداماتی که کل کشورهای منطقه باید برای این معضل انجام دهند، گفتگو کردیم.



روحانی در جلسه شورای عالی حفاظت محیط زیست (دوشنبه 24 اسفند 94)، مشارکت و همیاری مردم در حفاظت از محیط زیست بویژه در حوزه ریزگردها و نیز زیستگاه‌های حیات‌وحش را ضروری خواند و تأکید کرد که دولت تمام تلاش خود را برای بهبود محیط زیست که به طور مستقیم با سلامت مردم در ارتباط است، بکار می‌گیرد.

رییس‌ جمهور گفت: برای کنترل گرد و غبار و مقابله اساسی با ریزگردها باید از ظرفیت ساکنان محدوده کانون‌های ریزگرد بویژه از امکانات بسیج و آموزش و پرورش برای افزایش سطح کاشت نهال و جنگل کاری بهره گرفت. در ادامه این جلسه گزارش سازمان محیط زیست درباره اقدامات ملی و استانی (ستاد مقابله با گرد و غبار) و اقدامات اجرایی در زمینه مدیریت تالاب‌های کشور ارایه شد.

 تنها یک بار آن هم 1.4 درصد اعتبار

البرز اسماعیل‌پور رییس اداره بیابان‌زدایی اداره‌کل منابع طبیعی خوزستان در خصوص نحوه هزینه‌کرد اعتبارات ریزگردها در مناطق کانون ریزگردها در خوزستان، اظهار کرد: با توجه به وقایع زیست‌محیطی بهمن ماه 93 که طی آن استان خوزستان شاهد شدیدترین حملات طوفان‌های گرد و غبار و هجوم ماسه‌زارها بود، هیات دولت برنامه‌ای را با عنوان برنامه کوتاه‌مدت مقابله با ریزگردها در سطح 23 هزار هکتار با انواع عملیات اجرایی شامل 3 هزار هکتار مالچ‌پاشی، 8 هزار هکتار نهال‌کاری و 12 هزار هکتار آبخیزداری با اعتباری معادل 113 میلیارد و 700 میلیون تومان تصویب کرد.

وی ادامه داد: در سال 93 از این محل، اعتباری تخصیص نیافت و فقط در سال 94 مبلغ 17 میلیارد تومان معادل 1.4 درصد از کل مصوبه، از محل اعتبارات درآمدی اختصاص یافت که بر اساس مبلغ تخصیصی، 3606 هکتار انواع عملیات اجرایی در 5 شهرستان و 8 ناحیه عملیاتی، متناسب با وضعیت هر منطقه اجرا شد.

اسماعیل‌پور گفت: از سال 93 تاکنون تنها یک بار آن هم 1.4 درصد اعتبار مصوب اختصاص داده شده است و این اعتبارات مقطعی و از محل درآمدها بوده درحالی که کار مقابله با ریزگردها باید استمرار داشته باشد و نیاز است که دارای ردیف اعتبارات در قوانین بوده و ردیف مربوط به آن، مستقل و مستمر باشد.

رئیس سازمان محیط زیست اخیرا در حاشیه نشست هیات دولت با اشاره به ریزگردهای استان خوزستان گفت: در سطح ملی ما همواره کارگروهی برای مقابله با ریزگردهای این استان داشته‌ایم.

وی همچنین به منظور بررسی و مقابله با پدیده گرد و غبار به استان خوزستان سفر کرد تا با همکاری مسئولان ذیربط این استان، با پدیده گرد و غبار مقابله کرده و برنامه‌های کارشناسی شده را ارائه دهد.

10 درصد بودجه مصوب برای حل ریزگردها تاکنون هزینه شده است

علی ساری نماینده مردم اهواز در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره بحران گرد و غبار در اهواز گفت: دولت برای حل معضل ریزگردها 200 میلیارد تومان مصوب کرده است اما تاکنون تنها 10 درصد این مبلغ به دست ما رسیده است، در حقیقت میزان حقیقی این مبلغ مشخص نشده است. بنده به همراه سایر نمایندگان اهواز "همایون یوسفی" و "جواد کاظمی نسب" از اداره منابع طبیعی سوالی پرسیدیم که این مبلغ در کجا هزینه شده است؟

ساری با اشاره به اینکه این موارد دوای درد مردم نیست، خاطرنشان کرد: هم اکنون مردم نیاز به راه حلی سریع و کارگشا برای معضل گرد و غبار دارند در غیر اینصورت این مصوبات چند میلیارد تومانی فرقی به حال مردم نمی‌کند.

ماجرای قطع برق استان

اما ماجرای ریزگردها تنها به خشک شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها در خوزستان، مختل شدن زندگی مردم، وضعیت ناسالم هوا، سلامت شهروندان، مشکلات تنفسی و ... ختم نمی‌شود و چند روزی است که خوزستان علاوه بر مشکلاتی که ریزگردها برایش ایجاد کرده بود، با قطعی برق و آب هم مواجه شده است.

فلاحتیان معاون وزیر نیرو در امور انرژی در این باره گفت: مدتی است که با پدیده ریزگردها در استان خوزستان مواجه هستیم، در هفته‌های اخیر این ریزگردها روی سیم‌های برق نیز نشسته است که با چشم غیرمسلح نیز قابل دیدن است.

وی ادامه داد: وقتی رطوبت بالا می رود و بارندگی کم می شود این ریزگردهای روی تاسیسات تبدیل به گِل شده و هادی برق می‌شود، در نتیجه اتصال در شبکه های برق اتفاق می‌افتد.

بیژن عالی‌پور مدیرعامل شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب درباره تاثیر قطع برق در خوزستان بر میزان تولید نفت اظهار داشت:‌ اگر چه قطع برق روی تولید نفت اثر منفی داشت اما ما تلاش کردیم این اثر منفی به میادین مشترک غرب کارون منتقل نشود.

وی افزود: ما با کاهش تولید 768 هزار بشکه‌ای نفت در میادین مستقل داخلی مواجه بودیم اما تلاش کردیم با کاهش تولید در این بخش مانع کاهش تولید 300 هزار بشکه نفت در میادین مشترک غرب کارون بشویم و این نفت را برای صادرات به تلمبه‌خانه‌ها ارسال کردیم.

مدیرعامل شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب با اشاره به قطع برق 11 شهر استان خوزستان، گفت: مشکل اصلی ما قطع برق تأسیسات فرآورش بود اما چون تأسیسات فرآورشی میادین مشترک ما در غرب کارون به برق سراسری نیاز نداشت و نیروگاه مستقل داشت تولید نفت از این بخش کم نشد.

تهدید ملی

عباس پاپی‌زاده نماینده مردم دزفول در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره معضل ریزگردها و آلودگی استان خوزستان اظهار داشت: استان خوزستان سال‌هاست که درگیر پدیده ریزگردها بوده اما این معضل در حال تبدیل شدن به تهدید ملی است.

وی با اشاره به اظهارات وزیر نیرو درباره اینکه رطوبت بالا در این استان منجر به قطع برق و سیستم‌های ارتباطی شده است، گفت: این حرف وزیر جای تاسف دارد و به این معنی است که یا در خوزستان نباید باران ببارد و یا به دنبال هر بارشی باید منتظر قطع آب، برق و تمام سیستم‌های ارتباطی باشیم که این موضع گیری از یک وزیر پذیرفتنی نیست.

عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی ادامه داد: نمایندگان در مجلس چندین پیشنهاد برای مقابله با پدیده ریزگردها مطرح کرده اند اما دولت 2 سالی است که بودجه کنترل ریزدگرها را حذف می‌کند! آیا دولت نمی‌خواهد به فکر سلامتی مردم باشد؟ آیا استخراج نفت و اقتصاد برای دولت اهمیت ندارد؟  


ماموریت لاریجانی/ عذرخواهی دولت

حجت‌الاسلام سیدناصر موسوی لارگانی عضو فراکسیون ولایت در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به معضل ریزگردها در استان خوزستان گفت: چند نفر از نمایندگان استان خوزستان در این جلسه مسائل و مشکلات خود را مطرح کردند و لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی از کمیسیون کشاورزی مجلس خواست تا به این موضوع ورود کرده و گزارشی در این رابطه تهیه و به هیات رئیسه مجلس ارائه کند.

جلیل مختار عضو مجمع نمایندگان استان خوزستان هم طی تذکری در صحن علنی(یکشنبه 24 بهمن ماه) تاکید کرد: چرا رئیس جمهور مشکلات مردم استان خوزستان و بحران این منطقه را جدی نمی‌گیرد و به بی کفایتی مسئولان خاتمه نمی‌دهد؟! دولت باید به خاطر بی‌کفایتی از مردم عذر خواهی کرده و با تشکیل جلسه هیات دولت در استان خوزستان به مشکلات این منطقه خاتمه دهد.

همچنین نمایندگان استان خوزستان و بیش از 50 نماینده دیگر در پایان جلسه علنی روز یکشنبه 24 بهمن ماه طی بیانیه‌ای از رئیس‌جمهور خواستند جلسه اضطراری هیأت دولت در استان خوزستان تشکیل شود.

اما هیات دولت در جلسه خود (یکشنبه 24 بهمن ماه) تنها به گزارشی درمورد قطعی برق در مرکز و جنوب خوزستان از سوی وزارت نیرو بسنده کرد، در این گزارش به تصمیمات اتخاذ شده و اقداماتی از قبیل افزایش گروه‌های شست‌وشوی مقره‌ها، تغییر نوع مقره‌ها، پوشش عایق پست‌های برق، تجهیز تصفیه‌خانه آب به منابع تأمین مستقل انرژی و پیشگیری از تکرار رویداد مشابه و همچنین تسریع در ترمیم خرابی‌ها و دکل‌های آسیب دیده اشاره شده است و هیچ گونه اعتباری برای این موضوع مهم در نظر گرفته نشد!!

پس از گذشت بیش از هفت سال از آغاز بحران ریزگردها، اکنون که کار به صحن علنی و غیر علنی مجلس رسیده چند سال دیگر زمان لازم است تا بودجۀ آن تامین شود، چه زمانی باید بگذرد تا منطقه امن شود و دیپلماسی خارجی کارگر بیفتد، چقدر قربانی داده شود که این مهمان‌های ناخوانده کشورمان را ترک کنند تا شاید مردم جنوب کشور بتوانند دوباره نفسی تازه کنند.

واضح است که هزینۀ اینگونه تعلل‌ها شیوع بیماری‌های ناشناخته، تعطیلی پی در پی مدارس در استان‌های درگیر،‌ لغو پروازها و تعطیلی ادارات و مراکز علمی صنعتی و اقتصادی،‌ اثرات نامطلوب روی زمین‌، دریا و محصولات کشاورزی،‌ آسیب به کارخانه‌های صنعتی، مهاجرت مردم از استان‌های درگیر به استان های مجاور، پیامدهای اجتماعی، چالشهای قومیتی، تغییر مخرب بافتهای جمعیتی و کاهش سرمایه اجتماعی و... است.


گزارش از سمانه حسن‌خانی

انتهای پیام/