شبستان بزرگ در سمت چپ دهلیز واقع شده است و در داخل مسجد سنگ قبر مرمرین معزالدین که درحفاری و خاک برداری از حیاط شمالی و در عمق دو متری به دست آمده است ،قرار دارد. بر روی سنگ قبر تاریخ 871 هجری نوشته  شده است .
گذشته از این چند سنگ ،تعداد زیادی سنگ قبر دیگر بر روی دیوار بیرونی و داخل مسجد  نصب است که قدمت این مسجد را تا سال 772 ه ق میرساندآنچه از مسجد باقی مانده یک حیاط با دو در بزرگ در دو سوی شرقی و غربی آن یک مسجد بزرگ و یک مسجد کوچک درجانب شمال حیاط و یک مقبره گنبد دار درپشت این ورود مسجد،در سمت جنوبی حیاط نیز حجرات و حوضخانه ای بوده که اکنون به تلی از خاک درآمده  مسجد ها در دو سقف و ستون چوبی دارند .
تخته های پوشش سقف هم منقش به ترنج و گل بوته و تسونها دارای سرستون زیبا به شیوه صفویه هسنتد.
مسجد کوچک 6 ستون چوبی  دریک ردیف دارد و در مسجد دو پایه خوش تراش کتل به چشم میخورد ،یکی مرمرین و دیگری خارائی –درجلو مسجد ایوانی سخته شده است  در گوشه غربی ایوان حوضچه مرمرینی افتاده است که بنا بر روایت مجاور مسجد این حوضچه به قنداب ایام سوگواری ماه محرم اختصاص داشت در وسط در و پنجره مسجد کوچک از سوی بیرون دو سنگ نبشته نصب کرده اند یکی به خط ثلث و دیگری به خط نستعلیق که این کتیبه دارای شعری در ماه و تاریخ درگذشت محمد مؤمن یکی از علمای شیعه مقیم مراغه به سال 1147 ه ق میباشد و مسجد بزرگ 36 ستون چوبی دارد و این ستون ها در4 ردیف قرار گرفته اند قبر شیخ معزالدین برج گنبد داری است نظیر برج غفاریه که در اثر رطوبت و مرور زمان گنبدهای ان فرو ریخته است .
درمحوطه مقبره و مسجدها سنگ نبشته ها و الواح قبور متعددی وجود دارد که از لحاظ روشن ساختن تاریخ مراغه بسیار مهمند .مقارن طلوع ستاره ی شاه اسماعیل صفوی است که میبینیم  ستاره بخت خاندان معزالدین به افول میگراید و مقبره رو به ویرانی می نهد، ولی در دوران شاه طهماسب صوفی  مرد شیعی ثروتمندی به نام حاجی نبی، دامن به کمر میبرند و بر روی ویرانه های مسجد معزالدین مدرسه ای تازه میسازد .
درسال 1372 ه ق نیز تعمیراتی  در مسجد انجام گرفته است که در سنگ نبشته ای به خط نستعلیق دیده میشود .
شیخ معزالدین اویس بن رضی الدین ابراهیم درمراغه صدارت ،نفوذ معنوی و سیاسی  داشته است نظر به مفاد کتیبه هاو سنگ نوشته ها ی مقبره و مسجد صاحب مقام جود و کرم و عالم نوازی و ادب پروری و هنر دوستی بوده است .
مقارن طلوع ستاره اقبال شاه اسماعیل صفوی  ستاره  بخت این خاندان نیز به افول گراییده است . شیخ معزالدین در دهم رجب 815 ه ق وفات یافته است . مسجد شیخ معزالدین درمراغه به نام وی به یادگار مانده است .
انتهای پیام/خ