روانشناسی ورزشی-قسمت سوم
چگونه ورزشکار می‌تواند از ذهنی قوی برخوردار شود؟
ورزشکار موفق می تواند با بهره گیری از تمرینات ذهنی و بهره گیری از ویژگی های مثبت روانی بر شرایط بازی غلبه کند تا بر عملکردش تاثیر منفی نگذارد.
به گزارش خبرنگار گروه ورزشی باشگاه خبرنگاران جوان، سید احمد قاضی عسگر روان شناس مرکز مشاوره آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک درباره تاثیر ذهنیت ورزشکار بر عملکردش بیان کرد: شکست پلی به سوی موفقیت است . ویژگی ورزشکاران موفق چیست که مربی و دیگر اعضای تیم به آن‌ها اعتماد می‌کنند؟ چه خصوصیاتی باعث می‌شود که ورزشکاران برتر در شرایط فشار عملکرد خوبی داشته باشند؟ سرسختی یکی از این ویژگی‌های مهم روانی در رسیدن به موفقیت است.
سرسختی توانایی مقاومت کردن در برابر سختی‌ها است که به ورزشکاران اجازه می‌دهد بارها و بارها از موانع و شکست‌ها درس بگیرند. تمام بازیکنان زمانی که ا حساس بسیار خوبی دارند می‌توانند به خوبی بازی کنند. اما ورزشکاران موفق حتی در شرایطی که از نظر ذهنی و روانی به طور کامل مطمئن نیستند می‌توانند عملکرد خوبی از خود نشان دهند.
در مجموع سرسختی عبارت است از :
توانایی مقابله با سختی‌ها و فشارها
عبور از موانع و شکست‌ها
تمرکز بر هدف
حفظ یا کسب آرامش پس از شکست
اجرای با ثبات در سطوح بالای رقابتی
رقابت جویی
سرسختی مهارتی است که ورزشکار را قدرتمند می‌کند و سبب می‌شود در شرایط دشوار و پرفشار از جمله تمرین ، رقابت و پس از رقابت موفق عمل کند.
تمرین:
استفاده از اهداف بلند مدت برای حفظ انگیزش و کنترل محیط و تقویت ضعف‌ها کیفیت‌های مهمی برای داشتن استحکام روانی در محیط تمرین به حساب می‌آید.
اهداف بلند مدت برای حفظ انگیزش:
زمانی که تمرین مشکل می‌شود و موقعیت‌های پیش بینی نشده در طول ورزش رخ می‌دهد اهداف بلند مدت انگیزش ورزشکار را کنترل می‌کند.
کنترل محیط :
این ویژگی در تمرین به ورزشکاران سرسخت کمک می‌کند تا بر محیط احاطه پیدا کنند جهت کنترل بر محیط ورزشکاران باید در مورد روش‌های تمرین و محیط تمرینی تصمیم بگیرند.
تقویت ضعف‌ها:
ورزشکاران سرسخت برای رسیدن به مرزهای فیزیولوژیک شخصی خود را تحت فشار قرار می‌دهند ورزشکاران مستحکم از برنامه‌های تمرینی که بیشتر ورزشکاران از آن‌ها اجتناب می‌کنند یا حتی از آن متنفرند استقبال می‌کنند و آن‌ها را مطلوب می‌انگارند.
رقابت:
ویژگی‌هایی وجود دارند که برای داشتن سرسختی در شرایط مسابقه و رقابت مهم هستند که عبارتند از:
مقابله با استرس
اعتقاد یا باورها
تنظیم عملکرد
حفظ تمرکز
هوشیاری و کنترل افکار و احساسات و کنترل محیط
مقابله با استرس:
مقابله با استرس در بازیکنان سرسخت، چگونگی رویارویی با فشارهای مسابقه را نشان می‌دهد. رفتارهای متفاوتی که از جمله آن می‌توان به مواردی از قبیل علاقه‌مندی به فشار مسابقه ، سازگاری و مقابله با آن، تصمیم گیری درست در شرایط پیچیده و دشوار و توانایی جهت دادن به اضطراب در موقعیت‌های استرس‌زا اشاره کرد.
باور:
باورها تعهد ورزشکاران سرسخت را نسبت به انجام کار مشخص می‌کند و نشان می‌دهند که حتی با وجود سختی‌ها، فشارها و خطاها باورها از بین نمی‌روند.
تنظیم عملکرد:
شناسایی فرصت‌های تمرینی و استفاده بهینه از آن‌ها برای موفقیت و افزودن تلاش در صورت لزوم بخشی از تنظیم عملکرد محسوب می‌شود.
حفظ تمرکز:
حفظ و چگونگی تمرکز به هنگام رقابت برای رسیدن به اهداف طولانی مدت در ورزشکاران سرسخت قابل بررسی است. مثل اینکه آنان به هنگام رقابت کاملا بر تکلیف در حال اجرا متمرکز باقی می‌مانند.
آگاهی از کنترل افکار و احساسات:
کنترل و افکار و احساسات ویژگی مهمی است که به اجرای عملکرد بهینه کمک می‌کند به طول مثال افراد سرسخت افکار و احساسات منفی را چنان تغییر می‌دهند که به موفقیتشان کمک می‌کنند.
کنترل محیط :
ورزشکاران باید بدانند که جنبه‌های محیط رقابتی مثل آب و هوا شرایط غذایی، امکانات، زمین بازی و ... همیشه آرمانی نیستند و برخی از شرایط در کنترل فرد قرار ندارند.
ورزشکاران سرسخت شرایط محیطی را به گونه‌ای متفاوت رقم می‌زنند که اجازه نمی‌دهند شرایط و رقبا تاثیر نامطلوبی بر آن‌ها بگذارد.
پس از رقابت :
بعد یا پس از رقابت شامل ویژگی‌هایی است که مشخص می‌کند چگونه بازیکن سرسخت به پیروزی و شکست پس از مسابقات پاسخ می‌دهد. این بعد به طور دقیق‌تر به دو بخش تقسیم می‌شود:
-مقابله با شکست:
ورزشکاران سرسخت مقابله با شکست خود را با استدلال‌های عقلی و منطقی توجیه می‌کنند و از شکست به مثابه ابزاری در جهت یادگیری اینکه چگونه می‌توانند به اهداف نهایی‌شان برسند استفاده می‌کنند.
-مقابله با پیروزی:
ورزشکاران سرسخت با موفقیت و فشارهای مضاعفی که از آن حاصل می‌شود به درستی مواجه می‌شوند. نخستین خصوصیت این افراد این است که آن‌ها می‌دانند چه زمانی باید این موفقیت را جشن بگیرند و چه هنگام باید بر چالش بعدی مواجه شوند.
افراد مستحکم می‌دانند چه موردی آن‌ها را از موفقیت دور می‌کند و چگونه می‌توانند در افتخار این موفقیت برای مودت طولانی زندگی کنند.
مربی چگونه می‌تواند سرسختی را در میان ورزشکاران پرورش دهد؟
طرز فکر:
مربی بر عملکرد بازیکنان تاثیر می‌گذارد. مربیان نمی‌توانند تیم سرسختی داشته باشند مگر اینکه برنامه‌ای طراحی کنند که بر نگرش مثبت تاکید کرده و آن را تقویت کند.
رفتار مربی:
تاثیر مهمی در زندگی بازیکن دارد. زبان اشاره ، طرز فکر و توضیحات مربی می‌تواند باعث شکل گیری اعتماد به نفس در بازیکنان شود و آن را تقویت و یا از بین ببرد. بنابراین نقطه شروع چه در تمرین و چه در رقابت مربی است. هیچوقت به اندازه زمان شکست مربی آزمایش نمی‌شود. وی می‌تواند فریاد بزند یا به فکر فروختن بازیکن بیفتد اما مربی که به دنبال رشد سرسختی در بازیکنان است باید روش کنترل شده‌ای در مقابله با مواقع احساسی صرف نظر از احساسات فردی به نمایش بگذارد. مربی موفق از ایده‌ها داستان‌ها ، استعاره‌ها و فیلم‌ها در شکل دهی و سازمان دهی ذهنی ، گروهی ، تیم استفاده می‌کند و اعضای تیم را برای داشتن استحکام روانی در اجرا آماده می‌کند.
منبع: سایت جامع روانشناسی ورزشی ایران
انتهای پیام/
